Chromanie przestankowe - znaczenie terapii farmakologicznej i niefarmakologicznej w przewlekłym leczeniu

Marta Wolska, Pamela Czajka, Marek Postuła

Chromanie przestankowe to charakterystyczny objaw niedokrwienia kończyn dolnych wynikający ze zwężenia lub z zamknięcia tętnicy przez blaszkę miażdżycową, który pojawia się w trakcie wysiłku i ustępuje krótko po jego zakończeniu. Chromanie przestankowe najczęściej manifestuje się jako izolowany ból mięśni goleni pojawiający się po przejściu określonego dystansu, który zmusza do zaprzestania aktywności. Kluczowe elementy diagnostyki to szczegółowe badanie podmiotowe i przedmiotowe oraz pomiar wskaźnika kostka-ramię, a ich nieprawidłowe wyniki mogą wskazywać na rozpoznanie choroby tętnic obwodowych. Wybór odpowiedniej terapii jest uzależniony od wielu czynników, w tym dynamiki choroby oraz chorób współistniejących. Głównym celem leczenia pacjentów z chromaniem przestankowym jest poprawa jakości życia i zmniejszenie ryzyka powikłań sercowo-naczyniowych. W terapii bardzo ważną rolę odgrywa leczenie zachowawcze, ze szczególnym uwzględnieniem nadzorowanego programu treningowego. Leczenie farmakologiczne ogranicza się do kilku leków, które jednak mają ograniczone zastosowanie. W najbardziej zaawansowanych przypadkach wybór ogranicza się do terapii inwazyjnej.

Iwabradyna w terapii niewydolności serca

Beata Wożakowska-Kapłon, Artur Mamcarz, Krzysztof J. Filipiak

Zasadnicza część monografii Iwabradyna w terapii niewydolności serca - od teorii do praktyki to przede wszystkim bardzo ciekawie ujęte kompendium wiedzy o znaczeniu podwyższonej częstości akcji serca, patofizjologicznych przesłankach stosowania iwabradyny, dowodach na jej skuteczność i bezpieczeństwo, jakie posiadamy dzięki badaniu klinicznemu SHIFT. Nie ma w Polsce innej jednostki chorobowej z kręgu sercowo-naczyniowego, której znaczenie epidemiologiczne będzie wzrastać w następnych dekadach tak szybko, jak ma to miejsce w przypadku niewydolności serca. Z tego powodu zachęcamy Państwa do zapoznania się z niniejszą monografią, która znakomicie łączy podstawy teoretyczne i aspekty praktyczne stosowania iwabradyny w nowoczesnej terapii niewydolności serca.

Dlaczego warto zastosować lek złożony z peryndoprylu i amlodypiny?

Wioletta Dyrla, Marek Kuch

Nadciśnienie tętnicze jest najbardziej rozpowszechnioną chorobą układu sercowo-naczyniowego. Od kilku lat wytyczne zalecają rozpoczynanie terapii nadciśnienia tętniczego preparatem złożonym z dwóch składników. W terapii pierwszego rzutu zaleca się skojarzenia lekowe oparte na inhibitorze konwertazy angiotensyny oraz dihydropirydynowym blokerze kanału wapniowego. Naturalnym wyborem powinien być lek złożony z peryndoprylu oraz amlodypiny. Peryndopryl to lek o udowodnionej skuteczności hipotensyjnej oraz unikatowych właściwościach plejotropowych, co przekłada się na zmniejszenie ryzyka incydentów sercowo-naczyniowych i poprawę rokowania pacjentów. Z kolei amlodypina to najczęściej stosowany przedstawiciel blokerów kanału wapniowego, o długim i silnym działaniu. Skojarzenie peryndoprylu i amlodypiny to przykład synergizmu działania hipotensyjnego, właściwości plejotropowych oraz znoszenia działań niepożądanych i bardzo dobrej tolerancji. Korzyści ze stosowania preparatu złożonego z tych leków odniosą wszyscy pacjenci z nadciśnieniem tętniczym, zwłaszcza ci z dużym ryzykiem sercowo-naczyniowym, miażdżycą, chorobą wieńcową czy zaburzeniami metabolicznymi.

