Poetyka totalna. O antropologii literatury Northropa Frye\'a

Kamila Żukowska

Książka Kamili Żukowskiej Poetyka totalna. O antropologii literatury Northropa Frye’a jest cennym uzupełnieniem prac poświęconych teorii mitokrytycznej wybitnego amerykańskiego badacza mitu. Autorka, opierając się na opus magnum badacza (słynna Anatomia krytyki ukazała się w Polsce zupełnie niedawno), przeprowadza wnikliwą analizę jego teorii, opierając się na swej szerokiej wiedzy z antropologii i literaturoznawstwa po to, by badania Frye’a nad mitem jako kategorią analizy literatury umiejscowić w kontekście szerszej refleksji humanistycznej. Zadanie to było niełatwe, bowiem Frye budując swój system, posługuje się klasycznymi pojęciami, nadając im zupełnie nowe znaczenie, wychodząc poza intuicyjne ścieżki hermeneutyczne. Autorka jednak potrafiła mu sprostać, odnajdując powiązania we Frye’owskim myśleniu o micie jako rudymentarnej jednostce znaczeniowej z myśleniem m.in. strukturalnym (porównanie pojęcia „mitu” m.in. z koncepcją C. Levi-Straussa) czy kognitywnym, udowadniając, że kategoria przestrzeni używana przez Frye’a pozwala na potraktowanie Frye’owskiego rozumienia mitu w kategoriach uniwersalnych jako rudymentarnej formy ogólnoludzkiego myślenia o świecie.    „(…) Dociekania Autorki mają charakter szczegółowy, ale zarazem nieszablonowy, co sprawia, że pracę tę czyta się z dużym zainteresowaniem. Praca Kamili Żukowskiej ukazuje również możliwe ścieżki heurystyczne, którymi mogą podążać badacze posługujący się metodą analizy literatury skonstruowanej przez Frye’a: tekst potraktowany jako symboliczna konstrukcja oparta na podstawowych doświadczeniach człowieka przekształconych przez ludzki umysł w mity może bowiem stanowić jeden z wyznaczników aksjologii czy światopoglądu nie tylko autora, ale danego społeczeństwa, co samo w sobie otwiera badaczom drogę do szerokiej refleksji nad kulturą”.   dr hab. Artur Przybysławski

Rodzina żydowska 1939-1945. Wybrane zagadnienia

Martyna Grądzka-Rejak, Konrad Zieliński

Małżeństwo i rodzina, zajmujące tak ważne miejsce w judaizmie, w latach 1939-1945 stanęły przed niewyobrażalnymi wyzwaniami, z których najważniejszym było zapewnienie biologicznego przetrwania. Jednym z następstw polityki Niemiec wobec Żydów okazał się także rozpad więzi rodzinnych. Niezależnie od pozycji społecznej i zamożności, wykształcenia i poglądów politycznych, religijności i stopnia laicyzacji lata wojny i okupacji prowadziły do zachwiania dotychczasowych norm i wartości, przemian w modelu funkcjonowania rodziny, zamiany ról i upadku hierarchii, wreszcie do pojawienia się nowych związków, formalnych i nieformalnych. Autorów artykułów zamieszczonych w książce interesowały zarówno zmieniające się w czasie warunki życia w dużych miastach oraz na prowincji, jak i wszystkie czynniki społeczno-psychologiczne konstytuujące "świat rodziny żydowskiej" w niecodziennych, nienormalnych warunkach niemieckiej okupacji, funkcjonowania w gettach czy w ukryciu po tak zwanej aryjskiej stronie.

