Podstawy biolingwistyki

Piotr Stalmaszczyk

Najnowsza pozycja w serii Łódzkie Studia z Językoznawstwa Angielskiego i Ogólnego poświęcona jest biolingwistyce – dziedzinie, która współcześnie ma charakter interdyscyplinarny, wpływają na nią lingwistyka i psycholingwistyka, neuronauka i psychologia poznawcza, eksperymentalne badania nad poznaniem i komunikacją (również zwierząt), badania nad ewolucją języka oraz szereg innych dyscyplin i dokonań. W takim szerokim, interdyscyplinarnym ujęciu biolingwistyka bada przede wszystkim biologiczne podstawy języka. Możliwe jest również węższe, bardziej lingwistyczne spojrzenie na biolingwistykę jako realizację paradygmatu mentalistycznego we współczesnym językoznawstwie, paradygmatu związanego przede wszystkim z dokonaniami Noama Chomsky’ego i językoznawstwem generatywnym. W tak rozumianej biolingwistyce głównym celem badań są swoiste właściwości języka i kompetencji językowej. Prace zebrane w niniejszym tomie prezentują autorskie spojrzenia na to węższe rozumienie biolingwistyki i mogą mieć ważne implikacje dla zrozumienia współczesnego językoznawstwa, a także dla teorii języka oraz filozofii językoznawstwa.

Samorząd terytorialny w Polsce. Ustrój ekonomiczny

Marek Wojciechowski

Problematyka książki dotyczy samorządu terytorialnego w Polsce w wymiarze ekonomicznym. Treść monografii skupia się na ekonomicznych aspektach funkcjonowania samorządu, identyfikując przyczyny i konsekwencje decyzji podejmowanych przez organy samorządu. Publikacja wzbogaca nieliczny jeszcze zasób wiedzy o warunkach i mechanizmach gospodarowania oraz zarządzania w samorządzie. Istotne są dwa wątki prowadzonych rozważań: działanie samorządu w ramach systemu ekonomicznego oraz funkcjonowanie samorządu według zasad typowego przedsiębiorstwa. Służy temu analiza teoretyczna natury ekonomicznej samorządu, jego miejsca na mapie administracyjnej kraju, badanie przedmiotu oraz podmiotów decyzyjnych w samorządzie. Klamrą spinającą wywody jest kwestia efektywności ekonomicznej kształtowanej przez władze samorządu i jego jednostki organizacyjne. Motywem przewodnim monografii jest ukazanie samorządu w nowej perspektywie badawczej, gdzie jego istota polega na świadczeniu usług publicznych i kreowaniu warunków rozwoju, zaś formą staje się działanie w strukturze podmiotu gospodarczego funkcjonującego na rynku konkurencyjnym. Formuła samorządu traktowanego jako quasi-przedsiębiorstwo jest zatem substytutem samorządu jako publicznej organizacji gospodarczej nienastawionej na zysk.

Filozofia. Krótkie Wprowadzenie 35

Edward Craig

> KRÓTKIE WPROWADZENIE – książki, które zmieniają sposób myślenia!   Jak powinniśmy żyć? Co naprawdę istnieje? Skąd wiemy to, co wiemy? Autor omawia kluczowe pytania, którymi zajmuje się filozofia. Pokazuje wybrane ważne tematy dotyczące etyki, natury bytu oraz wiedzy za pomocą lektury Platona, Hume’a, Kartezjusza, Kanta, a także pisarzy buddyjskich. Tomik stanowi wprowadzenie do filozofii rozumianej nie tylko jako profesjonalne, naukowe badania, lecz także jako codzienne doświadczenie egzystencjalne każdego człowieka. Autor zaprasza czytelnika do filozofowania, zachęcając, by nie bał się stawiać pytań czy być krytycznym – filozofia pokazana w tym tomiku jest blisko codziennego doświadczenia. * Interdyscyplinarna seria KRÓTKIE WPROWADZENIE piórem uznanych ekspertów skupionych wokół Uniwersytetu Oksfordzkiego przybliża aktualną wiedzę na temat współczesnego świata i pomaga go zrozumieć. W atrakcyjny sposób prezentuje najważniejsze zagadnienia XXI w. – od kultury, religii, historii przez nauki przyrodnicze po technikę. To publikacje popularnonaukowe, które w formule przystępnej, dalekiej od akademickiego wykładu, prezentują wybrane kwestie. Książki idealne zarówno jako wprowadzenie do nowych tematów, jak i uzupełnienie wiedzy o tym, co nas pasjonuje. Najnowsze fakty, analizy ekspertów, błyskotliwe interpretacje. Opiekę merytoryczną nad polską edycją serii sprawują naukowcy z Uniwersytetu Łódzkiego: prof. Krystyna Kujawińska Courtney, prof. Ewa Gajewska, prof. Aneta Pawłowska, prof. Jerzy Gajdka, prof. Piotr Stalmaszczyk.