Zastosowanie pregabaliny u chorej z bólem neuropatycznym w przebiegu neuropatii obwodowej indukowanej chemioterapią - opis przypadku

Magdalena Kocot-Kępska

Neuropatia indukowana chemioterapią (CIPN, chemotherapy-induced peripheral neuropathy) to częste jatrogenne powikłanie i następstwo przyczynowego leczenia choroby nowotworowej. Ryzyko rozwoju CIPN zależy od rodzaju chemioterapii, całkowitej dawki, a także od czynników leżących po stronie pacjenta. Nie ma obecnie potwierdzonej metody, która mogłaby zapobiegać wystąpieniu CIPN. Ból neuropatyczny może występować u 40% chorych z CIPN, znacznie pogarsza jakość życia pacjenta i może być leczony jedynie objawowo, zarówno w formie farmakoterapii, jak i metodami niefarmakologicznymi. Rekomendowane są leki przeciwpadaczkowe, przeciwdepresyjne, analgetyki opioidowe oraz leki topikalne. Leki te udowodniły swoją skuteczność w populacji chorych z bólem neuropatycznym niezwiązanym z leczeniem nowotworu, ale nadal brak jest dobrych jakościowo badań oceniających ich skuteczność u pacjentów z CIPN. Dostępne w literaturze badania prowadzone w małych grupach chorych potwierdzają skuteczność leków przeciwpadaczkowych i przeciwdepresyjnych w tej grupie pacjentów, co obserwujemy również w praktyce klinicznej. W artykule przedstawiono przypadek chorej z silnym bólem neuropatycznym w przebiegu CIPN, skutecznie leczonej pregabaliną w połączeniu z duloksetyną.

10 powodów, dla których warto wybrać pantoprazol u pacjentów z polipragmazją

Barbara Skrzydło-Radomańska

Inhibitory pompy protonowej są podstawą farmakoterapii chorób zależnych od kwasu solnego. Pantoprazol, stosowany od roku 1997 r., uznano za lek skuteczny i bezpieczny. Jest on stabilny chemicznie także w wyższym (np. po antiacida) pH żołądkowym, ma wysoką biodostępność i działa długotrwale. Szerokie spektrum wskazań do stosowania pantoprazolu obejmuje leczenie choroby refluksowej przełyku, leczenie choroby wrzodowej żołądka i dwunastnicy, eradykację zakażenia Helicobacter pylori, leczenie dyspepsji czynnościowej, profilaktykę i leczenie gastropatii po niesteroidowych lekach przeciwzapalnych i zespół Zollingera-Ellisona. Zaletą pantoprazolu jest mała liczba interakcji z innymi lekami - szczególnie istotna, jeśli chodzi o leki przeciwpłytkowe (klopidogrel) - ale również z antypiryną, karbamazepiną, cyklosporyną, klarytromycyną, diklofenakiem, naproksenem, nifedypiną, doustnymi lekami antykoncepcyjnymi, takrolimusem, teofiliną, warfaryną, a także etanolem. Pantoprazol to szczególnie korzystny wybór dla pacjentów w starszym wieku, też poddanych leczeniu przewlekłemu.

Wildagliptyna - KOMENTARZ

Magdalena Rudnicka

Komentarz omawia zastosowanie wildagliptyny.

Liraglutyd - jak osiągnąć cele terapeutyczne - miesiąc, rok, czy terapia przewlekła?

Marta Walczak

Choroba otyłościowa jest chorobą przewlekłą, postępującą, bez tendencji do samoistnego ustępowania, przebiegającą z  nawrotami. Przewiduje się, że do roku 2025 jej rozpowszechnienie w populacji dorosłych wyniesie ok. 20%. Podstawową zasadą leczenia choroby otyłościowej nie jest wyłącznie redukcja masy ciała. Cele terapii powinny być indywidualnie dobierane do pacjenta i zależeć przede wszystkim od chorób współistniejących oraz ewentualnie występujących powikłań. Rekomendowany czas trwania farmakoterapii wynosi minimum 12 miesięcy. Cząsteczka liraglutydu jest zarejestrowana do leczenia cukrzycy od roku 2010, a w leczeniu otyłości od roku 2014. 

