New Media Behind the Iron Curtain. Cultural History of Video Microcomputers and Satellite Television in Communist Poland

Piotr Sitarski, Maria B. Garda, Krzysztof Jajko

During the years of the Polish People’s Republic, Poles were cut off from the western world. Travel was restricted, as was access to out- side culture and goods. This unique situation led to a period of great ingenuity in the realm of new media. Not only were media adapted to suit Poles’ needs, but new technology was fashioned to gain access to western television, film and video games. Bringing people together, VCRs, computers and satellite television were thus a window to the outside world and contemporary to the mobilisation of Solidarity and the end of communism. As such, their diffusion is an important but largely overlooked aspect of Poland’s history. Acutely aware of this, the authors of this book recount new media behind the Iron Curtain in a way that will appeal to scholars and non-academic readers alike. Coupling archival research with in depth interviews, they bring to life the talent and determination of the PPR’s new media pioneers, compelling others to dig further.   “One of the strengths of this book, which makes it such a delightful read, is the feeling of chaotic technical experimentation with objects and practices whose meaning has not yet been settled, in a context where the authorities tried to be controlling and restrictive but were mostly incapable of understanding what they should do in order to achieve this.” – from the Foreword by Graeme Kirkpatrick

Pod wiatr... Czytanie życia Józefy Śmigielskiej-Dobieszewskiej

Maria Berkan-Jabłońska

Książka Marii Berkan-Jabłońskiej wpisuje się w dwa ważne nurty współczesnej humanistyki – łączy tradycję szczegółowych badań historycznoliterackich w typie case study z szerszą refleksją metakrytyczną zogniskowaną wokół problemu adekwatności dzisiejszych rozpoznań kultury epok minionych. Autorka z dużą świadomością metodologiczną (zarówno na poziomie pracy z archiwaliami, jak i problemowego układu zebranego materiału) prezentuje zapoznaną historię życia i działalności publicznej Józefy Śmigielskiej-Dobieszewskiej. Los kobiety, pisarki, dziś powiedzielibyśmy także aktywistki społecznej, staje się dla Autorki swoistym wyzwaniem do „odzyskiwania” pamięci o faktycznej genealogii polskiego ruchu emancypacyjnego. Z recenzji dr hab. Iwony Węgrzyn, prof. UJ * Czytać cudze życie (jak czyta się, ot tak – znaki, jakimi do nas mówi, jak czyta się tekst, książkę, list, dokument, prywatną korespondencję z najwyższymi standardami podejścia do niej) to zadanie ogromnie odpowiedzialne, mozolne, ale dające satysfakcję. A Autorka nie czyta tylko „biografii intelektualnej”, tym bardziej dzieł i twórczości Dobieszewskiej. Ale czyta właśnie życie, czyta „tekst” życia w jego wielobarwności, wielokształtności, perspektywiczności, w jego zmienności, w jego czarnych i białych plamach, w jego meandryczności i ślepych zaułkach. Z recenzji dr. hab. Dawida Marii Osińskiego

Jednostka, zło, historia w myśli Rousseau. Perspektywa nowoczesności: między eksperymentem a marzeniem

Paweł Pieniążek

Książka poświęcona jest myśli Rousseau – myśliciela znanego, a jednak niedocenianego. Przedstawia kluczowe wątki jego myśli ześrodkowane wokół kwestii zła, historii i miejsca w niej jednostki, zarówno w odniesieniu do apokaliptycznej diagnozy kryzysu świata oświeceniowo-nowoczesnego, jak i rozwiązań emancypacyjnych. Wątki te zostały zaprezentowane w dwóch przenikających się planach. W planie ewolucji myśli Rousseau publikacja analizuje jej sprzeczności i trudności, by ukazać przejście od pism teoretycznych do pism autobiograficznych. W tym względzie stawia kilka tez. Po pierwsze przejście to ukazuje jako wyraz załamania się teoretycznej myśli Rousseau. Po drugie naznaczone obłędem Rousseau pisma autobiograficzne stanowią integralną część jego myśli filozoficznej w tej mierze, w jakiej wyciąga on w nich dramatyczne konsekwencje ze swej myśli teoretycznej i rozpoznaje jej porażkę: widzi w nich dzieło zależności i zniewolenia, które w projektach emancypacyjnych usiłował znieść na rzecz nowoczesnej zasady autonomii. Po trzecie pisma teoretyczne jawią się jako eksperymenty, świadome swych kruchych, hipotetycznych założeń. Po czwarte pisma autobiograficzne określają nową postawę wobec świata: samotniczy zwrot ku naturze. Rousseau przechodzi w nich od porządku eksperymentu do porządku marzenia. W drugim planie Rousseau zostaje ukazany jako myśliciel wykraczający poza ograniczenia epoki oświecenia i otwierający ją na świat nowoczesny. Rozpoznaje on dialektykę oświecenia, opisując zasadnicze problemy i bolączki nowoczesności, na które udziela nowoczesnej już odpowiedzi.

