Paradoksy paryskiej "Kultury". Styl i tradycje myślenia politycznego. Wyd. 3. zm. i uzup

Janusz Korek

Monografia przedstawia genezę i ewolucję poglądów politycznych zespołu paryskiej „Kultury” w okresie od 1947 do 1980 roku. To już trzecie wydanie, zmienione kompozycyjnie, uaktualnione i poszerzone, dzięki czemu stanowi propozycję „kompleksową”, która daje odpowiedź na pytanie o fenomen „Kultury”. Autor dokonał próby periodyzacji działalności pisma, opierając się na kryteriach koncepcji ideowych wypracowanych na jego łamach. Prześledził zmiany programowe miesięcznika, starając się jednocześnie odnaleźć stałe cechy myślenia o polityce. Autor wyróżnia sześć okresów w badanej historii ideowych poszukiwań „Kultury”: 1) najwcześniejsze lata powojenne – powstawanie miesięcznika; 2) lata 1950–1955 – zwrot ku Zachodowi; 3) lata 1955–1964 – opcja amerykańska i orientacja wschodnia; 4) lata 1960–1968 – dominacja orientacji wschodniej; 5) lata 1968–1980 – „Polityka na Kraj”; 6) charakterystyka myśli politycznej „Kultury” Analizując poszczególne opcje polityczne, Autor zawsze wskazuje na ogólną orientację pisma – zamiennie to na Zachód, to na Wschód. W ramach każdej opcji redakcja „Kultury” próbowała zdefiniować konkretne i doraźne cele polityczne ze wskazaniem na ich potencjalnych realizatorów. Polityczne koncepcje „Kultury” podlegały częstym ewolucjom ze względu na zmiany sytuacji międzynarodowej i stosunków wewnętrznych w Polsce. Ten fakt jednak paradoksalnie nie zaszkodził pismu, a wręcz dopomógł w wypracowaniu trafnych koncepcji i skutecznych programów politycznego działania – na co wskazuje Autor.   (na podstawie opracowania Mikołaja Tyrchana: Lekcja „Kultury” zamieszczonego w „Przeglądzie Politycznym” 2006, nr 77)

Zielone notatniki

Leopold Tyrmand

To był czwartek, 28 września 1967 roku. Dwa lata po wyjeździe Leopolda Tyrmanda z Polski, kilka miesięcy po opublikowaniu przez niego na łamach paryskiej „Kultury” Porachunków osobistych. Przed drzwiami mieszkania Barbary Hoff w Warszawie stanęło dziewięciu pracowników Służby Bezpieczeństwa. W wyniku przeprowadzonej rewizji skonfiskowano książki (wydany w Londynie tom poezji Broniewskiego, Bagnet na broń czy anglojęzyczną wersję Siedmiu dalekich rejsów), czasopisma (paryska „Kultura”), listy Tyrmanda do Barbary Hoff, liczne kartki pocztowe od bliższych i dalszych znajomych (np. od Konwickiego czy Herberta), różnego typu legitymacje, zapisane po brzegi kalendarzyki i adresowniki, stosy wizytówek, które w przeważającej większości należały do korespondentów zagranicznych czasopism, fotoreporterów, wydawców czy pracowników ambasad. W zbiorze tym trafimy także na dwa niepozorne, zapisane najczęściej zielonym atramentem, notatniki. Są one o tyle ważne i niepowtarzalne, że jako jedyne ilustrują literacką kuchnię pisarza, jego lektury i intelektualne zainteresowania w pierwszych latach po powrocie do kraju. Jednak zanim do tego doszło los rzucał pisarza po wielu europejskich krajach, a wydarzenia, które temu towarzyszyły – bez odrobimy przesady – mogłyby być podstawą sensacyjnego filmu.

