Polska pozycja depresyjna: od Gombrowicza do Mrożka i z powrotem

Szymon Wróbel

Pracę pisarską Szymona Wróbla nazwałbym „pisaniem tryskającym”, „pisaniem błyskawicowym”. Terminu écriture sidérante użył swojego czasu Michel Deguy na określenie sposobu pisania Pascala Quignarda. Książka Polska pozycja depresyjna stanowi dowód na istnienie rozprawy naukowej, która jest dziełem sztuki pisarskiej, i dzieła sztuki pisarskiej, które jest rozprawą naukową ujawniającą mądrość w zawirowaniach sensu, w przyspieszeniach frazy, w energii nagłych i niespodziewanych objawień, oślepień, rozjaśnień, degradacji i wywyższeń. Dawno nie spotkała mnie taka radość z lektury książki prezentującej psychoanalizę w działaniu wobec literatury. Poprzednim razem w podobne uniesienie wprawiła mnie rozprawa Gustawa Bychowskiego Słowacki i jego dusza. Studium psychoanalityczne, ale Bychowski napisał studium o Słowackim w roku 1930. Prof. dr hab. Krzysztof Rutkowski   W „Dziennikach” Mrożka znajdujemy następujące zdanie: „Kiedy po raz pierwszy odszedłem od innych dzieci na podwórku, bo odczułem nicość zabawy – można powiedzieć, że ujawniła się moja stronniczość – ku śmierci”. Lektura „Dzienników” Mrożka zmierza do zrozumienia fenomenu „polskiej pozycji depresyjnej”. Pozycja depresyjna Mrożka ujawnia się w jego odkryciu własnej „nicości zabawy” oraz odkryciu, że Polska „jest wsią”. To ważne odkrycia. Nicość zabawy dla Mrożka to nicość pisania, to nicość „zabaw tekstualnych”. Stronniczość ku śmierci to poczucie, że życie jest przestrzenią błędu i akt narodzin jest w zasadzie niemożliwy. Psychoanaliza już od dawna interpretuje znaczenie i genezę pozycji depresyjnej. Według Melanii Klein w okolicy czwartego miesiąca życia dziecko zaczyna być zdolne do spostrzegania matki jako obiektu całościowego. Rozszczepienie między „dobrymi” i „złymi” obiektami z czasem zmniejsza się, a popędy „miłosne” i „wrogie” zaczynają się odnosić do tego samego obiektu. Lęk, zwany depresyjnym, dotyczy powstałego w fantazji niebezpieczeństwa zniszczenia i utraty matki na skutek własnego sadyzmu; lęk ten jest zwalczany i przezwyciężany, gdy kochany obiekt jest introjektowany w sposób stały i dający bezpieczeństwo. Pozycja depresyjna jest stopniowo pokonywana w pierwszym roku życia, ale nigdy nie znika i może powracać w czasie późniejszego dzieciństwa, a także może być reaktywowana u osoby dorosłej, zwłaszcza w okresie żałoby i w stanach depresyjnych. Pytanie brzmi: dlaczego Mrożek nie jest zdolny do pokonania pozycji depresyjnej? Jak Mrożek radzi sobie ze swoim sadyzmem? Jak Mrożek przeżywa lęk dotyczący niebezpieczeństwa zniszczenia własnego domu (matki)? I dlaczego pozostając „na pozycji depresyjnej”, będąc jej więźniem, staje się najbardziej symptomatycznym polskim pisarzem? Odpowiedź na to pytanie brzmi: Mrożek czuje się przez całe życie wyprzedzony i uprzedzony przez innych. Uprzedził go nade wszystko Witold Gombrowicz. Między Gombrowiczem a Mrożkiem rozgrywa się głęboki romans rodzinny (w sensie Freuda i Harolda Blooma), którego stawką jest przeżycie. Mrożek edypalnie rywalizuje z Gombrowiczem, ale w tej rywalizacji z góry skazuje się na przegraną, albowiem Gombrowicz zajął jedyną możliwą do zajęcia pozycję, tj. pozycję autoironicznego pana i władcy. Mrożek nie ma pozycji do zajęcia, dlatego pozostaje mu „włóczęga”, tj. brak pozycji, stronniczość ku śmierci. Mrożek pisząc z pozycji depresyjnej, tj. z pozycji „podmiotu martwego”, ożywiającego swym pisaniem „nicość zabawy”, staje się najbardziej wyrazistym polskim podmiotem odsłaniającym ściśle polską scenę pisma, polski teatr bycie nigdzie.   Szymon Wróbel jest profesorem filozofii w Instytucie Filozofii i Socjologii Polskiej Akademii Nauk oraz w Instytucie Badań Interdyscyplinarnych Artes Librales UW. Jego główne dziedziny zainteresowań naukowych to: teoria władzy, teoria literatury, współczesne językoznawstwo i kognitywistyka oraz zastosowania idei psychoanalitycznych w teoriach politycznych. Jest autorem licznych książek i artykułów rozsianych w różnych czasopismach naukowych. Jego ostatnie książki to: Deferring the Self oraz Grammar and Glamour of Cooperation. Lectures on the Philosophy of Mind, Language and Action opublikowane w 2013 i 2014 roku przez Wydawnictwo Peter Lang. Natomiast po polsku: Ćwiczenia z przyjaźni oraz Lektury retroaktywne. Rodowody współczesnej myśli filozoficznej, opublikowane przez Wydawnictwo Universitas 2012 i 2014 roku.