Unia bankowa i jej znaczenie dla funkcjonowania sektora bankowego Unii Europejskiej

Klaudia Zielińska-Lont

Kryzys finansowy z 2008 roku uwidocznił braki w strukturze zintegrowanego rynku Unii Europejskiej. Niedostateczny stopień integracji rynków finansowych stanowił słabość pozbawiającą strefę euro mechanizmów reakcji na szoki zewnętrzne. Niezbędne usprawnienia w tym zakresie miały się dokonać poprzez utworzenie unii bankowej. W książce przedstawiono szczegółowe badania tego rozwiązania – od pierwotnego projektu do pierwszych lat jego funkcjonowania. W monografii przeprowadzono pierwszą kompleksową analizę ex-post wpływu wprowadzenia skoordynowanego nadzoru na instytucje kredytowe strefy euro. W tym celu powstało autorskie narzędzie w postaci miernika syntetycznego, który umożliwia ocenę wypadkowego wpływu reform nadzoru na kondycję banków. Wyniki wskazują na korzystny wpływ reform na stabilność sektora bankowego. Publikacja może stanowić ciekawą lekturę dla naukowców zainteresowanych stabilnością finansową oraz dla pracowników instytucji nadzoru.

Kapitał regionalny a zarządzanie innowacyjnym rozwojem regionu

Monika Fabińska

Ze względu na nieustannie rosnące tempo zmian, determinowane wprowadzaniem innowacyjnych rozwiązań we wszystkich obszarach gospodarki oraz zmieniające się uwarunkowania społeczno-ekonomiczne i polityczne konieczne jest ciągłe monitorowanie zachodzących transformacji oraz szybka adaptacja do nowych warunków. Monitorowanie czynników kapitału regionalnego pozwala z dużym prawdopodobieństwem przewidywać zmiany i ich efekty, a na tej bazie podejmować odpowiednie działania. Podstawą w zarządzaniu innowacyjnym rozwojem regionu oraz tworzeniu odpowiednich ram dla właściwej koordynacji i stymulacji działań podejmowanych przez poszczególnych aktorów sceny regionalnej na rzecz kreacji regionu wiedzy jest zastosowanie odpowiedniego instrumentarium. Stanowią je narzędzia SPI (inteligentne narzędzia wspierające proces tworzenia założeń strategicznych), dlatego powinny być wykorzystywane przez decydentów politycznych i ekonomicznych z uwagi na dostarczanie im zbioru obiektywnych i wyczerpujących informacji. Narzędziem uniwersalnym w ramach instrumentarium SPI jest benchmarking regionalny. Pozwala on osiągnąć dodatkową wartość, na którą składają się procesy identyfikacji, zrozumienia i kreatywnej adaptacji informacji - dobrych praktyk - zarówno w odniesieniu do wnętrza regionu, jak i jego otoczenia - regionów wiodących i/lub konkurujących. Może być też stosowany do zdiagnozowania poziomu efektywności wykorzystania pozostałych narzędzi SPI w odniesieniu do innych regionów. W książce omówiono metodykę zastosowania benchmarkingu do monitorowania czynników kapitału regionalnego w ujęciu NUTS2 oraz sformułowano rekomendacje dla modelu uwzględniającego narzędzia SPI w zarządzaniu innowacyjnym rozwojem regionu.

Historiografia PRL. Zamiast podręcznika

Rafał Stobiecki

Książka jest pierwszą w polskiej literaturze syntetyczną próbą przyjrzenia się fenomenowi historiografii Polski Ludowej. W centrum zainteresowania autora pozostają dzieje struktur organizacyjnych nauki historycznej, w tym relacje historycy–władza, jej założenia teoretyczno-metodologiczne oraz kreowany przez dziejopisów obraz dziejów Polski i historii powszechnej. Autor stara się sporządzić bilans osiągnięć, błędów i zaniechań powojennego dziejopisarstwa. W szerszej perspektywie praca wpisuje się w trwający od kilku dziesięcioleci i daleki od zakończenia spór o PRL. Publikacja zainteresuje historyków i teoretyków historiografii, badaczy dziejów najnowszych, a także szeroko rozumiane grono przedstawicieli humanistyki, którym nie powinny być obojętne losy jednej z jej ważnych dziedzin w czasach PRL. Monografia może także pełnić funkcję podręcznika na różnych kierunkach studiów z zakresu nauk społecznych i humanistycznych.

