Lektury w ręku nauczyciela. Perspektywa polska i zagraniczna

Anna Janus-Sitarz

Czy i jak nauczyciel może przezwyciężyć uczniowską obojętność wobec książek? Autorzy artykułów zamieszczonych w tym tomie zakładają, że książka w ręku polonisty potrafi wpłynąć na postrzeganie literatury przez młodego człowieka albo w kategorii przymusu, albo ‒ świata odkryć i przyjemności. Przybliżają zatem te utwory, które mogą mieć siłę wzbudzania emocji i pobudzania myślenia o sobie, o „swoich” i „innych”, jeśli tylko nie pozwoli im się pokryć się patyną „szkolnej lektury”. Upominają się o niespieszną, wnikliwą lekturę, o nowe odczytania kanonicznych tekstów. Lektury w ręku nauczyciela. Perspektywa polska i zagranicznato zbiór interesujących artykułów wybitnych badaczy i nauczycieli języka polskiego oraz kandydatów do tego zawodu. Wszyscy oni przyglądają się, jak uczą literatury inni, poszukują inspiracji do podejmowania nowych strategii czytania w rodzimych i zagranicznych pracach literaturoznawców i dydaktyków literatury. Uważnie śledzą wyniki najnowszych polskich i światowych badań, rozpoznających potrzeby i preferencje czytelnicze młodych ludzi.   „Jakie utwory warto czytać na lekcjach literatury, aby rozbudzały emocje nastolatków i otwierały ich na myślenie o sobie i Innym? Jak je czytać? W jaki sposób zmieniać uczniowską niechęć do literatury? Skąd czerpać inspiracje w tym zakresie? Oto jedynie nieliczne pytania z wielu, na które czytelnik znajdzie odpowiedź (…). Jestem przekonana, że (…) tom będzie dobrze przyjęty przez szerokie grono odbiorców”.                                                                                  dr hab. Danuta Łazarska, prof. UP

Problemy bezpieczeństwa Bliskiego Wschodu i Północnej Afryki (MENA)

Radosław Bania, Robert Czulda, Krzysztof Zdulski

Nasilająca się wojna w Syrii, pojawienie się tzw. Państwa Islamskiego, prowadzona przez nie walka nie tylko w Iraku i Syrii, ale również na innych obszarach, wojna domowa w Jemenie, dekompozycja władzy w Libii zmuszają do zadbania zarówno o bezpieczeństwo na obszarze Bliskiego Wschodu i Północnej Afryki (Middle East and North Africa – MENA), jak i zmniejszenie oddziaływania pojawiających się zagrożeń nie tylko w skali regionalnej, ale też globalnej. Współczesne państwa arabskie, efekt spuścizny kolonialnej, w znacznej większości są tworami autorytarnymi. Brak jest tu pluralizmu politycznego, wolności słowa i otwartości systemu politycznego. Ustroje tych państw spełniają, co prawda, formalne kryteria demokracji, jest to jednak demokracja fasadowa. Region MENA jest uznawany za jeden z najbardziej niestabilnych, a zarazem niezwykle istotnych dla bezpieczeństwa międzynarodowego obszarów współczesnego świata. Na jego sytuację wpływają spory, konflikty, a także różnorodne procesy społeczne, polityczne i gospodarcze. Złożoność tych czynników, ich zasięg oraz zakres powodują, że przenikają się tam problemy bezpieczeństwa wewnętrznego i międzynarodowego. Autorzy przybliżają Czytelnikom wiele aspektów dotyczących wyzwań i zagrożeń bezpieczeństwa na Bliskim Wschodzie oraz w Północnej Afryce. Ponadto wyjaśniają ich wpływ na poziom bezpieczeństwa innych regionów, zwłaszcza Europy oraz ukazują ich znaczenie dla polityki mocarstw, przede wszystkim Stanów Zjednoczonych. 

