Sertralina w pytaniach i odpowiedziach

Marcin Siwek

Sertralina to lek przeciwdepresyjny z grupy selektywnych inhibitorów wychwytu zwrotnego serotoniny. W stosunku do innych substancji z tej grupy odznacza się dodatkową zdolnością do blokady wychwytu zwrotnego dopaminy do wiązania z receptorami sigma. Nie ma zaś działania antycholinergicznego lub alpha-adrenolitycznego czy histaminolitycznego. Z tego powodu odznacza się bardzo korzystnym profilem tolerancji i należy do wąskiej grupy leków przeciwdepresyjnych o szczególnie korzystnym, dobrze udokumentowanym profilu bezpieczeństwa i możliwości zastosowania u pacjentów z wieloma różnymi współistniejącymi schorzeniami somatycznymi oraz u osób starszych.

Interakcje leków stosowanych w farmakoterapii bólu aspekty wyłącznie praktyczne

Jarosław Woroń, Marcin Siwek, Krzysztof Wojtasik-Bakalarz, Jarosław Gupało

Publikacja zawiera niezwykle istotne dla lekarzy praktyków informacje dotyczące unikania jednoczesnego stosowania pewnych leków, które mogą wchodzić w interakcje, a w ich konsekwencji wywoływać działania niepożądane. Prezentuje dane dotyczące problemów interakcji grup lekowych, od analgetyków nieopioidowych począwszy, przez opioidy, kannabinoidy, na koanalgetykach kończąc. Autorzy prowadzą czytelnika przez trudny i często pomijany w praktyce obszar racjonalnej polifarmakoterapii pacjenta z dolegliwościami bólowymi. Szczególną wartością książki jest rozdział dotyczący wzajemnych oddziaływań między szeroko definiowanymi lekami psychotropowymi a analgetykami. Zawarte w opracowaniu informacje odzwierciedlają aktualny stan wiedzy medycznej i praktyki, co stanowi jego szczególną wartość. Monografia będzie stanowić cenne źródło wiedzy dla lekarzy POZ, a także specjalistów z różnych dziedzin nauk medycznych. Będzie ona również pomocna dla ratowników medycznych, farmaceutów oraz pielęgniarek i położnych, czyli wszystkich profesjonalistów, którzy w codziennej pracy kontaktują się z pacjentem z bólem.

Preparat zawierający niezmydlające się frakcje oleju awokado i oleju sojowego w leczeniu choroby zwyrodnieniowej stawów

Eugeniusz Józef Kucharz

Preparat niezmydlających się frakcji oleju awokado i oleju sojowego jest mieszaniną uzyskiwaną według ściśle określonej procedury. Stosuje się go od dawna w leczeniu pacjentów z chorobą zwyrodnieniową stawów; wykazuje on działanie przeciwzapalne, przeciwbólowe i chondroprotekcyjne. Należy do wolno działających objawowych leków stosowanych w chorobie zwyrodnieniowej stawów. Działanie tej mieszaniny udokumentowano w badaniach in vitro, badaniach na modelach zwierzęcych oraz badaniach klinicznych. Wykazano, że zmniejsza ona ból spoczynkowy i występujący podczas ruchu, zmniejsza zapotrzebowanie na niesteroidowe leki przeciwzapalne i inne leki przeciwbólowe, a także poprawia stan czynnościowy narządu ruchu chorych. Preparat ten jest bardzo dobrze tolerowany i nie wykazuje interakcji z innymi lekami.

Zalecenia dietetyczne dla pacjentów z nieswoistymi chorobami zapalnymi jelit

Joanna Wypych

Terminem "nieswoiste choroby zapalne jelit" określamy grupę chorób, których etiologia do tej pory nie została w pełni poznana. Należą do niej przede wszystkim wrzodziejące zapalenie jelita grubego i choroba Leśniowskiego-Crohna. Do licznych czynników środowiskowych wpływających na występowanie i przebieg nieswoistych zapaleń jelit należą: palenie papierosów, wysoko przetworzona dieta, infekcje bakteryjne, wirusowe, zaburzenia składu mikrobiomu, stosowanie niektórych leków (antybiotyki) oraz być może czynniki psychologiczne. Dieta odgrywa kluczową rolę w utrzymaniu organizmu człowieka w pełni sił witalnych i zdrowotnych, jednak nie istnieje jeden ogólnodostępny schemat żywienia dla pacjentów z nieswoistymi zapaleniami jelit. Inaczej jest z osobą w pełni mobilną, aktywną zarówno fizycznie, jak i intelektualnie, a inaczej osobę w trakcie zaostrzenia, przed zabiegami operacyjnymi, czy też wymagającą uzupełnienia niedoborów pokarmowych wynikających z zespołu złego wchłaniania pojawiającego się w przebiegu zapaleń jelit. Autora w poradniku omawia następujące zagadnienia: - produkty, które należy ograniczać - pokarmy wywołujące nieprzyjemne objawy ze strony przewodu pokarmowego - pokarmy wpływające na proces zapalny w jelicie - pokarmy wskazane w diecie osób z nieswoistymi chorobami zapalnymi jelit - planowanie i przygotowywanie posiłków - co jeść w stanie zaostrzenia choroby? - a co jeść w okresach remisji? Ponadto proponuje też JADŁOSPIS NA 7 DNI.

