Publisher: Wydawnictwo-uniwersytetu-slaskiego
1393
Ebook

Kultura szkoły w narracjach dzieci z układu ryzyka (ujęcie interdyscyplinarne)

Kinga Konieczny-Pizoń

Przedmiotem rozważań w monografii uczyniłam obraz szkoły, reprezentowany w narracjach dzieci z układu ryzyka (10-14 lat), zamieszkujących jedno z miast Górnego Śląska. "Kulturowa optyka" postrzegania szkoły przez dzieci z układu ryzyka, które są niejako ambasadorami jej potencjałów i ograniczeń, pozwala na eksplorowanie nowych perspektyw badawczych, w tym podjęcie pracy w kierunku poszukiwania/odkrywania założeń oraz norm współtworzenia pozytywnej kultury szkoły z uwzględnieniem "kompromisu" pomiędzy jakością pracy dydaktycznej szkoły a poczuciem dobrostanu uczniów, nauczycieli, rodziców. Inspirację do rozważań teoretycznych stanowi koncepcja psychokulturowego podejścia do edukacji Jerome'a S. Brunera.

1394
Ebook

Literatura popularna. T. 3: Kryminał

red. Ewa Bartos, Katarzyna Niesporek

Monografia zbiorowa Literatura popularna T.3: Kryminał jest trzecim tomem z serii zapoczątkowanej przez publikację książki Literatura popularna T.1: Dyskursy wielorakie. Nie zapominając o ważnych pracach na temat kryminału Stanisława Barańczaka, Jerzego Siewierskiego, Bernadetty Darskiej, Mariusza Kraski, Mariusza Czubaja, Tadeusza Cegielskiego, Rogera Cailloisa, Stanko Lesica, a także o – w całości poświęconych kryminałowi – „Tekstach” z 1973 roku czy „Czasie Kultury” z 2010, trzeci tom badań nad literaturą popularną chcemy poświęcić właśnie temu gatunkowi. Kryminał stanowił i stanowi intelektualną zagadkę dla czytelnika oraz stawia wyzwania jego badaczom. Mimo niesłabnącej jego popularności i zwiększonego zainteresowania nim krytyków, wciąż sytuuje się na peryferiach współczesnego literaturoznawstwa. Artykuły umieszczone w tej książce są próbą refleksji nad tym zjawiskiem kultury.

1395
Ebook

Timarion albo Timariona przypadki przez niego opowiedziane

oprac. Przemysław Marciniak, Katarzyna Warcaba

Timarion to anonimowa dwunastowieczna bizantyńska satyra opowiadająca o podróży tytułowego bohatera do Hadesu. Timarion, straciwszy w wyniku choroby jeden z czterech płynów, niezbędnych według Hippokratesa do życia, niesłusznie zostaje uznany za zmarłego. W wyniku złożonej apelacji, podziemni sędziowie uznają go za żywego i odsyłają na ziemię. Tekst satyryzuje dwunastowiecznych  intelektualistów, bizantyńskie sądy, wiarę w antyczne teorie medyczne, wykorzystując do tego cały arsenał cytatów, nawiązań i motywów zaczerpniętych z literatury antycznej. Tłumaczenie zostało poprzedzone obszernym wstępem i opatrzone przypisami, których celem jest przybliżenie Czytelnikowi realiów dwunastowiecznego Konstantynopola. W wersji elektronicznej poprawki z erraty zostały wprowadzone do tekstu. Artykuł o książce ukazał się w czasopiśmie „Gazeta Uniwersytecka UŚ” nr 8 (228) maj 2015, s. 14–15 (Maria Sztuka: Mistrzowie czy naśladowcy)

1396
Ebook

Synanthropisation of forest and shrub communities in the Upper Vistula River Valley (Oświęcim Basin, Northern Prykarpattia)