Porwanie Edgarda Mortary. Skandal, który pogrążył Państwo Kościelne

David Kertzer

Zmierzch 23 czerwca 1858 roku, Bolonia. W domu żydowskiego kupca Momolo Mortary rozlega się nagły łomot. U drzwi stoi dwóch oficerów inkwizycji z rządowym poleceniem zabrania z domu sześcioletniego Edgarda. Powodem jest rzekomy potajemny chrzest chłopca udzielony przez służącą, a według prawa Państwa Kościelnego, któremu przewodzi wówczas papież Pius IX, katolik nie mógł być wychowywany przez żydowskich rodziców. Edgardo zostaje przewieziony do Rzymu, gdzie ma dorastać pod okiem kleru. Okazuje się, że uprowadzenie chłopca będzie mieć dalekosiężne skutki dla losów zarówno Włoch i Państwa Kościelnego, jak i całego świata. Choć przez dziesiątki lat w Państwie Kościelnym odbierano rodzicom sekretnie ochrzczone żydowskie dzieci, dlaczego to właśnie sprawa Edgarda Mortary zyskała międzynarodowy rozgłos i doprowadziła do zjednoczenia Włoch? Z tą historią mierzy się amerykański antropolog, laureat Nagrody Pulitzera David I. Kertzer. Niczym detektyw bada historię porwania chłopca i próbuje odpowiedzieć na pytania dotyczące przenikających się granic władzy państwowej i religijnej. Porwanie Edgarda Mortary to nie tylko opowieść o losach żydowskiego chłopca i jego rodziny. To również świadectwo narodzin Włoch jako państwa, a także historia starć między starym i nowym porządkiem u zarania nowoczesności. Książka znalazła się w finale Amerykańskiej Nagrody Książkowej oraz została uhonorowana przez Jewish Book Council nagrodą dla najlepszej książki o tematyce żydowskiej. Nad ekranizacją Porwania Edgarda Mortary pracuje Steven Spielberg. Rozdzierająca opowieść o walce między konserwatywnym a liberalnym społeczeństwem Europy XIX wieku []. Poruszające studium odwiecznych starć między sacrum a profanum. Kirkus Reviews Erudycja Kertzera połączona z jego talentem narracyjnym tworzą wspaniałą, dramatyczną i wciągającą historię. Boston Globe Relacja Kertzera przypomina współczesne dramaty sądowe, choć jednocześnie zaskakuje i trzyma w napięciu jak najlepsza powieść. Newsday Fascynująca historia łącząca tragiczne losy żydowskiej rodziny z wielkimi przemianami w dziewiętnastowiecznej Europie. Jay Freeman, Booklist

Krótka historia prawie wszystkiego NOWE WYDANIE!!!

Bill Bryson

Oryginalna i błyskotliwie napisana książka, z której dowiadujemy się, czym jest świat materialny - od najmniejszego kwarka po największą galaktykę. Wyzwanie, przed którym stanął Bill Bryson, polegało na tym, aby tematy, które zwykle u większości z czytelników wywołują śmiertelną nudę, jak geologia, chemia lub fizyka cząstek, uczynić przystępnymi dla tych, którzy nigdy nie sądzili, że nauki przyrodnicze mogą ich w ogóle zainteresować. Klucz, jaki znalazł autor, wydaje się genialny w swej prostocie: Bryson pisze nie o tym, CO wiemy, lecz raczej o tym, SKĄD wiemy to, co wiemy. Skąd wiemy, co jest w środku Ziemi, czym jest czarna dziura lub gdzie 600 milionów lat temu były kontynenty? W jaki sposób ktokolwiek kiedykolwiek potrafił odkryć takie rzeczy? W swoich podróżach w czasie i przestrzeni Bryson spotyka i prezentuje nam gamę niezwykłych postaci - obraca się w towarzystwie zwykłych głupców, zdumiewających ekscentryków, obsesyjnych rywali, a także pasjonatów, takich jak patologicznie nieśmiały Henry Cavendish, który ujawnił wiele zagadek i dokonał ważnych odkryć, między innymi "zważył" Ziemię, lecz nie opublikował znacznej części swojego naukowego dorobku. Bill Bryson mówi o sobie, że nie jest entuzjastą podróżowania, ale nawet gdy siedzi bezpiecznie w gabinecie, nie potrafi opanować ciekawości wobec otaczającego go świata. Krótka historia prawie wszystkiego stanowi rezultat jego prób zrozumienia wszystkiego, co zdarzyło się od Wielkiego Wybuchu aż do powstania cywilizacji - jak doszliśmy stamtąd, gdzie byliśmy niczym, do tego, czym jesteśmy dzisiaj. Bill Bryson zabiera nas w fascynującą podróż, która otworzy nam oczy na świat, jakiego większość z nas nigdy nie widziała. "Bill Bryson odniósł niezwykły sukces - udało mu się z summy wiedzy na temat wszystkiego, co wydarzyło się od Wielkiego Wybuchu, uczynić pasjonujący bestseller, który czyta się niczym powieść detektywistyczną". Observer"

Nowa akademia 4-l Przedszkole

Opracowanie zbiorowe

Niech /Nowa akademia/ stanie się inspiracją do odkrywania świata razem z dzieckiem. Seria została podzielona na trzy działy tematyczne, a zadania dopasowane do wieku i możliwości 4-latka. Zakres dydaktyczny: – doskonalenie sprawności grafomotorycznej – rozwijanie percepcji wzrokowej – poszerzanie wiedzy ogólnej – ćwiczenie logicznego myślenia Nowością jest wprowadzenie do książeczek przewodnika. Zwierzątko pojawia się na każdej stronie, a jego zadania to: skupić uwagę dziecka i oswoić je z treścią. To książeczka nie tylko dla tych, którzy już do przedszkola uczęszczają, lecz także dla tych, którzy przedszkolny debiut mają jeszcze przed sobą. Przedszkolaki mają możliwość porównania swojego przedszkola z tym przedstawionym na kartach książeczki. Maluchom rozwiązywanie zadań pomoże oswoić lęk przed nieznanym miejscem.

