Łódź poprzez wieki. Historia miasta. Tom 1: do 1820 roku

Tadeusz Grabarczyk

Historia miast przeżywa obecnie wyraźny rozkwit, o czym świadczą liczne, często obszerne tomy przedstawiające dzieje światowych aglomeracji i mniejszych ośrodków miejskich. Rozmaite aspekty życia miejskiego przybliżane są w naukowych monografiach, esejach, a także w historiach literackich, kryminalnych czy kulinarnych. Poszukiwanie lokalnych tożsamości stanowi przeciwwagę dla procesów kulturowej unifikacji i globalizacji - jest odkrywaniem swoistego miejskiego genius loci. Popularność badań nad przeszłością i współczesnością miast wynika także z refleksji świadomej znaczenia miejskości jako ważnego czynnika postępu cywilizacyjnego i nowoczesności. Powyższe konstatacje odnoszą się także do Łodzi, mającej od sześciu wieków prawa miejskie, a od dwóch stuleci status jednego z najważniejszych ośrodków miejskich w Polsce. Pomimo istnienia ogromnej liczby różnego typu publikacji o mieście nad Łódką, odczuwalny jest brak nowego syntetycznego opracowania jego pełnej historii. Oddawana w ręce Czytelników wielotomowa publikacja, będąca efektem prac licznego zespołu autorskiego, ma na celu zaradzić temu niedostatkowi. Pierwszy tom publikacji poświęcony jest dziejom Łodzi do 1820 r., a więc czasom, gdy była ona niewielkim miasteczkiem rolniczym. Opisana w nim została również przeszłość osad, które kiedyś stanowiły odrębne wioski, a obecnie znajdują się w granicach miasta. Dziś przypominają o nich jedynie nazwy poszczególnych części miasta, osiedli czy ulic. Autorzy, którzy wykorzystali wiele nieprzebadanych dotąd źródeł, nie tylko porządkują dotychczasowe ustalenia badaczy, ale również odkrywają przed Czytelnikiem wiele nowych faktów. Ta publikacja pozwala poznać przeszłość administracyjną i gospodarczą miasta, ukazuje życie codzienne jego mieszkańców w okresie staropolskim i przednowoczesnym. Tekst główny uzupełniają kapsuły zawierające fragmenty wartościowych źródeł, biogramy i ciekawostki oraz ilustracje. To książka o Łodzi, nim stała się ona "ziemią obiecaną".

Efekty cenowe na polskim rynku kapitałowym

Magdalena Jasiniak

Zwykle emocje inwestora oscylują wokół dwóch skrajnych odczuć – strachu i chciwości. Tracąc równowagę emocjonalną, inwestorzy działają pod wpływem impulsu, co przyczynia się do podejmowania decyzji nieracjonalnych. Spośród szeregu czynników, jakie determinują funkcjonowanie rynku kapitałowego, to właśnie emocje inwestorów wydają się mieć kluczowy wpływ na zachowanie się rynku oraz występowanie anomalii rynkowych, wśród których można wymienić efekty cenowe. Niniejsza publikacja obejmuje szeroką analizę zjawisk powiązanych z ceną rynkową akcji. Wyniki przeprowadzonych badań wskazują jednoznacznie, że cena determinuje wysokość osiąganych stóp zwrotu oraz jest ważnym czynnikiem w procesie podejmowania decyzji inwestycyjnych. * Przeprowadzono ciekawe merytorycznie badania efektów cenowych na polskim rynku kapitałowym [...]. Nie są one dostatecznie popularne w literaturze przedmiotu, szczególnie polskiej. Ponadto oryginalność tego opracowania wynika z zastosowania zdywersyfikowanej metodyki badań. Prof. dr hab. Elżbieta Ostrowska, Uniwersytet Gdański Publikacja wpisuje się w ciągle aktualny nurt finansów behawioralnych. Wielość zjawisk, jakie są w tym obszarze odkrywane, nie wyczerpuje możliwości rozszerzenia i pogłębienia stanu wiedzy na temat zachowań inwestorów i mechanizmów rynku kapitałowego. Badania prezentowane przez Autorkę dotykają interesującego i relatywnie słabo eksplorowanego zagadnienia, przez co stanowią ciekawe uzupełnienie dla pozycji już dostępnych na rynku. Dr hab. Mariusz Kicia, prof. Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie

Architektura jako sztuka

Andrzej Basista, Andrzej Nowakowski (rysunki)