Sztuczna inteligencja. Jej natura i przyszłość. Krótkie Wprowadzenie 21

Margaret A. Boden

KRÓTKIE WPROWADZENIE - książki, które zmieniają sposób myślenia!   Tomik w zwięzły i przystępny sposób prezentuje historię rozwoju sztucznej inteligencji, jej możliwości i ograniczenia. W jaki sposób działa? W jakich dziedzinach życia może być wykorzystana? Jakie zagrożenia stwarza? Jak zmienia nasze myślenie o człowieczeństwie?   *   Interdyscyplinarna seria KRÓTKIE WPROWADZENIE piórem uznanych ekspertów skupionych wokół Uniwersytetu Oksfordzkiego przybliża aktualną wiedzę na temat współczesnego świata i pomaga go zrozumieć. W atrakcyjny sposób prezentuje najważniejsze zagadnienia XXI w. – od kultury, religii, historii przez nauki przyrodnicze po technikę. To publikacje popularnonaukowe, które w formule przystępnej, dalekiej od akademickiego wykładu, prezentują wybrane kwestie. Książki idealne zarówno jako wprowadzenie do nowych tematów, jak i uzupełnienie wiedzy o tym, co nas pasjonuje. Najnowsze fakty, analizy ekspertów, błyskotliwe interpretacje. Opiekę merytoryczną nad polską edycją serii sprawują naukowcy z Uniwersytetu Łódzkiego: prof. Krystyna Kujawińska Courtney, prof. Ewa Gajewska, prof. Aneta Pawłowska, prof. Jerzy Gajdka, prof. Piotr Stalmaszczyk.

Tożsamość narracyjna jako warunek autentycznej podmiotowości prawnej

Bartosz Wojciechowski

Książka jest próbą ukazania, dlaczego opowieść o własnym życiu jest ważna dla refleksyjnego samorozpoznania, (re)konfigurowania, (re)konstruowania czy zaakceptowania samego siebie. W przyjętej koncepcji narracji dokonano syntezy różnorodnych i wieloaspektowych doświadczeń czasowych, które otwierają zarówno opowiadającego, jak i słuchającego na pluralistyczny obraz społecznego świata. Na ludzką kondycję składają się bowiem wybory między różnymi działaniami, stylami życia, uczuciami czy wartościami. Ideałem demokratycznego i pluralistycznego społeczeństwa jest akceptacja istnienia wielu sposobów życia, przy czym podejmowane decyzje są determinowane zarówno indywidualnymi preferencjami, jak i kulturowymi uwarunkowaniami, w które wpisana jest jednostka. Dlatego niezwykle ważne jest wsłuchanie się w (auto)narracje osób wykluczonych, dyskryminowanych czy marginalizowanych, dla których poszukiwanie własnej tożsamości jest nie tylko sensem życia, lecz także wiąże się z fundamentalnymi zmianami w ich osobowości i sytuacji prawnej. Tożsamość narracyjna pozwala odkryć i wysłowić samego siebie, zaś owa artykulacja jest doniosła, ponieważ w dalszej perspektywie ułatwia pozostanie wiernym sobie, odnalezienie własnej drogi życia i prawdziwej podmiotowości prawnej, a także otwiera nas na innych.

Sztuka współpracy. Studium grup artystycznych w czasach PRL

Tomasz Ferenc, Krzysztof Olechnicki, Paulina Rojek-Adamek, Xawery Stańczyk

Książka powstała z myślą o potrzebie ukazania zróżnicowanego kontekstu badania grup artystycznych oraz przybliżeniu historii wybranych kolektywów. Niniejszy tom jest pierwszym i zarazem otwierającym serię monografii poświęconych grupom artystycznym. Zadanie, które sobie postawiliśmy – poza pokazaniem specyfiki konkretnych ugrupowań – ma zapoczątkować dyskusję ukierunkowaną na wypracowanie założeń teoretyczno-metodologicznych badania świata sztuki z perspektywy działania grupowego. * W polskiej socjologii brakuje prac dotyczących grup artystycznych […]. Recenzowana książka wypełnia zatem pewną lukę i może stanowić zaczyn serii dotyczącej  grup artystycznych i socjologicznych aspektów funkcjonowania artystów czy zespołów muzycznych w polskim społeczeństwie. dr hab. Radosław Kossakowski, prof. UG Monografia jest napisana bardzo przystępnym językiem. Czyta się ją z niekłamaną przyjemnością, co odsłania wręcz reporterskie zaangażowanie Autorów. Ów bardzo czytelny i komunikatywny  język nie stoi w sprzeczności z głębokością przekazu i bardzo dobrym osadzeniem teoretycznym pracy. dr hab. Magdalena Szpunar, prof. UJ

Batutą i skalpelem. Ciało w zawodach wysokospecjalistycznych

Dominika Byczkowska-Owczarek

Kim jest ufalny pacjent? Jaka część mózgu jest nazywana kochanką neurochirurgów? Czym różni się dyrygowanie w filharmonii od dyrygowania w operze? W jakich utworach frak dyrygenta się nie marszczy? Dominika Byczkowska-Owczarek analizuje rolę ciała w zawodach wysokospecjalistycznych - neurochirurga i dyrygenta orkiestrowego, które zazwyczaj kojarzą się z rozległą wiedzą teoretyczną. Jak się jednak okazuje, za sukcesem w tych dziedzinach stoją tysiące godzin pracy, w tym fizycznej, polegającej na kontroli własnych ruchów i mimiki twarzy, a także umiejętnej współpracy z innymi bez użycia słów. W publikacji został przedstawiony proces pracy poprzez ciało w obu badanych profesjach, ze szczególnym uwzględnieniem takich jego aspektów, jak: przywództwo, tożsamość zawodowa, technologia, praca w zespole, komunikowanie, sytuacja kobiet wykonujących te zawody czy samotność. Pokazano także, jak w profesjach o kilkusetletniej historii i unikalnej kulturze pracy tworzeni są indywidualiści. Na podstawie prowadzonych przez sześć lat jakościowych badań socjologicznych autorka proponuje koncepcję społecznego konstruowania cielesności w obszarze roli zawodowej. Stawia ciało w centrum socjologicznego zainteresowania oraz omawia sposoby jego przekształcania i używania podczas pracy. * Autorka od wielu lat zajmuje się badaniem ciała i cielesności oraz jest bez wątpienia ekspertką w tym obszarze. Jej książka zdecydowanie wykracza poza ramy socjologii ciała/ucieleśnienia. Sytuuje się na styku różnych subdyscyplin: socjologii ciała, socjologii pracy oraz workplace studies, co wskazuje na jej interdyscyplinarny charakter, ale również na umiejętność łączenia przez autorkę perspektyw wywodzących się z różnych studiów. Publikacja dostarcza wielu informacji, począwszy od historii zawodów po funkcjonowanie środowiska, męską dominację i rozwój kariery. Można zatem powiedzieć, że praca poprzez ciało jest tylko jednym z elementów opisywanych w niej światów społecznych. Z recenzji dr hab. Honoraty Jakubowskiej, prof. UAM