Grody, garnki i uczeni. O archeologicznych tajemnicach ziem polskich

Agnieszka Krzemińska

Na taką książkę miłośnicy zagadek i sekretów z przeszłości czekali od lat. Drzemie w was gen odkrywcy? Chcielibyście wyruszyć w podróż w czasie i dowiedzieć się: Czy można ustalić DNA Piastów? Gdzie w Polsce mamy święte jeziora? O czym mówią gadatliwe kości i odcięte głowy? Dlaczego smród starych odchodów to dobry znak? Po co najdawniejsi rolnicy wznosili megality? Czy archeolodzy wpadli na trop włosa Kopernika? Na ziemiach polskich nie ma spektakularnych piramid, ale nie brakuje tajemnic ukrytych w ziemi. Oto fascynujący przegląd najnowszych teorii i odkryć archeologicznych. Rozbudzająca wyobraźnię i głód wiedzy opowieść o naszych praprzodkach, ich duchowości i przedsiębiorczości, przybyszach z dalekich stron i relacjach z sąsiadami, żmudnych wykopaliskach i przypadkowych znaleziskach, nietypowych pochówkach łączonych z lękiem przed wampirami, poszukiwaniu (i rozkradaniu) skarbów, archeologii podwodnej i autostradowej oraz lotniczym skanowaniu lasów. Ta przygoda nie ma końca Oparte na imponującym materiale źródłowym kompendium Agnieszki Krzemińskiej, archeolożki i popularyzatorki nauki, w brawurowy sposób wypełnia lukę w publikacjach na temat naszej historii.

