Metody określania sztywności gruntów w badaniach geotechnicznych

Tomasz Godlewski, Tomasz Szczepański

Przedmiotem poradnika jest przegląd dostępnych metod badań geotechnicznych służących do określania charakterystyk sztywności gruntów. Opisano tu głównie (choć nie wyłącznie) metody, które wykorzystują pomiar prędkości fal sejsmicznych jako podstawy do wyznaczania parametrów sprężystych gruntu, głównie modułu odkształcenia postaciowego G. W poradniku przedstawiono podstawowe informacje dotyczące geofizycznych metod polowych oraz laboratoryjnych. Opis metod zawiera m.in. sposób wykonywania badań oraz podstawy interpretacji danych pomiarowych. Wnioski praktyczne dotyczące poszczególnych metod podano również w formie komentarzy. Przedstawiono także przykładowe wyniki dla wybranych oznaczeń parametrów sztywności (moduł ścinania) dla różnych typów gruntów uzyskanych tymi metodami. Poradnik jest pierwszą tego typu publikacją w Polsce, przeznaczoną głównie dla wykonawców dokumentacji badań podłoża oraz projektantów i inwestorów, a także studentów i nauczycieli akademickich, jako pomoc w kształceniu z przedmiotów geotechnicznych.

Ocena bezpieczeństwa istniejących konstrukcji żelbetowych

Leonard Runkiewicz, Jan Sieczkowski

Przedmiotem poradnika jest ocena bezpieczeństwa istniejących konstrukcji żelbetowych, występujących w budownictwie powszechnym. Pod pojęciem bezpieczeństwo konstrukcji rozumie się spełnienie ich stanów granicznych nośności oraz stanów granicznych użytkowalności. Obliczeniowe sprawdzenia bezpieczeństwa konstrukcji polegają na wykazaniu, że w żadnej sytuacji obliczeniowej stany graniczne konstrukcji nie zostaną przekroczone. Potrzeby przeprowadzenia ocen bezpieczeństwa dotyczą wszystkich konstrukcji i wykonuje się je zwykle przy przebudowie, rozbudowie lub zmianie przeznaczenia oraz w przypadkach wystąpienia zjawisk losowych, np. huraganów. Konstrukcje podczas użytkowania ulegają także postępującej w czasie degradacji wywołanej kombinacją zjawisk fizycznych i chemicznych oraz mechanizmów wytrzymałościowych i biologicznych, powodowanych oddziaływaniem tych zjawisk. W poradniku podano podstawowe zasady przeprowadzania ocen bezpieczeństwa istniejących konstrukcji żelbetowych.

Wyznaczanie niepewności wyników badań wytrzymałościowych

Lesław Brunarski

W poradniku podano podstawy teoretyczne, zasady i przykłady obliczania i wyrażania niepewności wyników badań wytrzymałościowych betonu oraz podobnie niejednorodnych materiałów budowlanych. Omówiono szczegółowo metodę szacowania niepewności średnich wyników badań wykonywanych na próbkach w warunkach laboratoryjnych oraz in situ metodami nieniszczącymi. Metoda ta, zgodna z ogólnymi zaleceniami podstawowych dokumentów odniesienia (wytyczne GUM, EA oraz ILAC), dostosowana jest do specyfiki badań materiałów budowlanych oraz uwzględnia doświadczenia z dotychczas stosowanej metody estymacji statystycznej wyników badań. Pozwala ona na obiektywną ocenę niepewności całkowitej (rozszerzonej) wyników badań, na podstawie odchylenia standardowego średniej oraz racjonalnego w badaniach wytrzymałościowych materiałów budowlanych poziomu ufności. Jako uzasadnione do wyznaczania niepewności średnich wyników badań tych materiałów rekomendowane są zróżnicowane poziomy ufności 0,75 lub 0,95, odpowiednio do różnych poziomów ufności wymaganych w normowych kryteriach zgodności wytrzymałości materiałów budowlanych.

Ocena stanu i możliwości bezpiecznego użytkowania wyrobów zawierających azbest

Andrzej Obmiński

Poradnik przedstawia metody oszacowania zagrożeń podczas eksploatacji materiałów zawierających azbest. Ocena różnych rodzajów materiałów z azbestem w budynkach została opisana w odniesieniu do aktualnych regulacji prawnych, w szczególności „Oceny stanu i możliwości bezpiecznego użytkowania”, zgodnie z rozporządzeniem Ministra Gospodarki. Przedyskutowano szereg praktycznych sposobów działania związanych z tą metodą, np.: tradycyjną ocenę wizualną uzupełnioną o badania pyłu w powietrzu wewnętrznym. Ocena zagrożeń została opisana w aspekcie badań zanieczyszczenia powietrza wewnętrznego włóknami azbestu. Opisano analizy z zastosowaniem mikroskopii optycznej (mikroskopii w świetle spolaryzowanym – analiza jakościowa i w mikroskopii kontrastu fazowego – analiza ilościowa), używanej do oszacowania zanieczyszczenia azbestem w budynkach. Przewodnik przedstawia propozycje klasyfikacji czystości powietrza wewnętrznego w odniesieniu do: – rodzajów budynków zawierających wyroby z azbestem, – spodziewanych poziomów włókien respirabilnych azbestu w powietrzu wewnątrz budynków.

