Arypiprazol w praktyce klinicznej

Dominika Dudek

Arypiprazol jest lekiem przeciwpsychotycznym II generacji, który ma podwójne działanie na receptory D2 - antagonistyczne i agonistyczne. Jest obecny na polskim rynku od kilkunastu lat, a od kilku - równieżw postaci iniekcji o przedłużonym uwalnianiu oraz iniekcji o szybkim uwalnianiu, stosowanych u pacjentów z ostrym pobudzeniem psychotycznym. Skutecznie działa w przypadku wystąpienia zaburzeń metabolicznych lub hiperprolaktynemii po innych lekach przeciwpsychotycznych, jak również w przypadku utrzymujących się objawów negatywnych. Charakteryzuje się dobrą tolerancją i korzystnym profilem bezpieczeństwa u pacjentów ze współistniejącymi chorobami somatycznymi.

Zalecenia i porady dla osób z chorobą afektywną dwubiegunową

Anna Rewekant

Choroba afektywna dwubiegunowa to schorzenie przewlekłe z możliwymi nawrotami. Chociaż wymaga gruntownego leczenia, regularnej opieki i ścisłej współpracy pacjenta z lekarzem, jej terapia może być skuteczna. Autorka, dr Anna Rewekant, uznana specjalistka, żywo działająca na rzecz pacjentów, stworzyła poradnik, który zawiera garść praktycznych informacji dotyczących terapii choroby afektywnej dwubiegunowej, codziennego funkcjonowania chorego, stylu życia czy diety. Pomoże on pacjentowi dobrze kontrolować chorobę, będzie wsparciem oraz rozwieje różne wątpliwości, które mogą się pojawić w toku leczenia.

Praktyczne aspekty zastosowania lakozamidu u pacjentów z padaczką

Marcin Kopka

Lakozamid to lek przeciwpadaczkowy III generacji zaaprobowany do leczenia napadów ogniskowych z wtórnym uogólnieniem lub bez niego jako monoterapia i terapia dodana. Ogólnie jest dobrze tolerowany i ma niski potencjał interakcji lekowych, w tym z lekami antykoncepcyjnymi. Lakozamid jest wartościową opcją terapeutyczną u chorych z nowo zdiagnozowaną padaczką.

Zastosowanie leków zobojętniających i antagonistów receptora H2 w postępowaniu z pacjentami z chorobą refluksową przełyku

Anna Mokrowiecka

Pacjenci z chorobą refluksową mogą prezentować szeroką gamę objawów, powodowanych przez różne mechanizmy patofizjologiczne. W nich upatruje się możliwych powodów oporności na leczenie i poszukuje się sposobów optymalizacji terapii przez dodanie innych, wskazanych w danych objawach leków. Oprócz szeroko stosowanych inhibitorów pompy protonowej mamy do dyspozycji inne grupy leków, m.in. antagonistów receptora H2 i leki zobojętniające kwas.

Dlaczego warto leczyć opryszczkę?

Aneta Nitsch-Osuch

Opryszczka wargowa jest chorobą częstą, nawrotową i uciążliwą dla pacjenta. Objawy mogą ustąpić samoistnie, jednak zasto sowanie leczenia przyczynowego (acyklowiru) skraca czas trwania choroby, zmniejsza uciążliwość objawów oraz zapobiega powikłaniom i nawrotom. Możliwe jest zastosowanie acyklowiru doustnie z uzupełniającym leczeniem miejscowym w postaci kremu lub plastrów. Acyklowir w leczeniu należy zastosować jak najwcześniej (gdy pojawiają się objawy prodromalne), może on być też stosowany profilaktycznie.

Nowe spojrzenie na znany lek - telmisartan

ałgorzata Kosek-Nikołajczuk, Monika Budnik

Aktywacja układu renina-angiotensyna-aldosteron odgrywa kluczową rolę w patogenezie miażdżycy i chorób sercowo-naczyniowych, dlatego jego blokada została uznana za najskuteczniejszą interwencję kardioprotekcyjną. Telmisartan jest korzystny w leczeniu pacjentów z nadciśnieniem tętniczym w monoterapii, a także stanowi bezpieczne połączenie z amlodypiną lub hydrochlorotiazydem. Ponadto może obniżać poziom glukozy we krwi na czczo i poziom cholesterolu LDL, a także zwiększać poziom HDL.

Z pamiętnika Psychiatry

Łukasz Święcicki

W felietonie Pan Profesor snuje błyskotliwe, chwilami humorystyczne rozważania na temat roli psychiatry we współczesnym systemie opieki zdrowotnej. Podkreśla znaczenie komunikacji lekarza z pacjentem w procesie leczenia, do której to predysponowany jest głównie lekarz psychiatra. To świetna, zmuszająca do refleksji lektura dla lekarzy różnych specjalności, podkreślająca wagę holistycznego podejścia do pacjenta, dzięki temu bowiem możemy liczyć na satysfakcjonujące rezultaty leczenia. Całości dopełnia atrakcyjna szata graficzna.    