Interdyscyplinarium nauk o mediach i kulturze

Mariola Antczak, Zbigniew Gruszka

W 1970 roku do publicznej obrony pracy doktorskiej przystąpiła Hanna Tadeusiewicz, obecnie już Profesor. Od tego wydarzenia minęło 50 lat. Monografia została opracowana z myślą o dostojnej Jubilatce, która poprzez swoją osobowość, pracowitość, systematyczność oraz liczne prace naukowe i organizacyjne w bardzo istotny, niezwykle pozytywny sposób wpłynęła na rozwój i kształt polskiej nauki o książce i bibliotece. Bibliologia i informatologia, dyscyplina funkcjonująca pod tą nazwą w obszarze nauk humanistycznych w latach 2011–2018, po reformie została włączona do nauk społecznych, tworząc wspólny obszar badawczy z szeroko pojętymi naukami o komunikacji społecznej i mediach. Naukowcy zajmujący się przedmiotami badań przynależącymi do bibliologii i informatologii wciąż jednak piszą teksty z pogranicza nauk humanistycznych i społecznych, koncentrując się na mediach (do których należy zaliczyć też książkę i bibliotekę), komunikacji społecznej, ale także na kulturze i historii, czasem na literaturze i języku. W publikacji zawarto teksty o charakterze interdyscyplinarnym, a wśród autorów znaleźli się bibliolodzy, informatolodzy, literaturoznawcy, historycy, językoznawcy i kulturoznawcy. Z pewnością zebrane w tomie artykuły okażą się wartościową lekturą dla badaczy i pasjonatów nauk humanistyczno-społecznych. Publikacja adresowana jest przede wszystkim do środowiska naukowego, ale również do studentów, bibliotekarzy i nauczycieli.

Za drzwiami oddziału. Badania etnograficzne w szpitalu

Dominika Byczkowska-Owczarek, Anna Kubczak, Beata Pawłowska

Książka jest rezultatem kilkumiesięcznych badań etnograficznych prowadzonych w trzech oddziałach szpitalnych. Omówiono w niej realia pracy i trudności, z jakimi mierzą się pracownicy szpitala, a które często są niezauważalne dla pacjentów i ich rodzin. Ukazano zakulisowy świat placówki medycznej, gdzie następuje wzajemne uzgadnianie znaczeń i kontekstów wykonywanej pracy, a także przybliżono organizacyjną codzienność widzianą oczami przedstawicieli personelu medycznego. Z perspektywy etnografii organizacji, oddając głos swoim badanym, autorki przeanalizowały specyfikę oddziału jako organizacji, społecznie konstruowaną przestrzeń, style kierowania, proces komunikowania pomiędzy przedstawicielami personelu medycznego oraz niepewność i emocje, jakich doświadczają reprezentanci zawodów medycznych. Publikacja jest jednym z nielicznych polskich etnograficznych opracowań uwarunkowań i kontekstów pracy w oddziałach szpitalnych. Polecana jest przede wszystkim menedżerom zarządzającym placówkami ochrony zdrowia, ale również praktykom zajmującym się komunikowaniem w medycynie, wspierającym i szkolącym pracowników ochrony zdrowia w zakresie pracy z emocjami oraz zarządzania zespołem medycznym.

Transparentność dokonań uczelni wyższej. Perspektywa zewnętrznych interesariuszy

Jacek Kalinowski

Celem głównym monografii jest identyfikacja poziomu transparentności dokonań polskich uniwersytetów z perspektywy zewnętrznych interesariuszy - w wymiarze finansowym i niefinansowym - oraz odniesienie go do poziomu transparentności dokonań najlepszych uczelni na świecie. Praca ta wpisuje się w mało rozpoznany w literaturze polskiej nurt badań z zakresu wykorzystania systemu rachunkowości w procesie zarządzania uczelniami. Opracowanie jest dojrzałe, ma duże walory poznawcze i praktyczne. Szeroki zakres zawartej w publikacji wiedzy stanowi o jej przydatności dla potrzeb zarządzania zarówno uczelniami publicznymi, jak też niepublicznymi. Przejrzysty układ treści opracowania oraz przemyślany logiczny wywód to niewątpliwe atuty monografii. Recenzowana pozycja zwraca również uwagę swoją wieloaspektowością i kompleksowym potraktowaniem omawianej problematyki. Z recenzji prof. Teresy Martyniuk Monografia jest opracowaniem wartościowym, dojrzałym naukowo [...]. Jest pozycją ważną, stanowiącą głos w dyskusji naukowej na temat transparentności uczelni wyższych z perspektywy zewnętrznych interesariuszy. Badania naukowe przeprowadzone dla potrzeb recenzowanego opracowania są unikalne i innowacyjne (w szczególności zastosowanie zapytania o dostęp do informacji publicznej) oraz istotne w obszarze zarządzania uniwersytetami w Polsce. Zaprezentowane treści mogą stanowić bazę odniesienia do przyszłych badań, których kierunki zostały wskazane w monografii. Z recenzji dr hab. Bogusławy Bek-Gaik, prof. AGH

Ekspresja seksualna małego dziecka. Norma kliniczna a przekonania rodziców i nauczycieli