Murdelio

Zygmunt Kaczkowski

Zygmunt Kaczkowski (1825-1896), powieściopisarz, publicysta, finansista, uczestnik rewolucji krakowskiej 1846 (uwięziony i skazany na śmierć, w 1848 uwolniony pod presją opinii publicznej), delegat za Zjazd Słowiański w Pradze oraz uczestnik konspiracji powstańczej 1860 (więziony od 1861 do 1862 roku.) W latach 1862-1863 działał w Wiedniu i Paryżu jako konfident austriacki w środowiskach emigracyjnych; po zdemaskowaniu i skazaniu w 1864 przez tajny sąd obywatelski na banicję osiadł we Francji, zyskując rozgłos i majątek jako finansista. Piewca heroicznej przeszłości (Olbrachtowi rycerze, t.1-3 1889); w cyklu powieści Ostatni z Nieczujów (t.1-6) 1853-1855) dał epicki obraz życia szlachty sanockiej w drugiej połowie XVIII w. Za najlepszą powieść cyklu nieczujowskiego uważany jest Murdelio. Utwór harmonijnie łączy cechy gawędy z cechami powieści obyczajowej i romantyczną tajemniczością. Tytułowy Murdelion to postać zagadkowa: być może przestępca, uosobienie zła, a być może nawet sam diabeł... Przeczytaj fragment Ja miałem natenczas lat blisko dwanaście. Edukowano mnie z wielką pracą i wielkim nakładem i z tej przyczyny dziwnie dwór nasz wyglądał. Nie było sukni w Europie, w której by ktoś nie chodził na naszym dworze, nie było mowy w Europie, którą by tam nie mówiono. Dwóch Francuzów, jeden Niemiec, jeden Anglik, trzech Włochów niby to przy mnie było. Hiszpan nawet jeden, który niegdyś z owymi sumami z Madrytu przyjechał, ostał się na zamku i obiecując mojemu ojcu, że mnie marynarki nauczy, ostał się na zawsze. Wszystko to chodziło w krótkich sukniach, trzewikach i pończochach, w większych i mniejszych perukach, w długich lokach, w aksamitach, w kolbertynach, w kryzach, przy szpadach i Bóg nie wie w czym jeszcze. Podług nich ubierali się i inni dworzanie, sługi nawet przestrajano z cudzoziemska, tylko mój ojciec i Gintowt stary chodzili po dawnemu i ze łbami wygolonymi. Dziwno się to może wydawać będzie komu, że mój ojciec, chociaż był skąpy, tyle obcych ludzi utrzymywał na swojej kuchni i lafie, dziwno się to nawet wydawało sąsiadom, ale tak było w rzeczy. Mój ojciec sam odebrał mizerne wychowanie za młodu i zajęty jedynie tylko robieniem fortuny o niewiele je podniósł w późniejszym życiu; dopiero kiedy po znacznym powiększeniu tej fortuny i po rumorze, który się z przyczyny owych sum hiszpańskich rozległ o moim ojcu po Rzeczypospolitej, uwaga publiczna się na niego zwróciła; dopiero kiedy przez znaczny urząd, na którym natychmiast zasiadł, wszedł w bliższe z wielkim światem stosunki, dopiero wtedy, nie wychowanie swoje poprawił, ale poznał, że ono jest konieczne na świecie i że bardzo źle jest bez niego. Od tego złego, którego sam doświadczył, postanowił mnie wszelkimi siłami ochronić, a że był człek namiętny i czegokolwiek się chwycił, to już niespracowanie robił i wyciągał do ostatniej ostateczności, więc i do wychowania mego wziął się z taką energią, że dziesięć razy więcej sił i środków do tego użył, niż było potrzeba. Do uskutecznienia niektórych rzeczy nigdy nadto sił użyć nie można, nigdy nadto energii, ale do innych tylko w miarę, w czas i w miejsce użyta siła cel swój może osiągnąć. Kto by chciał wóz ruszyć z miejsca i naokoło niego kilkanaście koni nasilał, ten go raczej rozerwie, ale pewnie nie ruszy. Tak było i ze mną. Każdy z tych cudzoziemców czegoś mnie uczył, każdy do mnie swym własnym przemawiał językiem, ale jam się niczego zgoła, ani nawet języków, od nich nie nauczył. Geografia i historia, astronomia i alchimia, prawo i języki: francuski, włoski, niemiecki, angielski, hiszpański i polski, tak się to wszystko pomieszało w głowie, wyobrażenia o Bogu, o religii, o ludziach, o obowiązkach człowieka i obywatela tak się pokrzyżowały, uczucia nawet moje dziecinne, które ze szczętem nie wyniszczały, tak się powikłały i zdenaturalizowały, że ksiądz staruszek, zamkowy kapelan, który mnie miał religii nauczać co rana, często moimi obiekcjami zbity z tropu, zamiast mi dawać lekcje, tylko Ewangelię czytał nade mną. Na tym punkcie stało moje usposobienie, kiedy mnie obudzono i powiedziano, że ojciec jest konający. Francuz mnie wyrwał z łóżka i zaprowadził do konającego, który leżał wysoko podniesiony na poduszkach, mówił jeszcze, ale już ruszać się nie mógł. Powiedziano mu, że ja jestem przy łożu. Wtedy, obróciwszy głowę cokolwiek, do mnie chrypliwym, urywanym głosem wymówił te słowa: „Synu! zostawiam ci wszystko. Do skończenia świata nie powinniście już wychodzić z senatu. Rób wszystko, co możesz, na co siły twoje wystarczą, tak jak ja całe życie moje... ale... tutaj się trochę zakrztusił i umilkł na chwilę, lecz potem znowu: - ale... zaspokój jakim sposobem pana Wita pretensje. Może darujesz co jego dzieciom. Ale.. to sobie pamiętaj... on ma córkę jedynaczkę... kiedy się gniewu wysapie, a ambicja mu nic od ciebie przyjmować nie pozwoli, jednakże żal mu się zrobi schedy, on ci córkę podstawiać będzie. Niechże Bóg broni! pod błogosławieństwem... zakazuję!..." Tu się mocno zakrztusił, głowa pomiędzy poduszki upadła i skonał. W tym momencie grzmieć zaczęło na dworze, ale to tak strasznie, że aż zamek drżał cały, wicher się zerwał okropny i strącił pół dachu ze zamku, szyby powybijał, narożną wieżę, w której była kaplica, do połowy obalił; nagle błysnęło kilka razy i piorun uderzył w oborę, a zapaliwszy ją, strasznym światłem cały zamek oświecił. W przerażeniu i strachu wszyscy wybiegli ze zamku ratować, gasić, rozrywać, ja tylko jeden zostałem siedzący na skrzyni, która była przy łożu mojego ojca, i ksiądz staruszek, który klęknął na środku izby, mówiąc: „Przekleństwo pana Wita się sprawdza, zły duch włazi pomiędzy te mury".

