Zbiór zadań z mechaniki teoretycznej. Dynamika

Wacław Szcześniak, Roman Nagórski

Skrypt zawiera zbiór zadań z dynamiki, dostosowany do programu nauczania na wydziałach Inżynierii Lądowej i Budownictwa, dlatego pewne działy dynamiki potraktowano skrótowo lub pominięto.

Polityka ekonomiczna w warunkach integracji europejskiej w świetle teorii Kaleckiego i Pasinettiego

Maciej Holko

Funkcjonowanie gospodarki Unii Europejskiej opiera się na zasadzie swobodnego przepływu towarów, kapitału i osób w warunkach równej konkurencji oraz regułach odnoszących się do polityki ekonomicznej - zakaz pomocy publicznej, ograniczenia polityki fiskalnej i monetarnej. W opracowaniu niniejszym oceniono instytucjonalny kształt i skutki integracji europejskiej, a bazą tej oceny jest paradygmat produkcji i podziału stworzony przez klasyków angielskich i rozwinięty przez Sraffę-Pasinettiego oraz Kaleckiego-Keynesa. Na tej podstawie przedstawiono postulaty zmian polityki społeczno-gospodarczej odnoszące się zarówno do uregulowań Unii Europejskiej, jak i do polityki realizowanej w Polsce w ramach uprawnień krajowych.

Nowe technologie. Wartości, prawa, zasady. Księga jubileuszowa z okazji 15-lecia Wydziału Administracji i Nauk Społecznych Politechniki Warszawskiej

Anna Zalcewicz (red. nauk.), Robert Kędziora (red. nauk.)

Jubileusz 15-lecia Wydziału Administracji i Nauk Społecznych Politechniki Warszawskiej (WAiNS) był właściwą okazją do wydania szczególnej monografii - księgi jubileuszowej, która nie tylko prezentuje Wydział w wymiarze historycznym, prawnym, organizacyjnym i osobowym, ale także przedstawia wyniki badań pracowników, skupione głównie na obszarze wyzwań, jakie nowoczesne technologie tworzą dla dzisiejszego społeczeństwa, państwa i prawodawcy. Kadra naukowa związana z Wydziałem kształcącym studentów na kierunku administracja prowadzi zarówno badania, które wpisują się w tradycyjne obszary nauk prawnych, jak i takie, które wykraczają poza te ramy. Stąd też efekty badań ukazane zostały z perspektywy nauk prawnych, innych nauk społecznych i filozofii. Zadaniem nauk społecznych i humanistycznych jest krytyczne spojrzenie, za pomocą właściwych tym naukom metod badawczych, na fenomen nowych technologii. Podjęte badania nakierowane są na odkrywanie praw, jakim podlega rozwój technologiczny, ustalenie i nazwanie wartości, jakie leżą u jego podstaw, a także sformułowanie zasad, jakie powinny wyznaczać dynamikę tego rozwoju. Ponieważ istotna część prowadzonych na Wydziale badań dotyczy wykorzystania nowych technologii w administracji publicznej. Autorzy rozdziałów monografii z różnych perspektyw badawczych oceniają m.in. szanse i zagrożenia związane z postępem technologicznym w przestrzeni relacji władza publiczna-obywatel.

Współczesne problemy gospodarki nieruchomościami w Polsce i w wybranych krajach europejskich

Tomasz Budzyński

Tom III serii „Monografie Naukowe Wydziału Geodezji i Kartografii Politechniki Warszawskiej” „Geodezja i Kartografia˝ W monografii przedstawiono szerokie spektrum zagadnień związanych z gospodarką nieruchomościami w Polsce i innych krajach europejskich. Problemy gospodarki nieruchomościami w Polsce zostały omówione w zakresie oceny efektywności gospodarowania zasobami nieruchomości publicznych, podziałów nieruchomości w aspekcie wykorzystania odnawialnych źródeł energii oraz wywłaszczania nieruchomości pod drogi i odszkodowań z tego tytułu, a także tematykę ustalania wartości katastralnej nieruchomości i związanego z nią opodatkowania nieruchomości. Zaprezentowano także doświadczenia wybranych krajów europejskich, głównie w zakresie wywłaszczeń nieruchomości, wartości katastralnej i opodatkowania nieruchomości oraz specyfikę działalności zawodowej w zakresie wyceny nieruchomości w Republice Białorusi.