Franczyza w procesie tworzenia wartości przedsiębiorstwa franczyzodawcy na przykładzie branży gastronomicznej

Żaklina Jabłońska

Publikacja stanowi ważny głos w dyskusji naukowej na temat rozwoju franczyzy w Polsce, podkreślając jej znaczenie w procesie kreowania wartości przedsiębiorstwa. W Polsce taka działalność najczęściej jest wykorzystywana przez franczyzobiorców jako sposób na "sprawdzony biznes" gwarantujący łatwiejsze zdobycie rynku oraz niższe ryzyko upadłości. Firmy, działając we franczyzie, są w stanie znacznie szybciej wykreować swoją wartość (zyskując udział w rynku, rozpoznawalną markę, lojalnych klientów, korzystniejsze warunki zakupowe). W polskiej literaturze istnieje luka badawcza na temat wpływu franczyzy na wartość przedsiębiorstwa franczyzodawcy. Pojawia się więc potrzeba przeanalizowania tego zagadnienia, a także prezentacji istniejących mechanizmów. Wyniki przeprowadzonych badań stanowią cenne źródło informacji zarówno dla naukowców, jak i praktyków zainteresowanych wdrażaniem franczyzy w biznesie.

Pozarodzinna sukcesja zarządzania w przedsiębiorstwach rodzinnych

Justyna Domanowska

Badania przedstawione w ramach pracy koncentrowały się na pozarodzinnej sukcesji zarządzania. Większość przedsiębiorstw rodzinnych w Polsce, założonych w latach dziewięćdziesiątych, jest w trakcie lub zbliża się do zmiany pokoleniowej. Proces sukcesji to jeden z trudniejszych etapów przez który przechodzą firmy rodzinne. Odpowiedni wybór sukcesora zwiększa prawdopodobieństwo przetrwania i rozwoju przedsiębiorstwa. Najczęściej praktykowanym rozwiązaniem jest wybór sukcesora z kręgu rodziny. Jednakże występują sytuacje, gdy takie rozwiązanie jest trudne lub wręcz niemożliwe. Wskazanie pozarodzinnej sukcesji zarządzania, jako dobrej alternatywy dla sukcesji rodzinnej, może mieć duże znaczenie dla dalszego funkcjonowania przedsiębiorstwa rodzinnego na rynku. Przedmiotem części empirycznej uczyniono analizę czynników wpływających na decyzję o przekazaniu zarządzania osobie z zewnątrz, niezwiązanej z rodziną oraz czynników decydujących o pozostawieniu przedsiębiorstwa w rękach rodziny pomimo przekazania zarządzania przedsiębiorstwem menedżerowi zewnętrznemu.

Małgorzata Szejnert. Szczegół

Bernadetta Darska

Jestem maniaczką szczegółów. Dotykają samej istoty reportażu jako gatunku. W przeciwieństwie do publicystyki, która zajmuje się tematami ogólnymi, reportaż kieruje się w stronę jednostki i jej intymności, jest tekstem o indywidualnym przeżyciu. A to najlepiej opowiedzieć szczegółem, bo on zaświadcza. Małgorzata Szejnert Szczegół. Okaże się stałym punktem odniesienia przez kilkadziesiąt lat pracy reporterskiej i redakcyjnej. To dzięki niemu możliwe staje się wyeksponowanie tego, co ważne lub co prowadzi do spraw istotnych. Szczegół pozwala na znalezienie właściwej perspektywy. Jest rodzajem kompasu, z którego reporterka korzysta w swojej twórczości świadomie, z dużą precyzją w kontekście komponowania tekstu, konsekwentnie, osiągając zarazem artystyczny efekt. Ze Wstępu Autorka, kreśląc pierwszą syntezę twórczości jednej z najważniejszych polskich reporterek XX i XXI wieku, zaprasza w podróż śladami drogi twórczej Małgorzaty Szejnert - nie tylko jej kolejnych publikacji, ale też społecznych zadań, takich jak bycie mistrzynią i mentorką kolejnych pokoleń polskich reporterów. Podczas lektury czytelnik zapozna się m.in. z rozważaniami na temat specyfiki małego realizmu, etosu reporterskiego bohaterki - redaktorki działu reportażu w "Gazecie Wyborczej" oraz autorki monumentalnych książkowych opowieści - a także z refleksjami na temat roli fotografii i ich relacji ze słowem. Nakreślony z pasją portret sylwetki twórczej Małgorzaty Szejnert zachęca do osobistych czytelniczych spotkań z publikacjami mistrzyni szczegółu.

