ABC skutecznej terapii - 10 najważniejszych faktów o naproksenie

Bartosz J. Sapilak

Naproksen to popularny niesteroidowy lek przeciwzapalny, przeciwbólowy i przeciwgorączkowy, którego mechanizm działania opiera się na hamowaniu syntezy prostaglandyn. Lek jest skuteczny w zwalczaniu bólu o zróżnicowanej etiologii, szczególnie w terapii reumatoidalnego zapalenia stawów. Wspiera także terapię zakażeń wirusowych i bakteryjnych, istotne znaczenie ma zdolność do depozycji w miejscu stanu zapalnego. W pracy omówiono zasady terapii, aktualne rekomendacje i możliwości terapeutyczne leku.

Depresje w wieku podeszłym. Przyczyny, diagnoza, leczenie

Tadeusz Parnowski

Niniejsza książka została napisana przez lekarzy praktyków dla osób pracujących z ludźmi starszymi: internistów, geriatrów, psychiatrów, neurologów, lekarzy POZ, psychologów, socjologów, pracowników socjalnych, i zainteresowanych studentów, aby uzmysłowić złożoność mechanizmów chorób występujących w tym wieku i trudności związane z ich leczeniem. Nie tylko zawiera wiedzę podręcznikową, ale także próbuje zgłębiać obszary, w których pytań jest nadal więcej niż odpowiedzi. W monografii tej podjęto również nieporuszane dotychczas i przez to umykające naszej uwadze tematy, które mają istotne znaczenie praktyczne.

Pikosiarczan sodu czy glikol polietylenowy w przygotowaniu przed planową kolonoskopią w warunkach ambulatoryjnych? Przegląd systematyczny oraz metaanaliza

Michał F. Kamiński

Niniejsze opracowanie stanowi podsumowanie oraz omówienie metaanalizy 16 randomizowanych badań dotyczących porównania skuteczności dwóch środków farmakologicznych (pikosiarczanu sodu z cytrynianem magnezu [SPMC] lub glikolu polietylenowego [PEG]) stosowanych w przygotowaniu jelit przed planowaną kolonoskopią wykonywanych w warunkach ambulatoryjnych u dorosłych pacjentów. Wyniki analizy wykazały przewagę SPMC nad PEG pod względem stopnia oczyszczenia jelita, tolerancji pacjenta oraz częstości występowania działań niepożądanych. Nie wykazano różnic między PEG a SPMC w zakresie wykrywalności polipów i gruczolaków.

Standaryzowana kompozycja polifenoli z bergamoty - kompleksowy suplement diety o właściwościach plejotropowych na tle innych dostępnych na rynku wybranych naturalnych substancji hipolipemizujących

Marcin Barylski

Sok bergamotowy charakteryzuje się unikatowym profilem flawonoidów. Jest szczególnie bogaty we flawanony i flawony. Standaryzowana kompozycja polifenoli z bergamoty zawiera flawonoidy takie jak sok bergamotowy, jednak ponad 200 razy bardziej skoncentrowane. Liczne dane wskazują na jej znakomite działanie w hiperlipidemii i umiarkowanej hiperglikemii. Ponadto, na tle innych dostępnych na rynku suplementów diety, wykazuje ona korzystne właściwości plejotropowe.

NOAC w praktyce klinicznej

Marek Kuch, Piotr Pruszczyk, Tomasz Hryniewiecki

Książka NOAC w praktyce klinicznej stanowi cenną pozycję, podsumowującą dekadę rozwoju nowych doustnych antykoagulantów, grupy leków, która spowodowała rewolucyjne zmiany w podstawowych decyzjach klinicznych, oferując klinicystom bezpieczniejsze i skuteczniejsze narzędzie prewencji zakrzepicy. Redaktorzy książki, uznani eksperci w dziedzinie terapii kardiologicznej, przygotowali opracowanie niezwykle użyteczne dla każdego klinicysty, podsumowujące zasady stosowania doustnych antagonistów trombiny i czynnika Xa w aktualnej praktyce medycznej. Jest to znakomite kompendium, zawierające informacje interesujące zarówno dla Czytelnika poszukującego kluczowych referencji i chcącego poznać zręby obecnej wiedzy, jak i dla praktyka poszukującego wsparcia w rozwiązywaniu codziennych dylematów klinicznych.

