Wszechświat - Maszyna czy Myśl?

Michał Heller, Józef Życiński

 Czy prostota i złożoność wzajemnie się wykluczają? Dlaczego całość jest czymś więcej niż tylko sumą swoich części? Dlaczego nie wszystko można wyjaśnić prawami mechaniki klasycznej?   Mechanicyzm jest ciekawym przykładem systemu filozoficznego, który zarówno swe powstanie jak i swój spektakularny upadek zawdzięcza teoriom fizycznym. Powstał dzięki mechanice klasycznej, będącej źródłem jego siły oraz filozoficznej atrakcyjności; upadł dzięki mechanice kwantowej i teorii względności. Ale upadek filozofii mechanistycznej nie zakończył sporu o słuszność redukcjonistycznego sposobu myślenia. Książka jest efektem twórczej współpracy dwóch wybitnych uczonych: Michała Hellera i Józefa Życińskiego. Profesorowie snują rozważania o ruchu jako sposobie wszelkiego istnienia, granicach racjonalności oraz poszukiwaniach ideału nauki, których nigdy nie należy porzucać.   Niniejsze wydanie jest wzbogacone o trzy rozdziały autorstwa Tadeusza Pabjana, charakteryzujące dokonania stosunkowo nowej gałęzi nauki, jaką jest teoria złożoności.

Filozofia ekonomii

Marcin Gorazda

Dlaczego nie można przewidzieć kryzysów ekonomicznych? Czy filozofowie mogą pomóc w ich przewidywaniu? Jaki świat ukrywa się za skomplikowanymi teoriami ekonomii? Na te oraz na szereg innych pytań podejmuje próby odpowiedzi filozofia ekonomii, dziedzina w zasadzie dotychczas nieobecna w polskiej nauce i literaturze. Autor wprowadza nas stopniowo w problemy ekonomii, przedmiotu jej badań i stosowanych metod, począwszy od filozofów starożytnych (którzy niewiele mieli do powiedzenia, a jak już mówili to niezbyt trafnie) poprzez średniowiecznych scholastyków (którzy wbrew potocznym mniemaniom mieli szereg trafnych obserwacji), merkantylistów, fizjokratów i klasyków ekonomii. Kluczowa jednak część poświęcona jest myśli nowożytnej i współczesnej. Znajdziemy w niej zarówno omówienie poglądów filozofów społecznych, niekoniecznie kojarzonych z ekonomią jak Augusta Comte’a czy Johna Stuarta Milla, jak też ekonomistów tworzących w ramach znanych szkół ekonomicznych jak K. Marksa, T. Veblena, A.F Hayeka, czy A. Marshalla, M. Friedmana, D. Kahnemana. Katalog zamyka przegląd stanowisk współczesnych filozofów nauki.

Between Philosophy and Science

Bartosz Brożek, Michał Heller, Roman Murawski, Tereza Obolevich, ...

A ground-breaking collection of essays which tackles the philosophical issues at play in cosmology, physics, mathematics and neuroscience. Considering topics such as the presence of ontology in cosmological theory and physics, it also weighs up the philosophical issues connected with mathematical method, the neuroscience of emotions and evolutionary anthropology. Contributions also feature on structuralism in the Platonic philosophy of science and the issue of knowledge and faith. A must for anyone interested in the philosophy of science.