Ekonometria - metody, przykłady, zadania

red. Józef Dziechciarz

"Recenzowany podręcznik w sposób zwarty i przejrzysty przedstawia wybrane zagadnienia z zakresu ekonometrii. Struktura podręcznika odzwierciedla tematy realizowane na wykładach i ćwiczeniach. [...] Każdy wykład zawiera zwięzłą część teoretyczną, a następnie rozwiązane w sposób przystępny przykłady. Zadania do samodzielnego rozwiązania są różnorodnego typu, ciekawe i nowatorskie w porównaniu z innymi pozycjami z tego zakresu. [...] Dają one studentom możliwość wszechstronnego przygotowania się do egzaminu z ekonometrii. Sądzę, że autorzy zapewnili porównywalny wysoki poziom naukowy poszczególnych części podręcznika. Dotyczy to zarówno prezentacji sposobu i zakresu metodologii, jak też rodzaju, zakresu i stopnia trudności opracowanych zadań." - Prof. dr hab. Teodor Kulawczuk

Zawód dziennikarz/komentator sportowy. Kulisy pracy i warsztatu

Przemysław Szews, Rafał Siekiera

 Publikacja adresowana jest zarówno do naukowców i studentów, jak i do osób zainteresowanych dziennikarstwem sportowym oraz pragnących spróbować swoich sił w zawodzie. Obok charakterystyki gatunków wypowiedzi dziennikarskiej autorzy prezentują praktyczne wskazówki dotyczące pracy dziennikarza sportowego. W części poświęconej kulisom profesji znani praktycy (Stefan Szczepłek, Rafał Stec, Michał Pol, Rafał Nahorny, Andrzej Borowczyk, Mikołaj Sokół, Sergiusz Ryczel) dzielą się z Czytelnikiem swoimi doświadczeniami i udzielają cennych porad.

Ciężar nieważkości. Opowieść pilota-kosmonauty

Mirosław Hermaszewski

"Za parę minut przelecimy równik. (...) Widzę, jak horyzont jaśnieje. Kończy się zaledwie 33-minutowa noc kosmiczna. Lecimy w stronę Słońca. Krzywizna Ziemi jest wyraźnie zaznaczona pasem czerwieni i błękitu nad nią. Wskutek prędkości orbitalnej obraz zmienia się. Jak pod pędzlem artysty horyzont rozjaśnia się, barw przybywa, zwiększa się ich intensywność. Pierwszy kosmiczny poranek ofiarowuje mi jeszcze bogatszy zestaw barw i kształtów. Miejsce, gdzie spodziewam się zobaczyć Słońce, nasyca się amarantem i purpurą. Szeroko otwartymi oczyma widzę, jak wyłania się jakby lustrzane odbicie Słońca, jednak o kształcie połowy średnicy, po to, by za chwilę znów zniknąć za horyzontem. Faktycznie Słońce jest poza horyzontem, pojawiło się na moment dzięki refrakcji - załamaniu promieni w atmosferze. Wtem wychyla się gwałtownie spoza horyzontu jako ognista, gigantyczna kula w otoczeniu całej gamy kolorów. Słońce, wznosząc się, maleje, traci czerwień. Nasyca się kolorem złocistym, jaśnieje. W kabinie robi się jasno, aż zaczynają boleć nas oczy, gasimy oświetlenie. Zjawisko wschodu Słońca oczarowuje. Jest niezwykłe i fantastyczne, kojarzy się z narodzinami Nowego. Niezwykłe jest także to, że można je przeżywać aż szesnaście razy w ciągu doby. Wrażenie to wzbogaca uczucie nieważkości i świadomość ogromnej prędkości. Weszliśmy na oświetloną część orbity, a na Ziemi panowała jeszcze głęboka noc. Słońce powoli wznosiło się, oświetlając stopniowo Ziemię. Znikała czerń, szarość bladła, pojawiała się biel chmur i błękit powierzchni planety, rozkoszowaliśmy się niezwykłym, wspaniałym widokiem. Znalazłem się w innym, nieznanym mi wymiarze. Zaczynam wątpić, czy mój mózg zarejestruje mnogość zjawisk, które postrzegam, czy potrafię je zinterpretować i zapamiętać. Pod nami terminator - granica między dniem i nocą, która przesuwa się wraz ze Słońcem. Niebawem Ziemia została całkowicie oświetlona." MIROSŁAW HERMASZEWSKI - ur. 15 września 1941 w Lipnikach na Wołyniu. Od najmłodszych lat przejawiał zainteresowanie lotnictwem. Był zręcznym modelarzem-samoukiem, tej pasji poświęcał każdą wolną chwilę. W 1960 zaczął latać na szybowcach, a rok później w Grudziądzu ukończył kurs pilotażu samolotowego; jesienią rozpoczął naukę w wymarzonej Szkole Orląt w Dęblinie jako kandydat na pilota myśliwskiego, którą ukończył w 1964 (jako prymus) ze stopniem podporucznika i kwalifikacją pilota samolotów odrzutowych 3 klasy. Po dwóch latach służby w pułku lotniczym w Poznaniu uzupełnił swoje umiejętności do poziomu pilota 1 klasy na samolocie Mig-17; wkrótce opanował pilotowanie naddźwiękowego myśliwca Mig-21 (prędkość 2,05Ma). W 1971 ukończył Akademię Sztabu Generalnego w Rembertowie; kontynuował służbę jako dowódca eskadry w Słupsku i zastępca dowódcy pułku w Gdyni (Babie Doły). Następnie we Wrocławiu dowodził 11. pułkiem myśliwców i z tego stanowiska trafił do grupy kandydatów na kosmonautów. W 1976 wraz z Zenonem Jankowskim rozpoczął przygotowania do lotu kosmicznego w Gwiezdnym Miasteczku. 27 czerwca 1978 jako inżynier pokładowy wraz z Rosjaninem Piotrem Klimukiem wystartował z kosmodromu Bajkonur do lotu w kosmos na statku Sojusz-30. Załoga połączyła się ze stacją orbitalną Salut-6 i na jej pokładzie wykonano zaplanowany program naukowy. W czasie lotu, który trwał 8 dni, dokonano 126 okrążeń ziemi i ustanowiono kilka rekordów Polski (zatwierdzonych przez FAI - Międzynarodową Federację Lotniczą) m.in.: wysokości - 363 km, prędkości lotu - 28 tys. km/godz., długotrwałości lotu - 190 h 03' 04", zasięgu lotu orbitalnego 5 273 257 km i inne. Po locie kosmicznym pełnił służbę w Sztabie Generalnym WP. Po ukończeniu Akademii w Moskwie, był zastępcą dowódcy Korpusu Obrony Powietrznej, a kolejno komendantem Szkoły Orląt w Dęblinie (na tym stanowisku otrzymał nominację generalską), po czym powierzono mu obowiązki zastępcy dowódcy Wojsk Lotniczych i OP. Od 1979 w Komitecie Badań Kosmicznych i Satelitarnych PAN. Założyciel i aktywny członek Międzynarodowego Stowarzyszenia Uczestników Lotów Kosmicznych (ASE); w 1996-2000 i od 2006 do chwili obecnej członek komitetu wykonawczego ASE. W 1986-1990 prezes Polskiego Towarzystwa Astronautycznego, w 1998-2000 przewodniczący Krajowej Rady Lotnictwa. W czasie 40-letniej służby w lotnictwie latał na różnych typach szybowców i samolotów o napędzie tłokowym, a przede wszystkim na bojowych samolotach odrzutowych typu Mig-15, Mig-17 i Mig-21 różnych wersji i modyfikacji oraz na TS-11 "Iskra" i PZL-130 "Orlik". Wykonywał też loty zapoznawcze na samolotach bojowych innych państw m.in. na F-16, F-18, Mirage 2005, Su-27. Lot pożegnalny odbył 5 października 2005 na pokładzie myśliwca Mig-29 UB. Łącznie w powietrzu spędził za sterami 2047 godzin i 47 minut, wykonał 3473 starty i lądowania. Na koncie ma 10 skoków spadochronowych - wszystkie treningowe. Obecnie lata okazyjnie na samolotach sportowych i szybowcowych.