Kardioprotekcja

Artur Mamacarz, Stanisław Kowalewski

Publikacja o interwencjach metabolicznych, w tym głównie o trimetazydynie i jej roli w kardiologii. Książka przeznaczona dla lekarzy praktyków, tym razem propozycja dla tych, którzy chcą sięgnąć głębiej, przypomnieć sobie regulacje fizjologiczne, podstawy fizjologiczne do interwencji metabolicznych. Z książki skorzystać też mogą też kardiolodzy i diabetolodzy.

Pregabalina vs gabapentyna w leczeniu bólu neuropatycznego u pacjentów onkologicznych

Małgorzata Malec-Milewska

Ból neuropatyczny dotyczy średnio 7–10% populacji, częściej osób w wieku podeszłym i kobiet. Ma charakter przewlekłego bólu patologicznego, opornego na leki przeciwbólowe z  pierwszego szczebla drabiny analgetycznej (paracetamol, metamizol, niesteroidowe leki przeciwzapalne).  Przyczynami bólu neuropatycznego mogą być: choroby zakaźne, uraz, niedokrwienie, choroby metaboliczne, choroby neurologiczne, substancje toksyczne, następstwa uszkodzenia układu nerwowego wynikające z leczenia choroby nowotworowej, ucisk, zapalenie, jak również niedobory. American Academy of Neurology, Special Interest Group on Neuropathic Pain i European Federation of Neurological Societies rekomendują jako leki pierwszego wyboru w  terapii bólu neuropatycznego gabapentynę/pregabalinę i  leki przeciwdepresyjne. W  bólu neuropatycznym towarzyszącym chorobie nowotworowej ze względu na jego mieszany charakter, czyli współistnienie bólu receptorowego, w leczeniu zawsze są stosowane opioidowe leki przeciwbólowe: tramadol w bólu o średnim natężeniu i silne opioidy w bólu o dużym natężeniu. Poniższy artykuł przedstawia różnice w farmakokinetyce i farmakodynamice gabapentyny i pregabaliny

Evidence based medicine. 44 pytania i odpowiedzi

Krzysztof J. Filipiak, Marcin Grabowski

  Evidence Based Medicine na przykładzie badań z lekami hipolipemizującymi - 44 pytania i odpowiedzi jest podstawowym, miejscami wręcz studenckim omówieniem głównych zagadnień związanych z medycyną opartą na dowodach (EBM). Autorzy, odpowiadając na 44 pytania o podstawowe tematy dotyczące EBM, podają przykłady zaczerpnięte z przeprowadzonych w ostatnich latach badań z zastosowaniem leków hipolipemizujących - jedną z najintensywniej badanych grup leków kardiologicznych.

Psychiatria w medycynie tom 3 dialogi interdyscyplinarne

Joanna Rymaszewska, Dominika Dudek

Psychiatria w medycynie tom III to kolejna bardzo wartościowa pozycja książkowa stanowiąca interesujący zapis rozmów z psychiatrami jak również przedstawicielami innych dyscyplin medycznych lub nawet zawodów. Prowadzone w konwencji koleżeńskiej, czasami przyjacielskiej, rozmowy dotykają jednak problemów istotnych, miejscami egzystencjalnych. Pokazują znaczenie ludzkich emocji, życia psychicznego w profilaktyce i powstawaniu chorób, ich leczeniu, w adaptacji do przewlekłego schorzenia, w końcu do niepomyślnego rokowania. Brak właściwej komunikacji skutkuje często bolesnymi błędami, pomyłkami - nie ma chyba lekarza, który byłby wolny od tego rodzaju doświadczenia. Umiejętność pracy w zespole i właściwej komunikacji między specjalistami, nie tylko lekarzami, jest kluczowa dla ich uniknięcia. Książka uzupełnia zakres tematyczny poruszony w poprzednich tomach o kolejne zagadnienia na pograniczu psychiatrii i innych dyscyplin naukowych.

Kiedy wybieram nystatynę w zawiesinie - u jakich pacjentów i w jakich sytuacjach klinicznych warto po nią sięgnąć?