Michał Romańczyk, Zbigniew Wilczek, Agnieszka Kompała-Bąba, Wojciech Bąba

W pracy zaprezentowano wyniki badań fitosocjologicznych mających na celu określenie naturalności roślinności leśnej i zaroślowej Doliny Górnej Wisły w oparciu o zmodyfikowany system form i faz degeneracji. Ocenę synantropizacji zbiorowisk wykonano poprzez: określenie udziału ilościowego i jakościowego antropofitów (archeofity, kenofity oraz niezadomowione diafity) w fitocenozach tych zbiorowisk oraz przedstawienie zmian w ich strukturze przejawiających się różnymi formami degeneracji. Ponadto analizie poddano grupę gatunków starych lasów liściastych w celu oceny naturalności lasów oraz weryfikacji hipotezy o zajmowaniu przez nie dawnych, historycznych już lokalizacji. Zestawiono również wyniki dotyczące udziału antropofitów oraz gatunków starych lasów w wyróżnionych kategoriach krajobrazowych roślinności (kompleksy leśne, wyspy leśne, zakrzewienia). Roślinność leśna i zaroślowa, ze względu na długotrwałość i intensywność oddziaływań antropogenicznych (osadnictwo, przemysł, rolnictwo, gospodarka stawowa), w znacznej mierze odbiega od potencjalnej roślinności naturalnej. W przypadku najlepiej zachowanych kompleksów leśnych zaproponowano utworzenie nowych form ochrony przyrody. Stwarzają one możliwość ograniczenia bezpośredniej presji antropogenicznej i umożliwiają przebieg spontanicznych procesów regeneracyjnych. Praca adresowana jest do ekologów lasu, leśników oraz służb ochrony przyrody zajmujących się powoływaniem nowych form ochrony przyrody i monitoringiem przyrodniczym, a także architektów krajobrazu oraz urzędników odpowiedzialnych za ochronę przyrody i środowiska. Wersja elektroniczna nie zawiera płyty CD

1397
Ebook

Wolność wypowiedzi i jej granice. Analiza wybranych zagadnień

red. Artur Biłgorajski

Książka Wolność wypowiedzi i jej granice. Analiza wybranych zagadnień podejmuje niebanalny temat, co więcej temat, który budzi coraz więcej emocji i rodzi kontrowersje w praktyce. W efekcie autorzy skonfrontowali problemy teoretyczne z ujawniającymi się problemami praktycznymi, co niewątpliwie podnosi walor całej książki. Istotny jest też zespół autorów, którzy – w większości przypadków – są znanymi i rozpoznawanymi specjalistami w swojej dziedzinie, co z kolei naświetla tytułowy problem granic wolności wypowiedzi z rozmaitych punktów widzenia. Wreszcie poziom merytoryczny tekstów jest wysoki, a ich dobrze uzasadnione wywody stanowić mogą punkt wyjścia dla dyskusji naukowej, która jest wartością samą w sobie. Osobną wartością pracy jest też to, że zdecydowana większość jej autorów to pracownicy naukowi Uniwersytetu Śląskiego. Dzięki temu książka może być liczącym się wkładem środowiska katowickich prawników i dowodem na rozwój naukowy instytucji. Potencjalnym jej czytelnikiem – co też ma swoje znaczenie – będzie nie tylko prawnik czy student, ale każdy, kto styka się z problematyką wolności wypowiedzi i jej granicami. To zaś sprawia, że krąg jej czytelników jest praktycznie nieograniczony.

1398
Ebook

Kłopoty z filozofią

Andrzej J. Noras

Książka stanowi próbę odpowiedzi na pytania o problemy, z jakimi musi się borykać filozofujący. Problemy te towarzyszą filozofii od zarania dziejów, z czasem jednak coraz bardziej się nawarstwiają i prowadzą do kolejnych problemów, co w rezultacie wpływa na zmianę kształtu refleksji filozoficznej. Problemy analizowane w pracy nie są ani najważniejsze, ani też z pewnością najbardziej powszechne. Sam fakt jednak, że są obecne i stwarzają liczne komplikacje w filozofowaniu, jest godny odnotowania i wskazania ich przyczyn. Skoro bowiem, zgodnie z tezą Arystotelesa, klucz do mądrości leży w znajomości przyczyn, to przyczyny te należy wskazać. Taki jest cel niniejszej publikacji.   Recenzja książki ukazała się na stronach czasopisma internetowego „Sprawy Nauki” nr 11 (204) listopad 2015 (recenzja dostępna pod adresem: www.sprawynauki.edu.pl, 21 październik 2015 r.).  Artykuł o książce ukazał się w czasopiśmie „Gazeta Uniwersytecka UŚ” nr 4 (234) styczeń 2016, s. 6–7 (Magdalena Mickielewicz: Kłopoty z filozofią, artykuł dostępny pod adresem: https://gazeta.us.edu.pl/node/281363).