Justyna Ratkowska-Pasikowska

Przedmiotem prezentowanej książki jest ekspresja seksualna małego dziecka. Zachowania seksualne dziecka szczególnie interesują mnie ze względu na ich, z jednej strony, wymiar rozwojowy (biologiczny), z drugiej – restrykcyjność, której podlegają. Mitologizowanie i tabuizowanie tego obszaru rozwojowego (wiek przedszkolny) skutkuje w przyszłości właśnie takim rozumieniem kreowanego przez siebie świata społecznego (interpretacją świata). Jest on z góry skazany na demonizowanie i wyłączanie go z obiegu codziennego procesu wychowania. Postawiony w ten sposób problem jest interesujący dla pedagogiki, szczególnie kiedy wiąże się z kwestiami wychowania i socjalizacji (zwłaszcza tej pierwotnej). Skłoniło mnie to do postawienia następujących pytań: Czy postawy nauczycieli i rodziców różnią się ze względu na podejście do zachowań seksualnych dziecka? A może atmosfera wokół seksualności w rodzinie generacyjnej determinuje postawy wobec takich zachowań? Udzielenie odpowiedzi na te i wiele innych pytań stało się celem tej publikacji. Ze Wstępu

Rozwój i doskonalenie umiejętności negocjacyjnych

E. Jadwiga Biesaga-Słomczewska

Jeżeli wydaje Ci się, że wiesz o negocjacjach wszystko, to masz rację – tylko Ci się wydaje. Publikacja stanowi kompendium wiedzy z zakresu negocjacji, komunikacji interpersonalnej oraz wywierania wpływu na ludzi. Autorka zachęca czytelników do zgłębiania tajników sztuki negocjacji – w przystępny sposób prezentuje treści, a także podaje liczne przykłady z praktyk negocjacyjnych i opatruje je licznymi komentarzami. Wyuczenie się na pamięć standardowych reguł postępowania nikomu nie zapewni sukcesu w negocjacjach. Umiejętność negocjowania nie jest przekazywana w genach – do perfekcji dochodzi się dzięki własnemu uporowi w zdobywaniu zarówno wiedzy, jak i umiejętności analitycznego  postrzegania procesów, w których uczestniczymy. Nigdy nie osiągniemy negocjacyjnego mistrzostwa, jeśli nie oderwiemy się od głęboko zakorzenionych poglądów, schematów zachowań i bazowania na nie zawsze dobrych doświadczeniach. Nieuwzględnienie perspektywy drugiej strony oraz narzucanie jej naszych przekonań i wartości zawsze prowadzi do frustracji i niezadowolenia. W trakcie negocjacji powinno nam przyświecać motto, którym kierowała się też autorka książki: „Daj mi to, czego potrzebuję, w zamian otrzymasz to, co jest potrzebne Tobie” (Gavin Kennedy).

Practica et Speculativa. Studies Offered to Professor Andrzej M. Kaniowski

Marek Gensler, Agnieszka Gralińska-Toborek, Wioletta Kazimierska-Jerzyk, Krzysztof Kędziora, ...

Ofiarowany Profesorowi Andrzejowi M. Kaniowskiemu z okazji siedemdziesiątych urodzin tom nosi tytuł Practica et Speculativa. Głównym przedmiotem zainteresowania Jubilata jest wprawdzie filozofia praktyczna – etyka, filozofia państwa i prawa, filozofia polityczna i społeczna – jednakże Jego refleksja nad praxis osadzona jest zawsze w szerszym, teoretycznym kontekście. Artykuły zamieszczone w książce dotyczą różnorodnej tematyki i także o nich można powiedzieć, że obejmują dwa przenikające się pola refleksji: praktyczne i teoretyczne. Niemal oczywistymi bohaterami tak zarysowanego zderzenia ludzkich aktywności są Immanuel Kant i Jürgen Habermas, których koncepcjom poświęcono tu najwięcej uwagi. Redakcja

Od realności do wyobraźni. Ćwiczenia i warsztaty z uważności dla dzieci, młodzieży i dorosłych

Wiesław Karolak, Barbara Karolak

Publikacja została opracowana z myślą o nauczycielach, metodykach i studentach wielu specjalności pedagogicznych, edukacji artystycznej oraz arteterapii tak, by mogła stanowić dla nich wartościową pomoc. Mogą z niej z powodzeniem korzystać wszyscy, którzy prowadząc różne rodzaje zajęć, poszukują nieskomplikowanych i atrakcyjnych metod pracy. W zamieszczonych ćwiczeniach autorzy skupiają się na świecie realnym, zwyczajnych przedmiotach, aby poprzez pracę z wyobraźnią dojść do podmiotowości. W ujęciu zarówno teoretycznym, jak i praktycznym proponują aktywności sprzyjające twórczemu rozwojowi dzieci, młodzieży i dorosłych. Scenariusze opisanych zajęć mogą posłużyć do realizacji działań profilaktycznych i interwencyjnych z wykorzystaniem twórczego samorozwoju, twórczej terapii. Są to obszary związane z komunikowaniem się z samym sobą i z innymi. Książka składa się z części teoretycznej, wprowadzającej w problematykę warsztatów oraz praktycznej, obejmującej scenariusze ćwiczeń wraz z materiałem fotograficznym. Początkowy rozdział, zatytułowany Niecodzienna codzienność, poświęcony został istocie piękna, łączącego się z subtelnością, wdziękiem, wytwornością. Kolejny rozdział, Przedmioty, dotyczy świadomego postrzegania i istoty uwagi. W końcowym rozdziale, W poszukiwaniu piękna, autorzy zachęcają do rezygnacji z przyzwyczajeń percepcyjnych i instrumentalnego rozumowania. Proponują odejście od postrzegania rzeczy i świata w sposób jednowymiarowy.