Książka nie prezentuje kompletnej przemyślanej teorii, co czytelnicy mogą zauważyć w wielu jej fragmentach. W całym tego słowa znaczeniu jest zbiorem myśli na podjęty temat architektury jako sztuki, myśli, które kotłowały się przez cały czas jej powstawania.   Publikacja Andrzeja Basisty jest autorskim, indywidualnym spojrzeniem na wszystkie poruszone w niej fundamentalne dla teorii architektury kwestie. Jej podstawowym walorem jest erudycja, wnikliwość i szczególne traktowanie architektury: w sposób jednorodny, bez podziału na historyczną i współczesną – lecz po prostu jako dziedziny twórczości podlegającej niezmiennie tym samym procesom, prawom i regułom, niezależnie od czasu i miejsca powstania. Nie ulega wątpliwości, że książka stanowić będzie ważną pozycję wśród publikacji z zakresu teorii architektury i trwały punkt odniesienia dla badaczy zajmujących się tą problematyką. Z pewnością stanie się również obowiązującą lekturą dla studentów architektury oraz rozmaitych kierunków sztuk projektowych i sztuk pięknych. Z recenzji dr hab. Małgorzaty Dolistowskiej, historyczki sztuki, profesora Politechniki Białostockiej   Nie znajduję wśród książek autorów polskich pozycji o podobnych walorach. Książkę Andrzeja Basisty porównywać można raczej z klasycznym dziełem Sigfrieda Giediona Czas, przestrzeń, architektura opublikowanym 75 lat temu i przetłumaczonym na język polski blisko pół wieku temu. Inaczej niż Giedion, Basista uwzględnia w swojej książce także te obiekty, które na ogół nie bywają zaliczane przez krytyków do kategorii dzieł architektury. Pod tym względem recenzowana książka bliższa jest niewiele młodszej niż dzieło Giediona, ale także już klasycznej publikacji Bernarda Rudofsky’ego Architecture without Architects (1964). Andrzej Basista także dostrzega i pokazuje czytelnikowi atrybuty Sztuki istniejące w tego rodzaju dokonaniach. Z recenzji dr hab. Marka Kowickiego, architekta, profesora Politechniki Krakowskiej   Andrzej Basista jest architektem, emerytowanym profesorem Akademii Sztuk Pięknych w Krakowie. Uczył także na wydziałach architektury w Bagdadzie, Poznaniu, Białymstoku i w Wyższej Szkole Ekologii i Zarządzania w Warszawie. Pracował projektowo w Bagdadzie i w dwu krakowskich biurach projektów.

Wprowadzanie klauzuli przeciwdziałającej obejściu prawa podatkowego do polskiego systemu prawnego

Dominika Łukawska-Białogłowska

W publikacji w przystępny i syntetyczny sposób przedstawiono - w ujęciu historycznym i prawno-porównawczym - zagadnienie wprowadzania do polskiego porządku prawnego regulacji przeciwdziałających zjawisku obejścia prawa podatkowego, a także omówiono znaczenie regulacji Konstytucji RP z 1997 roku dla wprowadzania i oceny podatkowej klauzuli antyabuzywnej. O zasadności opublikowania tej monografii przesądza wyjątkowy [...] aspekt badawczy problematyki klauzul przeciwdziałających obejściu prawa podatkowego ("prześledzenie historyczne i ewolucyjne ich wprowadzania [...], tendencji w tym zakresie i skutków z tego wynikających"). Wyniki tej eksploracji mają znaczenie nie tylko teoretyczne, lecz także praktyczne - w odniesieniu do oceny podatkowych stanów faktycznych zaistniałych w różnych okresach. Stopień praktycznej i naukowej przydatności prezentowanej książki wyznacza także szeroki krąg potencjalnych jej adresatów, do których zaliczają się przede wszystkim: pracownicy naukowi, praktycy (zwłaszcza pełnomocnicy procesowi - doradcy podatkowi, adwokaci, radcowie prawni) oraz inne osoby piastujące funkcje w organach władzy publicznej (sędziowie i pracownicy organów administracji skarbowej). Z recenzji prof. UKSW dra hab. Bartosza Majchrzaka

Najgorsze dopiero nadejdzie

Robert Małecki

Zaginiona żona, pożar i krwawa sieć tajemnic oplatająca miasto. Debiutancka powieść Roberta Małeckiego z aroganckim dziennikarzem, Markiem Benerem, powraca w zupełnie nowej odsłonie. Marek Bener miał niemal wszystko. Kochającą żonę Agatę, nieskazitelną reputację i plany na przyszłość. Trzy lata temu jego życie zamieniło się w piekło, kiedy ciężarna żona niespodziewanie zaginęła. Od tamtej pory Marek stacza się w otchłań rozpaczy. Do momentu, gdy dostaje propozycję przeprowadzenia ostatniego dziennikarskiego śledztwa. Z podjęciem decyzji nie waha się ani chwili. Sprawa jednak znacznie wykracza poza typowe medialne zlecenie. Toruniem wstrząsa seria niepokojących wypadków. Na domiar złego zwłoki odnalezione w zgliszczach spalonego domu należą do dawnego przyjaciela Benera, a Marek odkrywa, że w śmierć może być zamieszana kobieta, przez którą zerwali przyjaźń lata temu. Prawdziwy dramat jednak dopiero na niego czyha, dziennikarza prześladuje od dawna jedno zdanie: najgorsze dopiero nadejdzie. Czy Benerowi uda się otrząsnąć z kilkuletniej apatii i dotrzeć do korzeni zła?