Lew w salonie. Jak koty oswoiły człowieka i przejęły władzę nad światem

Abigail Tucker

Przetłumaczony na 13 języków bestseller New York Timesa, który zdobył także tytuł Najlepszej książki naukowej przyznawany przez Library Journal i Forbesa.   Koty rządzą w ciemnych zaułkach, na bezludnych antarktycznych wyspach i w naszych sypialniach. Najwyraźniej przejęły też internet: wiralowe kocie filmiki z łatwością osiągają ponad 10 milionów wyświetleń. Ale jak udało im się zdobyć władzę nad światem? W przeciwieństwie do psów, człowiek nie ma z nich żadnego praktycznego pożytku. Jak łowcy gryzoni są tak naprawdę żałośnie nieudolne, a ponadto stanowią zagrożenie dla wielu ekosystemów. Ale i tak je kochamy. Aby lepiej zrozumieć tych puszystych obcych w naszych szeregach, Abby Tucker wyrusza na spotkanie z hodowcami, aktywistami i naukowcami, którzy poświęcili im swoje życie. Odwiedza laboratoria, w których bada się kocie kości wydobyte z pierwszych ludzkich osad, przemierza odludne zakątki Florydy w poszukiwaniu kotów swobodnie buszujących w dziczy i spędza trochę czasu z Lil Bub, jedną z największych kocich celebrytek. Świeże spojrzenie na podobne Sfinksowi stworzenie, które nic sobie nie robi z przyjętych reguł udomowienia. Abigail Tucker przeprowadza dowcipne, błyskotliwe i wnikliwe badanie istoty kociego geniuszu. Naprawdę wspaniała książka – lektura obowiązkowa dla każdego, kto trzyma lwa w swoim salonie. - Dr. Brian Hare, autor bestsellerowego Psiego geniuszu

Choroba afektywna dwubiegunowa (ChAD) u nastolatków. Przewodnik dla rodziców

Dwight Evans, Moira Rynn, Katherine Ellison

Jak zrozumieć i wspierać w rozwoju nastolatka z chorobą afektywną dwubiegunową? Choroba afektywna dwubiegunowa (ChAD) u nastolatków łączy w sobie najnowszą dostępną obecnie wiedzę naukową z rozsądnymi, praktycznymi radami rodziców, którzy zetknęli się z tym zaburzeniem nastroju u swoich dzieci. Porusza między innymi przyczyny choroby afektywnej dwubiegunowej, sygnały ostrzegawcze, na które należy zwrócić uwagę, możliwości leczenia dla młodych ludzi oraz praktyczne strategie pomocy nastolatkowi w radzeniu sobie w domu i w szkole. Zawiera także wskazówki, jakim językiem rozmawiać otwarcie o chorobie umysłowej i zdrowiu psychicznym z twoim dzieckiem oraz z każdą inną osobą w Twoim otoczeniu. Im lepiej zrozumiesz chorobę swojego dziecka, tym łatwiej będzie Ci zapewnić mu skuteczne leczenie oraz właściwą edukację, a co za tym idzie zdrowsze i szczęśliwsze życie. To ty możesz spowodować tę kluczową różnicę. Nigdy o tym nie zapominaj.

Maszyna genów. Wyścig do rozszyfrowania tajemnic rybosomu

Venki Ramakrishnan

Laureat Nagrody Nobla w dziedzinie chemii opowiada pasjonującą historię wyścigu do rozszyfrowania wewnętrznych mechanizmów najważniejszej cząsteczki organizmów żywych. Każdy słyszał o DNA, jednak niewielu z nas wie, czym są rybosomy. To ogromne konstrukcje molekularne, biologiczne maszyny, bez których żadna żywa komórka nie może funkcjonować. Wiedza na temat rybosomów wykorzystywana jest m.in. w leczeniu śmiertelnych chorób. Badania w dziedzinie biologii molekularnej, których celem było zrozumienie struktury rybosomu i jego funkcji, są jednym z wątków opowieści. Drugi, wybitnie osobisty, obejmuje portrety naukowców jako zwykłych ludzi, motywowanych nie tylko pragnieniem poznania tajemnic przyrody, lecz także osobistymi aspiracjami. „Książkę tę powinien przeczytać każdy, kto chce poznać mechanizmy funkcjonowania współczesnej nauki. Znajdzie tu wszystko: ambicje, zazdrość i grupową rywalizację – a także heroiczną pracę po nocach, pełzające niepokoje i katastrofalne błędy” – „Nature” „Maszyna genów pozostanie długo ważnym dokumentem w historii nauki.” - Richard Dawkins Venkatraman „Venki” Ramakrishnan – amerykański biofizyk pochodzenia indyjskiego, związany z Laboratory of Molecular Biology, Cambridge, wykładowca w Trinity College. W 2009 został wyróżniony, wraz z Adą Jonath i Thomasem Steitzem, Nagrodą Nobla w dziedzinie chemii za badania nad strukturą i funkcją rybosomów.