Psychopatie

Antoni Kępiński

Psychopatie Kępińskiego to ostatnia książka wielkiego lekarza-humanisty. Pisana w pierwszej połowie 1972 roku mówi o różnych typach osobowości człowieka: histerycznym, psychastenicznym, obsesyjnym, epileptoidalnym, impulsywnym, paranoidalnym i sadystyczno-masochistycznym. Kępiński nie klasyfikuje, lecz opisuje, nie mówi o modelach i wzorcach, lecz o ludziach, ich doznaniach, postawach, wzajemnych relacjach i zachowaniach. Ukazuje istotę różnic między poszczególnymi typami, zastanawia się nad problemem możliwości wpływania na zmianę osobowości człowieka. Stawiane przez niego pytania pozostają nadal aktualne i intrygują równie mocno, jak trzydzieści lat temu. Lektura książki ułatwia czytelnikowi wgląd we własną osobowość i pozwala na lepsze zrozumienie motywów reagowania i postępowania ludzi w ich codziennym życiu. Książka adresowany jest zatem nie tylko do psychiatrów, psychologów czy socjologów, ale do szerokiego kręgu czytelników zainteresowanych tajemnicami psychiki człowieka.

Konstelacja dyskursów i spektakle metafor. Teoria literatury a zwrot performatywny