Ankoku butō Hijikaty Tatsumiego teatr ciała-w-kryzysie

Katarzyna Julia Pastuszak

Książka Ankoku butō Hijikaty Tatsumiego - teatr ciała-w-kryzysie prezentuje się jako wyjątkowe pod każdym względem, wnikliwe studium ankoku butō (dosł. taniec ciemności) Hijikaty Tatsumiego, wielkiego japońskiego artysty i protoplasty nowatorskiego gatunku sztuki, jakim jest butō. Stanowi ona jednocześnie niezwykle cenne kompendium wiedzy na temat genezy, rozwoju i obecnej kondycji tego wielonurtowego, złożonego zjawiska, którym fascynuje się cały współczesny świat tańca. [dr hab. Beata Kubiak Ho-Chi] Dr Katarzyna Pastuszak - teatrolog, tłumacz, tancerka/performerka, współtwórczyni Teatru Amareya, kurator Gdańskiego Festiwalu Tańca (Klub Żak). Ukończyła Skandynawistykę (UG) i Wiedzę o Teatrze (Akademia Teatralna, Warszawa) oraz Filologiczne Studium Doktoranckie UG (tytuł doktoratu „Ankoku butō Hijikaty Tatsumiego – teatr ciała-w-kryzysie”, 2010). Członek CID (International Dance Council), Polskiego Towarzystwa Kulturoznawczego, Rady Kultury Prezydenta Miasta Gdańska. W latach 2003-2007 realizowała w Klubie Żak Festiwal Tańca Butō. W 2010 wraz z Teatrem Amareya założyła Gdańską Szkołę Butō działającą przy Klubie Winda - Gdański Archipelag Kultury, gdzie prowadzi warsztaty i wykłady dotyczące butō. Prowadzi gościnne wykłady i warsztaty także na UG, ASP-Gdańsk, za granicą (Norwegia, Rosja, Japonia i in.). Występowała we wszystkich grupowych produkcjach Teatru Amareya 2003-2014 oraz w projektach z twórcami zagranicznymi – np. Dream Regime z Gekidan Kaitaisha z Tokio pokazywany w Polsce i Japonii (2007-2011), Caravan Project z Ang Gey Pin (2008), Ten ku Youran z Daisuke Yoshimoto (2006), Mandala życia i śmierci w reżyserii Atsushiego Takenouchiego (2005). W lutym 2011 razem z Teatrem Amareya występowała na scenie Morishita Studio - Tokio, w ramach projektu Dream Regime Project organizowanego przez Gekidan Kaitaisha. W lipcu 2014 autorski spektakl Nomadka w reżyserii Katarzyny Pastuszak zostanie zaprezentowany w Tokio na festiwalu Theatre X International Dance Theatre Festival. Autorka tłumaczeń zawartych w publikacji pod redakcją Jadwigi Majewskiej pt. Świadomość ruchu. Teksty o tańcu współczesnym (Ha!art, Kraków 2013).

Dżinizm. Starożytna religia Indii

Piotr Balcerowicz

Trudno wyobrazić sobie Indie starożytne czy współczesne bez dżinizmu, a mimo to pozostaje on nieznany polskiemu czytelnikowi. Początki tej jednej z najstarszych tradycji religijnych i filozoficznych w Indiach, starszej od buddyzmu, sięgają VII–VI w. p.n.e. Od zarania dżinizm był przede wszystkim systemem etycznym. Takie zasady moralne jak niekrzywdzenie istot żywych czy wegetarianizm, które tak bardzo kojarzą się nam z Indiami, upowszechniły się dzięki aktywności dżinistów. Widok na polnej drodze wędrownego ascety w białych szatach z maseczką osłaniającą usta, by nie skrzywdzić żadnego stworzenia, czy szpitale i schroniska dla zwierząt nieodmiennie kojarzą się z tą religią. Tak popularna w dobie nowożytnej idea biernego oporu, powszechnie kojarząca się Mahatmą Gandhim, uformowała się pod przemożnym wpływem dżinijskim. Dżinizm wywierał istotny wpływ na indyjskie życie intelektualne, prądy filozoficzne, sztukę i literaturę, a także na politykę i gospodarkę. Niniejsza książka jest pierwszym w języku polskim opracowaniem poświęconym dżinizmowi. Czytelnik znajdzie w niej próbę wyjaśnienia początków tej religii oraz zarys rozwoju historycznego, z uwzględnieniem czasów najnowszych. Praca przedstawia również dżinijskie praktyki religijne, rytuały i najważniejsze święta, a także obfitą literaturę dżinijską.

WIERZĘ W BOGA OJCA. SPOTKANIA Z KATECHIZMEM KOŚCIOŁA KATOLICKIEGO

ABP. STANISŁAW BUDZIK

Książka Arcybiskupa Stanisława Budzika w jasny i przystępny sposób wyjaśnia prawdy zamieszczone w Katechizmie Kościoła Katolickiego. Dla każdego człowieka, który chce swoją wiarę pogłębiać Katechizm jest bezcennym źródłem najważniejszych wypowiedzi Kościoła. Publikacja ta zachęca do medytacyjnej lektury, pomagającej pogłębiać wiarę. Przecież każdy z nas jest ogniwem w niekończącym się łańcuchu wierzących. Ksiądz Arcybiskup odwołuje się m.in. do nauczania św. Jana Pawła II, a cała publikacja przeplatana jest cytatami z poezji m.in. ks. Twardowskiego, Zbigniewa Herberta czy Adama Zagajewskiego. Na uwagę zasługuje ciekawa szata graficzna - nie sposób nie zatrzymać choć na chwilę wzroku na pięknych freskach pochodzących z Kaplicy Trójcy Świętej z Muzeum Lubelskiego w Lublinie.

Wtem denat

Marta Kisiel

Ciemne chmury zebrały się nad wydawnictwem JaMas... Gdy wraz z nadejściem jesiennej słoty na jaw wychodzą skutki uboczne redaktorskiego zgonu, zjednoczone siły redakcji, pecha i sekretariatu muszą się zmierzyć z ojcem dyrektorem oraz widmem rychłego bezrobocia. Nic dziwnego, że w tych okolicznościach rzucony żartem desperacki pomysł szybko staje się ostatnią deską ratunku. Los całego wydawnictwa spoczywa teraz w kierowniczych rękach Wojciecha Szumskiego zwanego Sztywnym, który razem z krasnoludzką sekretarką i ekspertem do spraw rusza na daleki wygwizdów. Tam, w zapomnianym ośrodku wojskowym, mają się odbyć jedyne w swoim rodzaju warsztaty survivalowo-literackie dla wąskiego grona wybrańców. I to by nawet mogło wypalić, gdyby nie kolejny denat znienacka.