Teologia ewolucyjna. Założenia - problemy - hipotezy

Wojciech P. Grygiel, Damian Wąsek

„Nie ma wątpliwości, że Wojciech P. Grygiel i Damian Wąsek charakteryzują się szczególną wrażliwością na współczesne „znaki czasu”, do których należą między innymi niebywały rozwój nauk przyrodniczych oraz postęp w dziedzinie technologii. Bardzo dobrze rozumieją potrzebę budowania mostów między chrześcijańską teologią a współczesną kulturą intelektualną, zwłaszcza w kontekście niestety wciąż jeszcze propagowanej fragmentarycznej wizji świata. Autorom Teologii ewolucyjnej towarzyszy przy tym głęboka świadomość, że w procesie wzajemnej wymiany wyników badań należy zachować zarówno krytyczną otwartość, jak też stałe dążenie do jedności teologii z naukami przyrodniczymi, z poszanowaniem ich różnorodności i autonomii”.   ks. dr hab. Antoni Nadbrzeżny

Sens życia i sens wszechświata. Studia z teologii współczesnej

Michał Heller

O ile oczami wiary widzi się świat inaczej, niż oczami wiedzy naukowej? Jak, w perspektywie teologicznej, sens człowieka wiąże się z sensem Wszechświata? Jaki jest związek „teologii sensu” z „teologią stworzenia”? Pytania o sens człowieka i sens Wszechświata są ze sobą ściśle związane. Właściwie stanowią one jedno Wielkie Pytanie. Człowiek jest genetycznie związany z Wszechświatem. Korzenie człowieka wyrastają z historii Wszechświata. Jeżeli Wszechświat ma sens, to sens ten prawdopodobnie obejmuje także człowieka, ponieważ człowiek jest częścią, więcej: elementem struktury Wszechświata. A czy mógłby istnieć człowiek obdarzony sensem w bezsensownym Wszechświecie? Polecamy wznowienie klasycznej książki słynnego filozofa i kosmologa, poprawione i poprzedzone nowym wstępem Autora. Jednym z głównych problemów stojących przed teologią XXI wieku jest jej dialog z naukami, zwłaszcza z naukami przyrodniczymi. Fakt, że wielka liczba teologów (może nawet większość) nie dostrzega tego problemu, świadczy jedynie o tym, że jest to problem naprawdę palący. Zignorowanie go może zepchnąć teologię niedalekiej przyszłości na marginesy kulturowego życia ludzkości. Albo jeszcze wyraźniej – może włączyć teologię w ciągle przybierający na sile nurt irracjonalizmu, zrównując ją tym samym z wielu modnymi zabobonami. Należy więc problemowi dialogu teologii z naukami stawić czoło.

Autyzm. Miłość, przyjaźń, relacje

Felicity Sedgewick, Sarah Douglas

Felicity Sedgewick i Sarah Douglas opisują, jak wyglądają związki osób w spektrum autyzmu na różnych etapach ich życia. Badają emocje i ich okazywanie, tworzenie więzi, trudne sytuacje życiowe oraz możliwe sposoby ich rozwiązania. Omawiają przy tym najważniejsze tematy: -związki we wczesnych latach życia; -przyjaźnie dziecięce i nastoletnie; -pierwsze miłości związki romantyczne i seksualne osób dorosłych; -związki osób LGBTQ+; -związki z bliższą i dalszą rodziną; -problemy starości. Autyzm. Miłość, przyjaźń, relacje, oferuje również praktyczne zalecenia skierowane zarówno do osób autystycznych, jak i nieautystycznych - dotyczące tego, jak osiągnąć zdrowe i satysfakcjonujące związki międzyludzkie. Przewodnik po relacjach osób autystycznych na przestrzeni życia, łączący wiedzę naukową z osobistymi doświadczeniami autorek i osób w spektrum autyzmu. Wnikliwe spojrzenie na spektrum autyzmu z perspektywy związków i relacji. Izabela Hnidziuk-Machnica, dyrektor zarządzająca Fundacji Aleklasa