Jarosław Woźniak

Konstelacja dyskursów i spektakle metafor podejmuje temat zwrotu performatywnego w teorii literatury. Monografia stanowi próbę odpowiedzi na pytanie o wpływ, jaki na literaturoznawstwo, szczególnie teorię literatury, miało wprowadzenie kategorii i pojęć zaczerpniętych ze słownika performatyki po rozpadzie wielkich projektów teoretycznych - w okresie zwrotów. Jest także refleksją nad możliwością tworzenia teorii literatury przez pryzmat performansu, a więc przede wszystkim wypracowania koncepcji dzieła literackiego opartego na systemie pojęciowym związanym z tym rodzajem sztuki. Książka oferuje świeże spojrzenie na sytuację nauk humanistycznych po rozpadzie wielkich paradygmatów i nowe ujęcie zwrotów, w tym zwrotu performatywnego jako dyskursu zorganizowanego wokół metafor epistemologicznych, takich jak performans, który z przedmiotu analizy staje się pojęciem analitycznym. Zawiera również pierwsze obszerne omówienie istniejących koncepcji literaturoznawczych odwołujących się do zwrotu performatywnego. "[...] monografia Jarosława Woźniaka to zarówno kompendium wiedzy o zwrocie performatywnym, jak i ważny głos krytyczny, jeśli chodzi o dyskurs związany z tym zwrotem. Sprzyja wyższej świadomości dyskursu metodologicznego i większej precyzji w używaniu pojęć i metafor z badanego obszaru teorii, zwłaszcza występujących w tej roli wyrazów pokrewnych, takich jak performatyka, performans, performatywność, (zwrot) performatywny. Ta rzetelna i solidna praca z powodzeniem podsumowuje dotychczasowe zaistnienie i funkcjonowanie zjawiska tegoż zwrotu we współczesnej światowej i polskiej humanistyce". Z recenzji prof. Marcina Czerwińskiego, Uniwersytet Wrocławski "Rozprawa podejmuje szeroki, skomplikowany temat zwrotu performatywnego w teorii literatury i - co uważam za jej wartość podstawową - nie stawia sobie za zadanie udowodnienia z góry założonej tezy. Ustaleń dokonuje w trakcie obserwacji badanego materiału, działając na obszarze trudnym, poruszając się w gąszczu nierzadko sprzecznych sądów i ustaleń badaczy. Woźniak znakomicie panuje nad przywoływanym materiałem, obserwacje prowadzi, chciałoby się powiedzieć, z wnętrza teorii konstelacji, która umożliwia pisanie o dyskursach posługujących się pojęciami działającymi w trybie metafory. [...] Konstelacja dyskursów i spektakle metafor. Teoria literatury a zwrot performatywny nie stanowi, jakby się z pozoru mogło wydawać, jedynie opisu zwrotu performatywnego w teorii literatury, ale podejmuje niezwykle ważne zagadnienie, które można by określić pytaniem: jaki wpływ na literaturoznawstwo miało wprowadzenie myślenia w kategoriach performatywnych?". Z recenzji prof. Anny Krajewskiej, Uniwersytet Adama Mickiewicza w Poznaniu Jarosław Woźniak - teoretyk literatury, doktor nauk humanistycznych, asystent w Zakładzie Edytorstwa w Instytucie Filologii Polskiej Uniwersytetu Wrocławskiego. Rozprawę doktorską poświęconą zwrotowi performatywnemu w teorii literatury, napisaną pod kierunkiem prof. Anny Gemry, obronił z wyróżnieniem w 2023 roku. W pracy naukowej podejmuje zagadnienia najnowszych tendencji w teorii i filozofii literatury, zwłaszcza performatywności, posthumanizmu, nowych materializmów i ekokrytyki, a także realizmu w literaturze przełomu XX i XXI wieku. Publikował między innymi w czasopismach "Praktyka Teoretyczna", "Przestrzenie Teorii", "Kultura i Literatura Popularna", "Wielogłos" i "Ecozon@. European Journal of Literature, Culture and Environment". Stypendysta Freie Universitat Berlin w ramach Research Alumni Program.

Märchen aus den Tiefen der Ostsee

Agata Półtorak

Haben Sie sich jemals gefragt, was auf dem Grund der Ostsee lebt? Ist es eine Muschel, ein Stein, eine ruhende Qualle oder vielleicht… ein Märchen? Die 21 Geschichten in Ihren Händen nehmen Sie mit auf eine Reise in die Tiefen der Ostsee. Sie erfahren, wie sich das Meer entwickelt hat, wer seine Bewohner sind und wie unser Verhalten deren Leben beeinflusst. Im zweiten Teil des Buches finden Sie ein kleines Lexikon, das Ihnen hilft, die Helden dieser Geschichten besser kennenzulernen.