ADT w raku prostaty 2022 - wybór czy konieczność?

Artur Drobniak, Lesław Malik

Rak prostaty jest coraz częściej występującym nowotworem złośliwym. Terapia opiera się na postępowaniu miejscowym (chirurgia, radioterapia) i leczeniu systemowym (hormonoterapia, chemioterapia). Deprywacja androgenowa odgrywa kluczową rolę w leczeniu raka stercza. Różne kombinacje leków pozwalają na coraz dłuższy czas życia pacjentów. W artykule przedstawiono wybrane zagadnienia związane z nowymi możliwościami leczenia w różnych stadiach choroby.

Zastosowanie kwetiapiny i donepezilu w leczeniu otępienia u starszych pacjentów

Piotr Wierzbiński

Celami leczenia chorób otępiennych powinny być: spowolnienie postępu zmian neurologicznych i redukcja nasilenia objawów. Jednym z wczesnych objawów rozwoju chorób neurologicznych jest depresja o późnym początku. Wiąże się ona z upośledzeniem funkcjonowania obwodów przedczołowych, dysfunkcją przedczołowo-prążkowiową, która odpowiada za dysfunkcję depresyjno-poznawczą. Zespół ten słabo reaguje na leki przeciwdepresyjne, lepiej zaś na leki dopaminergiczne. Na podstawie piśmiennictwa oraz doświadczeń klinicznych możemy stwierdzić, że leczenie skojarzone donepezilem i kwetiapiną może przynieść pacjentom z otępieniem wiele korzyści i jest dobrze tolerowane. Inhibitory cholinesterazy, takie jak donepezil, mają najlepiej udokumentowane działanie w pierwszym okresie choroby, gdy niedobór cholinergiczny jest najbardziej dominujący, i pozwalają uzyskać korzyści u 30-50% chorych. Kwetiapina ma mniejszy potencjał rozwoju przyrostu masy ciała i powikłań metabolicznych oraz wywoływania hiperprolaktynemii, objawów pozapiramidowych i jest lepiej tolerowana.

Choroba Alzheimera

Jerzy Leszek

Monografia doskonale oddaje wielowymiarowość opieki nad pacjentami z chorobą Alzheimera, w związku z czym nie zabrakło w niej aspektów społeczno-prawnych, w tym zagadnień z zakresu psychiatrii sądowej oraz omówienia organizacji pomocy w opiece nad osobami z chorobą Alzheimera w Polsce czy narodowego programu badań chorób mózgu i prezentacji założeń Polskiego Planu Alzheimerowskiego [...] Choroba Alzheimera. Podręcznik dla lekarzy medycyny rodzinnej i lekarzy innych specjalności to pozycja niezwykle cenna, prezentująca najistotniejszą i aktualną wiedzę przydatną w codziennej praktyce lekarza rodzinnego, w której na pierwsze miejsce wysuwa się doświadczenie praktyków. Niewątpliwie znajdzie ona czołowe miejsce wśród opracowań, po które sięgną lekarze rodzinni.

Pierwsza pomoc w stanach zagrożenia życia i zdrowia

Dariusz Zawadzki, Janusz P. Sikora, Błażej Kmieciak

Monografia Pierwsza pomoc w stanach zagrożenia życia i zdrowia, skierowana do wszystkich, którzy pragną zdobyć umiejętności postępowania w ramach pierwszej pomocy, jest wartościową pracą poglądową napisaną w sposób przejrzysty, spójny, na podstawie aktualnego stanu wiedzy. Praca ta spełnia wszystkie kryteria zawarte w Rozporządzeniu MNiSW z 22 lutego 2019 r. i może stanowić istotne wsparcie w nauczaniu pierwszej pomocy. W przystępnej i skondensowanej formie przedstawia schematy i algorytmy postępowania w sytuacjach zagrożenia życia, zgodne z aktualnymi wytycznymi ERC. Wartością dodaną podręcznika są liczne fotografie, które wzbogacają merytorycznie w szczególności rozdziały poświęcone resuscytacji krążeniowo-oddechowej dorosłych, niemowląt i dzieci, co sprawia, że lektura jest przystępna, a treść łatwa do zapamiętania. Publikacja zawiera informacje przydatne w codziennej praktyce każdego ratownika medycznego. Polecamy ją wszystkim, którzy pragną usystematyzować swoją wiedzę w tej dziedzinie.