Sami czytamy. Detektyw Zagadka. Zaszyfrowana wiadomość

Opracowanie zbiorowe

Pan Zagadka to niezłomny tropiciel skradzionych rowerów, potworów i zielonych skarpetek. W rozwiązywaniu wszystkich tajemnic pomagają mu Basia i Bartek, do których możesz dołączyć, by wspólnie wyjaśnić, czy nocą w zamku straszą duchy, gdzie znajduje się skrzynia pełna skarbów i co się stało z hulajnogą pana Basztowego. Duża czcionka ułatwia naukę czytania. Po każdym opowiadaniu umieszczono najtrudniejsze wyrazy, a czytanie uatrakcyjnią komiksy.

Żeby umarło przede mną. Opowieści matek niepełnosprawnych dzieci

Jacek Hołub

W latach 20082017 za niepełnosprawne uznano 218 tysięcy dzieci. Część z nich, tych najciężej chorych i głęboko niepełnosprawnych intelektualnie, pozostanie dziećmi do końca życia. Aż do śmierci będą potrzebowały pomocy przy wykonywaniu najprostszych czynności: myciu, jedzeniu, załatwianiu potrzeb fizjologicznych. Napisałem tę książkę, by pokazać, co ich matki przeżywają na co dzień. Bardzo rzadko słyszymy ich głos. Nikt nie jest w stanie opowiedzieć, co czuje żona porzucona przez męża z powodu wady genetycznej ich córki. Matka próbująca opanować atak szału niepełnosprawnego intelektualnie dwudziestopięciolatka. Kobieta patrząca na wijące się z bólu kilkumiesięczne niemowlę. Żegnająca dziecko w szpitalnej kostnicy. Nikt oprócz nich samych. Ta książka to opowieści pięciu kobiet. Spisywałem je przez rok. Z pewnością by nie powstała, gdyby nie moje osobiste doświadczenie. Jacek Hołub Pięć matek. Pięć przejmujących opowieści. O tym, że ojciec może, a matka musi. Że można być skazaną na dożywocie, choć nie udowodniono winy. O tym, że czasem trzeba żyć tak, jakby na nas usiadł niedźwiedź, jakby nad każdym dniem wisiał cień, jakby się chodziło po zaminowanej ziemi. O pogoni za pieniędzmi. O zależności, bezsilności, samotności. O okrucieństwie lekarzy, którzy nie potrafią rozmawiać. O heroicznej miłości i bezwarunkowym oddaniu. Co możemy zrobić dla matki, która pragnie, by jej dziecko umarło przed nią? Nie odwracać wzroku. Przynamniej tyle. Justyna Dąbrowska

Innovativeness of Polish Economy in the Transitional Stage of Development

Joanna Kotowicz-Jawor, Lesław Pietrewicz, Michał Zajfert, Elżbieta Mączyńska, ...