Contemporary Concepts of Administrative Procedure Between Legalism and Pragmatism

Zbigniew Kmieciak

The aim of this volume is to compare various types of administrative procedure and show their similarities and differences in national, European and global dimensions. The Authors' intention is also to capture the regularities governing the development of law on administrative proceedings, including answers to the following questions: 1) is there a genetic relationship between the three generations of procedures, or do they derive from the separate ideas of national legislatives (genetic peculiarities)? 2) to what extent did modern procedures become the subject of national codifications? 3) what are the characteristics of national participatory procedures? 4) what are the national experiences in the field of "coexistence" of the three generations of administrative procedures? 5) where is the boundary between pragmatism and legalism of administrative procedures, for example in the case of urgent or simplified, automated and mass procedures? 6) does the increasing complexity of social life necessitate new solutions to integrate standards of the Rule of Law (traditional procedural values) with requirements of procedural pragmatism and efficiency? 7) are the new solutions in contradiction with the idea of multi-aspect protection of interests in administrative procedure?

Oblicza Wojny. Tom 7. Przed bitwą

Tadeusz Grabarczyk, Magdalena Pogońska-Pol

W siódmym tomie serii wydawniczej Oblicza Wojny pt. Przed bitwą znalazło się 14 artykułów. Ich autorami są archeolodzy i historycy z Polski, Rumunii, Ukrainy i Węgier. Międzynarodowa obsada badaczy gwarantuje różnorodne ujęcia tematyki związanej z przygotowaniami do zmagań wojennych. Publikowane studia obejmują okres od wczesnego średniowiecza po li wojnę światową. Dotyczą one szeroko rozumianych przygotowań wojennych - od mobilizacji i szkolenia wojsk, przez budowę fortyfikacji, po działania koncepcyjne i dyplomatyczne. Jest to publikacja godna polecenia nie tylko tym, którzy profesjonalnie zajmują się historią, ale wszystkim zainteresowanym problematyką militarną. * In the seventh volume of the publication series Faces of War titled Before the Battle, there are 14 articles. They were written by archaeologists and historians from Poland, Romania, Ukraine, and Hungary. The international team of researchers ensures diverse perspectives on the subject of preparations lor military confrontations. The published studies cover the period from the early Middle Ages to World War II. They encompass a wide range of military preparations, including mobilization and troop training, fortification construction, as well as conceptual and diplomatic actions. This publication is highly recommended not only lor those who are professionally engaged in history but also lor anyone interested in military matters.

Die sprachliche Interferenz als vielschichtige Ursache für Fehler in der Übersetzung

Tomasz Maras

Die Arbeit ist insofern attraktiv für die Translationsdidaktik, als sie den Forschungsstand im Bereich der Translatorik ordnet und auf die aktuellen Forschungsrichtungen beim Evaluationsprozess des Translationsproduktes hinweist, in die sich das vom Autor präsentierte und geprüfte Modell zur Evaluation von Übersetzungen einreiht. Viele Publikationen auf dem Gebiet deuten oft auf die Notwendigkeit, die Translationsdidaktik je nach der Translationsart zu modellieren, aber ganz wenige bieten dazu entsprechende Modelle an. Aus der Rezension von Dr. habil. Joanna Pędzisz