1399
Ebook

Zoomorfismos fraseológicos del espanol y del polaco: un estudio contrastivo desde el punto de vista de la lingüística cultural

Agnieszka Szyndler

Przedmiotem pracy jest analiza kontrastywna frazeologizmów zoonimicznych opartych na metaforze konceptualnej CZŁOWIEK TO ZWIERZĘ, występujących w języku hiszpańskim oraz polskim, a więc języków wpisanych w tę samą europejską ramę: system macro. Niemniej jednak fakt, iż kultura ta została ukształtowana poprzez wspólny system filozoficzno-religijny nie oznacza, że pomiędzy obiema społecznościami, polską i hiszpańską, nie istnieją różnice kulturowe, mające swoje odzwierciedlenie w formach językowych. Hipoteza ta ma swoje potwierdzenie w części analitycznej niniejszej pracy. Autorka opierając się na założeniach lingwistyki kulturowej rozumianej jako dyscyplina interdyscyplinarna, pozwalająca na opis poszczególnych aspektów języka z perspektywy różnych wizji świata oraz stosowanie różnorodnych narzędzi badawczych w zależności od etapu badań (por. Wilk-Racięska, 2009) podjęła próbę analizy onomazjologicznej skonwencjonalizowanych jednostek frazeologicznych, podzielonych na sześć domen konceptualnych, pod kątem semantycznym (znaczenie konotacyjne i denotacyjne, motywacja, komponent wyobrażeniowy) oraz pragmatycznym (rola kontekstu komunikacyjnego w interpretacji i modyfikacji znaczenia frazeologicznego). W celu zachowania spójności metodologicznej Autorka opiera się na standardowej wersji języka hiszpańskiego, jedynie w nielicznych przypadkach, w celu pokazania różnic konceptualnych istniejących w obrębie jednego systemu micro, odwołuje się do amerykańskich wariantów języka hiszpańskiego. Niniejsza praca ma charakter nowatorski gdyż Autorka wieloaspektowo analizuje motywację oraz figuratywność frazeologizmów zoomorficznych obu języków, odnosząc się zarówno do teorii semantyczno-leksykalnych, jak i do podejść kognitywnych i pragmatycznych. W ten sposób rozszerza dominującą w pracach frazeologicznych perspektywę semantyczną o odwołania o charakterze komunikacyjno-dyskursywnym. Przedstawione w pracy badania i wnioski mogą zainteresować szerokie grono odbiorców, w szczególności językoznawców (nie tylko hispanistów), ale także etnologów, kulturoznawców, tłumaczy oraz studentów neofilologii.

1400
Ebook

Gwara za Olzą

Irena Bogoczová, Małgorzata Bortliczek

W publikacji analizie poddano materiał językowy odnoszący się do współczesności - aktualnej twórczości literackiej, zapisów w mediach społecznościowych, nieformalnych rozmów autochtonów. Celem było kompleksowe ujęcie sytuacji językowej Zaolzia w sposób przyjazny również dla czytelnika spoza środowiska akademickiego. Zaprezentowano tradycyjną gwarę zaolziańską obecną w twórczości literackiej miejscowych pisarzy i poetów, którzy wykorzystują walory ludyczne gwary, oraz w beletrystyce czeskojęzycznych pisarzy regionalnych. W poszczególnych rozdziałach omawiana jest gwarowa komunikacja w sieciach społecznościowych - analizie poddano zapisy na stronach internetowych i czatach, wypowiedzi w podcastach, vlogach itp. Zdaniem autorek publikacji obecność gwary w społeczeństwie zaolziańskim wynika z potrzeby mieszkańców Zaolzia, by promować region i jego specyfikę.

1401
Ebook

Prawo interpretacyjne

Paulina Konca

Choć interpretacja przepisów prawa ma bezpośrednie przełożenie na treść orzeczeń sądowych,  prawo interpretacyjne nie było do tej pory przedmiotem monograficznego opracowania w polskiej teorii prawa. Autorka opisuje status dyrektyw interpretacyjnych w różnych kulturach prawnych (m.in. Polsce, Hiszpanii, Australii, USA, Wielkiej Brytanii, Irlandii i Ameryce Łacińskiej) i analizuje problemy, jakie rodzi ujęcie dyrektyw wykładni w formę przepisów. Wysuwa propozycje w zakresie stanowienia prawa interpretacyjnego oraz poddaje analizie charakter dyrektyw interpretacyjnych. Ważną zaletą pracy jest odwołanie do bogatego materiału literatury i orzecznictwa pochodzących z wielu jurysdykcji.