Laboratorium aparatów elektrycznych

Zbigniew Pochanke, Waldemar Chmielak, Tadeusz Daszczyński

Laboratorium ma na celu konfrontację zdobytej wiedzy z doświadczeniem podstawowych i złożonych zjawisk fizycznych związanych z pracą aparatury rozdzielczej wysokiego napięcia. Uczestnicy zapoznają się z fizycznymi aparatami elektrycznymi i typowymi zagadnieniami związanymi z ich pracą. Omówione ćwiczenia dają studentom okazję doświadczenia, lub przynajmniej obserwacji, takich zjawisk jak: oddziaływanie cieplne i elektrodynamiczne prądów roboczych i zwarciowych, procesy przejściowe podczas łączenia rzeczywistych układów elektroenergetycznych, magnesowanie rdzenia i jego wpływ na dokładność pomiaru przekładnika oraz złożoność budowy aparatów elektrycznych. Stanowiska probiercze odtwarzają bądź konkretną próbę typu (próba zwarciowa, obciążalność prądowa ciągła, pomiar granicznego współczynnika dokładności przekładnika prądowego), bądź prezentują podstawowe problemy eksploatacyjne aparatury rozdzielczej (procesy łączeniowe w obwodach prądu stałego i przemiennego w kontekście prawidłowego doboru aparatury łączeniowej i zabezpieczeniowej oraz diagnostykę wyłącznika średniego napięcia, czyli próbę oceny aktualnego jego stanu).

Książka o teorii względności

Witold Kruczek, Jędrzej Stanisławek

Osoby z pokolenia obecnych doktorantów i młodych doktorów hasło "Kruczek" jednoznacznie kojarzy się z trzema-czterema latami łez wypłakanych w liceum nad niebieskim (lub czerwonym!) dwutomowym zbiorem zadań z fizyki, który stał się drzwiami otwierającymi drogę do zrozumienia tej dziedziny nauki. Rola tego zbioru była dla nas jako uczniów wręcz symboliczna - dlatego zdobyta na studiach informacja, że "Kruczek" to nie tylko nazwa zbioru, ale że jego autor to żywa postać, emerytowany pracownik Politechniki Warszawskiej, była zaskakująca. [...] Na początku 2022 roku na Wydziale Fizyki Politechniki Warszawskiej nadarzyła się okazja, aby z dr. Witoldem Kruczkiem spotkać się osobiście - zorganizowaliśmy obchody jego setnych urodzin! Podczas spotkania widać było, że wśród przybyłych darzony jest wielkim szacunkiem - wśród studentów z lekkim niedowierzaniem, że właśnie rozmawiają z człowiekiem urodzonym w czasach, o których pisało się sprawdziany na lekcjach historii, walczącym w II wojnie światowej, gdy był w ich wieku, a wśród profesorów padały podziękowania za świetną dydaktykę, którą im zapewniał, gdy byli studentami. Według ich relacji sale wykładowe na zajęciach z dr. Kruczkiem zawsze były wypełnione, ponieważ z niezwykłą energią prezentował fizykę w praktyce - poprzez pokazy i doświadczenia. [...] Książka o szczególnej teorii względności Witolda Kruczka miała swego poprzednika w języku francuskim. Podczas wykładów w Algierii dr Kruczek napisał skrypt w postaci maszynopisu. Niektóre rysunki pochodzą z tamtego opracowania. Kilka lat temu podjął się rozszerzenia wcześniejszej wersji, jednak nie trafiło ono wówczas do druku. Na przeszkodzie stanęła epidemia, brak zewnętrznego wsparcia, po części wahania samego dr. Kruczka. Opóźnienie, o którym mowa, miało swoje negatywne następstwo: utrudniło korektę tekstu. Dr Kruczek ma obecnie kłopoty ze wzrokiem. Mimo wszystko problem korekty udało się rozwiązać. Jędrzej Stanisławek Książka ta została napisana na podstawie moich wykładów z Podstaw Fizyki, które prowadziłem w latach 1970/1980 na wydziałach Elektroniki, Mechaniki Energetyki i Lotnictwa (tzw. MEiL) i Fizyki Technicznej i Matematyki Stosowanej (tzw. FTiMS) Politechniki Warszawskiej oraz zajęć seminaryjnych, które organizowali moi studenci L'Ecole Nationale Politechnique w Algierze w latach 1985-1991. Wykładałem tam Mechanikę Ośrodków Ciągłych zaś seminaria z Teorii Względności prowadzone były nadprogramowo z powodu wielkiego zainteresowania i na prośbę studentów. Chciałbym tu zwrócić uwagę na pewien fakt, który w istotny sposób zaważył na tej książce. Chodzi mianowicie o to, że już na samym początku wykładów umówiłem się ze studentami, że każdy z nich ma prawo w każdej chwili przerwać mi wykład i zadać pytanie i prosić o lepsze i głębsze objaśnienie omawianego problemu. Ogromna liczba pytań - niekiedy mających już twórczą cechę - zmuszała mnie do bardzo wnikliwego i głębokiego opracowania nie tylko treści, ale i dydaktycznej formy tematu. Teoria względności obfituje w pojęcia, sprzeczne z codziennym doświadczeniem człowieka, który z tą piękną teorią się spotyka po raz pierwszy. Wymaga ona od uczącego się całkowitej przebudowy wyobraźni fizycznej... Teoria względności jest w swej istocie teorią geometryczną, gdy - przynajmniej do dziś - uczniowie przez cały czas wdrażani są do myślenia wyłącznie analitycznego i nie wymaga to odnoszenia się geometrycznego. Mając to na uwadze, umieściłem w książce wiele rysunków, które mają na celu poruszyć wyobraźnię czytelnika i spowodować, że zobaczy on w fizyce, oprócz związków przyczynowo-skutkowych przedstawionych w pięknych równaniach różniczkowych Newtona, Lagranga, Hamiltona, wymagającą myślenia analitycznego geometrię, która przenika całą fizykę i która pozwala nam zobaczyć boską logikę całej jej konstrukcji. Witold Kruczek