Tajemnicze historie z pogranicza światów

Tadeusz Oszubski

Książka na tropie tajemniczych wydarzeń z pogranicza światów. Co łączy Mickiewicza z Himmlerem, Gilles'a de Rais z Isaakiem Newtonem, Zygmunta Krasińskiego z Katarzyną Paprocką i Thomasa Edisona z Conanem Doylem? Odpowiedź jest prosta. Wszyscy oni wierzyli, że poza naszym ziemskim życiem istnieje coś więcej. Coś tajemniczego, nieuchwytnego, balansującego na granicy światów. Odkryj nieznaną stronę historii pełną zjaw, wampirów, demonów, seansów spirytystycznych oraz procesów o czary. Daj się porwać w metafizyczną podróż przez wieki!

Polacy i Egipt na przestrzeni wieków

Hieronim Kaczmarek

Przedstawiamy siódmy tom z serii wydawniczej Transfer kultury arabskiej w dziejach Polski. Seria ta prezentuje wyniki prac zespołu naukowców różnych dyscyplin, realizującego w ramach Narodowego Programu Rozwoju Humanistyki projekt badawczy pt. Transfer kulturowy jako transdyscyplinarny element nauki o stosunkach międzykulturowych na przykładzie wpływów kultury arabskiej w dziedzictwie kulturowym Polski (projekt nr 2bH 15 0156 83 na lata 2016–2019). Transfer kulturowy możliwy jest dzięki bezpośrednim kontaktom międzykulturowym – a tym sprzyjają podróże. Monografia autorstwa Hieronima Kaczmarka zatytułowana Polacy i Egipt na przestrzeni wieków. Zapiski, dzienniki, wspomnienia z podróży prezentuje relacje polsko-arabskie w kontekście wyjazdów Polaków do jednego z najważniejszych krajów arabskich – Egiptu, stąd też została włączona do serii wydawniczej w/w projektu. W efekcie realizacji tegoż projektu jest jednak wzbogacona i poszerzona w porównaniu z pierwszym wydaniem, które ukazało się w 2008 roku w Wydawnictwie  Naukowym Uniwersytetu Szczecińskiego pod tytułem Polacy w Egipcie do 1914 roku. Książka niniejsza to rezultat badań nad podróżami Polaków na tereny dzisiejszego Egiptu, które zaczęły się już w XV/XVI wieku, a zwłaszcza nad motywami tych wyjazdów, stosunkiem polskich podróżników do miejscowych realiów społecznych, kulturalnych i politycznych, szczególnie do elementów kultury materialnej odwiedzanego kraju. Powody i motywy podróży Polaków do Egiptu były różnorodne i mają długą historię. Egipt w ogóle jest krajem szczególnym dla Polaków i Polski. Spośród wszystkich dwudziestu dwóch państw arabskich właśnie z Egiptem Polska najwcześniej nawiązała stosunki dyplomatyczne (sięgają one 1927 roku), w kraju tym zamieszkuje najliczniejsza Polonia, a egipskie kurorty należą do najczęściej odwiedzanych przez polskich turystów. Dlatego warto zapoznać się z opisaną przez Hieronima Kaczmarka w niniejszej monografii historią wyjazdów Polaków do Egiptu, ze śladami, jakie jego krajobrazy, budowle i ludzie pozostawili w polskiej literaturze pamiętnikarskiej, zapiskach czy notatkach podróżników. Pozwoli to z jednej strony na refleksję nad współczesnymi stereotypami i uprzedzeniami, wciąż obecnymi w odbiorze Egiptu i jego mieszkańców, a także na porównanie, co się zmieniło, a co pozostaje stałe w relacjach polsko-egipskich, czy szerzej – polsko-arabskich. Ze Wstępu redaktorów naukowych serii

Trujące pasmo

Arthur Conan Doyle

Trzy opowiadania fantastyczno-naukowe autorstwa Arthura Conan Doyle'a - autor słynnych powieści o Sherlocku Holmesie. Bohaterem dwóch z nich jest znany już z książki „Zaginiony Świat" ekscentryczny profesor biologii George Challenger, który tym razem bada wpływ na życie na Ziemi zbliżającej się chmury zatrutego powietrza. Zbiór obejmuje opowiadania: "Trujące pasmo”; "Eksperyment profesora Challengera” i "Motor Browna-Pericorda”.