1402
Ebook

Czytaj po polsku. T. 18: Gustaw Morcinek:

Zaadapt. i oprac. Jolanta Tambor, Tomasz Gęsina

Ukazujące się w serii Czytaj po polsku. Materiały pomocnicze do nauki języka polskiego jako obcego opowieści o Skarbniku, opracowane przez Jolantę Tambor i Tomasza Gęsinę, są skierowane do osób uczących się języka polskiego na poziomie podstawowym (A1-A2). To tom zawierający teksty dotyczące problematyki regionalnej, bardzo rzadko prezentowanej cudzoziemcom. W opracowaniu wykorzystano dwa utwory: O tym, jak górnik Maślok kramarzył ze Skarbnikiem Gustawa Morcinka oraz O Skarbniku, duchu kopalni ze zbioru Baśnie i legendy polskie. Wszystkie zadania opierają się na materiale gramatycznym i leksykalnym użytym w obu tekstach. Z publikacji mogą korzystać zarówno studenci, chcący samodzielnie doskonalić swój język, jak i nauczyciele podczas pracy z grupą lektoratową, a także polscy odbiorcy, zainteresowani literaturą polską, którzy chcą kształtować kompetencje językowo-kulturowe w zakresie języka i kultury polskiej. Książka została przygotowana z uwzględnieniem standardów egzaminacyjnych Państwowej Komisji ds. Poświadczania Znajomości Języka Polskiego jako Obcego.

1403
Ebook

Kultura muzyczna ewangelików na Śląsku Cieszyńskim w pierwszej połowie XVIII wieku. T. 2: Zachowane utwory wokalno-instrumentalne z repertuaru Kościoła Jezusowego (1710-1740)

Zenon Mojżysz

Odkrycie nieznanych rękopisów muzycznych w archiwum Kościoła Jezusowego w Cieszynie w roku 2008 było impulsem do podjęcia kompleksowych badań naukowych. W ich świetle osiemnastowieczny Cieszyn jawi się jako jeden z głównych ośrodków protestanckiej kultury muzycznej na Śląsku, promieniujący na cały Górny Śląsk i regiony ościenne. Od roku 1710, mimo wielu trudności, cieszyńskim kantorom udało się stworzyć prężnie działający zespół wokalno-instrumentalny i zapewnić muzyczną oprawę uroczystości i nabożeństw na wysokim poziomie artystycznym. "Kantaty cieszyńskie", zachowane do dziś utwory z ówczesnego repertuaru, stanowią żywe świadectwo tego fascynującego rozdziału historii muzyki.

1404
Ebook

Między nauką a propagandą. Śląski Instytut Naukowy im. Jacka Koraszewskiego w Katowicach (1957-1992)

Maciej Fic

Praca stanowi kompleksowe opracowanie historii Śląskiego Instytutu Naukowego - istniejącej 35 lat instytucji naukowo-badawczej, odwołującej się do przedwojennych tradycji regionalnych, należącej do grupy placówek naukowych, budowanych w okresie realnego socjalizmu pod okiem i "opieką" władz partyjno-państwowych regionu. Instytut stanowił przy tym miernik realizowanej tu polityki naukowej i sposobów postrzegania roli nauki (zwłaszcza humanistyki) przez kierujących PZPR. Ponieważ przez pewien okres ŚIN stał się "modelową" placówką "wychowania w duchu socjalizmu", praca ma także na celu sprawdzenie jak kształtowały się proporcje między prowadzonymi w ŚIN badaniami naukowymi a uprawianą propagandą, w których miejscach możliwe było przenikanie się tych elementów bez wyraźnej szkody dla badań naukowych, gdzie i kiedy zaś ich efekty były ograniczane bądź poddawane nieuprawnionym przekształceniom? Autor szukał także odpowiedzi na pytania o środki zaistniałej transformacji: intencje i działania "nadzorców", sposoby wpływania na Instytut, obszary i skuteczność prowadzonej kontroli etc. W pracy dokonano wydzielenia i charakterystyki etapów funkcjonowania Instytutu, tekst stanowi swoiste studium przypadku (case study), dzięki któremu podjęto próbę określenia zasięgu wpływu władz na prowadzoną działalność naukowo-badawczą w regionach, praktykę tego typu działalności w okresie tzw. Polski Ludowej oraz początków III Rzeczypospolitej. Między innymi dlatego przedstawione w pracy ustalenia warto traktować szerzej - jako opis możliwości i ograniczeń, które jawiły się pracownikom naukowo-badawczym zajmujących się badaniami humanistycznymi i społecznymi w II połowie XX wieku, a także relacji nauka-propaganda w realiach tzw. Polski Ludowej. Można nawet mówić o próbie znalezienia odpowiedzi na pytanie, czy istniał model placówki naukowo-badawczej PRL, a jeśli tak, to na czym on polegał.