Metoda wielowarstwowego modelowania niepewności w szacowaniu jakości informacji systemów teleinformatycznych w transporcie

Marek Stawowy

W monografii przedstawiono zastosowanie wielowarstwowego modelowania niepewności do oszacowania jakości informacji w systemach teleinformatycznych w transporcie. W tym celu wykorzystano dwie metody modelowania niepewności, które nazwano wielowarstwowymi, umożliwiającymi modelowanie zarówno elementów zależnych, jak i niezależnych. Wielowarstwowe modelowanie to opracowane przez autora modelowanie wykorzystujące ewidencję matematyczną opartą na teorii Dempstera i Shafera, iloczyn kartezjański oraz znane z technik komputerowych modelowanie współczynnika pewności hipotezy. Szczegółowy opis wielowarstwowych modeli jakości informacji dla transportowych systemów teleinformatycznych poprzedziło sformalizowanie kilku niejednoznacznie zdefiniowanych pojęć i przedstawienie rozwoju zagadnienia z punktu widzenia światowych publikacji.

Finansowanie rozwoju infrastruktury w Polsce po 2004 roku ― w obszarze transportu lądowego, rynku energii i telekomunikacji

Tomasz Tyc

Przystąpienie Polski do Unii Europejskiej w 2004 roku stało się przyczynkiem do zmian w krajowym modelu społeczno-gospodarczym. Jednym z obszarów, dla którego przemiany przyjęły nadzwyczaj pozytywną formę, jest szeroko rozumiany segment infrastrukturalny. Polepszenie stanu technicznego, jak również wzrost dostępności terytorialnej, było powiązane ze zwiększoną dostępnością mechanizmów finansowych. Dotyczy to w szczególności: 1) środków unijnych; 2) środków krajowych (budżetowych); 3) środków komercyjnych.   Dostępność właściwej infrastruktury jest powszechnie wskazywana w literaturze dotyczącej ekonomii rozwoju jako jeden z endogenicznych czynników wzrostu gospodarczego, a zatem mechanizm zapewniający zrównoważony rozwój danego terytorium. Dodatkowo stanowi ona ważny czynnik budowania trwałych przewag konkurencyjnych. Tożsame stanowisko jest prezentowane przez kluczowe międzynarodowe agencje rozwoju czy Komisję Europejską.   Jednym z najważniejszych wyzwań dotyczących rozwoju infrastruktury jest zapewnienie odpowiednich mechanizmów jej finansowania. Takich, które z jednej strony nie będą stanowić zbytniego obciążenia dla bieżących wydatków budżetowych, z drugiej zaś – będą odpowiednie do mobilizacji niezbędnych środków finansowych dla długoterminowych projektów inwestycyjnych o znacznej wartości.   Instrumenty finansowania wymienionych działań inwestycyjnych powinny być dostosowane do potrzeb i możliwości danego kraju i równoceśnie uwzględniać system prawnoorganizacyjny.   