Zalecenia dietetyczne dla pacjentów z nieswoistymi chorobami zapalnymi jelit

Joanna Wypych

Terminem "nieswoiste choroby zapalne jelit" określamy grupę chorób, których etiologia do tej pory nie została w pełni poznana. Należą do niej przede wszystkim wrzodziejące zapalenie jelita grubego i choroba Leśniowskiego-Crohna. Do licznych czynników środowiskowych wpływających na występowanie i przebieg nieswoistych zapaleń jelit należą: palenie papierosów, wysoko przetworzona dieta, infekcje bakteryjne, wirusowe, zaburzenia składu mikrobiomu, stosowanie niektórych leków (antybiotyki) oraz być może czynniki psychologiczne. Dieta odgrywa kluczową rolę w utrzymaniu organizmu człowieka w pełni sił witalnych i zdrowotnych, jednak nie istnieje jeden ogólnodostępny schemat żywienia dla pacjentów z nieswoistymi zapaleniami jelit. Inaczej jest z osobą w pełni mobilną, aktywną zarówno fizycznie, jak i intelektualnie, a inaczej osobę w trakcie zaostrzenia, przed zabiegami operacyjnymi, czy też wymagającą uzupełnienia niedoborów pokarmowych wynikających z zespołu złego wchłaniania pojawiającego się w przebiegu zapaleń jelit. Autora w poradniku omawia następujące zagadnienia: - produkty, które należy ograniczać - pokarmy wywołujące nieprzyjemne objawy ze strony przewodu pokarmowego - pokarmy wpływające na proces zapalny w jelicie - pokarmy wskazane w diecie osób z nieswoistymi chorobami zapalnymi jelit - planowanie i przygotowywanie posiłków - co jeść w stanie zaostrzenia choroby? - a co jeść w okresach remisji? Ponadto proponuje też JADŁOSPIS NA 7 DNI.

Citalopram i jego miejsce w praktyce klinicznej

Błażej Misiak

Citalopram to lek z grupy selektywnych inhibitorów wychwytu zwrotnego serotoniny. Został zarejestrowany do leczenia depresji, jednakże szereg badań wskazuje na możliwości jego zastosowania również w leczeniu niektórych zaburzeń lękowych oraz zaburzenia obsesyjno-kompulsywnego. Warto pamiętać, że w pewnych sytuacjach klinicznych zastosowanie citalopramu może okazać się optymalnym postępowaniem. W artykule przedstawiono historię trzech pacjentów, u których zastosowanie citalopramu okazało się skutecznym podejściem do leczenia depresji, które pozwoliło na uniknięcie potencjalnych działań ubocznych związanych ze stosowaniem leków przeciwdepresyjnych. Opisy przypadków przedstawiono w szerszym kontekście istniejącego stanu wiedzy dotyczącego farmakoterapii depresji.

Rola wapnia w diecie kobiet w ciąży i karmiących

Aleksandra Cichocka

W czasie ciąży i karmienia dieta kobiety powinna być wartościowa i w jak największym stopniu pokrywająca zapotrzebowanie na składniki odżywcze, w tym na wapń. Odgrywa on szczególną rolę w zachowaniu zdrowia mamy i dziecka. Zbyt mało wapnia w diecie może się przyczynić m.in. do wystąpienia nadciśnienia ciążowego, przedwczesnego porodu, może także wywołać nieprawidłowości w budowie kości u dziecka. Autorka, popularyzatorka zdrowego żywienia, omawia w poradniku normy zapotrzebowania na wapń u kobiet w ciąży i karmiących oraz czynniki, które zwiększają i zmniejszają wykorzystanie wapnia z diety. Przedstawia przykładowe modele dietetyczne, które pomogą w spożyciu odpowiednich ilości wapnia i produktów mlecznych w tym szczególnym czasie. Czytelniczki znajdą też w poradniku przykładowe jadłospisy, które staną się dla nich inspiracją do wzbogacenia codziennej diety.

ADT w raku prostaty 2022 - wybór czy konieczność?