Trzy kadencje. Wspomnienia Rektora Uniwersytetu Jagiellońskiego

Aleksander Koj

Trafiająca do rąk Czytelników książka nie jest opisem mechanizmów zarządzania uniwersytetem przez trzysta trzeciego – licząc od czasów Kazimierza Wielkiego – rektora, ale dostarcza materiałów dotyczących funkcjonowania i zarządzania Uczelnią w okresie pomiędzy PRL a III RP, kiedy nastąpiła znaczna integracja środowiska akademickiego – m.in. powrót wydziałów medycznych na UJ, utworzenie ogólnopolskiej organizacji rektorów (KRASP) i uaktywnienie UJ w strukturach europejskich (CRE). W książce znalazły się także osobiste wspomnienia z wydarzeń towarzyskich, opisy wizyt dostojnych gości i zabawne potknięcia autora.   Aleksander Koj (ur. 1935), studia lekarskie ukończył w 1957, stopień doktora medycyny uzyskał w 1961 na Akademii Medycznej w Krakowie. Od 1968 roku związany z Instytutem Biologii Molekularnej Uniwersytetu Jagiellońskiego, gdzie przeszedł wszystkie szczeble kariery akademickiej i wykształcił grono młodych biochemików, którzy kontynuują jego problematykę badawczą. W oparciu o współpracę międzynarodową stworzył zespół badający regulacje biosyntezy i funkcji białek w odczynie zapalnym u człowieka. W 1984 roku został wybrany prorektorem UJ. Rektor Uniwersytetu Jagiellońskiego w latach 1987–1990 oraz 1993–1999. W tym okresie pełnił również funkcję pierwszego przewodniczącego KRASP-u i prezesa krakowskiego oddziału Wspólnoty Polskiej. Członek Rady Dyrektorów Polsko-Amerykańskiej Fundacji Wolności (2000–2011) oraz przewodniczący zarządu Stowarzyszenia Willa Decjusza (2008–2013). Jego aktywność naukowa oraz organizacyjna zostały uhonorowane nagrodą Fundacji na Rzecz Nauki Polskiej (1996) oraz trzema tytułami doktora honoris causa nadanymi przez uniwersytety w Stanach Zjednoczonych: Cleveland State University, Ohio (1990), University of Hartford Ct. (1995) i University at Buffalo, State University of New York (1998). W 2005 roku odebrał dyplom doktora honoris causa Wydziału Biotechnologii Uniwersytetu Jagiellońskiego oraz Nagrodę Miasta Krakowa. Członek PAU (od 1989) i PAN (od 1991). Mieszka z żoną w Krakowie w pobliżu III Kampusu. Ma jedną córkę i jedną wnuczkę.  

Efekt lalki. Lalka jako obraz i rzecz

Radosław Filip Muniak

"Lalki nie cieszą się wielką popularnością w kręgach teoretyków kultury czy estetyków; zamknięte w stereotypach atrapy teatralnej lub zabawki, są w najlepszym wypadku bagatelizowane, a w najgorszym – lekceważone. Nawet w obszarze historii lalkarstwa trudno znaleźć pracę, która wykraczałaby poza traktowanie lalki jako substytutu aktora, suplementu do historii teatru czy narzędzia edukacyjnego. Zamiarem moim jest wyjść poza te schematy, prześledzić sposoby objawiania się lalki w formie obiektu antropomorficznego, jako pewnego fenomenu kulturowego czy „matrycy wyobraźni”, gdzie punktem odniesienia (i wyjścia) nie są cechy gatunkowe, morfologia czy taksonometria, lecz idea „lalki jako modelu”. Pojęcie lalki stosuję raczej jako konstrukt myślowy czy wzór do rozważań nad rodzajem przedmiotów, które cechuje antropomorfizm i możliwość animacji. Poprzez stan zawieszenia między żywym i martwym, ruchem i bezruchem, przedmioty te wywołują niepokojące wrażenie obecności nieobecności, zjawisko, które nazywam „efektem lalki”. - z Wprowadzenia  autora