Córki Warszawy

Maria Frances

Jest rok 1942. W okupowanej przez Niemców Warszawie życie nie ma żadnej wartości. Nawet dzieci naznacza śmierć. Zwłaszcza te, którym przyszło znaleźć się za murami getta. Przeżyją nieliczne, o ile polski ruch oporu zdoła je przemycić na aryjską stronę. Zofia przyłącza się do Ireny Sendlerowej, by zdobywać lekarstwa i jedzenie dla najmłodszych ofiar tej okrutnej wojny. I zrobić, co tylko możliwe, by ukryć je w bezpiecznym miejscu. Seattle współcześnie. Amerykanka Lizzie jest świadoma swoich polskich korzeni, lecz nie zna historii rodziny. Na strychu rodzinnego domu przypadkowo odkrywa zdjęcia z czasów wojny. Próbując dowiedzieć się więcej o osobach z fotografii, rozpoczyna prywatne śledztwo. Wyrusza do Warszawy, gdzie podąża śladami prababci Zofii. Okazuje się, że Zofia była działaczką ruchu oporu. Im więcej Lizzie dowiaduje się o czasach wojny i losach prababci, tym bardziej zmienia podejście do własnych problemów. Autorka, Angielka mieszkająca w Niemczech, opowiada niezwykłą historię odważnych kobiet, które ruszyły bronić wszystkiego, co kochały przed faszystami siejącymi śmierć i terror na terenie żydowskiego getta. Choć nie miały szans, by przeżyć, nie chciały żyć bez wolności. Porywająca i chwytająca za serce historia dwóch niezwykłych kobiet, które dzielą pokolenia. Każda odnajduje odwagę w czasie, gdy brak nadziei. Powieść inspirowana losami Ireny Sendlerowej.

Hinduizm

Stietencron Heinrich

Hinduizm fascynuje Europejczyka bogactwem i różnorodnością form, głęboką uczuciowością przejawiającą się w praktykach religijnych oraz głębią teologiczno-filozoficznej refleksji nad istotą człowieka i świata. Książka daje przegląda liczącej 3000 lat tradycji religijnej, od religii wedyjskiej do nowoczesnego hinduizmu. Objaśnia też różne pisma święte i prezentuje najważniejszych bogów z ogromnego wręcz panteonu. Szczególną uwagę zwraca na współcześnie praktykowany hinduizm i na jego aspekty, ukształtowane pod wpływem doświadczeń z okresu kolonialnego i walki o niepodległość.

Un mundo cambiante en la enseñanza de la lengua y la literatura contemporáneas

Cecylia Tatoj, Marek Baran, R. Sergio Balches Arenas

Monografia zbiorowa “Un mundo cambiante en la enseñanza de la lengua y la literatura contemporáneas” jest pokłosiem międzynarodowej konferencji współorganizowanej przez Instytut Języków Romańskich i Translatoryki UŚ, Sociedad Española de Didáctica de la Lengua y la Literatura, Instytut Cervantesa oraz Uniwersytet Łódzki i Uniwersytet Jagielloński, w dniach 25-28 marca 2018 w Krakowie. Niniejsza publikacja zawiera prace, które mogą szczególnie zainteresować osoby zajmujące się szeroko rozumianą dydaktyką języka hiszpańskiego jako obcego. Z jednej strony omawiane są zagadnienia teoretyczne, z drugiej praktyczne nauczania języka. Głos zabierają bowiem zarówno naukowcy skupiający swe badania wokół dydaktyki, jak i nauczyciele, którzy przedstawiają swoje obserwacje poczynione w klasie. Dodatkowo wielu z nich wspomaga się badaniami prowadzonymi przez socjologów, psychologów oraz antropologów, co sprawia, że spojrzenie na dydaktykę jest wieloaspektowe.