Artur Drobniak, Lesław Malik

Rak prostaty jest coraz częściej występującym nowotworem złośliwym. Terapia opiera się na postępowaniu miejscowym (chirurgia, radioterapia) i leczeniu systemowym (hormonoterapia, chemioterapia). Deprywacja androgenowa odgrywa kluczową rolę w leczeniu raka stercza. Różne kombinacje leków pozwalają na coraz dłuższy czas życia pacjentów. W artykule przedstawiono wybrane zagadnienia związane z nowymi możliwościami leczenia w różnych stadiach choroby.

Przewlekła obturacyjna choroba płuc - poradnik dla chorego

Katarzyna Górska

Przewlekła obturacyjna choroba płuc (POChP) jest powszechnie występującą chorobą układu oddechowego. Charakteryzuje się postępującym i trwałym ograniczeniem przepływu powietrza przez drogi oddechowe (oskrzela, oskrzeliki) wywołanym zwężeniem i zapadaniem się (przebudową) ścian dróg oddechowych. Autorka w zwięzły sposób odpowiada na najważniejsze pytania dotyczące choroby.

Zastosowanie kwetiapiny i donepezilu w leczeniu otępienia u starszych pacjentów

Piotr Wierzbiński

Celami leczenia chorób otępiennych powinny być: spowolnienie postępu zmian neurologicznych i redukcja nasilenia objawów. Jednym z wczesnych objawów rozwoju chorób neurologicznych jest depresja o późnym początku. Wiąże się ona z upośledzeniem funkcjonowania obwodów przedczołowych, dysfunkcją przedczołowo-prążkowiową, która odpowiada za dysfunkcję depresyjno-poznawczą. Zespół ten słabo reaguje na leki przeciwdepresyjne, lepiej zaś na leki dopaminergiczne. Na podstawie piśmiennictwa oraz doświadczeń klinicznych możemy stwierdzić, że leczenie skojarzone donepezilem i kwetiapiną może przynieść pacjentom z otępieniem wiele korzyści i jest dobrze tolerowane. Inhibitory cholinesterazy, takie jak donepezil, mają najlepiej udokumentowane działanie w pierwszym okresie choroby, gdy niedobór cholinergiczny jest najbardziej dominujący, i pozwalają uzyskać korzyści u 30-50% chorych. Kwetiapina ma mniejszy potencjał rozwoju przyrostu masy ciała i powikłań metabolicznych oraz wywoływania hiperprolaktynemii, objawów pozapiramidowych i jest lepiej tolerowana.

Choroba Alzheimera

Jerzy Leszek

Monografia doskonale oddaje wielowymiarowość opieki nad pacjentami z chorobą Alzheimera, w związku z czym nie zabrakło w niej aspektów społeczno-prawnych, w tym zagadnień z zakresu psychiatrii sądowej oraz omówienia organizacji pomocy w opiece nad osobami z chorobą Alzheimera w Polsce czy narodowego programu badań chorób mózgu i prezentacji założeń Polskiego Planu Alzheimerowskiego [...] Choroba Alzheimera. Podręcznik dla lekarzy medycyny rodzinnej i lekarzy innych specjalności to pozycja niezwykle cenna, prezentująca najistotniejszą i aktualną wiedzę przydatną w codziennej praktyce lekarza rodzinnego, w której na pierwsze miejsce wysuwa się doświadczenie praktyków. Niewątpliwie znajdzie ona czołowe miejsce wśród opracowań, po które sięgną lekarze rodzinni.

Pierwsza pomoc w stanach zagrożenia życia i zdrowia

Dariusz Zawadzki, Janusz P. Sikora, Błażej Kmieciak

Monografia Pierwsza pomoc w stanach zagrożenia życia i zdrowia, skierowana do wszystkich, którzy pragną zdobyć umiejętności postępowania w ramach pierwszej pomocy, jest wartościową pracą poglądową napisaną w sposób przejrzysty, spójny, na podstawie aktualnego stanu wiedzy. Praca ta spełnia wszystkie kryteria zawarte w Rozporządzeniu MNiSW z 22 lutego 2019 r. i może stanowić istotne wsparcie w nauczaniu pierwszej pomocy. W przystępnej i skondensowanej formie przedstawia schematy i algorytmy postępowania w sytuacjach zagrożenia życia, zgodne z aktualnymi wytycznymi ERC. Wartością dodaną podręcznika są liczne fotografie, które wzbogacają merytorycznie w szczególności rozdziały poświęcone resuscytacji krążeniowo-oddechowej dorosłych, niemowląt i dzieci, co sprawia, że lektura jest przystępna, a treść łatwa do zapamiętania. Publikacja zawiera informacje przydatne w codziennej praktyce każdego ratownika medycznego. Polecamy ją wszystkim, którzy pragną usystematyzować swoją wiedzę w tej dziedzinie.