Hymekromon w terapii chorób dróg żółciowych oraz nowe perspektywy terapeutyczne leku - przegląd literatury

Beata Kasztelan-Szczerbińska, Agnieszka Szczerbińska, Halina Cichoż-Lach

Hymekromon (4-metyloumbeliferon; 7-hydroksy-4-metylokumaryna) to dobrze znany lek o udokumentowanej skuteczności w chorobach dróg żółciowych mający bardzo korzystny profil bezpieczeństwa, co sprawia, że jest chętnie stosowany przez lekarzy i pacjentów. Lek ten ma unikalny trójfazowy mechanizm działania, który obejmuje: działanie choleretyczne - wzmaga wydzielanie żółci o niskiej gęstości; działanie cholekinetyczne - stymuluje przepływ i wydalanie żółci do jelit - oraz działanie spazmolityczne - zmniejsza napięcie mięśni gładkich dróg żółciowych, a także zwieracza Oddiego. W ostatnich latach pojawiły się doniesienia o nowych właściwościach hymekromonu, które budzą duże zainteresowanie w kontekście jego potencjalnego zastosowania w innych niż obecnie zalecane wskazaniach, w tym w chorobach nowotworowych, zapalnych i autoimmunologicznych. W artykule omawiamy klasyczny i nowy mechanizm działania hymekromonu ze szczególnym uwzględnieniem jego roli w dyskinezach dróg żółciowych.

Lęk i depresja, a covid-19 - jak sobie radzić z naszymi emocjami?

Monika Talarowska

Przedstawiamy Państwu poradnik dr hab. Moniki Talarowskiej, który w przystępny i przejrzysty sposób podsumowuje najczęściej pojawiające się zaburzenia psychiczne w dobie COVID-19.Autorka omawia czynniki stanowiące źródło stresu w czasie epidemii, sposoby radzenia sobie z emocjami i napadami lęku oraz objawy depresyjno-lękowe i metody zapobiegania ich występowaniu. Część pracy poświęcona jest sytuacji osób z personelu medycznego, które w czasach pandemii należą do grupy szczególnego ryzyka wystąpienia objawów ze sfery psychicznej. Publikacja będzie znakomitym przewodnikiem zarówno dla lekarzy różnych specjalności, jak i osób niezwiązanych z medycyną.

Zaburzenia żołądkowo-jelitowe

Magdalena Kaniewska

Na rozwój i zmiany w mikrobiocie jelit mogą mieć wpływ: stres, środowisko, dieta, leki wiek pacjenta, ale również poród i sposób karmienia w okresie niemowlęcym. Mikrobiota jelitowa – wraz z warstwą komórek nabłonka, układem krwionośnym, chłonnym, jelitowym układem nerwowym i układem immunologicznym związanym z błoną śluzową jelita – tworzy barierę jelitową. Zaburzenia w funkcjonowaniu tej bariery mogą doprowadzić do rozwoju wielu chorób. Autorka w zwięzły sposób opisuje zadania przewodu pokarmowego: jak funkcjonuje, co odpowiada za jego prawidłowe działanie.Przedstawia najczęstsze choroby przewodu pokarmowego: Wirusowe zapalenie żołądka i jelit oraz Zespół jelita drażliwego.Jakie są objawy tych chorób, zagrożenia, kiedy należy zwrócić się do lekarza. Proponuje też dietę pomocną w IBS.

Leczenie otyłości w świetle aktualnych wytycznych dotyczących prewencji chorób sercowo-naczyniowych - część II

Klaudia Knapik, Jerzy Tyszkiewicz, Jacek Lewandowski

Istotą otyłości jest zwiększenie ilości żółtej tkanki tłuszczowej zbudowanej z adipocytów wypełnionych triacyloglicerolami. Przed rozpoczęciem leczenia ważne jest określenie obecności elementów zespołu metabolicznego i rozróżnienie od insulinooporności. Poza dietą, aktywnością fizyczną i ewentualnymi operacjami bariatrycznymi (omówionymi w pierwszej części artykułu) II linię leczenia stanowi farmakoterapia. Niektóre leki stosowane w innych wskazaniach również mogą się przyczynić do redukcji masy ciała - leki działające ośrodkowo i leki wykorzystywane w leczeniu cukrzycy. W celu uzyskania satysfakcjonujących wyników leczenia istotne są zrozumienie mechanizmów prowadzących do otyłości oraz znajomość metod walki z tą chorobą.