The monograph presents a comprehensive and holistic approach to the study of innovativeness of enterprises and the economy in Poland. Such an approach determines its originality against the background of previous works. An interesting intertwining of theory and practice, the argumentation of great theoreticians of the subject with cases of innovative activity in Poland is an indisputable source of knowledge not only for research but also for education and substantive, and not only technical training of managers. Excerpted from the review of Professor Ewa Okoń-Horodyńska The monograph can be considered as a mature study, with significant cognitive, substantive and didactic values, which can be useful both for economic politicians, making decisions regarding economic policy, in particular innovation policy, as well as for researchers and students. Excerpted from the review of Professor Krystyna Poznańska

CBRN. Security Manager Handbook

Michał Bijak

Project “Support for European Union action in the field of CBRN security managers education” SE-CBRN-URE is funded by European Commission, The Directorate-General for Migration and Home Affairs (DG HOME) from Internal Security Fund – Police, call “Implementation of the EU CBRN Action Plan, the EU Action Plan on enhancing the security of explosives and the European programme of critical infrastructure protection”. Total project budget – 684 377 Euro (EU contribution – 615 940 Euro). Grant Agreement No. HOME/2015/ISFP/AG/CBRN/4000008459 Acts of chemical, biological, radiological and nuclear (CBRN) terrorism are four new risks that the European public has to take into consideration. With the possibility of these different forms of weapons of mass destruction (WMDs) being used in acts of terrorism, an urgent need has arisen to prevent and combat their use. The use of any of the four types of CBRN weapons in acts of terrorism could open the door to the possibility of destabilization of the European Union, and lead to undermining its economic stability, public security and social integrity. An additional problem is the constant threat of explosives, especially home-made devices, which can be used by themselves or as a release mechanism for CBRN agents.

Oblicza współczesnej propagandy. Przypadek chińsko-tajwańskiej wojny informacyjnej

Robert Rajczyk

Publikacja przeznaczona jest przede wszystkim osób zainteresowanych problematyką międzynarodowego komunikowania politycznego oraz propagandą, stosunkami międzynarodowymi i rolą w nich tradycyjnych oraz nowych mediów, a także zainteresowanych skomplikowanymi relacjami chińsko-tajwańskimi. Monografia prezentuje przegląd narracji propagandowych oraz narzędzi i technik oddziaływania perswazyjnego wykorzystywanych przez obie strony jednego z najstarszych na świecie konfliktów informacyjnych.

Gry nie tylko miłosne

Irena Matuszkiewicz

Bohaterka powieści, Julia Blenda, jest dziewczyną stuprocentową, bo i nowoczesną – inżynier informatyk! - i rozkosznie staroświecką zarazem. Po ukończeniu studiów w Warszawie chciała pozostać w stolicy, jednak na prośbę rodziców wraca do rodzinnego Włocławka. Choć najlepiej by się czuła w silnych ramionach, najchętniej jakiegoś amanta filmowego, trochę ku własnemu zaskoczeniu znajduje się nagle w mieście, w którym co czwarty mieszkaniec nie ma pracy i którym trzęsą post-peerelowscy dorobkowicze. Julii co prawda udaje się znaleźć pracę, ale przy jej kwalifikacjach 800 złotych nie wydaje się przesadnym uposażeniem. W dodatku szef jest antyfeministą, Julii brakuje wielkomiejskiego życia, jakiego zaznała w Warszawie, a na dodatek odkrywa w firmie niepokojące nieprawidłowości. Jednocześnie znika jeden z pracowników, pojawiają się również anonimowe przesyłki, mające na celu wyłudzenie pieniędzy. W takich warunkach Julia, wyposażona w oręż nieco archaiczny – wierność wartościom – walczy o ocalenie tego, co najważniejsze: przyjaźni i miłości.

Twórczość, pasja, Uniwersytet. Kategoria zaangażowania w dydaktyce akademickiej

Jarosław Płuciennik, Kinga Klimczak

Z doświadczenia wiemy, że najlepsze efekty przynosi uczenie się przez działanie, tworzenie i kreowanie, poprzez aktywne uczestniczenie w danym projekcie. Im więcej pasji wkładamy w proces dydaktyczny, tym lepsze jego efekty. Im bardziej angażujemy się w to, co robimy, tym łatwiej nam to przychodzi. Zaangażowanie zdaje się być pojęciem kluczowym dla osiągania dobrych efektów kształcenia się, winno więc stać w centrum procesu nauczania - tę tezę starają się udowodnić autorzy zamieszczonych w publikacji tekstów. W Aneksie znajdują się scenariusze zajęć nagrodzone i wyróżnione w ramach konkursu Twórz zespoły – zaangażuj – stwórz warunki uczenia się, który odbył się na Uniwersytecie Łódzkim w ramach projektu Twórczy Uniwersytet. 