Wpływ witamin z grupy B, miedzi i monofosforanu urydyny na funkcjonowanie układu nerwowego

Magdalena Rudnicka

kanka nerwowa wymaga do prawidłowego funkcjonowania wielu związków, które albo uczestniczą w metabolizmie neuronów, albo chronią je przed neurotoksycznością. Niektóre składniki odżywcze działają jednocześnie na obu płaszczyznach, a ich niedobory wymagają suplementacji. Również w przebiegu stanów patologicznych dotyczących układu nerwowego podawanie tych substancji może się okazać efektywnym i łatwym sposobem wspomagającym terapię.

Azytromycyna i amoksycylina z kwasem klawulanowym

Bartosz J. Sapilak

W pracy zostały omówione typowe wskazania do antybiotykoterapii, z jakimi w okresie letnim może się zetknąć lekarz POZ. Szczególną uwagę zwrócono na zastosowanie amoksycyliny z kwasem klawulanowym i azytromycyny - klasycznych przedstawicieli dwóch ważnych grup antybiotyków.

Wspólnie damy radę - chemioterapia, przeszczepianie krwiotwórczych komórek macierzystych

Magdalena Olszewska-Stopa, Piotr Rzepecki, Wiesław Skrzyński

Wspólnie damy radę chemioterapia, przeszczepianie krwiotwórczych komórek macierzystych” to informator dla chorych po przeszczepie, ich lekarzy oraz rodzin. Poradnik porusza tematykę zaleceń dotyczących stylu życia dla pacjentów w trakcie chemioterapii oraz przeszczepiania krwiotwórczych komórek macierzystych nie pomijając również egzystencjalnych aspektów życia w rozdziale „Życie – jedyne, niepowtarzalne...” „Chorujemy w znacznym stopniu tak, jak żyliśmy. Otwiera się worek codziennych spraw: nierozwiązanych konfliktów, poczucia samotności w związku, ukrywania lub odkładania problemów; zmiana hierarchii wartości. Choroba obnaża prawdę o naszym życiu, stanowi okazję do jej ujawnienia. Jeśli mamy zdrowe relacje, to nami tylko mocno zakołysze. Przewracamy się, jeśli już od dawna nami kołysało”

Stres i wypalenie zawodowe u lekarzy

Marta Makara-Studzińska

Wnikliwe analizy teorii, a także czynników ryzyka związanych z wypaleniem zawodowym lekarzy, przedstawione przez Autorów w przystępnej formie, uzupełniają i aktualizują literaturę przedmiotu. Zawarte w monografii informacje będą użyteczne w diagnozie, profilaktyce i terapii, ponadto mogą służyć jako kompendium wiedzy dla lekarzy, personelu medycznego, studentów medycyny i psychologii. Książka może również stanowić praktyczny poradnik dla osób zmagających się z wypaleniem zawodowym bądź zagrożonych wypaleniem, wskazując na charakter zagrożeń i objawy w różnych sferach życia zawodowego, rodzinnego i społecznego.

Znaczenie różnych metod pomiaru ciśnienia tętniczego u kobiet w ciąży z nadciśnieniem tętniczym

Ewa Wojciechowska , Jacek Lewandowski

Powikłania nadciśnienia tętniczego w ciąży są najczęstszymi i najistotniejszymi przyczynami zachorowalności i umieralności okołoporodowej zarówno matek, płodów, jak i noworodków. Odpowiadają za blisko 20% zgonów matek i 16% zgonów noworodków na całym świecie. Aby uniknąć powikłań nadciśnienia tętniczego w ciąży, konieczna jest wczesna kontrola ciężarnych, w tym regularne pomiary ciśnienia tętniczego, wczesne wykrywanie choroby nadciśnieniowej i skuteczne jego leczenie. Obecnie najczęściej pomiary ciśnienia wykonywane są w gabinecie, ale w wielu wypadkach zalecane są także pomiary pozagabinetowe. Zaletą tych ostatnich jest możliwość potwierdzenia bądź wykluczenia nadciśnienia, wykluczenia nadciśnienia białego fartucha i nadciśnienia maskowanego oraz w przypadku automatycznego całodobowego pomiaru - sposobność oceny rytmów dobowych ciśnienia. W artykule omówiono znaczenie poszczególnych rodzajów pomiarów ciśnienia u kobiet ciężarnych oraz różnice pomiędzy tymi pomiarami.