Zdarzenia artystyczne jako impuls transformujący miasto na przykładzie Łodzi po 1989 r

Błażej Filanowski

W ramach serii "Nauka Sztuki - Sztuka Nauki" publikowane są prace promujące perspektywę badawczą, w której twórczość naukowa i artystyczna to komplementarne, wzajemnie nieredukowalne sfery aktywności, które mimo swej autonomii mogą się z jednej strony kreatywnie inspirować, a z drugiej - ukazywać nowe ścieżki indywidualnego oraz kulturowo-cywilizacyjnego rozwoju. Seria ma służyć inicjowaniu, rozwijaniu i popularyzowaniu interdyscyplinarnych badań humanistycznych, wymagających wypracowywania precyzyjnego warsztatu teoretyczno-metodologicznego i rzetelnej analizy materiału badawczego. Poruszając w swojej publicystyce zagadnienie potencjału wiedzy o mieście przekazywanej w artystycznej formie, zauważyłem, że jest to problem niedostatecznie rozpoznany nie tylko w kontekście łódzkiej walki o tytuł Europejskiej Stolicy Kultury. Skłoniło mnie to do sformułowania pytań badawczych: jaką wiedzę o zachodzących w mieście procesach możemy zdobyć dzięki uczestnictwu w zdarzeniach artystycznych? Jak - ewentualnie - mogą one wpływać na miasto, stawać się impulsami do jego zmiany? Ze Wstępu Analiza przemian kulturowych w Łodzi staje się, zgodnie z intencją autora, opowieścią o artystach-challengerach, "naruszających istniejący porządek" bez pewności powodzenia swojej misji i świadomych możliwej katastrofy. To szczególnie ważne w pytaniu o wpływ działań kulturowych na kształtowanie życia i obrazu miast. Przypadek Łodzi staje się tu jednocześnie modelem i wyjątkiem, tym bardziej wartościowym, że dotyczącym konkretnej lokalności. Z recenzji dr hab. Marianny Michałowskiej, prof. UAM

Pieśń Lodu i Ognia. Tom 3. Nawałnica mieczy. Krew i złoto

George R.R. Martin

Druga część trzeciego tomu cyklu Pieśń Lodu i Ognia, który zdobył podziw czytelników i krytyki na całym świecie. Locus uznał tom pierwszy, "Grę o tron", za najlepszą powieść fantasy 1997 roku. Tom drugi, "Starcie królów", dowiódł słuszności decyzji.

Kryptonim dla Hioba. Kroniki inwazji

Ołeksandr Myched

Ktoś odkładał pieniądze na zmywarkę, ktoś inny świętował rocznicę ślubu. Ktoś spakował plecak ewakuacyjny, ktoś inny kupił bilet na koncert. Aż 24 lutego 2022 roku, już po pierwszych atakach rakietowych, dla Ukraińców stało się jasne, że od teraz żadnego z tych wspomnień nie uda się oddzielić od słów: A potem zaczęła się inwazja. Jak oddać emocje, które towarzyszą wstąpieniu do Sił Zbrojnych Ukrainy? Jak poradzić sobie z faktem, że nie zdołałeś namówić rodziców do ucieczki z Buczy, więc musieli przeżyć okupację i całodobowe ostrzały? Czy można utrwalić chwilę, kiedy cały kraj poczuł się jednością, jeśli jedynym językiem, którego używamy, jest język wojny? I jak przekonać świat, że ukochana Ukraina to coś więcej niż tocząca się wojna? Kryptonim dla Hioba to kronika pierwszego roku rosyjskiej inwazji. Książka o tym, czego nie można zapomnieć ani wybaczyć. O gniewie, zemście i życiu według praw Starego Testamentu ale i o miłości do rodzinnej ziemi. I o tym, że nawet jeśli literatura nie ocala, to wciąż może dokumentować grozę, która przekracza granice wyobraźni.