Oblicza Wojny. Tom 4. Miasto i wojna

Tadeusz Grabarczyk, Magdalena Pogońska-Pol

Tom, który oddajemy w Państwa ręce, zawiera osiemnaście artykułów autorstwa naukowców z Polski, Rosji i Ukrainy. Inspiracją do ich przygotowania była V Międzynarodowa Konferencja Naukowa „Oblicza Wojny”, która odbyła się w Formie online w dniach 26–27 listopada 2020 r., zorganizowana przez historyków z Instytutu Historii Uniwersytetu Łódzkiego. Jej temat przewodni brzmiał: Miasto i wojna. Zaproponowana problematyka spotkała się z dużym zainteresowaniem badaczy reprezentujących różne dyscypliny naukowe. W zamieszczonych w tym tomie artykułach wpływ wojen I wojska na funkcjonowanie miast i ich mieszkańców przedstawiony został wieloaspektowo. Autorzy ukazują teren zurbanizowany jako miejsce walk, prezentują sposoby zdobywania miast, omawiają umiejscowione w miastach obozy, w których przetrzymywano jeńców i internowanych. W tomie znalazły się artykuły opisujące wpływ na miasta stacjonujących w nich garnizonów, które z jednej strony przyczyniały się do rozwoju tych miejscowości, z drugiej natomiast – bywały dla mieszczan uciążliwe. Nie zabrakło też tekstów, w których przedstawione zostało życie mieszkańców miast w okresie wojen – głód, choroby, przesiedlenia były ich codziennością. Poruszono również problematykę powojennej odbudowy Warszawy, na którą wpływ miała również komunistyczna ideologia. Artykuły te, choć różnorodne pod względem podejmowanej tematyki, łączy solidny warsztat autorów oraz oryginalność prezentowanych treści. W większości przypadków wykorzystano bowiem nieprzebadane dotąd źródła. Jeśli natomiast badacze sięgali po te już znane, potrafili wydobyć z nich treści dotychczas niedostatecznie zgłębione czy wręcz pominięte. Wszystko to czyni z tego tomu pozycję godną polecenia zarówno profesjonalistom, jak i miłośnikom historii. Tadeusz Grabarczyk Magdalena Pogońska-Pol

Łódź poprzez wieki. Historia miasta. Tom 1: do 1820 roku

Tadeusz Grabarczyk

Historia miast przeżywa obecnie wyraźny rozkwit, o czym świadczą liczne, często obszerne tomy przedstawiające dzieje światowych aglomeracji i mniejszych ośrodków miejskich. Rozmaite aspekty życia miejskiego przybliżane są w naukowych monografiach, esejach, a także w historiach literackich, kryminalnych czy kulinarnych. Poszukiwanie lokalnych tożsamości stanowi przeciwwagę dla procesów kulturowej unifikacji i globalizacji - jest odkrywaniem swoistego miejskiego genius loci. Popularność badań nad przeszłością i współczesnością miast wynika także z refleksji świadomej znaczenia miejskości jako ważnego czynnika postępu cywilizacyjnego i nowoczesności. Powyższe konstatacje odnoszą się także do Łodzi, mającej od sześciu wieków prawa miejskie, a od dwóch stuleci status jednego z najważniejszych ośrodków miejskich w Polsce. Pomimo istnienia ogromnej liczby różnego typu publikacji o mieście nad Łódką, odczuwalny jest brak nowego syntetycznego opracowania jego pełnej historii. Oddawana w ręce Czytelników wielotomowa publikacja, będąca efektem prac licznego zespołu autorskiego, ma na celu zaradzić temu niedostatkowi. Pierwszy tom publikacji poświęcony jest dziejom Łodzi do 1820 r., a więc czasom, gdy była ona niewielkim miasteczkiem rolniczym. Opisana w nim została również przeszłość osad, które kiedyś stanowiły odrębne wioski, a obecnie znajdują się w granicach miasta. Dziś przypominają o nich jedynie nazwy poszczególnych części miasta, osiedli czy ulic. Autorzy, którzy wykorzystali wiele nieprzebadanych dotąd źródeł, nie tylko porządkują dotychczasowe ustalenia badaczy, ale również odkrywają przed Czytelnikiem wiele nowych faktów. Ta publikacja pozwala poznać przeszłość administracyjną i gospodarczą miasta, ukazuje życie codzienne jego mieszkańców w okresie staropolskim i przednowoczesnym. Tekst główny uzupełniają kapsuły zawierające fragmenty wartościowych źródeł, biogramy i ciekawostki oraz ilustracje. To książka o Łodzi, nim stała się ona "ziemią obiecaną".

Przedsiębiorstwo w warunkach współczesnej gospodarki rynkowej. Finansowanie, pomiar, efektywność

Agnieszka Janus, Rafał Jóźwicki, Dorota Kobus-Ostrowska, Mariusz Nyk

Celem monografii jest stworzenie kompendium wiedzy o charakterze teoretyczno-empiryczno-aplikacyjnym, obejmujące podstawy teorii finansów, ze szczególnym uwzględnieniem problemów finansowania współczesnych przedsiębiorstw, metodologię pomiaru ich dokonań (analiza ex post) i zamierzeń rozwojowych (analiza ex ante). Unikatowy charakter monografii odzwierciedla kompozycja jej zawartości, która uwidacznia się zarówno w strukturze, jak i prezentowanych treściach. Wszystko to poparte licznymi przykładami empirycznymi. Monografia składa się z sześciu rozdziałów. Pierwszy rozdział zawiera teoretyczne zagadnienia odnoszące się do definicji najważniejszych pojęć związanych z finansami przedsiębiorstw. Dwa kolejne rozdziały przedstawiają najczęściej wykorzystywane przez współczesnych przedsiębiorców źródła finansowania. Z kolei czwarty rozdział został poświęcony wstępnej analizie i ocenie gospodarki finansowej przedsiębiorstwa oraz wzbogacony o studium empiryczne. W rozdziale piątym autorzy przedstawiają stosowane w praktyce gospodarczej metody, które umożliwiają oszacowanie wartości przedsiębiorstwa wraz ze studium przypadku. W rozdziale szóstym autorzy wyjaśniają fundamentalne zagadnienia związane z pojęciem „efektywności” i omawiają kluczowe metody oceny projektów inwestycyjnych, posiłkując się przy tym licznymi przykładami liczbowymi. Dlatego też, uwzględnienie w jednej pozycji literaturowej najważniejszych problemów teorii, analizy i oceny, a także empirii finansów przedsiębiorstw, za szczególnym uwzględnieniem aspektu ich finansowania, to największy jej walor.