1405
Ebook

Turystyka sentymentalna Polaków do Ukrainy Zachodniej

Natalia Tomczewska-Popowycz

Książka "Turystyka sentymentalna Polaków do Ukrainy Zachodniej" zabierze Cię do nieznanych zakątków Ukrainy. Odbędziesz podróż w czasie wśród polskiego dziedzictwa. Bez względu na to, czy masz korzenie z Kresów Wschodnich, jesteś zapalonym podróżnikiem, historykiem, praktykiem w branży turystycznej, studentem, czy po prostu chcesz dowiedzieć się więcej o polskiej przeszłości w Ukrainie, ta książka to pozycja dla Ciebie.

1406
Ebook

Estetyka obrazu filmowego. Szkice badawcze

Jerzy Łukaszewicz

Estetyka obrazu filmowego. Szkice badawcze są próbą odsłonięcia i rekonstrukcji ezoterycznej osobliwości obrazu filmowego czyli jakości wartości estetycznych. Poruszamy się na wielu płaszczyznach badawczych i warto zadać pytanie, czy klarowne zdefiniowanie jakości wartości estetycznych obrazu filmowego jest możliwe? Chodzi tu o sformułowanie "prezentującej naoczności" obrazu filmowego. Które osobliwości obrazu filmowego są źródłowe, a które w świadomości percepcyjnej odbiorcy prezentują się jako "obecne" czyli jako przedmioty poznania? Źródłowość poznania jest osadzona jako przyczyna - bodziec - zdarzenia ekranowego, który manifestuje się w poszukującej myśli odbiorcy dzieła filmowego. Filozoficzne źródła tej osobliwości leżą gdzieś w głębi metafizycznych przestrzeni, jednak są one najbardziej zakryte, a jednocześnie postrzegalne.

1407
Ebook

Polish Loanwords in Armenian (Selected Issues)

Grair Magakian

Książka bada zagadnienia związane z zapożyczeniami z języka polskiego w języku ormiańskim (głównie w dialekcie polskich Ormian), których analiza wskazuje niestety na szereg błędów i nieporozumień etymologicznych w niektórych wcześniejszych opracowaniach. Przedstawione problemy mają szczególne znaczenie naukowe dla slawistów, turkologów i ormianistów. Zamysł na książkę jest nowy, gdyż dotychczas nikt nie dokonał analizy porównawczej etymologii zapożyczeń pochodzenia polskiego w języku ormiańskim. Chodzi w szczególności o analizę, obejmującą genezę tych zapożyczeń, ich znaczenie i zastosowanie w życiu codziennym i zawodowym Ormian mieszkających w szczególności w Polsce Wschodniej itp.

1408
Ebook

Wobec poziomu

Red. Jerzy Fober

Publikacja Wobec poziomu jest monograficznym podsumowaniem dwuletniego projektu badawczego realizowanego wspólnie przez Wydział Rzeźby i Intermediów Akademii Sztuk Pięknych w Gdańsku oraz Instytut Sztuk Plastycznych Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach. W projekcie wzięło udział 12 twórców-pedagogów, autorów dzieł z zakresu rzeźby, obiektu rzeźbiarskiego i grafiki. Dzieła te zainspirowane tematem projektu powstały w czasie jego realizacji. W publikacji, obok bogatego materiału ilustracyjnego, dokumentującego powstawanie dzieł oraz ich ostateczny kształt, znalazły się również teksty w formie autorskich komentarzy oraz teksty zaproszonych do współpracy teoretyków, którzy do podjętego tematu odnieśli się z perspektywy filozofii oraz teorii sztuki.