RegUŁy językowe w praktyce. Wybór pytań i odpowiedzi z internetowej Poradni Językowej UŁ

Katarzyna Burska, Bartłomiej Cieśla

Książka zawiera obszerny wybór pytań i odpowiedzi opublikowanych w internetowej Poradni Językowej Uniwersytetu Łódzkiego w latach 2014-2021. Autorzy, oprócz tego, że wyjaśniają szereg aktualnych problemów poprawnościowych z różnych płaszczyzn języka: fonetyki, morfologii, leksyki, fleksji, składni, ortografii i interpunkcji, poruszają też zagadnienia z zakresu pragmatyki i edytorstwa. Zasadnicza cześć książki poprzedzona jest szczegółową charakterystyką pojęcia norma językowa oraz opisem opracowań mogących stanowić cenne źródło wiedzy na temat zagadnień poprawności językowej. Publikacja z jednej strony pełni zatem funkcję klasycznego poradnika, który pozwoli Czytelnikom rozwikłać wiele zawiłości dotyczących współczesnej polszczyzny w jej aspekcie normatywnym, z drugiej zaś to przydatny przewodnik po teoretycznych meandrach kultury języka. * Monografia zawiera cenny materiał językowy i przekaz teoretyczny, a co najważniejsze - w sposób charakterystyczny dla podejścia naukowego proponuje rozwiązania problemów językowych w oparciu o wiedzę lingwistyczną oraz obowiązujące normy, m.in. zasady pisowni polskiej. W pracy przyjęto zasadę rzetelnego, wieloaspektowego prezentowania wyników badań nad językiem, ale także ujęcie przekrojowe, ukazujące rozwój refleksji kulturalnojęzykowej na gruncie polskim, co stanowi ujęcie cenne poznawczo, popularyzatorsko i dydaktycznie. Opinie językowe zawarte w publikacji są wynikiem naukowego podejścia do problemów poprawnościowych, są znakomicie umotywowane, oparte na wynikach badań naukowych. Z recenzji dr hab. Katarzyny Wyrwas, prof. UŚ Publikacja znajdzie licznych odbiorców wśród osób, które są zainteresowane problemami językowymi i chcą wzbogacić wiedzę o współczesnej polszczyźnie. Książka powinna stać się obowiązkowym podręcznikiem akademickim. Jest doskonałym materiałem na zajęcia z kultury języka. Publikacja jest przeznacza na dla wszystkich, którzy chcą rozwijać praktyczną umiejętność posługiwania się polszczyzną na co dzień. Można ją potraktować jako pożyteczną podpowiedź, gdzie szukać odpowiedzi na trudne pytania. Z recenzji dr hab. Moniki Kaczor, prof. UZ

Trwanie życia Polaków i innych mieszkańców krajów słowiańskich. Od epoki prehistorycznej po współczesność

Witold Śmigielski

Szacuje się, iż trwanie życia ludzi żyjących w gromadach pierwotnych wynosiło przeciętnie od 15 do 30 lat. Istotny progres stwierdzono dopiero w połowie XIX wieku, ponieważ jeszcze w okresie od XVI do XVIII wieku kształtowało się ono na poziomie od 25 do 35 lat. Od połowy XIX wieku obserwowany jest niemal liniowy wzrost trwania życia ludzi i obecnie wynosi ponad 72 lata (w skali świata), przy silnym zróżnicowaniu regionalnym (w Japonii i Szwajcarii wynosi blisko 85 lat, zaś w Lesotho czy Somalii nie przekracza 60 lat). Niemniej jednak wybuch światowej pandemii COVID-19 boleśnie przypomniał światu, że obserwowany liniowy wzrost trwania życia nie jest zagwarantowany na stałe. * Monografia odnosi się do problematyki badawczej, w gruncie rzeczy do tej pory nieinterpretowanej. Wypełnia więc coś, co dziś jeszcze jest w demografii „terra incognita”. Z recenzji prof. Wojciecha Bieleckiego Oryginalność pracy wynika przede wszystkim stąd, że podejmuje ona rzadko brany pod uwagę kontekst porównywania zjawisk bądź procesów demograficznych (w tym przypadku – trwania życia) w grupie jednostek (państw, krajów, regionów) stanowiących zbliżony krąg etniczny. Z recenzji prof. Jerzego T. Kowaleskiego

Pytać o Putina - pytać o Rosję

Marian Broda

Wraz z obejmowaniem rządów przez kolejnych władców ożywają każdorazowo w Rosji nasilone spekulacje, spory i dyskusje, dotyczące charakteru dokonujących się przemian. W państwie o wielowiekowej tradycji samodzierżawnej władzy centralnej podejmowane zabiegi identyfikacyjne skupiają się siłą rzeczy na osobie kremlowskiego przywódcy. Czasowa i kulturowa odległość, wzajemna odmienność, biegunowość, przeciwstawność i paradoksalność przedstawianych formuł identyfikacyjnych, odnoszonych w pierwszych zwłaszcza latach do Putina i Putinowskiej Rosji, warte są zatem bliższej analizy i objaśniającej refleksji. Mówią one bowiem wiele nie tylko o ówczesnej rzeczywistości polityczno-społecznej kraju oraz o sposobach jej przeżywania, pojmowania i problematyzacji przez Rosjan, ale również o źródłach i uwarunkowaniach sposobu postrzegania przez nich świata, prawdy, władzy, społeczeństwa. historii i samych siebie. * Profesor Marian Broda kontynuuje w tej książce swoje bardzo cenne badania dotyczące rosyjskiej współczesnej myśli politycznej. Szereg jego idei, konstatacji, a przede wszystkim wniosków posiada charakter oryginalny i nowatorski, również na poziomie światowym. Należą do nich m.in.: udowodnienie archaiczności statokratycznych, nacjonalistycznych oraz prawosławnych rosyjskich sposobów myślenia; wskazanie na bardzo szeroki wspólny mianownik strukturalny zróżnicowanych rosyjskich typów myślenia politycznego, w tym zarówno okcydentalistycznych, jak i antyokcydentalistycznych. Publikacja wyróżnia się pozytywnie w światowej literaturze poświęconej rosyjskiemu myśleniu politycznemu. [...] Dogłębne zrozumienie nie tylko Rosji, lecz także wszelkich autorytarnych reżimów politycznych nie jest możliwe bez uważnego przestudiowania tej książki. Z recenzji prof. dr. hab. Romana Backera

