Przypadki kliniczne w ginekologii

Mirosław Wielgoś, Paweł Kamiński

Publikacja jest zbiorem najciekawszych przypadków klinicznych z zakresu ginekologii. Ich autorami są doświadczeni lekarze z całej Polski, którzy w swoim codziennym życiu zawodowym mieli już okazję zetknąć się z wieloma trudnymi i skomplikowanymi sytuacjami klinicznymi. Książka napisana została w nowoczesny sposób z zastosowaniem systematyki stosowanej w odpowiednich rekomendacjach towarzystw naukowych. Publikację tę adresujemy do studentów i lekarzy, którzy dopiero rozpoczęli szkolenie z zakresu ginekologii . Będzie to także pouczająca lektura dla lekarzy pokrewnych specjalności – omawiane problemy nierzadko mają bowiem charakter interdyscyplinarny.

Betahistyna i preparaty złożone zawierające cynaryzynę i dimenhydrynat w leczeniu przedsionkowych zawrotów głowy

Tomasz Berkowicz

Betahistyna jest szeroko stosowana w terapii przedsionkowych zawrotów głowy o różnej etiologii. Ostatnio w leczeniu przedsionkowych zawrotów głowy stosowane są również preparaty złożone zawierające cynaryzynę i dimenhydrynat. Nie wykazują one większej skuteczności niż betahistyna, a ponadto krótki dopuszczalny okres leczenia (do 4 tygodni) i działania niepożądane, takie jak senność i wpływ na zdolność prowadzenia pojazdów i obsługiwania maszyn, ograniczają ich zastosowanie. Z tego względu preparaty te mogą być krótkotrwale stosowane w ostrym okresie westybulopatii, także w polifarmakoterapii z betahistyną.

Leczenie i profilaktyka niedoborów witaminy D3 - przypadki pacjentów

Bartosz J. Sapilak

Niedobór witaminy D występuje we wszystkich grupach wiekowych, szczególnie zagrożone są osoby przebywające w ciągu dnia w pomieszczeniach, a także pacjenci w wieku podeszłym i osoby otyłe. Suplementacja powinna trwać od października do marca lub całorocznie. Zapotrzebowanie pacjenta na witaminę D obrazuje poziom metabolitu 25(OH)D w surowicy. To on w głównej mierze wpływa na decyzje terapeutyczne. W artykule omówiono rekomendacje dotyczące aktualnych zasad suplementacji witaminą D. Zaprezentowano także trzy przypadki kliniczne.

Mianseryna a depresja, lęk, bezsenność

Anna Gładka, Joanna Rymaszewska

Mianseryna jest lekiem stosowanym od wielu lat w zmniejszaniu nasilenia objawów depresji, takich jak: obniżenie nastroju, lęk, bezsenność. Poważnie upośledzają one funkcjonowanie chorego, a nieleczone mogą doprowadzić do nawrotu depresji. Korzystną cechą leku jest niski potencjał do wchodzenia w niekorzystne interakcje z innymi lekami. Z tego powodu jego podawanie może być szczególnie uzasadnione u osób starszych i obciążonych chorobami współistniejącymi.

Schematy postępowania w wybranych chorobach gastroenterologicznych

Barbara Szydło-Radomańska

Nowe, uaktualnione wydanie monografii, ktore oddajemy w Państwa ręce, zawiera omowienie kilku istotnych w gastroenterologii zagadnień. Opracowano je w odpowiedzi na zapotrzebowanie spowodowane częstszym występowaniem określonej choroby i zmian w poglądach na jej patogenezę, a także na trudności w rozpoznawaniu rożnicowym albo zmieniające się wytyczne postępowania w świetle najnowszych danych wynikających z zasad medycyny opartej na faktach. Oznacza to, że wszystkie przedstawione informacje na temat diagnostyki, leczenia i prewencji omawianych chorob są odzwierciedleniem aktualnych wiarygodnych danych oraz wytycznych postępowania renomowanych towarzystw naukowych. Zagadnienia omowione w monografii to: choroba refluksowa przełyku z należnym uwzględnieniem postaci pozaprzełykowych, choroba wrzodowa żołądka i dwunastnicy, w ktorej obrazie klinicznym coraz częściej spotykamy tzw. wrzody idiopatyczne, zakażenie Helicobacter pylori z uwzględnieniem najnowszych konsensusow postępowania, zespoł jelita nadwrażliwego z jego uaktualnioną patogenezą i diagnostyką rożnicową, infestacja Giardia lamblia - częsta, a niekiedy oporna na leczenie - oraz choroby zależne od glutenu. Ten ostatni problem jest szczegolnie istotny w dobie powszechnej mody na stosowanie diety bezglutenowej mimo braku wskazań medycznych. Omawiane tematy przedstawione są całościowo w świetle najnowszych danych z literatury medycznej, ale też syntetycznie, bez nadmiaru objętości. Do tekstu dołączone zostały algorytmy i schematy pomocne w ustalaniu rozpoznania i postępowaniu terapeutycznym. Zespół Autorów dołożył wszelkich starań, aby przedstawić najnowsze metody diagnostyki i leczenia, kładąc nacisk na sposoby postępowania z chorym - dzięki temu w monografii znalazły się konkretne, aktualne zalecenia sprawdzone w praktyce klinicznej.