Medykalizacja nadpobudliwości

Michał Wróblewski

ADHD ‒ pojęcie to jeszcze dwadzieścia lat temu funkcjonowało w społeczeństwie w szczątkowej formie. Jeżeli dziecko wierciło się w krześle, nie potrafiło usiedzieć w miejscu i miało problem z dłuższym skupieniem uwagi, to postrzegane było jako niegrzeczne. Współcześnie rzecz przedstawia się zupełnie inaczej. ADHD jest jedną z najczęściej diagnozowanych wśród dzieci i młodzieży jednostek psychiatrycznych. Celem książki jest odpowiedź na pytanie: w jaki sposób nadpobudliwe zachowanie z czasem zaczęło być symptomem zaburzenia psychicznego? Autor omówił w sposób ciekawy i niestandardowy historię wiedzy wokół ADHD i proces stopniowego rozszerzania kategorii diagnostycznej, a także zanalizował najważniejsze kontrowersje naukowo-społeczne wokół etiologii i terapii farmakologicznej, dodając do tego wątek globalnej ekspansji amerykańskiej definicji zaburzenia. Ponadto ‒ na podstawie wywiadów pogłębionych, analizy treści czasopism medycznych oraz analizy dyskursu medialnego ‒ można w książce prześledzić proces wyłaniania się nadpobudliwości w kontekście polskim. Publikacja ta mieści się w ramach socjologii medycyny, zdrowia i choroby oraz korzysta z metodologii i siatki pojęciowej teorii aktora-sieci, co w znaczący sposób wzbogaca jej walor naukowy.   „Szczególnie nowatorskie i nieoczywiste jest połączenie socjologii medycyny, studiów nad nauką i techniką (…) oraz wspomnianych już analiz biopolitycznych. To właśnie wraz z podjęciem analiz dotyczących centro-peryferyjnego usytuowania zarówno choroby, jak i badaczy pozwala Michałowi Wróblewskiemu na ukazanie polityczności choroby w sposób złożony i zniuansowany, dzięki czemu ucieka od prostych, samonarzucających się propozycji. Jest to ważne, gdyż przy omawianiu kontrowersji naukowo-społecznych istnieje ryzyko zastosowania strategii, które mogą się okazać szkodliwe w przestrzeni publicznej. Szczególnie ważne jest, abyśmy unikali „handlowania wątpliwościami”, czyli aby autorzy analizujący wybrane kontrowersje naukowo społeczne (np. ruchy antyszczepionkowe, energia atomowa, GMO) nie wytwarzali dodatkowego elementu niepewności. Michałowi Wróblewskiemu to się udało (…)”. Z recenzji dra hab. Andrzeja W. Nowaka   Michał Wróblewski – socjolog i filozof, pracownik Wydziału Humanistycznego Uniwersytetu Mikołaja Kopernika. Redaktor pracy Kultura i hegemonia. Antologia tekstów szkoły z Birmingham (Toruń 2012). Autor publikacji: Hegemonia i władza. Filozofia polityczna Antonia Gramsciego i jej współczesne kontynuacje (Toruń 2016), Czyje lęki, czyja nauka? Struktury wiedzy wobec kontrowersji naukowo-społecznych (Poznań 2016, razem z A.W. Nowakiem i K. Abriszewskim), Efekt Bilbao czy kult cargo. Nowe instytucje kultury w Polsce (Elbląg 2018, razem z Ł. Afeltowiczem, J. Gądeckim, K. Olechnickim i T. Szlendakiem). Prowadzi badania w ramach socjologii medycyny, zdrowia i choroby oraz studiów nad nauką i techniką. Stypendysta Ministerstwa Nauki i Szkolnictwa Wyższego.

Sztuka współpracy. Studium grup artystycznych w czasach PRL

Tomasz Ferenc, Krzysztof Olechnicki, Paulina Rojek-Adamek, Xawery Stańczyk

Książka powstała z myślą o potrzebie ukazania zróżnicowanego kontekstu badania grup artystycznych oraz przybliżeniu historii wybranych kolektywów. Niniejszy tom jest pierwszym i zarazem otwierającym serię monografii poświęconych grupom artystycznym. Zadanie, które sobie postawiliśmy – poza pokazaniem specyfiki konkretnych ugrupowań – ma zapoczątkować dyskusję ukierunkowaną na wypracowanie założeń teoretyczno-metodologicznych badania świata sztuki z perspektywy działania grupowego. * W polskiej socjologii brakuje prac dotyczących grup artystycznych […]. Recenzowana książka wypełnia zatem pewną lukę i może stanowić zaczyn serii dotyczącej  grup artystycznych i socjologicznych aspektów funkcjonowania artystów czy zespołów muzycznych w polskim społeczeństwie. dr hab. Radosław Kossakowski, prof. UG Monografia jest napisana bardzo przystępnym językiem. Czyta się ją z niekłamaną przyjemnością, co odsłania wręcz reporterskie zaangażowanie Autorów. Ów bardzo czytelny i komunikatywny  język nie stoi w sprzeczności z głębokością przekazu i bardzo dobrym osadzeniem teoretycznym pracy. dr hab. Magdalena Szpunar, prof. UJ