Awantury arabskie

Kornel Makuszyński

Awantury arabskie" to zbiór opowiadań autorstwa Kornela Makuszyńskiego. Pierwszy raz ukazał się w 1913 roku nakładem Gebethnera i Wolffa w Krakowie. Książka zawiera pięć humorystycznych opowiadań, czerpiących inspirację z legend i baśni Bliskiego Wschodu. Oto krótka charakteryzacja poszczególnych opowiadań: 1. Ósma podróż żeglarza Sindbada: Przygody Sindbada, żeglarza z tysiąca i jednej nocy, wciągają czytelnika w magiczny świat orientalnych przygód. 2. O szlachetnej dziewicy i koniu: Opowieść o niezwykłej dziewicy i jej wyjątkowym koniu, którym można podróżować po nieznanym świecie. 3. Morderstwo Harun ar Raszyda: Tajemnicze morderstwo w arabskim pałacu, w którym detektywem jest sam Harun ar Raszyd. 4. Hassan i jego pięć żon: Komiczna historia o mądrym Hassanie, który ma pięć żon i musi radzić sobie z ich różnymi charakterami. 5. Mędrzec zza morza: Opowieść o tajemniczym mędrcu, który pochodzi zza morza i zaskakuje swoją wiedzą. Audiobook "Awantury arabskie" to niezwykła podróż do orientalnego świata pełnego humoru, intryg i egzotyki. 2024 Wydawnictwo Błysk (Audiobook): 9788367739986

Edukacja kulturalna jako edukacja do wzrastania w człowieczeństwie

Katarzyna Olbrycht

Jest to pierwszy tom artykułów rozproszonych Katarzyny Olbrycht, uczonej cenionej nie tylko w środowisku  pedagogów, autorki  prac Prawda, dobro i piękno w wychowaniu człowieka jako osoby (2000r.) oraz O roli przykładu, wzoru, autorytetu i mistrza w wychowaniu osobowym  (2007r.), które  stanowią inspirację i odniesienie zarówno dla teoretyków jak i praktyków wychowania. Prezentowana publikacja powstała z inicjatywy wychowanków i współpracowników Pani Profesor, która na Uniwersytecie Śląskim utworzyła i prowadziła Instytut/ Zakład Edukacji Kulturalnej.  W tomie, na który składają się artykuły konferencyjne publikowane w monografiach zbiorowych jak i artykuły publikowane w czasopismach naukowych, szczególną „klamrę” stanowią dwa teksty -  otwierający O roli zachwytu w rozwoju człowieka  i zamykający Współczesne pytania  wokół relacji „mistrz-uczeń”  wygłoszone jako akademickie wykłady inauguracyjne, pierwszy w 1998 roku,  a ostatni w 2008 roku. Tym samym tworząc monografię – świadectwo drogi naukowej Katarzyny Olbrycht, pragniemy podkreślić, że oddajemy do rąk czytelników książkę, nie tylko zawodowej humanistki, ale przede wszystkim osoby, która będąc uczoną publicznie mówiła i zaświadczała o prawdzie, dobru i pięknie.        Katarzyna Olbrycht, profesor doktor habilitowany nauk humanistycznych w zakresie pedagogiki, profesor zwyczajny Uniwersytetu Śląskiego w Zakładzie Edukacji Kulturalnej, w Instytucie Nauk o Edukacji Wydziału Etnologii i Nauk o Edukacji (w Cieszynie). Zainteresowania badawcze: edukacja aksjologiczna, edukacja kulturalna, wychowanie personalistyczne, pedagogika chrześcijańska. Wybrane publikacje: Sztuka a działania pedagogów (Katowice 1987 ); Edukacja aksjologiczna T. 1–4: Wymiary, kierunki, uwarunkowania (t. 1. Katowice 1994); Odpowiedzialność pedagoga (t. 2. Katowice 1995); O tolerancji (t. 3. Katowice 1995), Wybrane problemy przekazu wartości (t. 4. Katowice 1999); Prawda, dobro i piękno w wychowaniu człowieka jako osoby (Katowice 2000); Rola przykładu, autorytetu, wzoru i mistrza w wychowaniu osobowym (Toruń 2007); Upowszechnianie kultury – wyzwaniem dla edukacji kulturalnej (red.) K. Olbrycht, E. Konieczna, J. Skutnik (Wydawnictwo Adam Marszałek Toruń 2008); Inspiratorzy, projektodawcy i realizatorzy edukacji kulturalnej (red.) K. Olbrycht, D. Sieroń-Galusek (Toruń 2010). [03.10.2013].