Społeczne uwarunkowania działań inwestorów indywidualnych

Łukasz Pyfel

Dlaczego inwestorzy chcą być kojarzeni z przedsiębiorcami, sportowcami czy buntownikami? Jakie strategie wykorzystują, żeby nie określono ich jako hazardzistów i leszczy? Czy amatorskie inwestowanie to dodatkowa praca zarobkowa, a może raczej hobby lub nawet pasja? Jak inwestorzy kategoryzują inwestowane przez siebie pieniądze? Autor książki odpowiada na te i podobne pytania na podstawie własnych badań jakościowych nad inwestorami indywidualnymi. Prezentuje koncepcję inwestora jako osoby silnie zakorzenionej w świecie społecznym, na której działania wywierają wpływ takie kategorie, jak tożsamość, budowane społecznie oczekiwania i relacje z innymi ludźmi. Publikacja jest skierowana nie tylko do badaczy zjawisk społecznych oraz ekonomicznych, lecz także do osób amatorsko czy zawodowo związanych z inwestowaniem. * Książkę świetnie się czyta ze względu na klarowną strukturę wywodów, przystępny język, bogaty zbiór wypowiedzi z wywiadów oraz podsumowania w postaci schematów. Jeśli dodamy do tego odwołania do koncepcji teoretycznych oraz odpowiedniej literatury przedmiotu, to całość stanowi bardzo atrakcyjną pozycję wydawniczą. [...] Autor publikacji nie tylko przekazuje wiedzę o bardzo istotnym wycinku naszego życia społeczno-ekonomicznego, lecz także poprzez swoją profesjonalną analizę i przystępną narrację buduje kulturę prezentacji dogłębnych badań socjologicznych na wysokim metodologicznym i teoretycznym poziomie. Z recenzji dr hab. Marii Nawojczyk, prof. AGH w Krakowie

Areszty detencyjne w Królestwie Polskim 1815-1868. Z badań nad powstawaniem nowożytnej administracji na ziemiach polskich

Justyna Bieda

Myśl oświecenia, uznająca wolność za jedno z podstawowych praw jednostki, zwróciła uwagę na kwestię uwięzienia człowieka przed wyrokiem, a także przyniosła pierwsze idee dotyczące zasad tymczasowego aresztowania, których praktyczne urzeczywistnienie nastąpiło na przełomie XVIII i XIX wieku. Jednym z głównych postulatów było przyjęcie reguły oddzielania osób zatrzymanych przed wyrokiem od już skazanych. Stopniowo wprowadzano ośrodki penitencjarne przeznaczone tylko dla osób tymczasowo aresztowanych, a w europejskich procedurach karnych zaczęły pojawiać się przepisy dotyczące organizacji i funkcjonowania tych jednostek. W Księstwie Warszawskim od samego początku zaczęto apelować o utworzenie bardziej rozbudowanego systemu ośrodków pozbawienia wolności, w tym rozdzielanie miejsc służących do przetrzymywania osób, względem których nie zapadł jeszcze wyrok w zależności od etapu postępowania przygotowawczego. Wówczas nie udało się jednak wprowadzić w życie reformy więziennictwa. Dopiero czasy Królestwa Polskiego przyniosły realne działania centralnych organów rządowych. Nie było to natomiast łatwe zadanie, gdyż brakowało regulacji dotyczących organizacji i funkcjonowania jednostek penitencjarnych. Na przykładzie rozwoju instytucji aresztów detencyjnych w publikacji ukazano problemy, z jakimi mierzyły się centralne organy administracji rządowej w trakcie tworzenia zmierzającego ku nowoczesności więziennictwa w Królestwie Polskim, w tym struktur administracyjnych. Przedstawiono próby wdrażania rodzących się humanitarnych idei penitencjarnych pomimo ograniczeń wynikających z sytuacji społeczno-gospodarczej państwa.

Aspekty ekonomiczne zarządzania firmą odzieżową

Dorota Wolak

Monografia Aspekty ekonomiczne zarządzania firmą odzieżową stanowi kompendium wiedzy na temat światowego, europejskiego oraz polskiego przemysłu odzieżowego. Jest to oryginalny materiał zawierający analizy oraz zestawienia informacji dotyczące potencjału, historii i oceny firm odzieżowych. Obserwacje poparto doskonale udokumentowanym i umiejętnie zaprezentowanym materiałem badawczym z wykorzystaniem programu SPSS IBM IMAGO PRO. Analiza ukierunkowana jest nie tylko na wyniki ekonomiczno-finansowe poszczególnych firm, ale dotyczy również szeroko rozumianego zarządzania w branży mody. Prezentowane wyniki i treść poszczególnych rozdziałów mieści się w dziedzinie nauk ekonomiczno-społecznych, a zastosowane metody statystyczne pozwalają na uogólnianie wiedzy na populację generalną polskich przedsiębiorstw odzieżowych i ocenę potencjału całej branży. Duży nacisk położony został na aspekty ekonomiczne oraz problematykę jakości wyrobów i usług. Dużo uwagi poświęcono zagadnieniu spełniania wymagań Unii Europejskiej przez firmy odzieżowe. Przemysł odzieżowy opisany jest w aspektach sytuacji makroekonomicznej, potencjału i zmian związanych z asortymentem oraz wolumenem produkcji, preferencjami zakupowymi klientów firm odzieżowych, działalnością innowacyjną, a także różnymi sposobami podejścia do zarządzania.