Nazwa własna wobec gatunku i dyskursu

Artur Rejter

Praca stanowi próbę opisu gatunku i dyskursu przez pryzmat nazw własnych obecnych w jego realizacjach tekstowych, jej koncepcja zatem polega na połączeniu zdobyczy szeroko pojętej lingwistyki tekstu i teorii dyskursu z onomastyką (ściślej: onomastyką literacką). Interesujące było, jak nazwa własna współtworzy poszczególne piętra i obszary komunikacji. Materiał badawczy wykorzystany w monografii stanowią barokowe teksty artystyczne reprezentujące różne estetyki oraz wszystkie etapy rozwoju epoki. Sięgnięto do twórczości wielu poetów, zarówno tych pierwszoplanowych, jak i mniejszego formatu. Takie założenie pozwoliło osiągnąć obraz uśredniony i stosunkowo pełny. Na poziomie gatunku obserwacją objęto fraszkę i gatunki jej pokrewne (uwzględniono główne komponenty wzorca tekstowego), na poziomie dyskursu natomiast – dyskurs miłosny i erotyczny oraz metafizyczny. W postępowaniu badawczym skupiono się zarówno na kwestiach prototypowych, centralnych, jak i peryferyjnych, sekundarnych, skoncentrowano się także – zwłaszcza w wypadku dyskursu – na problematyce pogranicza. Zaproponowane analizy dowiodły, że bogactwo, ale i pewna standaryzacja onomastykonu barokowego pozostaje w bezpośrednim związku ze specyfiką kulturową epoki. Barok bowiem był formacją o wysokim stopniu złożoności, tak w sferze idei, podejmowanych tematów, jak i estetyk oraz ról wykładników, które można by interpretować z perspektywy komunikacji społecznej. Należy także zaznaczyć, że wiele ze wskazanych cech gatunku i dyskursu opisanych z perspektywy onomastycznej znalazłoby poświadczenie w tekstach reprezentujących inne epoki w dziejach kultury. Dowodzi to uniwersalności jako cechy właściwej dla cywilizacji człowieka, który niezależnie od czasów, w których żyje, natrafia na podobne problemy, ma te same przywary, w zbliżony sposób percypuje otaczającą go rzeczywistość.

"Coming out" w polskiej przestrzeni dyskursywnej

Małgorzata Kita

Kształtujący się od lat 60. XX wieku, a w Polsce od przełomu wieków XX i XXI dyskurs LGBT – emancypacyjny, tożsamościowy, teoretyczny, artystyczny – powinien skłaniać badaczy do jego naukowej eksploracji. I rzeczywiście, stanowi pole zainteresowania wielu dziedzin naukowych. Traktują o nim filozofowie różnych paradygmatów, psychologowie i socjologowie, przyciąga uwagę antropologów, kulturoznawców, filmoznawców, literaturoznawców. Nie jest nieobecny w refleksji i badaniach lingwistycznych. W Polsce najwięcej dotychczas uwagi poświęcono problematyce nominacji osób LGBT, która jest bardzo wrażliwym obszarem ujęzykowienia postrzegania i kategoryzowania osób o tożsamości psychoseksualnej innej niż powszechnie przyjęta – przez język zwany ogólnym, ale też przez język „branżowy”, czyli będący w użytku w środowisku osób LGBT. Tok myślenia autorki kieruje się w stronę działania językowego osób nieheteroseksualnych. Wybiera ona gatunek mowy, który mocą swej performatywności stwarza nową rzeczywistość nie tylko językową – i to zarówno w skali jednostkowej, jak i społecznej. To coming out – publiczne (w różnym zakresie) oświadczenie danego człowieka o znaczeniu ‘jestem osobą LGBT’. Praktyka komunikacyjna znana od dawna, choć jeszcze tak nie nazwana, bo obecne znaczenie wyrażenia datuje się od lat 60. ubiegłego stulecia, w Polsce pojawiła się w przestrzeni dyskursu publicznego w latach 90. XX w. Bardzo szybko została zaadaptowana: i akt komunikacyjny, nazwany coming outem, i nazwa, będącą cytatem z angielszczyzny. Książka, mająca jako tło teoretyczne lingwistykę kulturową, traktuje o (relatywnie) nowym na polskiej mapie genologicznej gatunku mowy, jego semantyce i pragmatyce oraz o poszukiwaniach nazewniczych dla zetykietowania go (albo mówiąc językiem nowomedialnym: otagowania). Nazwa w tym przypadku ma bowiem wielki walor, ponieważ nie tylko dokumentuje ewolucję znaczenia wyrażania, ale także niesie z sobą duży potencjał emocjonalny wobec nazywanego wydarzenia komunikacyjnego. Autorkę zajmuje polska praktyka wychodzenia z szafy, co nie oznacza, że jako tło i dokumentację materiałową pomija coming outy poza Polską i literaturę piękną, w której znajduje reprezentację problematyki LGBT i ilustracje zjawisk, o których pisze. Uważa coming out za gatunek mowy podnadgraniczny, uwagę koncentruję jednak na jego językowym opisie w polskiej przestrzeni dyskursowej.