Gramatyka angielska i niemiecka w opisie równoległym

Zygmunt Tęcza

Gramatyka angielska i niemiecka w opisie równoległym to pełna popularnonaukowa gramatyka dwóch bardzo ważnych, a przy tym spokrewnionych ze sobą języków: angielskiego i niemieckiego. Książka przeznaczona jest dla anglistów i germanistów, studentów anglistyki, germanistyki i lingwistyki stosowanej, ale także zainteresowanych językowo licealistów oraz wszystkich innych osób zajmujących się językiem angielskim i niemieckim na różnych poziomach zaawansowania. Przewodnią zasadą, którą kierował się autor, jest równoległy opis dwóch systemów gramatycznych, umożliwiający klarowne wypunktowanie wszelkich istotnych podobieństw i różnic pomiędzy obydwoma językami. Do kluczowych atutów książki należą jej systematyczny i przejrzysty układ, jasny i precyzyjny język opisu oraz bardzo duża liczba oryginalnych przykładów. Cennym jej uzupełnieniem jest też aneks obejmujący 750 angielsko-niemieckich kognatów, tj. par wyrazów o takiej samej lub mocno zbliżonej formie i takim samym znaczeniu. Po raz pierwszy Gramatyka ukazała się w 2010 r. Wkrótce potem uhonorowana została wyróżnieniem na XIV Targach Książki w Krakowie w konkursie na najlepszy podręcznik akademicki 2010 roku, jej autor zaś – nagrodą indywidualną Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego za rok 2011. Książka Zygmunta Tęczy, stanowiąca pierwszy tak obszerny i dogłębny opis dwóch języków obcych z konfrontatywnego punktu widzenia, znakomicie wpisuje się w aktualny model nauczania języków obcych w Polsce i w Unii Europejskiej. (...) Sposób prezentacji materiału dostosowany jest do szerokiego grona odbiorców, a jednocześnie charakteryzuje go duża precyzja i jasność wywodu. [z recenzji prof. dra hab. Andrzeja Kątnego] Gramatyka Zygmunta Tęczy stanowi pozycję bardzo potrzebną na polskim rynku wydawniczym. Prezentuje ona w niezwykle solidny sposób podobieństwa i różnice między językami angielskim i niemieckim, a przy tym cechuje ją godna uwagi przystępność, której sprzyja prosty i klarowny język. Nie ulega wątpliwości, że książka ta jest godna polecenia zarówno studentom-filologom, jak i osobom po prostu uczącym się obydwu języków w sposób paralelny. [z recenzji dr hab. Zofii Chłopek] Zygmunt Tęcza ‒ germanista, językoznawca i przekładoznawca, pracownik Instytutu Neofilologii Uniwersytetu Rzeszowskiego. Absolwent germanistyki na Uniwersytecie w Lipsku (1989), doktorat z językoznawstwa na Uniwersytecie Jagiellońskim (1996). Stypendysta Fundacji Aleksandra von Humboldta. Główne obszary jego zainteresowań naukowych to: przekład literacki, gra słów i dowcip językowy, gramatyka kontrastywna niemiecko-polska i niemiecko-angielska, fonetyka, fonoleksykografia i fonodydaktyka języka niemieckiego. Jest autorem kilkudziesięciu publikacji naukowych, w tym cenionej książki Das Wortspiel in der Übersetzung. Stanisław Lems Spiele mit dem Wort als Gegenstand interlingualen Transfers (Niemeyer, Tübingen 1997 oraz De Gruyter, Berlin & New York 2011).

Bibliografia polskich przekładów i adaptacji francuskiej literatury dla dzieci i młodzieży wydanych w latach 1918-2014

Natalia Paprocka

Bibliografia stanowi próbę retrospektywnego ukazania obecności francuskiej literatury dla dzieci i młodzieży w Polsce w ostatnim stuleciu. Obejmuje 1915 wydań polskich przekładów i adaptacji utworów dla młodych czytelników opublikowanych pierwotnie we Francji. Może stanowić użyteczne narzędzie dla wszystkich zainteresowanych literaturą dla dzieci i młodzieży, literaturą francuską, historią tłumaczeń lub recepcją wydawniczą literatur obcych w Polsce.   Bibliografia stanowi podstawę badań przedstawionych w wydanej równolegle monografii Sto lat przekładów dla dzieci i młodzieży w Polsce. Francuska literatura dla młodych czytelników, jej polscy wydawcy i ich strategie (1918–2014).   Utworzenie bibliograficznego korpusu polskich przekładów i adaptacji francuskiej literatury dla dzieci i młodzieży wydanych w latach 1918–2014 uważam za wielką wartość, co wynika z mojego głębokiego przekonania, że bez zebrania pełnych danych bibliograficznych nie sposób zauważyć i opisać wszystkich zjawisk zachodzących w danym obszarze literatury. dr hab. Marzena Chrobak

Czas nieszczęść, cierpień, oporu i walki. Przegrani zwycięzcy? Próba spojrzenia na społeczeństwo polskie pomiędzy wrześniem 1939 a majem 1945