Pomiar ciśnienia tętniczego poza gabinetem lekarskim

Aleksander Prejbisz, Marek Kabat, Andrzej Januszewicz

Wyniki badań prowadzonych w ciągu ostatnich lat wskazują, że pomiary wykonywane poza gabinetem lekarskim lepiej odzwierciedlają ryzyko sercowo-naczyniowe, są niezbędne w rozpoznaniu nadciśnienia tętniczego, a także pozwalają dokładniej ocenić skuteczność leczenia nadciśnienia tętniczego niż pomiary w gabinecie lekarskim. W monografii przedstawiono zasady pomiaru ciśnienia tętniczego poza gabinetem lekarskim oraz wiele sytuacji klinicznych, w których takie pomiary mają szczególne znaczenie. Monografia będzie przydatna w codziennej praktyce lekarzy wielu specjalności, a także przyczyni się do szerszego przeprowadzania pomiarów ciśnienia tętniczego poza gabinetem lekarskim.

Przewodnik antystresowy dla lekarzy w czasach zarazy

Bartosz Łoza

Przedstawiamy Państwu przewodnik skierowany do lekarzy i szerokiej rzeszy Czytelników, który pozwoli pokonać stres w epoce pandemii, w czasach, gdy jak w czarnej komedii, jedna zła wiadomość goni drugą, także złą, i mamy wiele powodów do zmartwienia. Poradnik omawia fazy reakcji na stres oraz mechanizmy radzenia sobie z nim. Wskazuje, jak rozmawiać ze sobą w czasach pandemii, jak w zgiełku zasłyszanych czy przeczytanych w mediach rad odsiewać te, które są bezużyteczne, a niekiedy nawet toksyczne, a także jak znaleźć złoty środek w nowej rzeczywistości. Błyskotliwe i uniwersalne w wymowie rozważania autora wzbogacone są humorystycznymi ilustracjami.

Połączenie paracetamolu i tramadolu - fakty i mity

Magdalena Kocot-Kępska

Skojarzenie paracetamolu z tramadolem - analgetyków o odmiennych mechanizmach działania, oddziałujących na różne szlaki nocycepcji - zapewnia skuteczne leczenie różnych rodzajów bólu i pozwala na zmniejszenie dawek poszczególnych leków dla osiągnięcia tego samego efektu przeciwbólowego jak przy monoterapii. Paracetamol jest skuteczny w bólu recep torowym, tramadol zaś w bólu o charakterze receptorowym, neuropatycznym i nocyplastycznym. Profile działania obu leków uzupełniają się, dając efekt synergizmu hiperaddycyjnego. Dodatkowo połączenie może być jeszcze kojarzone z innymi anal getykami i koanalgetykami w ramach terapii multimodalnej. Połączenie tramadolu z paracetamolem może być stosowane u chorych, u których niesteroidowe leki przeciwzapalne są przeciwwskazane oraz u pacjentów po 65. r.ż.

Rola terapii trójskładnikowej w leczeniu nadciśnienia tętniczego

Aleksandra Skwarek, Krzysztof Ozierański

Aktualne wytyczne Europejskiego Towarzystwa Kardiologicznego wyróżniają ciśnienie tętnicze prawidłowe (120/70 mmHg) i podwyższone (120-139/70-89 mmHg) oraz nadciśnienie tętnicze (140/90 mmHg). W terapii nadciśnienia tętniczego stan dardem pozostaje terapia skojarzona, która jest skuteczniejsza od monoterapii. Wśród rekomendowanych leków pierwszego wyboru znajdują się: inhibitory kowertazy angiotensyny, sartany, blokery kanałów wapniowych oraz diuretyki tiazydowe i tia zydopodobne. Peryndopryl, amlodypina i indapamid są lekami o udokumentowanej skuteczności w leczeniu nadciśnienia tętniczego, popartej wieloletnim doświadczeniem w ich stosowaniu. Obok efektu hipotensyjnego mają one wielotorowe dzia łanie zmniejszające ryzyko sercowo-naczyniowe, a także działania nefroprotekcyjne, przeciwzapalne i regulujące gospodarkę węglowodanową. Stosowanie tych leków w formie single pill combination zapewnia silniejszy efekt hipotensyjny, lepsze stoso wanie się do zaleceń oraz mniejsze nakłady na opiekę zdrowotną w tej grupie pacjentów.