Karol Potkański w życiu i nauce (1861-1907). Między tradycją a modernizacją

Andrzej Kobak

Prezentowana publikacja jest rozprawą naukową. Dotyczy postaci ważnej dla rozwoju polskiej historiografii, jaką był Karol Potkański, a zapomnianej jakby nieco we współczesnych studiach nad narodzinami i rozwojem nowych prądów w obrębie polskiego historyzmu końca XIX i początków XX wieku. Ogromną zaletą pracy jest przypomnienie i dowartościowanie zapoczątkowanych przez niego studiów nad historią osadnictwa. W sensie metodologicznym książka rozwija interesujące i ważne rozważania prof. Jolanty Kolbuszewskiej o nurcie modernizacyjnym w polskiej historiografii epoki. Nie bez znaczenia dla wartości poznawczej rozprawy pozostaje też fakt, że autor poprzez analizę wielu ciekawych, słabo dotąd poznanych źródeł spojrzał na Karola Potkańskiego również z perspektywy krakowskiego środowiska młodopolskiego, podkreślił znaczenie tej postaci dla podtrzymania i rozwoju rodzącej się pasji tatrzańskiego ruchu turystycznego.

Pytać o Putina - pytać o Rosję

Marian Broda

Wraz z obejmowaniem rządów przez kolejnych władców ożywają każdorazowo w Rosji nasilone spekulacje, spory i dyskusje, dotyczące charakteru dokonujących się przemian. W państwie o wielowiekowej tradycji samodzierżawnej władzy centralnej podejmowane zabiegi identyfikacyjne skupiają się siłą rzeczy na osobie kremlowskiego przywódcy. Czasowa i kulturowa odległość, wzajemna odmienność, biegunowość, przeciwstawność i paradoksalność przedstawianych formuł identyfikacyjnych, odnoszonych w pierwszych zwłaszcza latach do Putina i Putinowskiej Rosji, warte są zatem bliższej analizy i objaśniającej refleksji. Mówią one bowiem wiele nie tylko o ówczesnej rzeczywistości polityczno-społecznej kraju oraz o sposobach jej przeżywania, pojmowania i problematyzacji przez Rosjan, ale również o źródłach i uwarunkowaniach sposobu postrzegania przez nich świata, prawdy, władzy, społeczeństwa. historii i samych siebie. * Profesor Marian Broda kontynuuje w tej książce swoje bardzo cenne badania dotyczące rosyjskiej współczesnej myśli politycznej. Szereg jego idei, konstatacji, a przede wszystkim wniosków posiada charakter oryginalny i nowatorski, również na poziomie światowym. Należą do nich m.in.: udowodnienie archaiczności statokratycznych, nacjonalistycznych oraz prawosławnych rosyjskich sposobów myślenia; wskazanie na bardzo szeroki wspólny mianownik strukturalny zróżnicowanych rosyjskich typów myślenia politycznego, w tym zarówno okcydentalistycznych, jak i antyokcydentalistycznych. Publikacja wyróżnia się pozytywnie w światowej literaturze poświęconej rosyjskiemu myśleniu politycznemu. [...] Dogłębne zrozumienie nie tylko Rosji, lecz także wszelkich autorytarnych reżimów politycznych nie jest możliwe bez uważnego przestudiowania tej książki. Z recenzji prof. dr. hab. Romana Bäckera

Trwałość i zmienność procesów starzenia się i starości

Bogusława Urbaniak, Marek Chałas, Piotr Szukalski, Rafał Zimny, ...