Jak pisać prace dyplomowe z psychologii. Poradnik nie tylko dla psychologów

Wojciech Kulesza, Dariusz Doliński

Gdy kończyliśmy pracę nad tym poradnikiem, cztery nasze artykuły znajdowały się w recenzji (w zachodnich czasopismach: psychologicznych, medycznych, marketingowych), cztery kolejne pisaliśmy, przygotowywaliśmy trzy granty, prowadziliśmy międzynarodowe badania stanowiące podstawę kilku następnych prac, a kilka szkiców opartych na już policzonych danych czekało na dokończenie. Kiedy zaczynaliśmy przygodę z pisaniem, takie tempo było nie do wyobrażenia, gdyż przygotowanie nawet polskiego tekstu wymagało co najmniej 12 miesięcy. Napisaliśmy więc poradnik, który kiedyś, na początku naszej drogi, sami chcielibyśmy przeczytać. I podpowiadamy w nim, jak zacząć swoją przygodę z pisaniem. Ufamy, że dzięki niemu droga od kiedyś do dzisiaj nie zajmie Czytelnikowi tyle czasu, co nam: kilkanaście czy kilkadziesiąt lat. Praca dyplomowa powinna być zrozumiała nie tylko dla autora, lecz także i przede wszystkim dla czytelnika. Wojciech Kulesza i Dariusz Doliński piszą, w jaki sposób pracować nad pisaniem pracy dyplomowej, aby to osiągnąć. Jak powiadają: Łatwo jest pisać trudno. Trudno jest pisać łatwo. I pokazują, jak pisać tekst łatwy dla czytelnika. - Bogdan Wojciszke Wiele razy myślałem o tym, że łatwiej jest samemu napisać pracę naukową niż poradzić komuś, jak on taką pracę powinien napisać. Wojciech Kulesza i Dariusz Doliński bez żadnej łopatologii mądrze , cierpliwie i dowcipnie podsuwają przyszłym autorom prac magisterskich świetne pomysły. Jeśli studenci (co wcale nie jest pewne) przeczytają ten poradnik, to bez wątpienia napiszą bardzo porządne prace magisterskie. Czytajcie więc, bo warto! - Wiesław Łukaszewski

Sarajewskie Marlboro

Jergović Milejko

Opowiadania Sarajewskie Marlboro ukazały się w 1994 roku, w trzecim roku oblężenia Sarajewa. Książka od razu otrzymała najważniejszą nagrodę literacką dla prozy (im. Ksavera Šandora Gjalskiego) i wkrótce została przełożona na kilka języków, a Jergović stawał się coraz bardziej znany w Europie. Mieszkał już wówczas w Zagrzebiu, debiutował jednak w Bośni kilka lat wcześniej (1988) tomikiem poezji Opservatorija Varšava i przed Marlboro wydał jeszcze parę zbiorów poezji. Tytułowy wiersz tego tomu, Obserwatorium Warszawa, opowiada o pogodnym zmierzchu ostatniego dnia sierpnia 1939 roku i profesorze astronomii, który cieszy się z warunków odpowiednich do badań. Wiersz ma podtytuł Nie czekając na barbarzyńców. Myślę, że tak jak profesor astronomii Jergović nie czekał na barbarzyńców, ale się ich spodziewał. Tym czekaniem-nieczekaniem i jakąś zapowiedzią kończy się pierwsze opowiadanie (jedyne w części pierwszej) Sarajewskiego Marlboro. Mówi ono o wycieczce (i taki ma tytuł) z matką i kończy się tym, co zobaczył, kiedy nocą wracali do miasta: „niebo czerwone jak płonący dach nad światłami Sarajewa”. Druga część, Rekonstrukcja wydarzeń, to 27 krótkich opowiadań z oblężonego, ostrzeliwanego i rażonego ogniem miasta. Ale pisarza interesuje tu nie sama wojna, tylko życie ludzi i ich losy w tej wojnie. Każde opowiadanie pokazuje jeden konkret, jeden szczegół, w którym zawiera się los człowieka. Tym, co u Jergovicia i w tych opowiadaniach, i w następnych książkach jest najistotniejsze, to relacja z codzienności, wyczucie osobności Sarajewa, wrażliwość, a przede wszystkim zrozumienie wielonarodowego miasta, o czym autor mówi przekonująco, ale bez deklaracji i ideologii. W opowiadaniu List, który do przyjaciela Bośniaka pisze czarnoskóry absolwent sarajewskiej uczelni, to on mówi o praktycznej, codziennej stronie tej wielokulturowości, której nie znalazł nigdzie indziej. Jest w tej książce także humor, niekiedy ironia, ale przede wszystkim głęboki smutek człowieka świadomego nieodwracalności wojennego spustoszenia, które jednych wygnało z kraju, innych zmieniło, zmusiło do samotności, w różny sposób okaleczyło albo pozbawiło życia. Ostatnia część, Who will be the fitness, zawierająca – tak jak część pierwsza – tylko jedno opowiadanie zatytułowane Biblioteka, mówi o domowych bibliotekach, o książkach, z którymi się dojrzewało, które się pamięta, do których się wraca, i tych, po które nie sięgnie się nigdy, o nieoddanych właścicielom, niepodarowanych, o wszystkich domowych bibliotekach, które strawił ogień – albo ten, na którym ludzie gotowali jedzenie i który dawał im ciepło, albo największy, symboliczny, który strawił sarajewską bibliotekę. Ostatnie zdanie pierwszej prozatorskiej książki Jergovicia brzmi tak: „Jako płomień wszystkich płomieni i ogień wszystkich ogni, jako ostateczny mityczny proch i popiół zapamiętany będzie los sarajewskiej biblioteki uniwersyteckiej, sławnej Vjećnicy, której książki płonęły cały dzień i noc. Poprzedziły to huk i eksplozja, dokładnie rok temu. Może tego samego dnia i miesiąca, kiedy to czytasz. Pogłaskaj delikatnie swoje książki, cudzoziemcze, i pomyśl, że są prochem”. Ogień zaczął i ogień kończy tę książkę.