Gospodarowanie zasobami finansowymi w polskim samorządzie terytorialnym

Zofia Dolewka

Wiedza o procesach i zjawiskach tworzących gospodarkę finansową w samorządzie terytorialnym jest nadal mało stabilna i w wielu miejscach niepełna. Realna gospodarka finansowa samorządu stanowi odbicie procesu zaspokajania potrzeb społecznych w kontekście rozwoju jednostki samorządowej. Odbywa się to dzięki procesom zarządzania publicznego, w celu dokonania przekształceń gospodarczych dla poprawy warunków życia mieszkańców. Obecnie funkcjonujący system finansowy samorządu terytorialnego zawiera dużo ułomności i dysfunkcji. Ich konsekwencją jest przede wszystkim niedobór środków, wynikający m.in. z braku przestrzegania zasady adekwatności i potencjalnego zagrożenia stabilności finansów samorządowych. Uzasadnia to konieczność przebudowy finansów samorządu w Polsce w kierunku zmian systemowych i usprawniających. Na potrzebę tego wskazują prawie wszyscy specjaliści zajmujący się zagadnieniami finansów samorządowych z teoretycznego i praktycznego punktu widzenia. Celem opracowania jest specyfikacja podstawowych problemów i wyzwań w dziedzinie finansów lokalnych, identyfikacja czynników determinujących przebieg gospodarki finansowej oraz zaproponowanie zbioru rozwiązań zwiększających efektywność formułowanych ocen finansowych.

Zjawisko Fringe Belt w strukturze morfologicznej miast polskich na przykładzie Radomia

Magdalena Deptuła

W książce podjęto zagadnienie powszechnie znane i analizowane w zagranicznej literaturze przedmiotu, ale nowatorskie na gruncie polskich badań urbomorfologicznych. Monografia jest poświęcona koncepcji Fringe Belt - jednej z kluczowych w brytyjskiej morfologii miast - oraz zjawisku o tej samej nazwie, które w strukturze przestrzennej miasta jest reprezentowane przez tereny obrzeży miejskich - zarówno dawnych, jak i aktualnych, wykazujących duży stopień trwałości. W planie miasta formują one specyficzne strefy wyróżniające się ekstensywnymi formami użytkowania oraz zagospodarowaniem głównie o charakterze instytucjonalnym, rekreacyjnym i przemysłowym. Analiza tych stref, w ujęciu historycznym, pozwala "uporządkować" strukturę morfologiczną badanych miast, ułatwia zrozumienie dynamiki procesów zachodzących na ich obszarze i pomaga przewidywać przyszłe przeobrażenia struktur urbanistycznych, co czyni koncepcję Fringe Belt atrakcyjną nie tylko dla geografów, lecz także dla planistów. Publikacja składa się z dwóch części. W pierwszej, o charakterze wprowadzającym, ukazano genezę koncepcji Fringe Belt, jej rozwój w światowych badaniach morfologicznych, założenia oraz metodologię badań. Szczegółowo omówiono zjawisko Fringe Belt stanowiące szczególny element struktury morfologicznej miasta, podkreślono jego uniwersalny charakter i specyfikę. Część druga, empiryczna, zawiera prezentację rozwoju zjawiska Fringe Belt w strukturze morfologicznej Radomia oraz opis prawidłowości, jakimi cechuje się ono w miastach polskich. Monografia stanowi przykład dogłębnej analizy urbomorfologicznej w ujęciu geograficzno-historycznym. Przedstawiono w niej kompletny stan badań nad koncepcją Fringe Belt i zjawiskiem, którego dotyczy, a także zgromadzono wiedzę z zakresu morfologii miast wykraczającą poza dotychczasowy poziom jej powszechnej znajomości w Polsce.

Słownik samo-świato-wyrażeń. Czy te pojęcia coś dziś opisują?