Autyzm. Przewodnk. 9 postaw wspierających rozwój dzieci w spektrum

Temple Grandin, Debra Moore

Światowej sławy autorka i osoba autystyczna Temple Grandin oraz psycholożka Debra Moore przedstawiają dziewięć sposobów wspierania dzieci i nastolatków w spektrum autyzmu. Temple Grandin dzieli się swoim osobistym doświadczeniem i historiami opowiadanymi przez szukających jej wsparcia rodziców i specjalistów, a Debra Moore wykorzystuje doświadczenie psychologa, pracującego od wielu lat z dziećmi i nastolatkami w spektrum oraz ich opiekunami. I to właśnie do tej grupy skierowany jest Autyzm. Przewodnik. Nauczyciele, pedagodzy specjalni, psycholodzy, terapeuci zajęciowi, logopedzi, a przede wszystkim rodzice dzieci i nastolatków w spektrum znajdą w książce wiele przykładów i porad oraz szczegółowo opisane sposoby wsparcia. Listy pytań pomocniczych i krótkie streszczenia porad ułatwiają wprowadzenie tych metod w życie. Żadne dziecko nie może pokonać drogi do dorosłości samotnie. Pedagodzy, rodzice i terapeuci są wzorcami, kibicami i przewodnikami. To dary, które możemy przekazać każdemu dziecku.

Being and Duty. The contribution of 20th-century Polish thinkers to the theory of imperatives and norms

Jacek Jadacki

The book is comprised of three components. The first component analyses the creative contribution to the theory of imperatives and norms provided by 20th-century Polish researchers. The second component summarizes their reflections and considerations. The third component is an anthology of the classic writings of Polish authors of the time; it constitutes an illustration of the first part and indicates that their research covered practically the whole scope of this theory.

Epistemologia informacji

Marek Hetmański

Niniejsza monografia jest prezentacją podmiotowych i poznawczych aspektów kategorii informacji i jej znaczenia dla epistemologicznych analiz poznania i wiedzy. Zawiera historię i stan badań nad informacją - od koncepcji termodynamicznych i matematycznych przez cybernetyczne po informatyczne - także tych rozwijanych w ramach filozofii informacji. Omówione są nie tylko naukowe, ale również kulturowe zmiany spowodowane przez technologie informatyczne, w szczególności takie zjawiska jak nadmiar i niedobór informacji, wieloznaczność i niewiarygodność komunikatów oraz dezinformujący charakter niektórych wytworów masowej kultury.

Bóg i geometria. Gdy przestrzeń była Bogiem

Michał Heller

Dlaczego Bóg i geometria? Dla kogoś, kto nie liznął historii filozofii, zestawienie to może być zaskakujące, ale każdy, kto cokolwiek słyszał o Platonie, wie, że „Bóg geometryzuje”. A jeżeli cała historia filozofii sprowadza się do kilku przypisów do Platona, jak utrzymywał Alfred North Whitehead, to któreś z nich muszą się odnosić do relacji między geometrią a Bogiem. Ponieważ zarówno filozofia, jak i geometria od dawna należą do obszarów moich zainteresowań, nie mogłem nie zastanawiać się nad tym, co to znaczy, że „Bóg uprawia matematykę”. Istnieje wiele opracowań historii geometrii i całościowych, i dotyczących poszczególnych okresów. Nie jest moim zamiarem pisanie jeszcze jednego.Istnieje również wiele podręczników historii filozofii i wcale nie mniej podręczników i monografii historii dogmatyki chrześcijańskiej. Także nie chcę dodawać do tej listy mojego własnego przyczynku. Interesuje mnie to, co można wyczytać, studiując obydwa te rodzaje dzieł, a czego w żadnym z nich nie napisano wprost, przynajmniej w wystarczająco pełnym zakresie. I ja nie pretenduję do pełności, ale może uda mi się przetrzeć szlak i uchwycić kilka idei, których nie widać, gdy się drąży tylko jedną z zaangażowanych stron.   Michał Heller