Lektury pokoleniowe i ponadpokoleniowe. Z zagadnień recepcji

współudz. Agnieszka Łakomy, red. Irena Socha

Tom zatytułowany Lektury pokoleniowe i ponadpokoleniowe. Z zagadnień recepcji jest pokłosiem konferencji naukowej „Pożytki i szkody płynące z lektury” zorganizo­wanej w kwietniu 2010 roku w Instytucie Bibliotekoznawstwa i Informacji Naukowej Uni­wersytetu Śląskiego. Publikacja zawierająca bogaty materiał, dokumentowany zwłaszcza źródłami wydawniczymi i prasowymi lat powojennych, okresu PRL-u aż po czas stanu wojennego i współczesność, zaprasza do refleksji nad trwałością oraz przemianami upodobań i zachowań lekturowych, warunkowanych procesami historycznymi, społecznymi i kulturowymi. Zebrane teksty ukazują zmiany wartościowania książki. W większości są to studia materiałowe obrazujące popularność wybranych fenomenów literackich czy prasowych. Uszeregowane w porządku diachronicznym dają możliwość dostrzeżenia prawidłowości sterujących procesami społecznych zachowań lekturowych zarówno w przeszłości, jak i współcześnie.

Jedwabna pajęczyna. Dziennik współuzależnionej

Marta Bocian

Zapiski żony alkoholika obrazujące proces współuzależnienia od choroby alkoholowej osoby bliskiej. Szczęśliwa rodzina, miłość, głęboka więź, zrozumienie, które stopniowo niszczy alkohol. Bohaterka od prób usprawiedliwienia męża, przez lęk o jego zdrowie i próby nakłonienia go do podjęcia leczenia oraz walkę o byt rodziny dochodzi do świadomości, że sama, choć niepijąca, także jest ofiarą choroby alkoholowej, i podejmuje terapię. Książka, która wielu osobom może przynieść przebudzenie i nadzieję.

Historia leśnych kochanków. i inne opowiadania

Kazimierz Orłoś

Przegląd najlepszych krótkich form prozatorskich w autorskim wyborze K. Orłosia. Opowiadania liryczne, dramatyczne, humorystyczne (Wielbłąd stąd inspiracja do filmu Duże zwierzę z J. Stuhrem), portretujące rzeczywistość PRL-u. Mówiące o tajemnicach prostych ludzi, ich wrażliwości, tęsknotach, oczekiwaniach. O dziwności zdarzeń i motywów. Opowiadania dopowiadają się, nastroje wzajemnie wzbogacają, widoki i sensy świata dopełniają. Człowiek traktowany jest zawsze z powagą i szacunkiem, a niekiedy ciepłą ironią. To także przegląd ulubionych tematów i ujęć K. Orłosia. Rodzaj komentarza do jego innych, większych form, i do własnej biografii.

Kronika Strasznego Dworku

Adriana Johnson

Mówią, że od przybytku głowa nie boli. Kiedy jednak Ada nieoczekiwanie staje się właścicielką starego szkockiego dworu, jej świat wywraca się do góry nogami. Już sam pomysł przekazania rodowej posiadłości w ręce domniemanej krewniaczki wydaje jej się niedorzeczny. To nie podupadający dom, tylko przepięknie usytuowany dwór w doskonałym stanie, którego jednak z jakichś powodów nikt z klanu nie chce. Ada podejrzewa, że Leśna Sadyba, spontanicznie przemianowana przez rodzinę na Straszny Dworek, skrywa jakąś mroczną tajemnicę. Tylko czy jest sposób, aby w krótkim czasie poznać wszystkie sekrety starego domostwa? Jest. Należy zaprosić tam na wakacje wszystkie przyjaciółki! Po szeregu dziwnych i niepokojących zdarzeń, które przytrafiają się rezydentom od pierwszych dni pobytu w Dworku, dla wszystkich staje się jasne, że komuś bardzo zależy na tym, aby pozbyć się nowej dziedziczki... Kronika Strasznego Dworku to zwariowana komedia kryminalna, w której udział biorą bohaterowie znani z powieści Kalendarz z Dziewuchami. Zgromadzone pod jednym dachem Dziewuchy zgłębiają tajemnice dworu, serwując czytelnikowi dużo śmiechu i dobrej zabawy.

Slow przewodnik. Warmia i Mazury

Magdalena Malinowska

Slow przewodnik. Warmia i Mazury to coś więcej niż praktyczny informator. Autorka proponuje odkrywanie miejsc, które są jej szczególnie bliskie, zachęcając do niespiesznego i uważnego ich poznawania. Dzieli się swoimi wrażeniami, refleksjami i wspomnieniami, rozmawia z inspirującymi ludźmi - gospodarzami klimatycznych chat, wiejskich siedlisk i pensjonatów, miejscowymi artystami czy wytwórcami lokalnych przysmaków. Nie ma tu "obowiązkowych punktów programu" - raczej garść propozycji, które zainspirują, pozwolą zatrzymać się w biegu, rozejrzeć się uważnie wokół, poleniuchować na leżaku, pokontemplować piękno natury, porozmawiać i pomarzyć.

Czujesz tak, jak myślisz. Praktyczne zastosowanie terapii poznawczo-behawioralnej w pracy z dziećmi i młodzieżą

Paul Stallard

Pionierska książka z materiałami do praktycznego wykorzystania w terapii dzieci i młodzieży. Autor poprzedza zasadniczą część książki przedstawieniem podstaw teoretycznych, na których opiera się terapia poznawczo-behawioralna, oraz wskazówkami, jak należy korzystać z niniejszego zeszytu ćwiczeń. Następnie prezentuje atrakcyjne i tętniące życiem elementy programów terapii, przekazywane dzieciom i młodzieży na dostosowanym do ich rozwoju poziomie. Przedstawione rozwiązania były udoskonalane przez samego autora i wielokrotnie wypróbowywane podczas pracy klinicznej dotyczącej szerokiego zakresu problemów psychicznych. Czujesz tak, jak myślisz dostarcza bogatego spektrum niezwykle atrakcyjnych i zapewniających możliwość elastycznego dopasowywania materiałów, które można wykorzystywać do organizowania i ułatwiania przebiegu sesji terapeutycznych. Obowiązkowa pozycja dla wszystkich zajmujących się pracą z dziećmi i młodzieżą, a także dla rodziców, którzy dzięki tej książce poznają praktyczne narzędzia wykorzystywane w pracy terapeutycznej.