Kamila Biały, Piotr F. Piasek, Paweł Pieniążek

Słownik został stworzony na podstawie projektu badawczego: "Kształtowanie się podmiotowości biografii jednostek w obliczu przemian neonowoczesnego społeczeństwa". Wydany w koedycji Oficyny Związek Otwarty i Wydawnictwa Uniwersytetu Łódzkiego. Napisany z perspektywy filozoficznej i socjologicznej, odwołujący się do teorii pola i metodologii terapii Gestalt: Klasyczna metodologia wywiadu narracyjnego i zogniskowanego wywiadu grupowego w połączeniu z metodologią terapii Gestalt jest propozycją tzw. enactive research, czyli łączenia nauki i praktyki, tworzenia interwencji z obszaru aktywizmu społecznego. W centrum uwagi jest, można powiedzieć klasycznie, podmiot i świat, jednostka i społeczeństwo, tę relację tu też opisujemy, dostrzegając konieczność uwzględnienia znaczenia szerokiego kontekstu społeczno-kulturowego w rozumieniu symptomów indywidualnej biografii, w tym krytyki psychoterapii i kultury terapeutycznej, a jednocześnie otwieramy się na fenomenologiczny detal, który dezorientuje nierzadko krytyczny ogląd społeczny, nie porzucając go nigdy do końca. Z drugiej strony, w centrum uwagi jest coś bardziej aktualnego, wykraczającego poza sprawczość indywidualną czy znaczenie sił instytucjonalnych, coś co ma wektor mniej aktywny a bardziej pasywny, wiąże się z odbieraniem, rezonowaniem na innych i świat. Tym samym oznacza to przywrócenie ciału, cielesności roli w każdym naszym działaniu, myśleniu, czuciu czy postrzeganiu. Wyposażeni w takie epistemologiczne nastawienie, a także socjologiczną i filozoficzną wiedzę, jako badacze słuchamy indywidualnych biografii, dyskusji grupowych i teraźniejszych doświadczeń naszych narratorów, czyli tym samym uczestniczymy w ich stawianiu sobie pytań o to, kim byli i kim się stają w ciągu własnego życia, jaki świat chcą budować, i jaką rolę w tym pełnią inni.

Determinanty działalności innowacyjnej gospodarstw rolnych

Marta Baraniak, Jakub Marszałek, Dorota Starzyńska

W monografii poruszono ważną i aktualną problematykę dotyczącą działalności innowacyjnej gospodarstw rolnych, która jest jedną z wielu metod przeciwdziałania skutkom nasilających się zmian klimatycznych. Wdrażanie nowych rozwiązań technologicznych i procesowych umożliwia między innymi utrzymanie dostatecznego nawodnienia gleby, chroni przed chorobami i pasożytami, zwiększa wydajność produkcji. Oddziałuje to również na ochronę środowiska poprzez minimalizację użycia pestycydów i nawozów sztucznych. W książce zaprezentowano wyniki badania własnego, przeprowadzonego na próbie stu pięćdziesięciu indywidualnych gospodarstw rolnych prowadzących działalność na terenie województwa łódzkiego i udostępniających dane rachunkowe w ramach systemu FADN. Na podstawie zgromadzonego materiału empirycznego autorzy odpowiedzieli na pytanie, jakie czynniki warunkują wdrożenie innowacji w indywidualnych gospodarstwach rolnych. Dokonali też kompleksowej analizy oraz oceny działalności operacyjnej i innowacyjnej badanych gospodarstw rolnych. Ponadto dostęp do zmiennych ilościowych i jakościowych, charakteryzujących analizowane podmioty, umożliwił im skonstruowanie modelu ekonometrycznego odnoszącego się do stopnia innowacyjności indywidualnych gospodarstw rolnych w województwie łódzkim. Publikacja jest przeznaczona dla studentów z wydziałów ekonomicznych i zarządzania, słuchaczy studiów podyplomowych, pracowników naukowych podejmujących badania nad działalnością innowacyjną i nowoczesnym rolnictwem, a także dla przedstawicieli instytucji zajmujących się doradztwem rolniczym oraz rozwojem obszarów wiejskich.

Jurysprudencja 19/2022. Zatrudnienie tymczasowe jako nietypowa forma świadczenia pracy

Tomasz Duraj

Niniejsza monografia stanowi podsumowanie III Ogólnopolskiej Konferencji Naukowej z cyklu „Nietypowe stosunki zatrudnienia” zorganizowanej dnia 3 grudnia 2020 r. przez Centrum Nietypowych Stosunków Zatrudnienia pod kierunkiem prof. UŁ dra hab. Tomasza Duraja na Wydziale Prawa i Administracji Uniwersytetu Łódzkiego. Praca tymczasowa to jedna z najlepiej rozwijających się nietypowych form aktywności zarobkowej na polskim rynku pracy. Tematem książki jest ocena prawnej regulacji zatrudnienia tymczasowego po nowelizacji obowiązującej od 1 czerwca 2017 r., dokonana zarówno z naukowego, jak i praktycznego punktu widzenia. Doniosłość, złożoność, wielowątkowość i aktualność tego zagadnienia potwierdza zestaw artykułów składających się na monografię. Dotykają one fundamentalnych dla tej tematyki problemów prawnych. Zdaniem dra hab. Marcina Wujczyka (Uniwersytet Jagielloński) „praca z pewnością stanowi istotny wkład w rozwój nauki w tym zakresie. Jest ona cennym źródłem informacji zarówno dla teoretyków, jak i praktyków prawa zainteresowanych problematyką zatrudnienia tymczasowego. […] Tezy sformułowane w analizowanym opracowaniu są ciekawe i nowatorskie. Autorzy trafnie identyfikują istotne problemy oraz określają najważniejsze obszary badawcze. Dzięki temu recenzowana książka wyróżnia się na tle innych opracowań poruszających zagadnienia pracy tymczasowej. […] Nie znajduję na rynku publikacji, która tak wieloaspektowo, jak niniejsza monografia traktowałaby o pracy tymczasowej w Polsce”. * Celem serii wydawniczej „Jurysprudencja” jest publikowanie monografii z zakresu teorii i filozofii prawa, a także dyscyplin prawniczych podejmujących problematykę teoretyczno- i filozoficzno-prawną w ramach własnych badań przedmiotowych. Inicjatywa powołania tego rodzaju serii wydawniczej spotkała się z dużym zainteresowaniem wszystkich ośrodków naukowych zajmujących się wskazaną problematyką, a także znanych naukowców z ośrodków zagranicznych. Redaktorzy serii Marek Zirk-Sadowski, Bartosz Wojciechowski