Zaburzenia żołądkowo-jelitowe

Magdalena Kaniewska

Na rozwój i zmiany w mikrobiocie jelit mogą mieć wpływ: stres, środowisko, dieta, leki wiek pacjenta, ale również poród i sposób karmienia w okresie niemowlęcym. Mikrobiota jelitowa – wraz z warstwą komórek nabłonka, układem krwionośnym, chłonnym, jelitowym układem nerwowym i układem immunologicznym związanym z błoną śluzową jelita – tworzy barierę jelitową. Zaburzenia w funkcjonowaniu tej bariery mogą doprowadzić do rozwoju wielu chorób. Autorka w zwięzły sposób opisuje zadania przewodu pokarmowego: jak funkcjonuje, co odpowiada za jego prawidłowe działanie.Przedstawia najczęstsze choroby przewodu pokarmowego: Wirusowe zapalenie żołądka i jelit oraz Zespół jelita drażliwego.Jakie są objawy tych chorób, zagrożenia, kiedy należy zwrócić się do lekarza. Proponuje też dietę pomocną w IBS.

Ból zapalny w narządzie ruchu

Małgorzata Malec-Milewska

Uszkodzenie tkanek na skutek urazu lub procesu chorobowego powoduje uwolnienie z nich kaskady mediatorów prowadzących do rozwoju stanu zapalnego, procesów sensytyzacji struktur uk zespołach bólu zarówno ostrego, jak i przewlekłego. Najczęściej ból zapalny dotyczy narządu ruchu i wiąże się z chorobą zwyrodnieniową stawów lub ma postać bólów dolnego odcinka kręgosłupa. Ból zapalny w narządzie ruchu charakteryzuje się brakiem poprawy po odpoczynku (tym różni się od bólu somatycznego przeciążeniowego, mechanicznego) i nasilaniem się w nocy, zwłaszcza w jej drugiej części. Ze względu na złożony patomechanizm bólu zapalnego jego leczenie musi mieć charakter multimodalny, a odpowiednio dobrana, kontekstowa farmakoterapia jest jednym z kluczowych elementów leczenia.

Jak kontrolować objawy nocne u pacjentów z chorobą refluksową przełyku?

Anita Gąsiorowska

U 80% pacjentów z chorobą refluksową przełyku zgaga i regurgitacje występują także w godzinach nocnych. Nocna postać GERD sprzyja rozwojowi powikłań, takich jak: nadżerkowe zapalenie przełyku, owrzodzenia, zwężenie przełyku, przełyk Barretta i rak gruczołowy przełyku. Postępowanie terapeutyczne oprócz modyfikacji stylu życia uwzględnia farmakoterapię z wykorzystaniem inhibitorów pompy protonowej i antagonistów receptora H2.

Okskarbazepina - miejsce w leczeniu padaczki

Marcin Kopka

Okskarbazepina jest zalecana jako lek pierwszego rzutu w monoterapii oraz terapii dodanej zarówno u dzieci, jak i dorosłych z napadami ogniskowymi. Jest dość dobrze tolerowana i rzadziej wchodzi w interakcje z innymi lekami, a ewentualne działania niepożądane rzadziej prowadzą do zaprzestania terapii. Istotną cechą leku jest pozytywny wpływ na sferę seksualną chorych oraz przypuszczalny pozytywny wpływ na zmniejszenie objawów depresyjnych.

Komunikacja w opiece medycznej

Marta Makara-Studzińska

Książka porusza zarówno zagadnienia ogólne - np. znaczenie komunikacji zawodowej w relacji lekarz-pacjent, potrzeby pacjenta - jak i szczegółowe, dotyczące zasad i specyfiki kontaktu z określonymi grupami pacjentów. Autorzy posługują się czytelnymi i pomocnymi schematami przy omawianiu kontaktu z różnymi grupami pacjentów, takimi jak: dzieci, osoby starsze, chorzy psychicznie, osoby w kryzysie samobójczym i doznające przemocy, pacjenci niepełnosprawni, przewlekle chorzy, w tym pacjenci onkologiczni. Publikacja dostarcza wielu praktycznych porad i wytycznych oraz użytecznych wskazówek, jak krok po kroku budować profesjonalnie relację z pacjentem w określonych sytuacjach problemowych. Książka poszerza rozumienie zjawiska dialogu z pacjentem przez specjalistów i czytelników nieposiadających rozleglej wiedzy psychologicznej.