Zły

Leopold Tyrmand

Książka – legenda. Najpoczytniejszy kryminał napisany w czasach PRL-u. A tak naprawdę niezwykle inteligentny opis Polski Ludowej, przebrany w strój ni to kryminału, ni to romansu, ni to westernu. Zaczyna się od tajemniczych napadów. Z tym, że wszyscy atakowani – to bandziory. Ludowa milicja staje na głowie, by dostać jedynego sprawiedliwego, szeryfa bez twarzy, który sprawia, że ludzie zaczynają się czuć bezpieczni. Podziemny światek Warszawy rusza na wojnę. Bohater ma tylko jeden znak rozpoznawczy, niezwykłe, świetliste spojrzenie. A dodatkowo w tle historia miłosna, której osią jest Marta Majewska, niechcący wciągnięta w przestępcze życie Warszawy.

Tysiąc ciętych róż

Robert Ostaszewski

Rowicki jako prywatny detektyw wciąż widzi tyle zła. Zaginięcie pewnej Ukrainki sprawi, że obudzą się demony przeszłości i ruszy lawina nieszczęść. Jego złamane serce to najmniejsze z nich. Brudny klimat miejskich zakamarków i szemranych interesów. Rowicki z właściwym sobie uporem i wdziękiem odkłada pelerynę superbohatera i wkracza na scenę zadawnionych krzywd oraz rodzinnej traumy. Przemysław Żarski Na policyjnej emeryturze podkomisarz Rowicki prowadzi śledztwa na własnych zasadach. Do byłego gliny zgłasza się młoda Ukrainka. Uważa, że policjanci nie szukają jej zaginionej przyjaciółki. Oni z kolei są przekonani, że za zniknięciem Tatiany stoi po prostu zamożny sponsor. Rowicki też by pewnie tak pomyślał, ale nie jest obojętny na urok Oksany. Przyjmuje zlecenie i zostaje zmuszony do stoczenia walki z najbardziej odrażającym przestępczym procederem. Tym trudniejszej, że teraz tropy prowadzą w głąb jego przeszłości. Robert Ostaszewski Urodzony w 1972 roku prozaik, wykładowca Studiów Literacko-Artystycznych UJ. Współautor i autor wielu opowiadań oraz powieści kryminalnych. Obecnie tworzy cykl śląski Zabij ich wszystkich, Ukochaj na śmierć. Jego opowiadanie kryminalne Ten cholerny wrzesień zostało zaadaptowane na scenę przez Łukasza Witta-Michałowskiego. Juror Nagrody Kryminalnej Piły. Mieszka (głównie) w Krakowie. Tysiąc ciętych róż zamyka trylogię z podkomisarzem Konradem Rowickim w roli głównej. Poprzednie części Zginę bez ciebie i Śmierć last minute cieszą się dużym uznaniem czytelników. Fragment Usłyszała pojedyncze, dudniące szczeknięcie. Głupie bydlę. Pies zaskomlał. Po chwili już jej nie przygniatał. Nie myślała, co się zaraz stanie. Chciała zniknąć, przestać istnieć. Tak po prostu. Odwróć się, suko. To do niej? No już! usłyszała. Nie zareagowała. Było jej wszystko jedno. Poczuła mocne kopnięcie w bok, które przetoczyło ją na plecy. Otworzyła oczy. Stał nad nią wysoki, napakowany facet. Nie widziała go wcześniej. Mężczyzna, uśmiechając się krzywo, patrzył na nią. Płynnym ruchem wyciągnął zza paska pistolet i wycelował prosto w jej twarz. Szczęknęła odbezpieczana broń. Wstrzymała oddech. To już, zaraz? Od nas, głupia ruro, się nie ucieka. Pośród sosen przetoczył się huk wystrzału.