Ernest Kuchar

Nystatyna jest skutecznym lekiem przeciwgrzybiczym dostępnym zwykle w postaci zawiesiny, stosowanym w leczeniu zakażeń powierzchniowych wywołanych przez drożdżaki z rodzaju Candida: kandydozy skóry i błon śluzowych, w tym pleśniawek, pieluszkowego zapalenia skóry, kandydozy przełyku i drożdżycy pochwy. Badania kliniczne potwierdziły, że nystatyna przynosi rzeczywiste korzyści przewyższające placebo, a jej skuteczność zwiększa się wraz z dawką i długością terapii. W artykule omówiono, w jakich sytuacjach klinicznych warto stosować nystatynę w postaci zawiesiny, korzyści z terapii i możliwe działania niepożądane. Do najważniejszych zalet nystatyny należą: bezpieczeństwo stosowania ze względu na minimalne wchłanianie ogólnoustrojowe i działanie poprzez ergosterol nieobecny w komórkach ssaków, szeroki zakres aktywności przeciw drożdżakom, a także niskie ryzyko rozwoju oporności, co zapewnia skuteczność przy długotrwałym i wielokrotnym stosowaniu. Bezpieczeństwo terapii sprawia, że nystatyna jest lekiem pierwszego wyboru w nieinwazyjnych zakażeniach drożdżakowych dla pacjentów szczególnie wrażliwych, niemowląt, osób starszych, pacjentów w trakcie chemio- lub radioterapii, kobiet w ciąży i karmiących piersią.

Bisoprolol. Zagwozdki farmakologiczne

Magdalena Rudnicka

W przedstawionej monografii zostały zebrane podstawowe informacje dotyczące bisoprololu, B-adrenolityku szeroko stosowanego w przebiegu chorób układu sercowo-naczyniowego. Celem tego opracowania było bowiem zgromadzenie w jednym miejscu wszystkich danych na temat tego leku, nie tylko dotyczących molekularnych podstaw działania czy wskazań do zastosowania, ale również najnowszych wyników badań klinicznych i metaanaliz. Ponadto Autorka osadza mechanizm działania leku w szerszym kontekście, wskazując, jaką rolę odgrywa nadmierna aktywacja współczulnego układu nerwowego w patogenezie schorzeń sercowo-naczyniowych. Monografia przeznaczona jest dla wszystkich zainteresowanych farmakologią bisoprololu, włączając zarówno lekarzy pierwszego kontaktu, jak i kardiologów. Wskazuje, jakie jest miejsce leku w praktyce klinicznej w świetle zaleceń polskich i europejskich specjalistów. Dodatkowo tekst ten dostarcza Czytelnikowi odpowiedzi na ewentualne pytania, które nasuwają się przy podejmowaniu decyzji terapeutycznych, na przykład jeśli chodzi o możliwość stosowania B-adrenolityków w szczególnych populacjach pacjentów (populacja pediatryczna, osoby z przewlekłymi chorobami dróg oddechowych czy z cukrzycą).

Dna moczanowa

Bożena Targońska-Stępniak

Dna moczanowa to przewlekłe zapalenie stawów wywołane krystalizacją i fagocytozą moczanu sodu w płynie stawowym z zespołem objawów klinicznych, które są następstwem odkładania się kryształów moczanu sodu w tkankach i narządach. DM jest schorzeniem ogólnoustrojowym wynikającym z nadmiaru kwasu moczowego (KM) w organizmie. Klinicznie najczęściej po raz pierwszy objawia się ostrym zapaleniem stawów oraz zespołem objawów będących konsekwencją odkładania się kryształów moczanu sodu w tkankach i narządach. DM to najczęstsze przewlekłe zapalenie stawów u mężczyzn, jednak w ostatnich latach jest ona wyraźnie częściej rozpoznawana u starszych kobiet. Dnawe zapalenie stawów stanowi jedną z nielicznych form przewlekłego zapalenia stawów potencjalnie wyleczalnych.

Zastosowanie pregabaliny u chorej z bólem neuropatycznym w przebiegu neuropatii obwodowej indukowanej chemioterapią - opis przypadku

Magdalena Kocot-Kępska

Neuropatia indukowana chemioterapią (CIPN, chemotherapy-induced peripheral neuropathy) to częste jatrogenne powikłanie i  następstwo przyczynowego leczenia choroby nowotworowej. Ryzyko rozwoju CIPN zależy od rodzaju chemioterapii, całkowitej dawki, a także od czynników leżących po stronie pacjenta. Nie ma obecnie potwierdzonej metody, która mogłaby zapobiegać wystąpieniu CIPN. Ból neuropatyczny może występować u 40% chorych z CIPN, znacznie pogarsza jakość życia pacjenta i może być leczony jedynie objawowo, zarówno w formie farmakoterapii, jak i  metodami niefarmakologicznymi. Rekomendowane są leki przeciwpadaczkowe, przeciwdepresyjne, analgetyki opioidowe oraz leki topikalne. Leki te udowodniły swoją skuteczność w populacji chorych z bólem neuropatycznym niezwiązanym z leczeniem nowotworu, ale nadal brak jest dobrych jakościowo badań oceniających ich skuteczność u pacjentów z CIPN. Dostępne w literaturze badania prowadzone w małych grupach chorych potwierdzają skuteczność leków przeciwpadaczkowych i przeciwdepresyjnych w tej grupie pacjentów, co obserwujemy również w  praktyce klinicznej. W  artykule przedstawiono przypadek chorej z  silnym bólem neuropatycznym w  przebiegu CIPN, skutecznie leczonej pregabaliną w  połączeniu z duloksetyną.