Kiedy z punktu widzenia internisty warto zastosować acemetacynę?

Daniel Śliż

Niesteroidowe leki przeciwzapalne są powszechnie stosowane w łagodzeniu bólu i stanów zapalnych w różnych schorzeniach. Częstość i nasilenie bólu wzrastają wraz z wiekiem, co sprawia, że osoby starsze są bardziej zależne od leczenia przeciwbólowego. Celem tego podsumowania jest przedstawienie skuteczności i profilu bezpieczeństwa acemetacyny w porównaniu z innymi niesteroidowymi lekami przeciwzapalnymi. Acemetacyna wyróżnia się dobrym profilem bezpieczeństwa i skutecznością w łagodzeniu bólu i stanów zapalnych. Oprócz hamowania COX-1 i COX-2 lek ten wpływa również na mediatory stanu zapalnego, takie jak histamina i bradykinina. Badania wykazały, że acemetacyna ma podobną skuteczność przeciwzapalną jak indometacyna, ale powoduje mniej działań niepożądanych dotyczących m.in. układu pokarmowego. Porównania z diklofenakiem także wykazały przybliżone działanie przeciwzapalne i przeciwbólowe. Skuteczność terapeutyczna acemetacyny została zaobserwowana przy dawkach 60 mg 3 razy dziennie, co odpowiadało 50 mg diklofenaku, przy jednoczesnym istotnie mniejszym ryzyku działań niepożądanych dotyczących układu pokarmowego. Ponadto zrównoważone wydalanie acemetacyny, gdzie 60% jest eliminowane przez wątrobę, a mniejsza część przez nerki, przyczynia się do jej lepszego profilu bezpieczeństwa. Podczas wyboru i ustalania dawkowania odpowiedniego niesteroidowego leku przeciwzapalnego ważne jest uwzględnienie czynników dotyczących pacjenta, takich jak: spożycie alkoholu, otyłość, wiek i choroby towarzyszące. Należy również brać pod uwagę właściwości farmakokinetyczne tych leków, jak rozpuszczalność w tłuszczach lub wodzie, w przypadku pacjentów o określonym składzie ciała bądź w stanie odwodnienia. Acemetacyna jako niesteroidowy lek przeciwzapalny jest opcją terapeutyczną wartą rozważenia.

Rozmowy ze znanymi polskimi psychiatrami

Ewa Pągowska

Książka jest znakomitym zbiorem wywiadów z dziesiątką wybitnych ekspertów polskiej psychiatrii: profesorami tytularnymi, którzy są czynni zawodowo, pełnią funkcje kierownicze oraz mają w swoim dorobku dużą liczbę publikacji w bazie Pub-Med.gov. W gronie tym znaleźli się: prof. Napoleon Waszkiewicz, prof. Agnieszka Słopień, prof. Marek Krzystanek, prof. Agata Szulc, prof. Piotr Gałecki, prof. Joanna Rymaszewska, prof. Jerzy Samochowiec, prof. Jerzy Cubała, prof. Marcin Cubała oraz prof. Dominika Dudek. Dziennikarka Ewa Pągowska, która przeprowadziła z nimi wywiady, starała się podkreślić ich indywidualność, przedstawić fascynacje, pasje i plany. Czytelnik ma okazję poznać nie tylko kamienie milowe ich drogi zawodowej oraz mentorów, ale także to, w jaki sposób spędzają czas wolny i jak dbają o swój dobrostan. To fascynująca i inspirująca lektura, do której serdecznie zapraszamy.

Wildagliptyna - wyjątkowy inhibitor DPP-4

Grzegorz Dzida

Wildagliptyna jest jedynym lekiem z grupy inhibitorów DPP-4. Chociaż nie przeprowadzono badania poświęconego bezpieczeństwu sercowo-naczyniowemu stosowania tego leku, to licznie opublikowane metaanalizy oraz badania obserwacyjne jednoznacznie potwierdziły bezpieczeństwo wildagliptyny w tym zakresie. Szczególną uwagę zwraca badanie VERIFY, które wykazało, że zastosowanie skojarzonego leczenia metforminą i wildagliptyną od momentu rozpoznania cukrzycy typu 2 zapewnia długotrwałą skuteczność i odkłada w czasie potrzebę wdrożenia insulinoterapii.