Faith and Reason in Russian Thought

Teresa Obolevitch, Paweł Rojek (eds)

 In Russian culture there was neither Scholasticism nor Renaissance, and the problem of faith and reason was formulated most of all on the ground of Patristic tradition. This collection of essays explores various dimensions of this alternative Russian account. It shows peculiarities of Orthodox interpretation of faith, traces the interrelations between Eastern and Western thinkers, and investigates the heritage of Russian religious philosophy, with a special attention to Pavel Florensky, Sergius Bulgakov and Georges Florovsky.   Contributors:   Andrei Bronnikov, Sergei Khoruzhy, Svetlana Klimova, Anna Kurkiewicz, Andrey Maidansky, Olga Morozova, Alexei V. Nesteruk, Sergey Nizhnikov, Teresa Obolevitch, Paweł Rojek, Peter Rusnák, Marina U. Savel’eva, Walter Sisto, Tomas Sodeika, Lina Vidauskytė, Janna Voskressenskaia.

Elementy filozofii nauki

Józef Życiński

Książka przedstawia podstawowe nurty współczesnych dyskusji o istocie poznania naukowego. Omawia zarówno klasyczne stanowiska klasyków filozofii: Poppera, Bridgmana czy Khuna, jak i rozległą panoramę współczesnych teorii filozofii nauki, w których próbuje się akcentować wpływ czynników społeczno-kulturalnych na treść teorii przyrodniczych. Polemizując ze stanowiskiem Szkoły Edynburskiej i próbami zastępowania epistemologii nauki przez socjologię nauki, konsekwentnie broni koncepcji, w której podstawową rolę w nauce odgrywają czynniki racjonalne.   Na progu greckiej refleksji filozoficznej sformułowano opinię, iż filozofia rodzi się ze zdumienia i oczarowania. Opinia ta znajduje potwierdzenie w rozwoju współczesnej nauki. Ta ostatnia zrodziła się bowiem i rozwinęła w wyniku krytycznej racjonalizacji XIX-wiecznych zachwytów nad wyidealizowanym obrazem nauki. W procesie racjonalizacji nie uniknięto wprawdzie kolejnych złudzeń towarzyszących nowym fascynacjom, ale w ogniu polemik możliwe stało się znalezienie odpowiedzi na pytanie: „Czym nie jest teoria naukowa?”. (fragment książki)

Pytanie glinianego garnka. Kazania krótkie o wojnie i pokoju

Michał Heller

Dlaczego tyle śmierci? Ludzkiego cierpienia? Dlaczego zło? Dlaczego Bóg dopuszcza to wszystko? Gdzie On w ogóle jest? – są to pytania obecne od początku chrześcijaństwa, ale wracają ze wzmożoną siłą za każdym razem, gdy w polu widzenia pojawia się jakiś kataklizm lub widmo cierpienia. Pytania typu „dlaczego?” jakoś zawsze były obecne, jeżeli nie jawnie, to przynajmniej ukryte w podtekście, ale zastanawiałem się także czego nas wojna może nauczyć. Bo że jest lekcją – bolesną! – nie ulega wątpliwości. Ten zbiorek rozważań jest objętościowo niewielki. Nie czekałem, aż uzbiera się ich więcej. Chciałem, by jak najprędzej trafiły do rąk czytelników. Człowiek ma silny instynkt samozachowawczy: nawet krytyczne sytuacje, gdy są rozciągnięte w czasie, stają się rutyną. Dlatego moimi przemyśleniami, podejmowanymi „na gorąco”, pragnę podzielić się z czytelnikami, dopóki mogą je przyjąć również „na gorąco”.