Jacek Chrobaczyński

Czas nieszczęść…, to rodzaj szkiców i zapisków historyka zajmującego się od wielu lat państwem i społeczeństwem polskim w okresie drugiej wojny światowej i okupacji, tak niemieckiej, jak i sowieckiej (1939-1945). To, autorskie raczej, przemyślenia, refleksy i uwagi, ale także oceny, dylematy i kontrowersje. „Powstawały” przez lata, były częścią referatów, wystąpień konferencyjnych, spotkań seminaryjnych, niekiedy, w mniejszym czy większym zakresie, publikowane. Tym samym poddawane szerszej refleksji, dyskutowane. W konsekwencji powodowały też głęboki namysł i - niekiedy - weryfikację wcześniejszych wniosków czy ocen. Zebrane w tym tomie teksty mają, w autorskim zamyśle, pokazać nie tylko problemy i zagadnienia, ale i sposób dochodzenia, a w istocie dojrzewania w refleksji nad niełatwym (wojna, okupacja) procesem historycznym, z drugiej zaś, porównawczo, akcentować potknięcia, nieuchronne przecież, gdy zajmujemy się nauką, a humanistyką w szczególności. Autor nie unika też w tych szkicach i zapiskach „styku” historii najnowszej z polityką, politycznością, „bieżącością”. Stara się jednak te konteksty te łączyć, poprzez „ciągłość i zmianę”, a także „historię długiego trwania”.  

Literatura polskiego oświecenia wobec tradycji i Europy. Studia

Marcin Cieński

Zebrane w tej książce studia mają za przedmiot powiązanie polskiego oświecenia (zwłaszcza jego literatury) z tradycją organizującą kulturę Pierwszej Rzeczpospolitej i z europejskimi impulsami wpływającymi na jej modernizację (zwłaszcza w obszarze polityki i świadomości jej obywateli). Układają się one wokół pewnych osi tematycznych, wskazujących jednocześnie – mam nadzieję – najważniejsze dla mnie kwestie, które w badaniach nad polskim oświeceniem należało czy należy rozpoznać. Bardzo ważna wydaje mi się problematyka dotycząca dzisiejszego spojrzenia na oświecenie, naznaczonego historią sporów o przeszłość, czarnymi i białymi legendami, manipulacjami, a przede wszystkim stereotypowymi uproszczeniami. To one tworzą kontekst, w którym dziś przychodzi badaczowi oświecenia interpretować – na nowo – wydarzenia i postawy, przedmioty i teksty z osiemnastego stulecia. Przełamanie stereotypów nie zależy tylko od literaturoznawcy, ale może on próbować pokazać, jak przedmiot jego zainteresowania łączy się z wielkimi porządkami narodowej świadomości i kultury. Powinien on też – tak uważam jako historyk literatury (dawnej) – pokazać odmienność kulturową i cywilizacyjną swego przedmiotu zainteresowania, objaśnić go, wprowadzić w szerszy układ odniesienia. W czytaniu epok dawnych właśnie „cywilizacyjna historia literatury” wydaje się szansą na przezwyciężenie zagrożeń współczesnego odrzucenia historyczności oraz kryzysu historii literatury. (ze Wstępu)

Antykomunizm, czyli upadek Polski. Publicystyka lat 1998-2019

Andrzej Romanowski

Sowiecki komunizm zniszczył Drugą Rzeczpospolitą. Zniszczenie Trzeciej Rzeczypospolitej było – twierdzi Andrzej Romanowski –  rezultatem antykomunizmu. To państwo, najlepsze w polskich dziejach, straciliśmy na własne życzenie – solidarnościowy antykomunizm i upolityczniony katolicyzm stały się ważniejsze od Polski. Polityka historyczna, Instytut Pamięci Narodowej, instrumentalizacja prawa, upolityczniony Kościół, lustracja i dekomunizacja, pogarda i kłamstwo – cały ten kompleks zjawisk coraz silniej dzielił Polaków na wrogie plemiona, dokonywał destrukcji odzyskanego państwa, niszczył dobro wspólne. Kolejna to książka Romanowskiego, w której przeprowadza on rozrachunek z własnym środowiskiem i własnymi złudzeniami. Nikt i nic nie jest tu oszczędzone. A poszczególne rozdziały, nieraz pochodzące sprzed wielu lat, wydają się dziś prorocze. Prof. dr hab. Andrzej Romanowski pracuje na Wydziale Polonistyki Uniwersytetu Jagiellońskiego i w Instytucie Historii PAN. Jest redaktorem naczelnym Polskiego Słownika Biograficznego oraz kierownikiem Katedry Kultury Literackiej Pogranicza UJ. W wydawnictwie Universitas redaguje serię Biblioteka Literatury Pogranicza. Autor szeregu książek naukowych, eseistycznych i publicystycznych o różnej problematyce. W ostatnich latach wydał: Wschodnim pograniczem literatury polskiej. Od średniowiecza do Oświecenia (2018),  Tak, jestem córką Jakuba Bermana (2016, z Lucyną Tychową), Eugeniusz Kwiatkowski (2014), Wielkość i upadek „Tygodnika Powszechnego” oraz inne szkice (2011). 