W prezentowanej pracy analizie poddano mechanizmy finansowania rozwoju infrastruktury, które dotyczą trzech wyraźnych segmentów: 1) infrastruktury liniowej i punktowej transportu drogowego i kolejowego, a także transportu morskiego oraz wodnego śródlądowego; 2) infrastruktury przesyłowej i dystrybucyjnej rynku energii, a w szczególności energii elektrycznej oraz gazu ziemnego; 3) infrastruktury liniowej sektora telekomunikacji.   Takie ograniczenie segmentów infrastrukturalnych, przy jednoczesnym pominięciu finansowania usług bazujących na infrastrukturze (przykładowo wytwarzanie energii elektrycznej), przyczyni się do pełniejszego przeglądu stosowanych w Polsce mechanizmów finansowych. Ułatwi także realizację celu, jaki autorzy postawili przed niniejszym opracowaniem, czyli krytyczną analizę dotychczas wykorzystywanych rozwiązań oraz wskazanie tych spośród nich, które charakteryzują się najwyższą skutecznością. Taki cel opracowania wymaga zastosowania właściwego instrumentarium, czyli: 1) analizy dokumentów strategicznych i planistycznych, 2) identyfikacji aktów prawnych wpływających na analizowane rodzaje infrastruktury, 3) analizy danych statystycznych (finansowych i technicznych), aby możliwe było zdefiniowanie modelu systemu infrastrukturalnego, który istnieje w Polsce.   Opracowanie składa się z dwóch oddzielnych części, stanowiących spójną całość merytoryczną. Część pierwsza składa się z czterech rozdziałów. Zawierają one analizę stanu finansów publicznych w latach 2004–2020, ze szczególnym uwzględnieniem wpływu pandemii na dostępność środków budżetowych. W tej części przedstawiono opis krajowego systemu infrastrukturalnego oraz poddano analizie jego stan. W części drugiej poddano krytycznej analizie i ocenie wykorzystywane mechanizmy i instrumenty finansowania analizowanej infrastruktury. Analizy i oceny dotyczą wykorzystania budżetu, środków unijnych, partnerstwa publicznoprawnego oraz instrumentów rynku finansowego.

Termodynamika

Zbigniew Wrzesiński

Skrypt zawiera najważniejsze pojęcia oraz metody rachunkowe stosowane w termodynamice fenomenologicznej i statystycznej. Pomyślany został jako wprowadzenie do podstawowego wykładu termodynamiki, jednak może być traktowany jako zamknięta całość, gdyż większość zagadnień opracowana została od podstaw. W wybranych problemach stosowane są pojęcia oraz metody mechaniki statystycznej i kwantowej. Zamieszczony w podręczniku materiał zawiera podstawowy zbiór zagadnień i praw termodynamiki opisanych głównie z wykorzystaniem teorii bilansów, co spowodowało konsekwentne posługiwanie się pojęciem zasobu wielkości ekstensywnych i ich gęstości. Omówione zostały przede wszystkim te problemy, które znajdują praktyczne zastosowanie w termodynamice i technice. Pominięto zagadnienia wymagające zaawansowanej znajomości innych działów fizyki i matematyki. Umożliwia to korzystanie z podręcznika studentom z różnych wydziałów. Tekst uzupełniony nowymi zagadnieniami dotyczącymi zjawisk transportu energii oraz termodynamiki kwantowej.