Brudna praca w zawodach medycznych. Konteksty interakcji pacjent-personel medyczny w procesie leczenia

Michał Lesiak

W publikacji dokonano analizy interakcji pomiędzy pacjentami i personelem medycznym, ze szczególnym uwzględnieniem obciążeń (społecznych, interakcyjnych, moralnych, fizycznych), które wiążą się z pracą lekarzy, pielęgniarek i ratowników medycznych. Wykorzystując koncepcję Everetta Hughesa - dirty work (brudnej pracy), starano się pokazać trud związany z wykonywaniem zawodu medycznego. Tekst monografii umożliwia Czytelnikowi zrozumienie specyficznego środowiska pracy w wyspecjalizowanych instytucjach (szpitale, domy pomocy społecznej, hospicja) odpowiedzialnych za takie aspekty życia, jak choroba, leczenie, umieranie. Starano się obiektywnie pokazać pracę zespołu medycznego. Zwrócono uwagę na rozbieżności między postrzeganiem lekarza przez pacjentów a jego rzeczywistymi obowiązkami. Wizja lekarza ubranego w nieskazitelnie biały fartuch, przechadzającego się po salach chorych to tylko niewielki ułamek zadań, które musi on wykonać podczas dnia pracy. Trudne decyzje (obciążające moralnie), skomplikowane sytuacje podczas operacji i kontakt z wydzielinami ludzkiego ciała (obciążenia fizyczne), kontakt z osobami roszczeniowymi, które uważają, że zasługują na wyjątkowe traktowanie (obciążenia interakcyjne), kontakt z osobami naznaczonymi społecznie (obciążenia społeczne) to codzienność dla lekarza pracującego w placówce medycznej. Książka jest adresowana do osób zainteresowanych współczesnymi teoriami socjologicznymi i interakcjonistycznym ujęciem pracy - zwłaszcza do lekarzy, osób zarządzających zespołami medycznymi oraz pacjentów, którzy chcą dowiedzieć się, jak wyglądają kulisy pracy medycznej.

Domy bezdomnych. O badaniach sytuacji kryzysowych

Inga B. Kuźma

Książka zawiera wyniki badań na temat doświadczenia bezdomności i domu osób pozostających w kryzysie bezdomności, żyjących w specjalistycznych placówkach na terenie Łodzi. Autorka publikacji oparła się na swoich wieloletnich badaniach, jakie prowadziła w schroniskach różnego typu (zaliczanych do instytucji totalnych). Są to badania antropologiczne - etnograficzne o rysie action research (badania w działaniu), plasujące się w nurcie antropologii współdziałającej. Autorka przedstawia w książce doświadczenia własne z badań odbywających się w tak specyficznym terenie oraz prezentuje jedenaście historii, jakie zebrała od lokatorów placówek, którzy opowiadali o doświadczeniach związanych z domem i bezdomnością. Zwraca uwagę stereotypowo idealizowany obraz domu, który jednak odsłania w ich opowieściach także „ciemne” oblicze. Dom to typowy społeczny konstrukt, a dla zrozumienia jego kulturowo-społecznego znaczenia ważna jest perspektywa gender, relacja władzy, rodzaj emocji, sens intymności oraz granica między publicznym a prywatnym. Dla autorki było także ważne, w jaki sposób pomoc świadczona w placówkach kształtuje doświadczenie mieszkających tam osób, ich kolejne wyobrażenia domu i samych siebie. Badaczka jest zaangażowana w działalność Łódzkiego Partnerstwa Pomocy Osobom Wykluczonym i Bezdomnym. Grupa ta skupia instytucje, stowarzyszenia i osoby zajmujące się bezdomnością na terenie Łodzi oraz organizuje rozmaite akcje (m.in. edukacyjne, animacyjne). Dzięki temu charakterowi działalności autorki, jej publikacja posiada dodatkowy wymiar: oprócz tego, że jest pracą naukową, można ją potraktować także jako diagnozę obecnego stanu rzeczy. W zakończeniu autorka zawarła rekomendacje dotyczące zmiany istniejącego porządku pomocy.  

Orientacja rynkowa we współrządzeniu miastem

Justyna Anders-Morawska, Wawrzyniec Rudolf

W publikacji przedstawiono praktyki dużych miast polskich, które wpisują się w nowy model zarządzania publicznego – współrządzenie. Analiza licznych przykładów współdziałania menedżerów publicznych z interesariuszami instytucjonalnymi w procesach przyciągania inwestorów, turystów i potencjalnych studentów oraz w tworzeniu dobrych warunków do rozwoju lokalnych przedsiębiorców pozwoliła na zobrazowanie sposobów realizacji zasad dobrego współrządzenia przez samorządy miejskie. Przykłady te wzbogacone o przejawy dobrych praktyk wewnątrzorganizacyjnych urzędów wskazujących na ich otwartość, efektywność, nastawienie partycypacyjne i koordynację dają bogaty obraz orientacji rynkowej badanych miast rozumianej jako kultura organizacyjna, w której główną rolę odgrywa responsywna maksymalizacja wartości dostarczanych mieszkańcom i użytkownikom. Tematyka monografii ma duże znaczenie nie tylko dla nauk ekonomicznych, ale i dla pokrewnych, w tym nauk o urbanistyce, architekturze, planowaniu przestrzennym. Autorzy badają tworzenie relacji między marketingiem a współrządzeniem na szczeblu samorządów terytorialnych. Ujmują to w ujęciu modelowym, koncentrując się na skuteczności funkcjonowania tych relacji wobec długotrwałych tendencji, jakie występują w procesie miastotwórczym.  