Psychologia żałoby

Richard Gross

Co dzieje się w naszej sferze emocjonalnej, kiedy opłakujemy bliską osobę? Czy istnieje "właściwy" sposób przeżywania żałoby? Jak wpływa ona na to, jak postrzegamy samych siebie? Psychologia żałoby zawiera humanistyczne wyjaśnienie tego zjawiska, podkreślające szeroką gamę naszych reakcji na śmierć bliskiej osoby. W książce opisano również, w jaki sposób badacze poszukiwali odpowiedzi na pytania dotyczące tego doświadczenia. Począwszy od pionierskiej psychoanalizy Freuda, a skończywszy na dyskredytowanych twierdzeniach, że powinniśmy przejść przez poszczególne "etapy" żałoby, odkryjemy społeczne i kulturowe normy tworzące lub ograniczające nasze rozumienie procesu żałoby oraz przyjrzymy się językowi, jakiego używamy do jej opisywania. Każdy w którymś momencie życia doświadcza bolesnej straty. Psychologia żałoby pomoże Czytelnikom zrozumieć zarówno swoje uczucia, jak i uczucia innych osób związane z żałobą. Richard Gross pracuje w Cruse Bereavement Care, największej brytyjskiej organizacji oferującej wsparcie w okresie żałoby. Książki o tematyce psychologicznej publikuje od ponad trzydziestu lat.

Hałas

Małgorzata Halber

Nie pamiętam, co miałam zrobić. Nieustannie. Jestem pewna, że nie pamiętam, co miałam zrobić, bo co chwilę muszę coś zrobić w telefonie. Sprawdzić, czy nikt nie napisał na mesendżerze. Sprawdzić maila. Odpowiedzieć na maila. Coś zobaczyć. Tylko nie pamiętam co. Zamówić herbatę na allegro. I coś jeszcze. Nie pamiętam co. Odpowiedzieć na wiadomość mężowi. Czekać, aż mi odpisze. W międzyczasie odpowiedzieć na wiadomość koleżance, z którą ostatni raz rozmawiałam trzy miesiące temu, na temat czegoś, o czym wtedy rozmawiałyśmy. Mam wrażenie, że połowa mojego życia jest wymyślona, ponieważ dzieje się w telefonie, jest powiadomieniami, jest rozmowami, które nie są rozmowami tylko nieustającą możliwością pisemnej rozmowy. To jest taka gra z tabliczki bh "przestań robić to, co robisz"

Pozostała tylko nadzieja

Lidia Czyż

Choć wydaje się to nieprawdopodobne, ta historia wydarzyła się naprawdę. Będąc dzieckiem, Nadia doświadcza niewyobrażalnej przemocy emocjonalnej i fizycznej ze strony matki i ojczyma, a w późniejszym okresie – innych bliskich osób, które ją zawodzą. Jej życie staje się pasmem uzależnienia i poniżenia: ucieczka z domu, narkotyki, aborcja, wykorzystanie, nieuleczalna choroba… Nic nie zostaje oszczędzone.­­ Nadię utrzymuje przy życiu jedynie nadzieja, że kiedyś zdoła odnaleźć ukochanego ojca. Gdy jednak w końcu – po dwudziestu pięciu latach! – spełnia się jej marzenie, odkrywa, że w głębi duszy szuka czegoś więcej: prawdziwej, bezwarunkowej miłości, jaką ojciec nie jest w stanie ją obdarzyć. Taką miłość może darować bowiem tylko Ojciec przez wielkie „O”. Jestem pewna, że gdybym nie cierpiała, może nigdy nie szukałabym tak rozpaczliwie ojca i jego miłości, a właśnie szukając go, znalazłam miłość doskonałą i bezwarunkową – podsumowuje bohaterka. Jej historia jest tak wielowątkowa i barwna, że wydaje się być gotowym scenariuszem filmowym.   © 2023 Wydawnictwo Błysk (Audiobook) ISBN: 9788367739030

Fenomen snu

Ewa Baum, Szczepan Cofta, Anna Grzegorczyk (red.)