Lek vs suplement diety - zasadnicza różnica

Bartosz J. Sapilak

System sprzedaży aptecznej w Polsce dopuszcza do tego, że w ramach jednej substancji funkcjonują równolegle wyroby dostępne np. jako: produkty lecznicze na receptę, produkty lecznicze bez recepty i suplementy diety. Z reklam i przekazów promocyjnych suplementów płyną często mylące informacje, sformułowane tak, by sugerowały lecznicze właściwości i upodobniały suplementy diety do leków. Doprowadza to do zatarcia granic umożliwiających natychmiastowe rozróżnienie między nimi, a ponieważ zależy od tego zdrowie i życie pacjentów, edukacja w tym zakresie jest niezbędna. W pracy omówiono podstawowe pojęcia ułatwiające zrozumienie różnic pomiędzy produktami leczniczymi (określanymi powszechnie lekami) a suplementami diety. Opisano także odmienne regulacje prawne, którym podlegają leki i suplementy diety, oraz zwrócono uwagę na charakteryzujące te dwie kategorie szczegóły. Porównanie leków i suplementów diety zostało przygotowane w odniesieniu do leczenia chorób (np. przewlekłej niewydolności żylnej, niedokrwistości z niedoboru żelaza, choroby zwyrodnieniowej stawów).

10 faktów o ekstrakcie z aronii czarnoowocowej - polskiego superowocu

Iwona Wawer

Tradycyjna medycyna polecała leśne czarne jagody na dobry wzrok, teraz nie musimy po jagody chodzić do lasu. Uprawiamy na plantacjach borówkę amerykańską i aronię czarnoowocową. Aronia melanocarpa to polski czarny skarb - superowoc, o najwyższej zawartości antocyjanów i innych związków polifenolowych o silnych właściwościach antyoksydacyjnych. Ekstrakt antocyjanów aroniowych oraz karotenoidy luteina i zeaksantyna wchodzą w skład suplementu diety, który można wykorzystać jako dietetyczne wsparcie w profilaktyce chorób oczu, takich jak AMD czy katarakta. W celu zachowania zdrowia oczu przyda się osobom pracującym przy komputerze i kierowcom.

Profile pacjentów z ChAD, którzy mogą odnieść korzyści z terapii lamotryginą

Dominika Dudek

Podstawową grupą leków stosowanych w zaburzeniach dwubiegunowych są leki normotymiczne. Lamotrygina należy do najnowszej generacji tej grupy. Początkowo stosowana była głównie w leczeniu padaczki (blokowanie kanałów jonowych). Jej działanie normotymiczne polega na zapobieganiu nawrotom depresji i manii, stabilizacji szybkiej zmiany faz, a w ostrych epizodach chorobowych ma działanie przeciwdepresyjne.

Kwetiapina. Zbiór podręcznych informacji dla lekarza praktyka

Marcin Siwek

Kwetiapina jest lekiem przeciwpsychotycznym o udowodnionej skuteczności w leczeniu schizofrenii i choroby afektywnej dwubiegunowej oraz nawracającej depresji i zespołu lęku uogólnionego. Dostępne są ponadto dowody na skuteczność kwetiapiny w innych zaburzeniach z dominacją objawów afektywnych i/lub lękowych, w których leczeniu nie ma ona rejestracji w Polsce. W pracy przedstawiono informacje przydatne w praktyce lekarskiej i zaprezentowano opisy przypadków zastosowania.

Zastosowanie agomelatyny w redukcji anhedonii i zaburzeń snu w przebiegu depresji

Anna Antosik-Wójcińska

Agomelatyna to lek przeciwdepresyjny o unikalnym profilu działania farmakologicznego działający jako agonista receptorów melatoninergicznych MT1 i MT2 oraz antagonista receptora 5-HT2C. Zapewnia on szybki początek działania i długie utrzymywanie się efektu terapeutycznego przy dobrej tolerancji leczenia. W badaniach klinicznych wykazano, że u chorych na depresję zmniejsza objawy lękowe i poprawia jakość snu, a jednocześnie nie powoduje sedacji, przyrostu masy ciała, zaburzeń funkcji seksualnych ani przytłumienia reakcji emocjonalnych.