Wspólnie damy radę - chemioterapia, przeszczepianie krwiotwórczych komórek macierzystych

Magdalena Olszewska-Stopa, Piotr Rzepecki, Wiesław Skrzyński

Wspólnie damy radę chemioterapia, przeszczepianie krwiotwórczych komórek macierzystych” to informator dla chorych po przeszczepie, ich lekarzy oraz rodzin. Poradnik porusza tematykę zaleceń dotyczących stylu życia dla pacjentów w trakcie chemioterapii oraz przeszczepiania krwiotwórczych komórek macierzystych nie pomijając również egzystencjalnych aspektów życia w rozdziale „Życie – jedyne, niepowtarzalne...” „Chorujemy w znacznym stopniu tak, jak żyliśmy. Otwiera się worek codziennych spraw: nierozwiązanych konfliktów, poczucia samotności w związku, ukrywania lub odkładania problemów; zmiana hierarchii wartości. Choroba obnaża prawdę o naszym życiu, stanowi okazję do jej ujawnienia. Jeśli mamy zdrowe relacje, to nami tylko mocno zakołysze. Przewracamy się, jeśli już od dawna nami kołysało”

Stres i wypalenie zawodowe u lekarzy

Marta Makara-Studzińska

Wnikliwe analizy teorii, a także czynników ryzyka związanych z wypaleniem zawodowym lekarzy, przedstawione przez Autorów w przystępnej formie, uzupełniają i aktualizują literaturę przedmiotu. Zawarte w monografii informacje będą użyteczne w diagnozie, profilaktyce i terapii, ponadto mogą służyć jako kompendium wiedzy dla lekarzy, personelu medycznego, studentów medycyny i psychologii. Książka może również stanowić praktyczny poradnik dla osób zmagających się z wypaleniem zawodowym bądź zagrożonych wypaleniem, wskazując na charakter zagrożeń i objawy w różnych sferach życia zawodowego, rodzinnego i społecznego.

Zastosowanie pregabaliny u chorej z bólem neuropatycznym w przebiegu neuropatii obwodowej indukowanej chemioterapią - opis przypadku

Magdalena Kocot-Kępska

Neuropatia indukowana chemioterapią (CIPN, chemotherapy-induced peripheral neuropathy) to częste jatrogenne powikłanie i następstwo przyczynowego leczenia choroby nowotworowej. Ryzyko rozwoju CIPN zależy od rodzaju chemioterapii, całkowitej dawki, a także od czynników leżących po stronie pacjenta. Nie ma obecnie potwierdzonej metody, która mogłaby zapobiegać wystąpieniu CIPN. Ból neuropatyczny może występować u 40% chorych z CIPN, znacznie pogarsza jakość życia pacjenta i może być leczony jedynie objawowo, zarówno w formie farmakoterapii, jak i metodami niefarmakologicznymi. Rekomendowane są leki przeciwpadaczkowe, przeciwdepresyjne, analgetyki opioidowe oraz leki topikalne. Leki te udowodniły swoją skuteczność w populacji chorych z bólem neuropatycznym niezwiązanym z leczeniem nowotworu, ale nadal brak jest dobrych jakościowo badań oceniających ich skuteczność u pacjentów z CIPN. Dostępne w literaturze badania prowadzone w małych grupach chorych potwierdzają skuteczność leków przeciwpadaczkowych i przeciwdepresyjnych w tej grupie pacjentów, co obserwujemy również w praktyce klinicznej. W artykule przedstawiono przypadek chorej z silnym bólem neuropatycznym w przebiegu CIPN, skutecznie leczonej pregabaliną w połączeniu z duloksetyną.

Kwas acetylosalicylowy w prewencji sercowo-naczyniowej. Czy dawka może mieć znaczenie?

Marcin Barylski

Kwas acetylosalicylowy jest nadal najczęściej stosowanym lekiem przeciwpłytkowym i odgrywa istotną rolę w terapii chorób sercowo-naczyniowych: ostrego zespołu wieńcowego, przewlekłego zespołu wieńcowego, udaru mózgu, chorób tętnic obwodowych. Stosowany jest zwykle w dawce 75-100 mg, a dobór dawki powinien uwzględniać profil pacjenta: jego masę ciała, obecność cukrzycy oraz ryzyko zdarzeń niedokrwiennych i krwotocznych. Optymalne dawkowanie jest szczególnie istotne w kontekście zagadnienia aspirynooporności. Bardzo ważne są również możliwość poprawienia długoterminowej współpracy pacjentów wymagających stosowania kwasu acetylosalicylowego i sposób zapobiegania stosunkowo częstemu problemowi nietolerancji leku ze strony przewodu pokarmowego.