Figury obecności i nieobecności. Wprowadzenie do francuskiej dysputy o świętych obrazach i o roli sztuki w życiu Kościoła w epoce nowożytnej

Piotr Krasny

Książka wprowadza czytelnika w dysputę na temat sztuki religijnej, prowadzoną we Francji od początku XVI do końca XVIII wieku z licznymi odwołaniami do starożytnej i średniowiecznej tradycji Kościoła gallikańskiego. W debatę tę angażowali się nie tylko teologowie katoliccy i protestanccy, ale także pisarze świeccy, początkowo wspierający działania Kościoła, a później dystansujący się od niego i próbujący zastąpić dogmatyczne chrześcijaństwo nową „religią rozumu”, Elementem łączącym zdecydowaną większość ich wypowiedzi było przekonanie, że obraz religijny nie może być postrzegany jako jako „portret Boga”, ale należy widzieć w nim tylko „znak odłączony” od  tego niewidzialnego pierwowzoru, nie uosabiający go, ale wyłącznie przypominający o nim wiernym. Francuscy pisarze opowiadali się więc za powściągliwym kształtowaniem obrazów i rzeźb, aby nie zachwycały one przesadnie widzów wyszukanymi formami, ani nie nie poruszały zbytnio ich emocji ekspresyjnymi ujęciami „historii świętej”. Dla owych autorów chrześcijaństwo było przede wszystkim religią Słowa, zaś obrazy jawiły się im jako duszpasterska pomoc dla „prostaczków”, którzy nie umieli czytać lub nie potrafili zrozumieć tekstów katechizmowych i prostych homilii. Pisarze ci podchodzili więc z dystansem do sztuki religijnej, przyjmując że jej znaczenie będzie maleć wraz z postępami oświecenia. Poddając się takim założeniom teoretycznym, twórcy sztuki religijnej we Francji osiągnęli w wieku XVII wysoki poziom, naznaczony szlachetną prostotą i czystością, ale w następnym stuleciu popadli w banalne schematy, nie chcąc angażować się zbytnio działalność coraz bardziej lekceważoną przez elity. Piotr Krasny, ur 1966, historyk sztuki, specjalizujący się w dziejach sztuki i teorii sztuki w epoce nowożytnej, profesor w Instytucie Historii Sztuki Uniwersytetu Jagiellońskiego. Autor książek: Architektura cerkiewna na ziemiach ruskich Rzeczypospolitej 1596-1914 (2003), Visibilia signa ad pietatem excitantes. Teoria sztuki sakralnej w pismach Roberta Bellarmina, Cezarego Baroniusza, Rudolfa Hospiniana, Fryderyka Boromeusza i innych pisarzy kościelnych epoki nowożytnej (2010), Fabrica ecclesiae Ruthenorum. Dzieje cerkwi w Szczebrzeszynie i jej rozbudowy w latach 1777-1789 w świetle kroniki ks. Jana Karola Lipowieckiego ( 2010). Pod jego redakcją ukazały się m.in. książki: Sztuka ziemi chełmskiej i województwa bełskiego (1999) oraz Święty Karol Boromeusz a sztuka w Kościele powszechnym, w Polsce, w Niepołomicach (2013).  

Twórcze metafory medialne. Baudrillard - McLuhan - Goffman

Agnieszka Ogonowska

  W książce poruszono fundamentalną kwestię obecności metafor w tekstach naukowych poświęconych mediom, mediasferze, mediamorfozie. Obok trzech głównych bohaterów prowadzonych w niej rozważań: Jeana Baudrillarda, Marshalla McLuhana i Ervinga Goffmana uwzględniono także teksty m.in.: Derricka de Kerckhove’a, Johna Urry’ego, Deana MacCannella, a także innych badaczy, którzy nawiązują do trzech wymienionych w tytule klasyków. Okazuje się, że specyficzne - dla każdego z przywoływanych  autorów – metafory, determinują obraz świata mediów, który wyłania się z ich tekstów. Metafory medialne przenikają także do języka potocznego i dziennikarskiego.