Naprawy konstrukcji z betonu przy użyciu kompozytów z żywic syntetycznych

Sokalska Anna, Suchan Marian, Możaryn Teresa

Przedmiotem opracowania są warunki techniczne wykonania i odbioru napraw konstrukcji z betonu przy użyciu wyrobów będących kompozytami z żywic syntetycznych. Roboty naprawcze mogą obejmować: uzupełnienie ubytków betonu w zniszczonej otulinie (jeżeli nie nastąpiło odsłonięcie zbrojenia lub jego korozja), zahamowanie procesów korozji zbrojenia (jeżeli beton utracił właściwości ochronne w stosunku do stali, a pręty nie zostały uszkodzone w stopniu wymagającym uzupełnienia) oraz iniekcję i wypełnienie rys oraz pustek powstałych w konstrukcji. Do wykonywania napraw wymienionych wyżej stosuje się: wyroby cementowe, obejmujące mieszanki betonowe i mieszanki z zapraw cementowych z mineralnymi dodatkami lub domieszkami modyfikującymi korzystnie ich właściwości, wyroby polimerowo-cementowe, stanowiące mieszanki zapraw cementowych z domieszkami lub dodatkami polimerów modyfikującymi korzystnie ich właściwości oraz żywice syntetyczne lub mieszanki z żywic syntetycznych z wypełniaczami mineralnymi i dodatkami modyfikującymi, takimi jak plastyfikatory, barwniki itp. Opracowanie dotyczy grupy wyrobów ogólnie nazywanych kompozytami żywicznymi. Naprawy elementów z betonu wykonywane z zastosowaniem kompozytów żywicznych obejmują: wypełnianie i uszczelnianie rys w betonie oraz wypełnianie ubytków w betonie mające na celu przywrócenie pierwotnego kształtu elementu oraz nośności elementu. Niniejszy zeszyt jest przeznaczony dla projektantów, wykonawców oraz inspektorów nadzorujących roboty remontowe.

Badania gruntów i kontrola jakości wykonanych z nich przesłon izolacyjnych na składowiskach odpadów

Lech Wysokiński, Edyta Majer

Przedmiotem opracowania są badania geotechniczne mineralnych przesłon izolacyjnych składowisk odpadów. Przesłony mineralne stosowane są jako element konstrukcyjny składowiska, zaś materiał, z którego są wykonane, wykorzystywany jest w robotach ziemnych i budowlanych jako materiał hydroizolacyjny. Wytyczne dotyczą następujących zagadnień: ustalenia charakterystyki materiałów stosowanych do budowy przesłon mineralnych, określenia parametrów fizykomechanicznych i parametrów filtracji gruntów, jakie powinny spełniać materiały do budowy przesłon mineralnych, zweryfikowania i ustalenia kryteriów oceny przesłon mineralnych wykorzystywanych w budowie składowisk odpadów oraz określenia metodyki badań i ich zakresu dla oceny i odbioru technicznego przesłon mineralnych.

Posadzki mineralne i żywiczne

Andrzej Nowacki, Anna Sokalska, Zbigniew Ściślewski, Marian Suchan, ...

Przedmiotem opracowania są warunki techniczne wykonania i odbioru posadzek z wyrobów mineralnych i mineralno-żywicznych, stosowanych wewnątrz obiektów przemysłowych i budynków użyteczności publicznej. W niniejszej publikacji informacje o podłogach podano jedynie w zakresie koniecznym do umiejscowienia posadzki w układzie warstw podłogi oraz do wykazania zakresu i kolejności robót zanikających, których jakość wykonania ma zasadniczy wpływ na jakość wykonanej posadzki. Zakres opracowania obejmuje: wymagania dotyczące dokumentacji budowy, wymagania dotyczące wyrobów, z których będą wykonywane posadzki oraz przyjmowania tych wyrobów na budowę, wymagania dotyczące wykonywania posadzek, a także kryteria odbiorów pośrednich i odbioru końcowego wraz z kryteriami oceny jakości wykonanych prac. Warunki wykonania i odbioru posadzek mineralnych i żywicznych mogą być przydatne dla: inspektorów nadzoru nowo wykonywanych obiektów - powinny umożliwić ocenę techniczną prawidłowości wykonania poszczególnych etapów i całości prac, projektantów opracowujących dokumentacje budowy lub, w przypadku zamówień publicznych, specyfikacje techniczne wykonania i odbioru - przydatne mogą być wymagania dotyczące zawartości projektu oraz wymagania dla wyrobów do wykonywania posadzek, a także wykonawców - przydatne mogą być wymagania dotyczące wyrobów, warunków ich składowania, wykonania posadzek oraz informacje o rodzajach i sposobach odbiorów przeprowadzanych przez inspektora nadzoru. Niniejsze opracowanie nie dotyczy posadzek drewnianych, z płytek z tworzyw sztucznych, metalowych, szklanych, wykładzin z tworzyw sztucznych i tekstylnych oraz posadzek o specjalnym przeznaczeniu, np. antyelektrostatycznych.