Geodezyjne pomiary szczegółowe. Klasyczne metody pomiarowe sieci geodezyjnych

Ryszard Malarski

Podręcznik przeznaczony jest dla studentów geodezyjnych studiów I i II stopnia. Może być także przydatny dla inżynierów i techników geodetów oraz specjalistów z dziedzin pokrewnych. Opracowanie w podstawowej części obejmuje zakres wykładów z geodezyjnych pomiarów szczegółowych nauczanych na wydziałach geodezyjnych wyższych uczelni technicznych. Przy omawianiu poszczególnych zagadnień starano się uwzględniać wymogi nowych technologii pomiarowych, jednak główny nacisk położono na zagadnienia z zakresu metod klasycznych, dostosowane do obowiązujących w geodezji nowych instrukcji i standardów technicznych. Celem opracowania nie jest więc zastąpienie obowiązujących standardów technicznych, a jedynie uzupełnienie procesu dydaktycznego o współczesne treści.   Ze względu na szeroką tematykę przedmiotu zagadnienia związane z pomiarami sytuacyjno-wysokościowymi metodą tachimetryczną oraz zastosowaniem satelitarnych technik pomiarowych i naziemnego skaningu laserowego w pomiarach szczegółowych będą omówione w odrębnym podręczniku.

Niezawodność i bezpieczeństwo

Tadeusz Szopa

Książka jest adresowana do studentów uczelni technicznych, w tym przede wszystkim wydziałów mechanicznych. Przedstawiono w niej podstawowe zagadnienia z zakresu bezpieczeństwa i niezawodności: modelowanie i analizę niezawodności obiektów technicznych i człowieka, modelowanie strat i zagrożeń, metody statystyczne i eksperckie szacowania niezawodności i strat, ilościową i jakościową analizę ryzyka, ryzyko związane z działalnością czynników szkodliwych oraz metody badania wypadków.

Innowacje w działalności gospodarczej. Ujęcie mezo i mikro

Wojciech Wiszniewski, Eryk Głodziński, Stanisław Marciniak

Celami opracowania jest, obok prezentacji wyników badań przeprowadzonych w Instytucie Organizacji Systemów Produkcyjnych Politechniki Warszawskiej, wytyczenie ich dalszych kierunków na najbliższe lata. Wymagało to określenia istotnych obszarów wpływających na tworzenie innowacji w podmiotach prowadzących działalność gospodarczą ‒ organizacjach podejmujących aktywność zarobkową w sposób zorganizowany i ciągły. W poszczególnych rozdziałach omówiono zagadnienia dotyczące podejścia mezo i mikro w gospodarce, wskazano przykłady innowacji w ujęciu sektorowym oraz wybrano kilka sektorów, które poddano bardziej szczegółowej analizie, a także zbadano problemy konkurencyjności i innowacyjności z perspektywy wymienionych zagadnień.

Podstawy obliczeń w procesach przetwarzania materii. Zasady bilansowania masy i energii

Leon Gradoń, Jakub Gac

Niniejszy podręcznik przeznaczony jest głównie dla studentów pierwszych semestrów studiów na kierunkach kształcenia takich, jak inżynieria procesowa, technologia chemiczna, inżynieria materiałowa, ochrona środowiska, biotechnologia i energetyka. We Wstępie wprowadzone są podstawowe wielkości fizyczne z rozróżnieniem wielkości intensywnych i ekstensywnych. Przykładem wielkości ekstensywnych tworzących akumulację, czyli podlegających sumowaniu składowych układu w całości, są masa i energia. Zasadnicza część podręcznika poświęcona jest zasadom bilansowania tych wielkości. Trójka: wielkość, jej wartość i wymiar w ustalonym systemie jednostek, tworzą porządek bilansowania. W pierwszej części wyjaśnione jest postępowanie (w 10 zasadniczych krokach) prowadzące do sporządzania bilansu masowego. Rozważane są przypadki umożliwiające dobry trening studenta przy sporządzaniu bilansu. W drugiej części pokazywane są zasady bilansu energetycznego. Obydwa typy bilansów opierają się na podstawowej zasadzie praw zachowania masy i energii. Część środkowa podręcznika stanowi łącznik między tymi bilansami i poświęcona jest podstawowym prawom termodynamiki z wyjaśnieniem, w jakiej formie przepływająca przez układ bilansowy masa substancji niesie energię.