Pojęcia. Jak reprezentujemy i kategoryzujemy świat

Józef Bremer, Adam Chuderski

Czy pojęcia są subiektywnymi tworami umysłu czy też wiernym odbiciem prawidłowości obecnych w środowisku? Jaki jest związek systemu pojęciowego z językiem? Jak nabywamy pojęcia? Jak pojęcia wyłaniają się z aktywności mózgu? Czy komputery mogą operować pojęciami równie skutecznie jak czynią to ludzie? Omawiane w tej książce teorie i badania pochodzą m.in. z  takich dyscyplin jak filozofia, lingwistyka, psychologia poznawcza i rozwojowa, neuronauki oraz nauka o sztucznej inteligencji. Prezentowany przegląd wiedzy na temat pojęć dokonywany jest ze wspólnej perspektywy opartej na kognitywistyce – ogólnej nauce o poznawaniu, która próbuje zintegrować różne nurty badania tego, jak inteligentne systemy (umysły, mózgi, komputery) spostrzegają i reprezentują świat.

The Sephardim-Slavonic language contact in Bosnia. The last period (1918-1941) / Sefardyjsko-słowiański kontakt językowy w Bośni. Ostatni period (1918-1941)

Piotr Żurek

Przedmiotem niniejszej książki jest ostatni okres sefardyjsko-słowiańskiego kontaktu językowego w Bośni, mający miejsce bezpośrednio przed Holokaustem, tj. w latach 1918-1941. Monografia ta jest rezultatem badań autora prowadzonych na terytorium Bośni i Hercegowiny oraz Chorwacji. Ponieważ miejscem najpełniejszego słowiańsko-żydowskiego kontaktu językowego były ziemie polskie, publikacja ta wzorowana jest na dorobku polskiego językoznawstwa w badaniach nad aszkenazyjsko-słowiańskimi relacjami lingwistycznymi.   Piotr Żurek – dr hab., profesor Akademii Techniczno-Humanistycznej w Bielsku-Białej. Historyk i slawista, autor licznych publikacji naukowych poświęconych problematyce południowosłowiańskiej. Jego zainteresowania językoznawcze obejmują zagadnienia kontaktu językowego i języka polityki. 

Przewodnik po trudnych miejscach polszczyzny

Anna Dąbrowska, Małgorzata Pasieka

Jest to pierwszy tego typu leksykon w polskiej literaturze glottodydaktycznej. Punktem wyjścia był obszerny korpus błędów DAMA zebrany przez Autorki, z którego pochodzą zdania ilustrujące hasła. Przewodnik z założenia wykracza poza zwyczajowe ramy poradników językowych przeznaczonych dla native speakerów. Został napisany z myślą o cudzoziemcach znających język polski na poziomie co najmniej zaawansowanym, lektorach języka polskiego jako obcego, studentach i słuchaczach specjalności glottodydaktycznej czy autorach pomocy dydaktycznych. Książka zawiera hasła o zróżnicowanej budowie: od bardzo obszernych haseł problemowych, np. liczebniki, składnia, styl czy szyk, do szczegółowych, np. określenia czasu, formy adresatywne, przyimki, spójniki. W Przewodniku można znaleźć nie tylko hasła gramatyczne i leksykalne, lecz również dotyczące pragmatyki. Objaśnienia w nich zawarte napisane zostały w możliwie prosty sposób, dzięki czemu z Przewodnika mogą korzystać cudzoziemcy nieposługujący się polszczyzną w sposób doskonały. Przewodnik jest leksykonem błędów językowych popełnianych przez cudzoziemców uczących się języka polskiego jako obcego. Chociaż lista publikacji dotyczących błędów cudzoziemskich jest długa, nie jest to powielenie dotychczasowych badań. Impulsem do napisania Przewodnika był stworzony przez Autorki korpus DAMA, liczący 17 tysięcy niepoprawnych wypowiedzi cudzoziemskich. Poszczególne hasła ilustrowane są autentycznymi zdaniami zawierającymi błędy, pod którymi zawsze umieszczono proponowaną korektę. Dzięki temu powstał cenny materiał glottodydaktyczny przydatny studentom i lektorom oraz cudzoziemcom. prof. dr hab. Danuta Rytel-Schwarz Redaktor serii dr hab. Anna Żurek, prof. UWr, pracuje na Uniwersytecie Wrocławskim jako badaczka i dydaktyczka, kieruje Szkołą Języka Polskiego i Kultury dla Cudzoziemców UWr, jest pomysłodawczynią serii wydawniczej "Glotto-Logo", poświęconej zagadnieniom związanym z nauczaniem języka polskiego jako obcego, drugiego, odziedziczonego, a także z wielojęzycznością i logopedią. Jej zainteresowania naukowe obejmują zagadnienia z zakresu: teorii akwizycji języka, bilingwizmu, etykiety językowej, dydaktyki i metodyki języka polskiego jako obcego, komunikacji międzykulturowej oraz edukacji dzieci z doświadczeniem migracyjnym (w tym uchodźczym). prof. dr hab. Anna Dąbrowska pracuje w Instytucie Filologii Polskiej Uniwersytetu Wrocławskiego. Jej zainteresowania naukowe dotyczą dziejów nauczania języka polskiego jako obcego, polszczyzny cudzoziemców oraz współczesnego języka polskiego. Jest autorką kilku książek, m.in. Eufemizmy współczesnego języka polskiego, Słownik eufemizmów polskich, czyli w rzeczy mocno, w sposobie łagodnie, Język polski, i współautorką opracowań dotyczących glottodydaktyki polonistycznej (np. Co warto wiedzieć. Poradnik dla nauczycieli języka polskiego jako obcego na Wschodzie, Z Wrocławiem w tle: zadania testowe z języka polskiego dla cudzoziemców) oraz stu kilkudziesięciu artykułów naukowych. mgr Małgorzata Pasieka pracowała wiele lat w Instytucie Filologii Polskiej UWr i Szkole Języka Polskiego i Kultury dla Cudzoziemców. Była zaangażowana w prace nad tworzeniem systemu certyfikacji języka polskiego. Autorka i współautorka kilkudziesięciu artykułów naukowych o tematyce glottodydaktycznej ze szczególnym uwzględnieniem tematyki błędologicznej, podręczników do nauczania języka polskiego dla cudzoziemców: Język polski dla cudzoziemców. Ćwiczenia dla początkujących, Tandem językowy. Teoria i praktyka na przykładzie polsko-niemieckim, Z Wrocławiem w tle, Polnisch? Aber gern!, ABC Polnisch oraz poradnika Co warto wiedzieć. Poradnik dla nauczycieli języka polskiego jako obcego na Wschodzie.