Ocena stanu technicznego eksploatowanych strunobetonowych dźwigarów dachowych

Leonard Runkiewicz

Wytyczne zawierają zasady oceny strunobetonowych dźwigarów dachowych oraz zasady ich konserwacji i eksploatacji. Podano wskazówki dotyczące postępowania w przypadkach stwierdzenia uszkodzeń lub zmiany warunków eksploatacji dźwigarów oraz informacje ułatwiające identyfikację dźwigarów.

Podłogi zewnętrzne z desek kompozytowych

Ewa Sudoł

Przedmiotem opracowania są warunki techniczne wykonania i odbioru robót związanych z montażem podłóg zewnętrznych z desek kompozytowych w budynkach mieszkalnych i użyteczności publicznej. Niniejsze warunki techniczne dotyczą podłóg na legarach, wykonywanych z zastosowaniem zestawu wyrobów, obejmującego deski kompozytowe, legary oraz elementy mocujące i uzupełniające, tworzącego wraz z technologią montażu system podłogowy. Opracowanie dotyczy podłóg przeznaczonych do ruchu pieszego, montowanych na zewnętrz budynków na podłożu betonowym, np. na tarasach, werandach, przy basenach zewnętrznych, a także okładzin zewnętrznych schodów betonowych. Nie obejmuje podłóg wewnątrz pomieszczeń. Nie dotyczy także podłóg instalowanych na konstrukcji szkieletowej (np. drewnianej lub metalowej), podłóg wykonywanych bezpośrednio na gruncie, jak również pomostów, promenad itp. Zakres opracowania obejmuje wymagania dotyczące właściwości materiałów, podłoża i sposobów jego oceny, wykonywania podłóg i odbioru robót. Zawiera także wytyczne użytkowania, pielęgnacji i konserwacji.

Bezpieczeństwo obiektów budowlanych w sąsiedztwie tuneli

Tomasz Godlewski, Witold Bogusz, Anna Siemińska-Lewandowska

Dynamiczny rozwój budownictwa na terenach zurbanizowanych znacznie zwiększył zapotrzebowanie na wykorzystywanie przestrzeni podziemnej, w tym na budowę nowych tuneli. Obiekty te mają charakter liniowy i często w zasięgu ich oddziaływania zlokalizowanych jest wiele obiektów budowlanych oraz infrastruktura techniczna. Konieczność oceny oddziaływań związanych z budową tuneli w aspekcie ochrony sąsiadującej zabudowy stanowi więc jeden z głównych elementów projektowania geotechnicznego dla tego rodzaju inwestycji. Przewidywanie wartości i rozkładu deformacji wzdłuż trasy projektowanego tunelu jest istotne, aby ocenić potrzebę implementacji środków zabezpieczających istniejące obiekty budowlane, w zależności od ich wrażliwości oraz potencjalnych konsekwencji zniszczenia. Niniejsze wytyczne zawierają zalecenia dotyczące oceny wpływu budowy tuneli na przemieszczenia podłoża w otoczeniu oraz na istniejące obiekty sąsiednie w zakresie wpływów statycznych, a także rekomendują sposoby postępowania w przypadku wystąpienia nadmiernych uszkodzeń wywołanych budową. Na powierzchni terenu ten wpływ można zaobserwować w postaci formującej się niecki, której towarzyszą osiadania oraz przemieszczenia poziome. Wytyczne omawiają następujące zagadnienia: wpływ na przemieszczenia podłoża nad samym tunelem oraz w jego bezpośrednim otoczeniu w funkcji parametrów niecki osiadań; rekomendacje w tym zakresie, ustalone na bazie doświadczeń z drążenia tarczą TBM; zasięg oddziaływania i przewidywane wartości przemieszczeń, a także minimalne wymagania związane z poziomem analizy z uwagi na stan techniczny istniejących obiektów; zakres monitoringu oraz identyfikację i zarządzanie ryzykiem.