Truizmem jest mówienie o tym, że ludność świata coraz bardziej się starzeje. Na ulicy, w pracy, w bankach i w polityce coraz częściej spotykamy osoby starsze. Ale właściwie kogo mamy na myśli, używając tego pojęcia? Czy utarte przed wieloma laty określenie odnoszące się do osób, które z racji wieku usuwają się z życia społecznego, stają się mniej lub bardziej niesamodzielne, nazywane w mediach staruszkami, choć ukończyły dopiero 60 lat życia, pozostaje nadal aktualne? Jeśli tak, to w jakim zakresie, bo na procesy starzenia się człowieka nieco inaczej patrzy geriatra, psycholog, demograf czy polityk społeczny. Odzwierciedlenie naszego stosunku do starości i ludzi starszych znajdziemy w używanym języku, w polszczyźnie. Rozważaniom nad dylematami związanymi z definiowaniem człowieka starszego, tym instytucjonalnym i potocznym, jest poświęcona prezentowana monografia. Jest to pierwsza w polskim piśmiennictwie publikacja, w której autorzy, reprezentujący różne dziedziny nauki, próbują odnieść się do - z jednej strony - pewnych uniwersalnych cech procesów starzenia się człowieka, a z drugiej - wskazać na zachodzące współcześnie zmiany, które mają wpływ na weryfikację tradycyjnych ujęć w definiowaniu człowieka starszego. Książka jest adresowana przede wszystkim do tych, którzy w swojej pracy zawodowej stykają się z osobami starszymi jako klientami, współpracownikami, pacjentami, podopiecznymi. Składa się z sześciu rozdziałów, w których autorzy podejmują m.in. kwestie podwójnego starzenia się ludności, eufeminizowania starości i ageizmu.

Rola i efekty funkcjonowania centrów usług wspólnych w Polsce

Tomasz Motowidlak, Urszula Motowidlak

Monografia poświęcona jest sektorowi nowoczesnych usług biznesowych (NUB), który stanowi jeden z ważniejszych i bardzo dynamicznie rozwijających się działów gospodarek, w tym gospodarki Polski. Ta kategoria usług stała się istotnym elementem poprawy efektywności przedsiębiorstw. Nowy potencjał w tym zakresie pojawił się wraz z równoległym funkcjonowaniem wielu filii przedsiębiorstw międzynarodowych i wynikającym stąd powielaniem niektórych działań i procesów, zwłaszcza o charakterze pomocniczym. Zagospodarowanie tego potencjału było bezpośrednim motywem rozwoju usług biznesowych, świadczonych m.in. przez centra usług wspólnych (CUW). Celem badań opisanych w publikacji jest ocena korzyści ekonomicznych, jakie odnoszą CUW funkcjonujące w Polsce ze świadczenia nowoczesnych usług biznesowych. Świadczenie tych usług ma bowiem, z jednej strony, zapewnić poprawę efektywności działania przedsiębiorstw, zaś z drugiej - (zakładaną) efektywność podmiotom decydującym się podjąć ten typ działalności gospodarczej, w tym w szczególności CUW. Podmioty te, posiadające osobowość prawną i własne zarządy, traktują bowiem świadczenie omawianych usług jako pomysł na prowadzenie działalności gospodarczej i oczekują w związku z tym określonych korzyści ekonomicznych. Strategicznym motywem podjęcia się realizacji tego pomysłu jest maksymalizacja wolumenu przychodów ze sprzedaży i dochodów, co jest istotną determinantą stabilnej sytuacji finansowej. Polska zajmuje jedną z czołowych pozycji w światowym rankingu najbardziej rozwiniętych sektorów NUB. Głównie ze względu na wykwalifikowane kadry, w Polsce podejmowane są strategiczne zadania lub elementy procesów. Prezentowana publikacja osadzona jest w problematyce zagadnień z zakresu analiz finansowych, ekonomiki przedsiębiorstw oraz nowych modeli biznesowych w łańcuchach dostaw.

Rezydencje rodu Mniszchów w czasach saskich. Historia i treści ideowe architektury

Alina Barczyk

Książka dr Aliny Barczyk jest pierwszym kompleksowym omówieniem świeckiego mecenatu architektonicznego Mniszchów w XVIII w., kiedy rodzina ta osiągnęła szczyty znaczenia politycznego i majątkowego w Rzeczypospolitej. Autorka ujęła to zagadnienie w sposób kompleksowy i wyczerpujący. Badania nad ikonografią i kartografią oraz wyzyskanie źródeł rękopiśmiennych wydatnie wzbogaciły rozważania wynikłe ze studiów nad substancją architektoniczną [...]. Książka ma w znacznej mierze charakter pionierski, obrazując mecenat architektoniczny nie tylko jednego z najważniejszych polskich rodów magnackich, ale na zasadzie pars pro toto, na przykładzie rodu Mniszchów ukazując mechanizmy nowożytnego patronatu artystycznego polskiej magnaterii (czy szerzej: europejskiej arystokracji) w dobie zenitu. Monografia dr Aliny Barczyk jest nie tylko fascynującą wyprawą w głąb jednego z najciekawszych stuleci w dziejach kultury polskiej, ale także swego rodzaju raportem z iście detektywistycznego dochodzenia do prawdy o wciąż bardzo słabo zbadanej architekturze rezydencjonalnej dawnej Rzeczypospolitej, prowadzonego z godną pochwały sumiennością i odpowiedzialnością za słowo. dr hab. Jakub Sito, prof. IS PAN