Przesypiamy prawie jedną trzecią naszego życia, a jednak - jak pisał Adam Mickiewicz - "dlaczego śpią ludzie, żaden z nich nie bada". Sen jest niezbędny dla regeneracji i przywrócenia sprawności organizmu. Pozwala oszczędzać ograniczone zasoby energii, uchronić nasze ciała przed wczesnym zużyciem, stanowi antidotum na stres. Zgoła inny jego aspekt ukazują nam marzenia senne, które chętnie opowiadamy, a przeżycia z nimi związane fascynują nas bądź niekiedy przerażają. Ta dwojaka natura snu czyni go interdyscyplinarnym przedmiotem badań. Książka jest kolejnym już efektem współpracy naukowej Centrum Badań im. Edyty Stein z Katedrą Nauk Społecznych Uniwersytetu Medycznego w Poznaniu oraz Szpitalem Klinicznym Przemienienia Pańskiego w ramach projektu transdyscyplinarnego namysłu nad istotnymi fenomenami egzystencji ludzkiej i "budowania mostów" między humanistyką i naukami społecznymi a naukami medycznymi.

Teoria smaku w dziełach sztuk pięknych

Euzebiusz Słowacki

Rozdział I. Nauki wyzwolone, czyli piękne, są naśladowaniem pięknej natury. Najwyższa doskonałość w zmysłowym wystawieniu jest ich celem. ................................................ 5 § 1. Co są nauki wyzwolone, czyli piękne? co piękne sztuki? Ich początek. Dlaczego nazywamy je pięknymi? Ich różnica. .... 5 § 2. Postępek w pięknych naukach i sztukach zależy od obszerniejszego rozwijania się władz duszy, a szczególniej imaginacji. Co jest imaginacja? Co geniusz? ............................... 9 § 3. Natura jest przewodnikiem, źrzódłem i materią nauk pięknych. ......................................................................... 18 § 4. Nauki piękne w swoich naśladowaniach i dziełach nie trzymają się ścisłej prawdy, ale tylko prawdopodobieństwa. ................................................................................ 21 § 5. O wzorze idealnym. ......................................................27 § 6. Najwyższa zmysłowa doskonałość, to jest najdoskonalsze zmysłowe wystawienie, jest jedynym śrzodkiem, którego w tworach swoich używają piękne nauki i sztuki. ............. 33 § 7. Smak jest przewodnikiem geniuszu i imaginacji: jego teoria jest teorią nauk i sztuk pięknych. ................................. 37 § 8. Smak jest więcej niż proste wrażenie od zmysłów duszy przesłane: jest to uczucie wewnętrzne, które zależy od imaginacji i rozwagi. Może się rozebrać na pewne początki. .............................................................................. 39 124 Rozdział II. Teoria smaku. .................................................... 42 § 1. O piękności. ...................................................................42 § 2. O uczuciu albo smaku nowości. ........................................ 53 § 3. O uczuciu wielkości i górności. ......................................... 58 § 4. O uczuciu, czyli smaku naśladowania. ................................71 § 5. O harmonii. ....................................................................77 § 6. O gracji. .........................................................................80 § 7. O śmieszności. ...............................................................83 § 8. O uczuciu, czyli smaku moralnym. ................................... 86 Dokończenie .........................................................................88 Rozdział III ...........................................................................89 § 1. O ukształceniu, przymiotach i wpływie smaku. ................. 89 § 2. O czułości smaku. ............................................................93 § 3. O delikatności smaku. .......................................................97 § 4. O trafności smaku. ..........................................................103 § 5. O związku smaku z krytyką. ........................................... 107 § 6. O przedmiotach smaku i korzyści z jego wydoskonalenia. .. 112 § 7. Ile smak ma wpływu do obyczajów i namiętności. .......... 116  