Atopowe zapalenie skóry

Roman J. Nowicki

Atopowe zapalenie skóry - poradnik lekarza praktyka to wartościowy, na wysokim poziomie naukowym i świetny dydaktycznie podręcznik, opracowany z myślą o przydatności w pracy zawodowej lekarzy - specjalistów różnych dyscyplin medycznych. Duża zaletą monografii jest to, iż w większości omawianych problemów Autorzy umiejętnie uwzględniają także własne doświadczenia, które z pożytkiem dla przydatności opracowania konfrontują z obserwacjami innych autorów, wyciągając wiele interesujących wniosków, często o znaczeniu praktycznym. Monografia z pewnością wypełni niewątpliwą lukę w piśmiennictwie krajowym dotyczącym atopowego zapalenia skóry.

Azytromycyna - zastosowanie w dobie telewizyt

Adam J. Sybilski

Pandemia wymusiła ograniczenie bezpośredniego kontaktu lekarza z pacjentem. Telewizyty zagościły w gabinetach lekarskich i stały się nieodzowną formą postępowania medycznego. Ta forma komunikacji z pacjentem może zmienić obecne modele opieki. Udzielanie świadczeń zdrowotnych z wykorzystaniem teleinformatycznych środków przekazu (np. telefon, internet) pozwala na ocenę stanu zdrowia pacjenta, postawienie diagnozy i wdrożenie leczenia. Ocena zdjęć zrobionych przez pacjenta może w znaczny sposób przybliżyć diagnostę do prawidłowego rozpoznania i być niezbędna do wdrożenia skutecznej terapii. Jednak lekarz, przeprowadzając telewizytę, powinien dołożyć należytej staranności, przeprowadzić rzetelny wywiad, opisać w dokumentacji stan zdrowia pacjenta i wynikające z tego decyzje terapeutyczne oraz opisać zastosowany sposób leczenia. W telemedycznej terapii infekcji możemy zastosować makrolidy, a wśród nich azytromycynę. W ciągu wieloletniej historii stosowania potwierdzono jej dobrą skuteczność, niewielką oporność bakterii i doskonały profil bezpieczeństwa. Scenariusze kliniczne, w których możemy użyć azytromycyny podczas telewizyt, to: pacjenci z anginą i uczuleniem na antybiotyki beta-laktamowe, z udokumentowanym krztuścem oraz w profilaktyce biegunki podróżnych. Jednak pamiętajmy o ograniczeniach i pułapkach, które mogą zdarzyć się w trakcie telewizyt.

Liraglutyd - jak osiągnąć cele terapeutyczne - miesiąc, rok, czy terapia przewlekła?

Marta Walczak

Choroba otyłościowa jest chorobą przewlekłą, postępującą, bez tendencji do samoistnego ustępowania, przebiegającą z  nawrotami. Przewiduje się, że do roku 2025 jej rozpowszechnienie w populacji dorosłych wyniesie ok. 20%. Podstawową zasadą leczenia choroby otyłościowej nie jest wyłącznie redukcja masy ciała. Cele terapii powinny być indywidualnie dobierane do pacjenta i zależeć przede wszystkim od chorób współistniejących oraz ewentualnie występujących powikłań. Rekomendowany czas trwania farmakoterapii wynosi minimum 12 miesięcy. Cząsteczka liraglutydu jest zarejestrowana do leczenia cukrzycy od roku 2010, a w leczeniu otyłości od roku 2014. 

Mały pacjent - duży problem, czyli zasady diagnozowania i leczenia choroby refluksowej u niemowląt i małych dzieci

Grzegorz Oracz

Refluks żołądkowo-przełykowy jest to mimowolne cofanie się treści pokarmowej z żołądka do przełyku. Jest jednym z najczęstszych zaburzeń czynnościowych przewodu pokarmowego u dzieci. U noworodków i niemowląt dominuje refluks fizjologiczny, związany z niedojrzałością przewodu pokarmowego. Choroba refluksowa to natomiast obecność objawów podmiotowych i/lub uszkodzenia błony śluzowej spowodowanych patologicznym zarzucaniem treści żołądkowej do przełyku. Artykuł przedstawia aktualne wytyczne diagnostyki i leczenia choroby refluksowej zgodnie z najnowszymi rekomendacjami Europejskiego Towarzystwa Gastroenterologii, Hepatologii i Żywienia Dzieci (ESPGHAN, European Society for Paediatric Gastroenterology, Hepatology and Nutrition).