Zastosowanie pregabaliny u chorej z bólem neuropatycznym w przebiegu neuropatii obwodowej indukowanej chemioterapią - opis przypadku

Magdalena Kocot-Kępska

Neuropatia indukowana chemioterapią (CIPN, chemotherapy-induced peripheral neuropathy) to częste jatrogenne powikłanie i następstwo przyczynowego leczenia choroby nowotworowej. Ryzyko rozwoju CIPN zależy od rodzaju chemioterapii, całkowitej dawki, a także od czynników leżących po stronie pacjenta. Nie ma obecnie potwierdzonej metody, która mogłaby zapobiegać wystąpieniu CIPN. Ból neuropatyczny może występować u 40% chorych z CIPN, znacznie pogarsza jakość życia pacjenta i może być leczony jedynie objawowo, zarówno w formie farmakoterapii, jak i metodami niefarmakologicznymi. Rekomendowane są leki przeciwpadaczkowe, przeciwdepresyjne, analgetyki opioidowe oraz leki topikalne. Leki te udowodniły swoją skuteczność w populacji chorych z bólem neuropatycznym niezwiązanym z leczeniem nowotworu, ale nadal brak jest dobrych jakościowo badań oceniających ich skuteczność u pacjentów z CIPN. Dostępne w literaturze badania prowadzone w małych grupach chorych potwierdzają skuteczność leków przeciwpadaczkowych i przeciwdepresyjnych w tej grupie pacjentów, co obserwujemy również w praktyce klinicznej. W artykule przedstawiono przypadek chorej z silnym bólem neuropatycznym w przebiegu CIPN, skutecznie leczonej pregabaliną w połączeniu z duloksetyną.

12 profili klinicznych pacjentów, u których warto rozważyć zastosowanie kandesartanu

Marcin Barylski

Zgodnie z aktualnymi polskimi i europejskimi wytycznymi antagoniści receptora AT1 dla angiotensyny II należą do głównych grup leków stosowanych w terapii nadciśnienia tętniczego. Wiele badań wykazało, że sartany zmniejszają ryzyko wystąpienia powikłań nadciśnienia tętniczego, wywierają korzystny wpływ na profil metaboliczny, zmiany naczyniowe, funkcję nerek, a dodatkowo są najlepiej tolerowane spośród wszystkich preparatów hipotensyjnych. W artykule przedstawiono przykłady zastosowania kandesartanu w terapii nadciśnienia tętniczego, zwracając szczególną uwagę na jego skuteczność hipotensyjną, bezpieczeństwo stosowania u pacjentów w wieku podeszłym, korzystny wpływ na niewydolność serca, bóle migrenowe głowy czy przerost lewej komory.

Kwas acetylosalicylowy w prewencji sercowo-naczyniowej. Czy dawka może mieć znaczenie?

Marcin Barylski

Kwas acetylosalicylowy jest nadal najczęściej stosowanym lekiem przeciwpłytkowym i odgrywa istotną rolę w terapii chorób sercowo-naczyniowych: ostrego zespołu wieńcowego, przewlekłego zespołu wieńcowego, udaru mózgu, chorób tętnic obwodowych. Stosowany jest zwykle w dawce 75-100 mg, a dobór dawki powinien uwzględniać profil pacjenta: jego masę ciała, obecność cukrzycy oraz ryzyko zdarzeń niedokrwiennych i krwotocznych. Optymalne dawkowanie jest szczególnie istotne w kontekście zagadnienia aspirynooporności. Bardzo ważne są również możliwość poprawienia długoterminowej współpracy pacjentów wymagających stosowania kwasu acetylosalicylowego i sposób zapobiegania stosunkowo częstemu problemowi nietolerancji leku ze strony przewodu pokarmowego.