Profile pacjentów, którzy mogą odnieść korzyści z terapii bupropionem

Dominika Dudek

Coraz więcej danych z badań eksperymentalnych i klinicznych wskazuje, że zmiany neurotransmisji dopaminergicznej mogą odgrywać istotną rolę zarówno w patofizjologii, jak i w terapii depresji. Większość leków przeciwdepresyjnych, niezależnie od pierwszoplanowego mechanizmu działania, doprowadza finalnie - za pośrednictwem szlaków dopaminergicznych i no radrenergicznych - do znaczącego nasilenia aktywności dopaminowej w jądrze półleżącym i korze przedczołowej, jednak niewiele z nich bezpośrednio wpływa na przekaźnictwo dopaminowe. Przykładem takiego leku jest bupropion, będący inhibi torem wychwytu zwrotnego dopaminy i noradrenaliny. Lek ten może być przydatny u pacjentów depresyjnych z dominującą anergią, nadmierną sennością, anhedonią i spowolnieniem psychomotorycznym, a także w przypadku lekooporności (jako element terapii kombinowanej), czy też zaburzeń seksualnych indukowanych lub nasilanych przez inne leki przeciwdepresyj ne (zwłaszcza selektywne inhibitory zwrotnego wychwytu serotoniny i wenlafaksynę). Ma on korzystny profil metaboliczny i może być stosowany u pacjentów z depresją i chorobą otyłościową; pomaga również w leczeniu uzależnienia od nikotyny.

Laserowa korekcja wad wzroku. Fakty i mity

Joanna Wierzbowska, Barbara Czarnota-Nowakowska

Książka Laserowa korekcja wad wzroku. Fakty i mity autorstwa prof. dr hab. n. med. Joanny Wierzbowskiej i dr n.med. Barbary Czarnoty-Nowakowskiej to niemal gotowy zestaw pytań testowych, które może od pacjenta otrzymać okulista. Publikacja ta znakomicie wpisuje się w potrzeby, bo odpowiada na najczęstsze wątpliwości pacjentów w sposób zrozumiały i jednoznaczny. Wśród odbiorców tej pozycji może znaleźć się też grono pacjentów poszukujących profesjonalnej wiedzy. Rzetelna wiedza przekazana pacjentowi dzięki wydaniu Laserowej korekcji wad wzroku. Faktów i mitów na pewno zaowocuje większym zaufaniem w relacji lekarz-pacjent, co w dzisiejszym świecie jest bardzo potrzebne. Książkę tę polecamy zarówno lekarzom okulistom, jak i pacjentom, jako przystępne kompendium wiedzy na temat szeroko rozumianej laserowej chirurgii refrakcyjnej.

Miejsce leczenia przeciwpłytkowego i przeciwzakrzepowego w prewencji wtórnej zdarzeń sercowo-naczyniowych w grupie pacjentów z miażdżycą tętnic kończyn dolnych w świetle zaleceń ESC 2024

Włodzimierz Gierlak, Marek Kuch

Miażdżyca tętnic kończyn dolnych jest często współwystępującą chorobą u pacjentów z czynnikami ryzyka chorób układu sercowo-naczyniowego. Porównanie skuteczności stosowania kwasu acetylosalicylowego 100 mg w monoterapii z leczeniem złożonym kwasem acetylosalicylowym 100 mg w połączeniu z rywaroksabanem w dawce 2 x 2,5 mg wskazuje na istotne obniżenie ryzyka występowania dużych niepożądanych zdarzeń sercowo-naczyniowych oraz dużych niepożądanych zdarzeń w obrębie kończyn dolnych.

Inhibitory Konwertazy Angiotensyny

Piotr Jędrusik, Jacek Lewandowski

Celem opracowania jest przedstawienie współczesnego stanu wiedzy na temat inhibitorów konwertazy angiotensyny w postaci problemów klinicznych, które mają największe znaczenie dla lekarzy praktyków. Inhibitory enzymu konwertującego angiotensynę są jedną z najczęściej stosowanych grup leków kardiologicznych. Pierwszy inhibitor konwertazy - kaptopril, został opracowany przed ponad 30 laty, a od tego czasu do praktyki klinicznej wprowadzono już kilkanaście leków należących do tej grupy.

Pacjent z nocną napadową hemoglobinurią w codziennej praktyce lekarskiej: od lekarza podstawowej opieki zdrowotnej do hematologa - opis przypadku

Justyna Kozińska

Nocna napadowa hemoglobinuria jest nabytą niedokrwistością hemolityczną charakteryzującą się triadą objawów: hemolizą wewnątrznaczyniową, pancytopenią i tendencją do zakrzepicy żylnej. U pacjentów z nocną napadową hemoglobinurią te objawy są obecne w różnych kombinacjach. Występowanie kilku napadów hemolizy wewnątrznaczyniowej skutkuje epizodami związanymi z zakrzepicą w nietypowych miejscach, a pacjenci ci mogą mieć różne stopnie zaburzeń szpiku kostnego. Rozpoznanie można potwierdzić za pomocą cytometrii przepływowej granulocytów krwi metodą FLAER. Strategia leczenia pod postacią hamowania dopełniacza ekulizumabem, choć bardzo kosztowna, jest też bardzo skuteczna.