Bolesław Kardaszewski. Architektura i polityka

Błażej Ciarkowski

„Książka Błażeja Ciarkowskiego to napisana dobrym, żywym językiem opowieść o architekcie zmagającym się z ograniczeniami «realnego socjalizmu», z uporem dążącym do realizacji swoich twórczych koncepcji i próbującym minąć progi modernizmu – nawet za cenę kompromisów z komunistyczną władzą, a odchodzącym przedwcześnie z poczuciem niewykorzystanego potencjału twórczego. Jej bohater, mimo że z urodzenia warszawianin, związał się z Łodzią i tutaj przyszło mu działać – w mieście o specyficznym charakterze, co czyni tekst tym bardziej ciekawym”. Z recenzji prof. Krzysztofa Stefańskiego   Profesor Bolesław Kardaszewski (1931-2000) był jednym z najważniejszych architektów w powojennej historii Łodzi. Pozostawił po sobie szereg realizacji, tuziny projektów i koncepcji, oraz rzesze uczniów, którzy z nieskrywaną estymą wspominają Mistrza. Człowiek sukcesu? Bynajmniej. Do końca życia towarzyszyło mu przekonanie o zawodowym niespełnieniu, owa gorzka refleksja nieobca największym twórcom. Postać Kardaszewskiego wpisywał się, mimo swej niezaprzeczalnej wyjątkowości, w archetypiczny niemalże obraz przedstawiciela całego pokolenia architektów pracujących w powojennej rzeczywistości. Profesjonalną edukację pobierał u wybitnych twórców dwudziestolecia międzywojennego, sami zaś zaczynał projektować w chwili, w której krótkie panowanie socrealistycznej doktryny dobiegało końca. Przyszło mu działać w atmosferze fałszywego kultu nowoczesności, zmagać się z bezmyślnym produktywizmem, normatywami i ograniczeniami systemu centralnie sterowanej gospodarki. Twórczą dojrzałość osiągnął w latach przełomu, gdy wiara w modernizm zastępowana była przez postmodernistyczny pluralizm, a ustrój komunistyczny chwiał się, by ostatecznie upaść w 1989 roku. Wyjątkowość Kardaszewskiego polegała na tym, że był obserwatorem krytycznym nie szukającym gotowych recept, lecz inspiracji nie na płaszczyźnie idei. Nie odtwarzał, lecz kreował. Był twórca świadomym, o szerokich horyzontach i wielkiej wiedzy, którą umiejętnie zespajał z praktyczną biegłością. Jego realizacje – zarówno o funkcji mieszkalnej („Bolek”, „Irena”), biurowej („Dom Chłopa”), jak i akademickiej (gmachy Instytutu Fizyki, Wydział Budownictwa oraz Państwowej Wyższej Szkoły Sztuk Plastycznych), zdradzały wyjątkowy talent twórcy i wyróżniały się ze wszechobecnej budowlanej nijakości. Ilość obiektów wzniesionych według projektów Kardaszewskiego, jakkolwiek okazała, nie jest adekwatna do skali jego talentu i możliwości twórczych. Przyjaciele i dawni współpracownicy, wspominają profesora jako postać wyrastającą ponad otaczającą rzeczywistość, która w innych realiach społeczno-politycznych mogłaby osiągnąć jeszcze więcej. Jednocześnie pozostawiona przez niego spuścizna, zarówno ta architektoniczna, istniejąca w przestrzeni miejskiej, jak i niematerialna – w umysłach i sercach dawnych współpracowników i uczniów, pozwala zaliczyć go w poczet najwybitniejszych architektów w całej historii Łodzi i najważniejszych budowniczych lat powojennych w skali Polski.   Błażej Ciarkowski (ur. 1982) – architekt i historyk sztuki. Absolwent architektury na Politechnice Łódzkiej i historii sztuki na Uniwersytecie Łódzkim. W 2012 r. obronił z wyróżnieniem doktorat na Politechnice Łódzkiej. Od 2012 r. adiunkt w Katedrze Historii Sztuki Uniwersytetu Łódzkiego. Laureat nagrody Marszałka Województwa Łódzkiego za najlepszą rozprawę doktorską związaną tematycznie z województwem łódzkim.  

Morderstwo to nie wypadek

Ann H. Gabhart

Nastolatka Maggie Greene przekracza progi starej, opustoszałej wiktoriańskiej rezydencji, by w okazałym pokoju na wieży samotnie pisać pamiętnik. Wie, że jeśli ktoś ją tam najdzie, będzie to oznaczać kłopoty, chowa się więc, gdy w budynku pojawia się pośredniczka sprzedaży nieruchomości. Jednak w domu jest ktoś jeszcze. Ktoś, kto nawet bardziej niż ona obawia się tego, że zostanie przyłapany. Kiedy Maggie znajduje przy schodach ciało agentki, a po drugiej osobie nie ma śladu, do akcji wkracza zastępca szeryfa, Michael Keane. Początkowo przypuszcza, że śmierć kobiety jest nieszczęśliwym wypadkiem, jednak wkrótce w rezydencji zostaje znalezione kolejne ciało. Życie Maggie również jest zagrożone, a policjant musi schwytać mordercę, zanim zginie następna osoba.   Miłośnicy kryminałów z pewnością polubią kolejną powieść Ann H. Gabhart, która wie, jak ukazać uroczą, sentymentalną, ale i zdolną do zbrodni amerykańską prowincję.