Uwarunkowania tworzenia i możliwości rozwoju akademickich przedsiębiorstw w Polsce

Zbigniew Chyba

Przedsiębiorczość akademicka jest zjawiskiem wzbudzającym szerokie zainteresowanie - zarówno teoretyków zarządzania, jak również menedżerów praktyków. Wpisuje się w nowatorski nurt badań nad innowacyjnością przedsiębiorstw - szczególnie tych, które funkcjonują w sektorze zaawansowanych technologii. Umożliwia tworzenie pomostu między nauką a biznesem oraz takie wykorzystanie kapitału intelektualnego pracowników naukowych, które stanowi szansę na zwiększenie innowacyjności i konkurencyjności polskiej gospodarki. Monografia jest skierowana do szerokiego kręgu odbiorców. Może stanowić podręcznik dla studentów i doktorantów kierunków technicznych i menedżerskich, a także źródło informacji dla tych wszystkich, którzy interesują się różnymi aspektami przedsiębiorczości w Polsce.

Projektowanie w środowisku zabytkowym

Piotr Molski

Treścią niniejszej publikacji objęto propedeutycznie problemy ochrony, adaptacji i modernizacji zabytków architektury, których znajomość jest - zdaniem autora - niezbędna dla architektów przy projektowaniu w środowisku kulturowym, w partnerskim dialogu z konserwatorami zabytków, historykami sztuki, mykologami, konstruktorami i w zależności od potrzeb - innych branż. Praca podzielona jest na cztery części: Część I: Ewolucja koncepcji ochrony zabytków w teorii i praktyce - obejmuje zarys zmieniających się z upływem czasu koncepcji ochrony i uwarunkowań kulturowych, społecznych i gospodarczo-politycznych tych zmian, które znalazły swoje odzwierciedlenie w międzynarodowych i krajowych dokumentach doktrynalnych. Część II: Dziedzictwo architektoniczne, cechy i wartości zabytków - zawiera: definicje dziedzictwa, zabytku i dóbr kultury współczesnej, rodzaje badań i źródeł wiedzy o zabytkach oraz opis cech obiektu niezbędnych do uznania go za zabytek i danych ilustrujących stan obiektu. Przedstawione są rodzaje wartości zabytkowych, ich atrybutów i nośników oraz metoda wartościowania adresowana do warsztatu projektowego architekta. Przedmiotem części III: Postępowanie z zabytkami są cele i rodzaje ingerencji w zabytkowe struktury, ich interpretacje i definicje oraz ilustracje ingerencji: konserwacji, restauracji, restauracji w skali brył (uzupełnień parahistorycznych) i uzupełnień ahistorycznych zabytków (w tym - rozbudów) na przykładach polskich i zagranicznych. Przykłady obiektów ilustrowane są w części "językiem architektonicznym" - rysunkami, co pozwala na graficzne uczytelnienie ich istotnych cech. Ważnym problemem postępowania z zabytkami jest pogodzenie ochrony ich kulturowych wartości z dostępem osób niepełnosprawnych. Część IV poświęcono zarządzaniu zasobami architektonicznego dziedzictwa na różnych poziomach decyzyjnych. Wobec wielu złożonych uwarunkowań pozakonserwatorskich sposób zarządzania współdecyduje o skuteczności opieki i ochrony zabytków.

Obliczenia oświetlenia

Wojciech Żagan

Autor – dostrzegając niedostatki, nadmierne uproszczenia i zagrożenia w kształceniu przyszłych adeptów techniki świetlnej – proponuje alternatywę poznawania i opanowywania wiedzy z zakresu techniki świetlnej w oparciu o trening rachunkowy. W podręczniku, opierając się na podstawowych zależnościach, definicjach i wzorach, pokazano (głównie poprzez przykłady obliczeniowe) jak można je wykorzystać i kiedy można je stosować.   W pracy zaprezentowano też teorię techniki świetlnej, jako punkt wyjścia do różnych, mniej lub bardziej zaawansowanych obliczeń przypadków, w których światło i oświetlenie są głównym obszarem zainteresowania. Zawarto też wiele zagadnień rachunkowych, w formie przykładów do samodzielnego rozwiązania, co nadaje opracowaniu wyrazistą funkcję edukacyjną.   Podręcznik pisany był głównie z myślą o studentach, którzy specjalizują się w obszarze techniki świetlnej, jednak z powodzeniem może być wykorzystywany przez inne osoby zawodowo związane z tym obszarem, a także osoby spoza branży, tworzące specjalistyczne oprogramowanie służące rozwiązywaniu zagadnień projektowych w technice świetlnej.