Eradykacja Helicobacter pylori - co wynika z nowych wytycznych Polskiego Towarzystwa Gastroenterologii

Magdalena Przybylska-Feluś , Małgorzata Zwolińska-Wcisło

Infekcja Helicobacter pylori stanowi ogólnoświatowy problem w związku ze znaczącą chorobowością oraz śmiertelnością wtórnie do choroby wrzodowej oraz nowotworów żołądka. W 2023 r. Grupa Robocza Polskiego Towarzystwa Gastroenterologii opublikowała rekomendacje dotyczące diagnostyki i leczenia Helicobacter pylori. Dokument ten uaktualnia dotychczasowe rekomendacje z 2014 r. Rekomendacje skupiają się na praktycznych aspektach zakażenia H. pylori, określają wskazania do diagnostyki oraz leczenia, omawiają rekomendowane algorytmy leczenia.

Ozanimod w terapii rzutowo-remisyjnej postaci stwardnienia rozsianego - opisy przypadków

Robert Bonek

Stwardnienie rozsiane jest przewlekłą, zapalną, autoimmunologiczną i neurozwyrodnieniową chorobą ośrodkowego układu nerwowego charakteryzującą się obecnością zmian demielinizacyjnych rozsianych w przestrzeni i czasie. Jedną z opcji terapeutycznych mających zastosowanie w leczeniu modyfikującym przebieg choroby są modulatory receptora sfingozyno-1-fosforanu. Ozanimod jest nowym selektywnym modulatorem sfingozyno-1-fosforanu o potwierdzonej wysokiej skuteczności i bezpieczeństwie leczenia. Przedstawione przypadki chorych leczonych ozanimodem potwierdzają wcześniejsze wyniki badań w zakresie skuteczności i bezpieczeństwa tego leku w populacji chorych zarówno z wczesnym, jak i zaawansowanym rzutowo-remisyjnym stwardnieniem rozsianym.

Postępowanie w zespole post-COVID - nicergolina jako potencjał terapeutyczny w redukcji objawów mgły mózgowej/COVID-owej

Konrad Rejdak, Aleksandra Karbowniczek, Monika Białecka, Wojciech Kozubski, ...

Wirus SARS-CoV-2 wywołujący chorobę COVID-19 (coronavirus disease 2019) stał się przyczyną pandemii, która spowodowała niespotykane dotąd globalne następstwa zdrowotne, społeczne i ekonomiczne. Na całym świecie zachorowało ponad 200 mln osób, w Polsce ok. 3 mln. Obserwacje kliniczne wskazują, że wielu chorych na COVID-19 po ostrym okresie choroby, gdy w ich organizmie nie wykrywa się już RNA wirusa, nadal zgłasza przewlekłe dolegliwości/objawy wynikające z zaburzenia funkcji różnych narządów i układów. Zjawisko utrzymywania się dolegliwości/ objawów po upływie 4 tygodni od początku infekcji SARS-CoV-2 określono mianem zespołu post-COVID. Dostępne doniesienia na temat następstw zdrowotnych COVID-19 przemawiają za tym, że zespół post-COVID jest dość częstym zjawiskiem. Większość obserwacji wskazuje, że cięższy przebieg infekcji SARS-CoV-2 (definiowany np. jako potrzeba hospitalizacji na oddziale intensywnej terapii czy potrzeba biernej i/lub czynnej wentylacji) predysponuje do wystąpienia zespołu post-COVID, w tym również zwiększa ryzyko wystąpienia objawów ze strony układu nerwowego. Symptomy te mogą występować w przebiegu fazy ostrej, podostrej i przewlekłej COVID-19, co zasadniczo określa się jako zespόł neuro-COVID. Zajęty może zostać zarówno ośrodkowy, jak i obwodowy układ nerwowy. W pierwszym przypadku objawia się to najczęściej incydentami naczyniowymi, chorobami zapalnymi mózgu i zaburzeniami funkcji poznawczych pod postacią tzw. mgły COVID-owej, w drugim - najczęściej zaburzeniami węchu i smaku oraz różnopostaciową neuropatią i miopatią. Infekcja SARS-CoV-2 może również prowadzić do zaostrzenia przewlekłych chorób neurologicznych, a także wywierać wpływ na dotychczasowe leczenie. Wszystkie te powikłania wymagają interwencji terapeutycznych. Tak jak pandemia zaskoczyła świat, tak samo wciąż są poszukiwane i na bieżąco praktykowane nowe sposoby leczenia powikłań. W przypadku powikłań neurologicznych - zwłaszcza w celu zapobieżenia incydentom naczyniowo-mózgowym oraz poprawienia funkcjonowania poznawczego w przebiegu mgły COVID-owej - celowe i skuteczne wydaje się zastosowanie nicergoliny.