Cuda natury. Fascynujące dzieła przyrody

opracowanie zbiorowe

Album przedstawia najpiękniejsze miejsca na Ziemi – niesamowite obiekty kształtowane przez naturę przez miliony lat. Zachwycające, starannie dobrane zdjęcia uzupełnione ciekawymi opisami inspirują do odkrywania świata i zgłębiania jego tajemnic.

Portrety

Iwaszkiewicz Maria, Papieska Agnieszka

Na książkę Marii Iwaszkiewicz pt. "Portrety" składa się sto barwnych gawęd o ludziach, którzy wyraźnie zaznaczyli swoją obecność w życiu autorki oraz odegrali ważną rolę w historii polskiej kultury. Mocno podeszły wiek pani Marii (ponad 90 lat) sprawił, że nie była już w stanie zapisywać swoich wspomnień, mogła je tylko opowiadać. Wysłuchała tych wspomnień, a potem je spisała Agnieszka Papieska, edytorka "Dzienników" Jarosława Iwaszkiewicza, która sprawdziła opowieści Marii Iwaszkiewicz pod względem merytorycznym i nadała im ostateczny kształt stylistyczny oraz kompozycyjny, zatwierdzony przez Marię Iwaszkiewicz. Upływ czasu pokazał, że to był ostatni moment na utrwalenie bezcennych zasobów pamięci Marii Iwaszkiewicz, która zmarła w marcu 2019 roku. Maria Iwaszkiewicz, córka Anny i Jarosława Iwaszkiewiczów, cieszyła się rzadko spotykaną możliwością poznania wielu wybitnych osób, należących do kręgu przyjaciół i znajomych rodziców. Już jako mała dziewczynka autorka wspomnień miała kontakt z wszystkimi skamandrytami, Karolem Szymanowskim, Witkacym, Czesławem Miłoszem, Jerzym Liebertem – by wymienić tylko niektórych spośród wielu. W późniejszych latach krąg jej przyjaciół poszerzył się nie tylko o ludzi znanych Iwaszkiewiczom, do grona jej bliskich dołączyli ci, których spotkała na własnej drodze życia. Należą do nich zwłaszcza osoby związane z wydawnictwem Czytelnik, gdzie Maria Iwaszkiewicz przez kilkanaście lat była redaktorem. Są to zatem pisarze publikujący w Czytelniku (m.in. Władysław Broniewski, Kazimierz Brandys, Stanisław Dygat, Tadeusz Konwicki, Zofia Nałkowska, Jan Parandowski), luminarze polskiej kultury przesiadujący w legendarnej, założonej przez Marię Iwaszkiewicz kawiarni Czytelnika (w tym Gustaw Holoubek i Andrzej Łapicki), muzycy (Artur Rubinstein, Zygmunt Mycielski, Grzegorz Fitelberg, Witold Lutosławski) oraz zespół pracowników Spółdzielni Wydawniczej Czytelnik, m.in. grafik Jan Młodożeniec oraz Olimpia Grochowska, sportretowana przez Leopolda Tyrmanda w Złym jako Olimpia Szuwar. Jest jednak rzeczą oczywistą, że nawet najwybitniejsze postacie, pozostające się w czyjejś pamięci, nie gwarantują dobrych wspomnień - potrzeba do tego specjalnego daru, polegającego na wyłuskaniu z czyjejś biografii takiego zdarzenia, które najpełniej oświetla ludzkie życie. Takim darem dysponowała Maria Iwaszkiewicz, która jak mało kto potrafiła w krótkich słowach opowiedzieć o człowieku w taki sposób, że przed słuchaczem jawił się cały los bohatera opowieści. Ten dar nie tylko jest ściśle związany z talentem narracyjnym, być może odziedziczonym po ojcu, ma on wiele wspólnego z najlepszymi cechami charakteru samej autorki wspomnień, która niemal zawsze mówiła o ludziach z wyrozumiałością dla ich wad, często z czułością, toteż kiedy nawet kreśli jakieś śmieszne historie, to zabarwia je na ogół ciepłym humorem, który nie ośmiesza człowieka, lecz zjednuje mu sympatię czytelnika. Każda z zapisanych opowieści, nazywana przez Marię Iwaszkiewicz portretem, na papierze liczy zwykle półtorej strony. I o dziwo te półtorej strony starcza za kilkadziesiąt, mamy bowiem przed sobą żywego człowieka w sytuacji, która określa go jak żadna inna. Kto przeczyta historię o filozofie Bolesławie Micińskim uciekającym przed żabą na drzewo, ten już inaczej będzie czytał takie jego eseje, jak Portret Kanta czy Podróże do piekieł: za filozoficznym pochylaniem się nad ludzką słabością będzie widział jakże ludzką słabość filozofa, pozwalającą mu spojrzeć na Kanta z nieoczekiwanej perspektywy.

Jaki to wynalazek? Atlas dla dzieci

Jarosław Górski

Jaki to wynalazek? Atlas dla dzieci przedstawia 55 niezwykłych wynalazków, które podbiły świat. Znajdziesz tu mnóstwo informacji i ciekawostek o tym, skąd się wzięły otaczające nas przedmioty. A wszystko to umieszczone na osi czasu i wspaniale ilustrowane. Dzięki atlasowi dowiesz się m.in., kiedy zaczęto wytwarzać narzędzia, gdzie powstały pierwsze malowidła oraz komu zawdzięczamy pocztę elektroniczną.