Empatia. O literackich narracjach przełomu XX i XXI wieku

Anna Łebkowska

Jest to książka o pragnieniu empatii obecnym we współczesnej literaturze, książka o prozie, która problematyzuje doświadczenie empatii, odsłaniając zjawisko zarówno podmiotowej autokonstrukcji i autonarracji, jak też konstruowania „innego" i opowieści o „innym"; prozie, która ujawnia wyobcowanie i nieuchronne zapośredniczenia (wizerunki, przedmioty, teksty, filtry kulturowe, w tym także stereotyp) w relacjach międzyludzkich. Jest to zarazem książka o karierze kategorii empatii w dzisiejszej refleksji humanistycznej, o przemianach w jej zakresie znaczeniowym, o roli podłoża antropologiczno-kulturowego, etycznego i wreszcie estetycznego. Ważne dopełnienie stanowi tu prezentacja roli tej kategorii we współczesnej kulturowej teorii literatury, a także analiza miejsc wspólnych między dyskursem literaturoznawczym a literaturą. Najważniejsza jest jednak sama proza, rozpościerająca się między biegunem empatii postulowanej, traktowanej jako powinność literatury, a biegunem współodczucia nieosiągalnego, acz upragnionego; stwarzająca szansę odsłonięcia tego, co dyskursywnie niewysławialne za pomocą swojej, a więc literackiej materii. Literatura okazuje się zatem swoistym laboratorium empatii, empatia natomiast staje się kategorią, która - czego dowodzi książka - funkcjonuje zarówno w antropologii literatury, jak i w antropologii literackiej.  

Naturalistyczne dramaty

Gabriela Matuszek

Pierwsza monografia naturalistycznej dramaturgii europejskiej i polskiej, będąca zarazem próbą oryginalnego odczytania ponad stu utworów (m.in. Zoli, Strindberga, Hauptmanna, Czechowa, Zapolskiej, Kisielewskiego, Nowaczyńskiego, Rittnera). Książka prezentująca historię naturalistycznego prądu, prowadzi czytelnika przez kolejne "akty" dramatu operującego metodą "totalnego mimetyzmu" i psychoterapeutycznego szoku, niektórych swoistym epilogiem są niektóre działania "nowych brutalistów".