"Wieki Stare i Nowe". T. 12 (17)

red. Agata Aleksandra Kluczek, red. Dariusz Rolnik

Tom 12 (17) periodyku „Wieki Stare i Nowe” cechuje różnorodność zagadnień osadzonych w kilku epokach historycznych. W bieżącym tomie znalazły się prace badaczy, którzy reprezentują kilka ośrodków naukowych, mieszczących się – poza Katowicami – we Lwowie, w Opolu, Poznaniu, Pradze oraz Warszawie. W części Artykuły szczególnie bogato jest reprezentowana problematyka dotycząca różnych aspektów dziejów Rzeczypospolitej XVII i XVIII wieku. Swoje miejsce znalazły też teksty tematyką nawiązujące do XIX i pierwszej połowy XX stulecia. Tom zamyka stały dział: Artykuły recenzyjne i recenzje, w którym zamieszczono krytyczne omówienia kilku prac z zakresu historii starożytnej, nowożytnej i najnowszej. Publikacja może stać się przedmiotem zainteresowania zarówno zawodowych historyków, studentów historii, jak i amatorów ciekawych procesów oraz zdarzeń zachodzących w przeszłości.

Zabory dóbr ziemskich dokonywane przez panującego w średniowiecznej Polsce do połowy XV wieku. Studium historyczno-prawne

Krzysztof Goźdź-Roszkowski

Publikacja poświęcona jest władzy monarszej w średniowiecznej Polsce w zakresie odbierania poddanym ich dóbr nieruchomych. Autor, na podstawie obszernych badań źródłowych, omawia przyczyny zaborów i sposoby ich dokonywania, przedstawia proces kształtowania się norm prawnych chroniących posiadaczy przed samowolnym zabieraniem ich majątków przez panującego oraz ukazuje realizację tych norm w praktyce. Prezentuje też poglądy władcy i posiadaczy ziemskich na kwestię legalności zaborów.

Święty i błazen. Jego droga do świętości. OPR. MK. (Wydanie zmienione i poszerzone: ostatnie dni i słowa o. Jana Góry)

Jan Grzegorczyk

 Święty i błazen. Jego droga do świętości.  - to niepowtarzalna w swej szczerości rozmowa z ojcem Janem Górą przeprowadzona przez Jana Grzegorczyka, autora bestsellerowego cyklu o przypadkach księdza Grosera. Spowiedź dominikańskiego wizjonera przerywana jest wypowiedziami świadków jego życia. Człowiek, który co roku przyciągał na pola Lednicy pod Rybę 100 tysięcy młodzieży dla jednych był charyzmatykiem, dla innych błaznem i hochsztaplerem pożerającym swoich współpracowników. Góra był żywiołem, który budując swój wielki teatr, ranił i sam był. Jego nielegalne metody działania wykańczały biskupów i przełożonych. Zostawcie go, to co robi, jest Boże!, usprawiedliwiali go obrońcy. Czy rzeczywiście chronił go niebiański immunitet? Góra miał potężne wsparcie w Janie Pawle II. Po śmierci Papieża postawiono mu zarzut, że się wypalił i nie potrafi żyć w epoce po 21:37 . Józef Tischner pytany, co sądzi o Janie Górze, odpowiedział krótko: Jeden taki musi być. Święty i błazen. Jego droga do świętości. to książka sprzed trzech lat, do której Jan Grzegorczyk dołożył kilkadziesiąt  stron opisujących ostatnie miesiące życia oraz śmierć legendarnego dominikanina. Pozycja bogato ilustrowana, zawiera także nowe nieznane fotografie.

Imperceptywność w języku macedońskim i polskim

Magdalena Błaszak

Monografia stanowi podsumowanie stanu badań nad kategorią imperceptywności. Adresowana jest do slawistów i językoznawców, a także translatologów – dydaktyków języka macedońskiego. W pracy zawarta jest charakterystyka kategorii imperceptywności pod względem semantycznym, a także opis poszczególnych przypadków gramatykalizacji tej kategorii oraz leksykalnych sposobów jej wyrażania. Analiza kategorii imperceptywności we współczesnym języku macedońskim i polskim  ma charakter ujęcia synchronicznego i  zarazem kontrastywno - konfrontatywnego. Jako że badana problematyka językowa pozostaje w znacznej dysproporcji w zakresie wyrazistości czyli stopnia  gramatykalizacji tej kategorii – na korzyść języka macedońskiego, sytuacja taka znajduje także odbicie  ilościowe w całej monografii, język macedoński jest traktowany nieprzypadkowo jako wyjściowy w opisie i analizie, a język polski  stawiany na drugim planie ze względu na brak gramatykalizacji  rozpatrywanej kategorii.