Religion, Reim und Regiment. Germanica der ersten Hälfte des 17. Jahrhunderts in der Lodzer Universitätsbibliothek / Religia, rym i regiment. Germanica z pierwszej połowy XVII wieku w Bibliotece Uniwersytetu Łódzkiego. Ausstellungskatalog / Katalog wystawy

Cora Dietl, Małgorzata Kubisiak, Tomasz Ososiński

Kriege und Seuchen sind nicht erst heute Treiber kultureller Umbrüche. Die erste Hälfte des 17. Jahrhunderts, die Zeit des Dreißigjährigen Kriegs und mehrfacher Pestwellen in Europa, wird in deutschen Literatur-·und Kulturgeschichte als Schwellen- und Umbruchszeit wahrgenommen. Neue sprachliche und literarische Formen entstehen, alte radikalisieren sich. Dieser heute wieder besonders aktuell gewordenen Zeit ist der vorliegende Band gewidmet, der sich der Epoche anhand der Bestände der Sondersammlung ,,Alte Drucke” der Universitätsbibliothek Lodz nähert. Er begleitet eine Ausstellung,die im Juni/Juli 2022 in Lodz und im Februar/März 2023 In Gießen gezeigt wird, als Abschluss eines Erschließungsprojekts zu den nach dem Zweiten Weltkrieg aus pommerischen und preußischen Sammlungen übernommenen Beständen der 1945 gegründeten UB Lodz. Das Projekt wurde vom polnischen Bildungs-·und Wissenschaftsministerium gefördert und im Rahmen der Universitätspartnerschaft zwischen Lodz und Gießen durchgeführt.   Wojny i epidemie stymulowały od zarania dziejów przełomy kulturowe. Pierwsza połowa XVII w., czas wojny trzydziestoletniej i epidemii dżumy, wielokrotnie nawiedzającej Europę, uchodzi w historii niemieckiej literatury i kultury za okres przemian i wstrząsów. Wykształcają się wówczas nowe formy języka i literatury, stare zaś podlegają radykalizacji. Niniejszy tom poświęcony jest tej waśnie epoce, która dziś szczególnie zyskuje na aktualności. Publikacja przybliża czytelnikowi ten dawno miniony czas za pośrednictwem kolekcji starych druków z zasobu zbiorów specjalnych Biblioteki Uniwersytetu Łódzkiego. Niniejszy tom towarzyszy wystawie, której prezentacja odbędzie się w Łodzi w czerwcu/lipcu 2022 r., zaś w Giessen w lutym/marcu 2023 r. Wystawa wieńczy projekt, poświęcony zbadaniu zasobów bibliotecznych, przejętych po II wojnie światowej z pomorskich i pruskich bibliotek przez utworzoną w 1945 r. Bibliotekę Uniwersytetu Łódzkiego. Projekt, sfinansowany przez polskie Ministerstwo Edukacji i Nauki, zrealizowano w ramach partnerstwa uczelni w Łodzi i w Giessen.

"Aby przywrócić rangę satyrze". Cenzura wobec poznańskiego tygodnika satyrycznego "Kaktus" (1957-1960)

Anna Wiśniewska-Grabarczyk

"Kaktus" to powstałe na fali odwilży poznańskie pismo satyryczne, ukazujące się w latach 1957-1960. Jak każdy tytuł prasowy wydawany oficjalnie w Polsce Ludowej, miał swoje drugie, ukryte przed szeroką publicznością oblicze, znane tylko autorom, redakcji i cenzorom. To wersja dziewicza, pierwotna, ta, która została złożona do oceny urzędu cenzury. I o niej, o tym dziewiczym obrazie "Kaktusa" jest ta książka. Materiał porównawczy stanowią 174 numery periodyku oraz zbiór kryptotekstualiów, tj. poufnych cenzorskich dokumentów oceniających artykuły z tygodnika. Są one cennym świadectwem tego, w jaki sposób władza radziła sobie z tzw. poetykami antyreżimowymi, które doszły do głosu po Październiku '56 r. W archiwach znajdują się nie tylko artykuły, eseje, felietony, dowcipy rysunkowe, komentarze satyryczne, które ukazały się drukiem, ale - co ważniejsze - ich wersje złożone do oceny cenzorów. Dzięki temu można było porównać wersje oryginalne z opublikowanymi oraz ustalić, jakie materiały zatrzymano. Przeprowadzone badania pokazują, że "ucieczka" w kostium satyryczny nie zawsze pozwalała literatom i grafikom publikującym w "Kaktusie" uniknąć cięć cenzorskich.

Utile e traducibile. Esercizi di lessico settoriale e quotidiano

Agnieszka Woch, Justyna Groblińska, Katarzyna Kowalik

La dispensa Utile e traducibile.Esercizi di lessico settoriale e quotidiano nasce dalla necessite di fornire ai docenti del Dipartimento di Italianistica dell'Universita di Łódź uno strumento originale che permetta di formare i futuri insegnanti e traduttori della lingua italiana. Il manuale si basa sull'esperienza diretta delle autrici ed e rivolto agli apprendenti polacchi di lingua italiana a livello B1 o superiore. E stato ideato come strumento pratico per favorire Io studio del lessico, degli elementi della civilta italiana e delle tecniche di traduzione. Lo studente approfondira le sue conoscenze dei campi lessicali importanti e degli elementi della cultura e vita quotidiana in Italia. Sviluppera anche le sue capacita di ricerca delle informazioni, delle tecniche di redazione e di traduzione nella lingua d'arrivo.