Rybie oko

Dominika Słowik

Pielęgnuj w sobie umysł nastolatka Dominika Słowik, laureatka Paszportu Polityki, powraca z powieścią nieodkładalną! Natalia słucha Backstreet Boys, razem z wujkiem uczy się układów tanecznych z teledysków w MTV, na obiad je smażone ziemniaki, podkrada mamie kosmetyki, a buty do szkoły nosi w zwykłych reklamówkach. Na naszych oczach stopniowo zastępuje dziecięce łzy i smarki spod nosa szlugami, ściga się z przyjaciółkami o pierwszą krew w majtkach i pierwszy dotyk. W skrócie dorasta. Edyta, dwudziestoparoletnia mama Nat, samotnie ją wychowuje i stara się zapewnić córce jak najlepsze życie. Często jest dla niej bardziej przyjaciółką niż matką. Pracuje na dziale mięsnym w całodobowym sklepie i oszczędza na czarną godzinę. Jej los zaczyna się odmieniać, gdy na łączach CB radia poznaje Artura, wytatuowanego kierowcę tira. I chociaż nie wszystko układa się jak powinno, jedno jest pewne nigdy się nie poddają. Dominice Słowik udało się opisać rzeczywistość tak, jak również jej pokolenie ją rozumiało i traktowało. Żyliśmy w niedostatku, ale bieda oznaczała wstyd dopiero wtedy, gdy ktoś nam ją wytknął lub wywąchał (!). W Rybim oku bieda nie jest ani tarczą, ani transparentem jest światem. Anka Sasnal

Sklepy cynamonowe

Bruno Schulz

Twórczość pisarską Schulza trudno oddzielić od jego twórczości jako grafika. Dlatego też proponujemy Państwu pierwsze wydanie ilustrowanych Sklepów cynamonowych.   Zbiór opowieści, których akcja usytuowana jest w niewielkim galicyjskim miasteczku, przypominającym do złudzenia rodzinny Drohobycz Bruno Schulza, został przepleciony oryginalnymi grafikami Schulza.  Najważniejszą postacią Sklepów… jest Ojciec, nie tylko jako głowa rodu, kupiec prowadzący poważny interes w rynku, ale też szalony eksperymentator, wręcz demiurg.  Ale równie ważny jest narrator, młody chłopiec, bo to on stwarza świat, który oglądamy. Więc to ostatecznie on jest Twórcą.   Zarówno oryginalność, jak i siłę Schulz czerpał ze swego rodzinnego miasteczka. Dzięki zdolności spowijania najprostszych rzeczy pajęczyną metafory, czyni ze sprzedawców w sklepie swego ojca, ze służącej Adeli i samego ojca postaci mitologiczne, bohaterów przypowieści o egzystencji. Nie w literaturze faktu, lecz w niesamowitych fantasmagoriach Schulza żydowskie miasteczko znalazło swoje odbicie, choć było ono wykrzywione, wyłaniające się z wklęsłych i wypukłych zwierciadeł jego umysłu. (...) Wszystkie jego opowieści są powiązane osobą narratora, który jest nieco fantasmagorycznym ja autora – pisał Czesław Miłosz. Po wydaniu w 1934 roku przez Wydawnictwo „Rój” Sklepów cynamonowych Bruno Schulz, skromny nauczyciel rysunku, niemal z dnia na dzień stał się znanym i cenionym pisarzem. Gdyby sztuka miała tylko potwierdzać, co skądinąd zostało już ustalone – byłaby niepotrzebna. Jej rolą jest być sondą zapuszczoną w bezimienne. Artysta jest aparatem rejestrującym procesy w głębi, gdzie tworzy się wartość – pisał sam Schulz o swojej twórczości w liście do Stanisława Ignacego Witkiewicza.