Doświadczenia w stosowaniu olanzapiny w warunkach oddziału stacjonarnego - przypadki kliniczne

Mateusz Łuc, Joanna Rymaszewska

Zarówno schizofrenia, jak i choroba afektywna dwubiegunowa wymagają przewlekłej terapii farmakologicznej przy uważnym oszacowaniu zysków i strat związanych z leczeniem. Stąd też dobór zleconego leku musi uwzględniać zarówno profil symptomów występujących u chorego, jak i współistniejące schorzenia oraz tolerancję dotychczas stosowanych preparatów. Poprzez blokadę receptorów dopaminergicznych olanzapina ma wpływ na objawy wytwórcze psychozy, a także umożliwia osiągnięcie stabilizacji w zakresie epizodów afektywnych. Istotnym problemem związanym ze stosowaniem olanzapiny jest wpływ leku na metabolizm węglowodanów i lipidów. Z tego powodu są zalecane edukacja pacjenta oraz wdrożenie odpowiedniej profilaktyki, w tym monitorowanie parametrów metabolicznych. Mimo ryzyka związanego z występowaniem powikłań metabolicznych u części chorych olanzapina pozostaje w czołówce leków przeciwpsychotycznych, biorąc pod uwagę bilans zysków i strat związanych z farmakoterapią. W artykule prezentujemy dwa przypadki kliniczne pacjentek, u których zastosowano olanzapinę w leczeniu schizofrenii oraz choroby afektywnej dwubiegunowej.

Korzyści z zastosowania telmisartanu

Ewa Galewicz , Jacek Lewandowski

Nadciśnienie tętnicze jest schorzeniem cywilizacyjnym szeroko rozpowszechnionym na całym świecie. Prowadzi do groźnych powikłań narządowych, a samo nadciśnienie i jego powikłania stanowią najczęstszą przyczynę hospitalizacji oraz zgonów. Zgodnie z zaleceniami Europejskiego Towarzystwa Nadciśnienia Tętniczego antagoniści receptora angiotensyny II należą do głównych grup leków wykorzystywanych w terapii nadciśnienia tętniczego. Telmisartan jest skutecznym i dobrze tolerowanym lekiem hipotensyjnym, wykazującym szereg korzyści klinicznych. Cechuje się wyjątkowym profilem farmakokinetycznym w porównaniu z innymi sartanami. Ponadto jako jedyny lek z tej grupy ma rejestrację do stosowania w profilaktyce incydentów naczyniowo-sercowych u pacjentów z grup podwyższonego ryzyka sercowo-naczyniowego. Telmisartan stanowi ważną alternatywę dla inhibitorów konwertazy angiotensyny, z udowodnioną, podobną skutecznością przy niższym odsetku działań niepożądanych.

RDW jako wskaźnik prognostyczny w chorobach sercowo-naczyniowych

Patryk Szlacheta, Ilona Korzonek-Szlacheta, Piotr Rozentryt

Szerokość dystrybucji krwinek czerwonych jest odzwierciedleniem rozkładu wielkości erytrocytów, a co za tym idzie - stanowi wiarygodny i miarodajny wskaźnik anizocytozy, powszechnie stosowany w diagnostyce różnicowej niedokrwistości mikro-, makro- oraz normocytarnej. Opierając się na najnowszych doniesieniach naukowych z ostatnich dekad, zaobserwowano, że zakres szerokości dystrybucji krwinek czerwonych w sposób istotny odzwierciedla pogarszające się rokowania oraz jest związany z obecnością powikłań u pacjentów cierpiących z powodu chorób sercowo-naczyniowych. Niniejszy artykuł ma na celu omówienie najważniejszych doniesień naukowych dotyczących korelacji szerokości dystrybucji krwinek czerwonych z incydentami sercowo-naczyniowymi oraz ze śmiertelnością w celu oceny jego przydatności jako taniego i łatwo dostępnego markera w praktyce klinicznej. Posiłkując się dostępnymi danymi, uzasadnione wydaje się twierdzenie, że nieprawidłowe szerokości dystrybucji krwinek czerwonych powinny skłaniać do dalszego poszerzania diagnostyki niedokrwistości oraz chorób sercowo-naczyniowych.