Dieta dla Skorpiona. Jedz zgodnie ze swoim znakiem zodiaku

Małgorzata Borgman

E-book – "Dieta dla Skorpiona. Jedz zgodnie ze swoim znakiem zodiaku". Seria: ezoteryka, znaki zodiaku. Wiele osób znaki zodiaku i to, co z tym jest związane, traktuje z przymrużeniem oka. Niesłusznie. Przecież historia dowodzi, że osoby spod tych samych znaków często mają podobne cechy charakteru, zbliżone preferencje, a przede wszystkim podatność na te same choroby. Skorpiony, na przykład, przeważnie uskarżają się na problemy z układem pokarmowym, moczowym czy krwionośnym. Wiedząc to, Małgorzata Borgman stworzyła serię książeczek o tym, jak jeść zgodnie ze swoim znakiem zodiaku. Co więcej, jak jeść zdrowo, smacznie i jak pomóc sobie wyleczyć samego siebie! Tak też, Skorpionie, korzystaj z zaproponowanych przez nią zestawów żywieniowych wraz z przyprawami leczącymi, specjalnie dobranymi przez konsultanta dietetyka Lecha Tkaczyka. Nawet tylko częściowe wykorzystanie tych przepisów kulinarnych i ziół może uchronić Cię przed chorobą, a jeśli już ona jest – może ograniczyć jej skutki!

W reakcji na powojenną przemoc antysemicką. Samoobrona Żydów w Łodzi - uwarunkowania społeczno-polityczne i przestrzenne

Andrzej Rykała

Żydowska samoobrona powstała w wyniku przetaczającej się przez Polskę fali mordów ocalałych z Zagłady, "antyżydowskich prowokacji, napadów na pociągi i zabijania Żydów znajdujących się w nich, wreszcie kulminacyjnego punktu działalności antyżydowskiej band", jakim był pogrom kielecki. Podjęty temat dotyczy permanentnego powojennego zagrożenia fizycznego Żydów oraz ich reakcji na to zagrożenie. Autor starannie opisuje codzienną rzeczywistość przemocy na terenie całego kraju, ze szczególnym uwzględnieniem regionu łódzkiego. Te mikroopisy dają dobry wgląd w aurę otaczającą Żydów i motywację prześladowców. Autor eksploruje nowe źródła historyczne i przetwarza pochodzące z nich dane - posługując się kartograficzną metodą prezentacji - w pionierski sposób na gruncie polskiego piśmiennictwa. Uszczegóławia naszą wiedzę, a jednocześnie weryfikuje i podsumowuje wnioski innych badaczy. Książka jest przykładem dzieła, w którym specjalistyczna metoda i opis ludzkich dramatów pozostają ze sobą w harmonii. Helena Datner (Żydowski Instytut Historyczny)

Powiedz coś po czesku! Igraszki językowo-literackie

Jacek Baluch

Książka Jacka Balucha, Powiedz coś po czesku!, należy do tego gatunku literackiego humoru, który z powodzeniem uprawiali i Julian Tuwim - w książce Pegaz dęba, i Stanisław Barańczak - w książce Pegaz zdębiał. Skomponowana na kształt quasi-słownika, łączy popularyzację wiedzy filologicznej z zabawą poetycką, uczy i bawi. Podobnie jak w książce Tuwima Cicer cum caule (po łacinie znaczy to po prostu "groch z kapustą", ale brzmi bardziej uczenie), autor umieścił tu całkiem poważne artykuły naukowe (na przykład o tym, że rzekomy najstarszy polski erotyk żakowski, został de facto ułożony i zapisany po czesku) z "hasłami" opisującymi językowe kurioza i anegdoty (można na przykład się dowiedzieć, co po czesku znaczy levobocek i skąd się wzięło powiedzenie to se nevrati).   „Powiedz coś po czesku!” – ileż to razy słyszałem to zdanie?... Już w moich czasach studenckich, w krakowskim Klubie „Pod Jaszczurami”, kiedy na pytanie „Co studiujesz?”, odpowiadałem, że bohemistykę, czyli filologię czeską, moi rozmówcy reagowali spontanicznie: „To powiedz coś po czesku!” I spodziewali się – oczywiście – że to „coś” będzie śmieszne. Takie bowiem panuje wyobrażenie wśród Polaków, że język czeski jest śmieszny i na swój sposób „dziecinny”. Ten stereotyp postrzegania języka czeskiego ma starą tradycję, sięgającą XVI wieku, kiedy to w Dworzaninie polskim Łukasz Górnicki pisał:  „Język czeski jest piękny, ale jakoby troszkę pieszczący, a męsczyźnie mało przystojny”.    Jacek Baluch, ze Wstępu

Polska Jasienicy. Biografia publicysty

Arkadiusz Kierys

„Nie można już wątpić, że system komunistyczny osiągnąłby znacznie więcej i funkcjonował bez porównania lepiej, gdyby nie metoda trzymania «myśli w obcęgach»” – pisał Jasienica w Pamiętniku. Leon Lech Beynar – znany szerzej pod literackim pseudonimem Paweł Jasienica – jest w Polsce symbolem opozycji intelektualnej wobec PRL i autorem poczytnych prac historycznych. Współcześni znali go jednak jako człowieka apolitycznego (ze skłonnościami do libertynizmu), czego wyrazem było unikanie przynależności do korporacji studenckich czasów sanacji i partii politycznych Polski Ludowej. Dlaczego więc, mimo potrzeby mentalnej neutralności, wybrał zawód publicysty, żądający odeń deklaracji światopoglądowej? Czy istnieje możliwość zachowania godności osobistej i zawodowej w kraju totalitaryzmu ideologicznego? Przez całe życie Jasienica zmagał się z postawami społecznymi, których nie akceptował: autorytaryzmem sanacji i antysemityzmem II Rzeczypospolitej; nienawiścią narodowościową na Kresach Wschodnich w czasie okupacji sowieckiej i niemieckiej; „złotych żniw” na popieliskach obozów koncentracyjnych i Polski stalinowskiej. Mimo to uważał, że praca na rzecz Polski powojennej jest obowiązkiem każdego inteligenta, chociażby z racji dużych strat wojennych w tej właśnie warstwie społecznej. Pojmował to jako służbę narodowi, a nie reżimowi komunistycznemu, w związku z czym stał też w opozycji do swoich kolegów na emigracji; „Losy Polski zależą wprawdzie od tego, co się dzieje na szerokim świecie – pisał do nich – ale masa Polaków kształtować może historię ojczystą działając tutaj, na nadwiślańskich piaskach, a nie tam, «gdzie cytryna dojrzewa»”. Biografia Pawła Jasienicy ukazuje go jako człowieka dokonującego wyborów światopoglądowych w strasznych i ciekawych czasach, jeszcze zanim pojawił się pomysł Polski Piastów i Jagiellonów.   Arkadiusz Kierys - rocznik 1968, torunianin. absolwent Wydziału Nauk Historycznych Uniwersytetu Mikołaja Kopernika, wnikliwy obserwator cichszych a znaczących momentów historii. W kręgu jego zainteresowań znajdują się dzieje opozycji intelektualnej w PRL oraz historia historiografii polskiej. Wynikiem tych zainteresowań stała się praca na temat życia i działalności Leona Lecha Beynara (pseud. Paweł Jasienica). Jest autorem skryptu pomocniczego z historii dla uczniów szczególnie uzdolnionych humanistycznie: Historia Mundi. Starożytność. Od prehistorii do imperium perskiego (Toruń, 2010). Obecnie kończy opracowanie zbioru artykułów Pawła Jasienicy pt.: „Historia to nie dziwka”. Antologia tekstów Pawła Jasienicy, jego interlokutorów i recenzentów.

Ukraińskie Beskidy Wschodnie Tom II. Na beskidzkich szlakach. Część 1

Janusz Gudowski

Przewodnik po Karpatach Wschodnich omawiający: Gorgany, Czarnohorę, ukraińskie Karpaty Marmaroskie i Połoniny Hryniawskie.

Od powstania słuckiego po białoruską rewolucję (1920-2020). Dyskurs oporu

Aliaksandr Raspapou, Andriej Moskwin

Problematyka białoruskiego oporu wobec agresywnej polityki wschodniego sąsiada Białorusi po wydarzeniach 2020 roku nabrała nowego brzmienia i została zaktualizowana. Ostatnia dekada była naznaczona licznymi aktami agresji Rosji na byłe kraje sowieckie, a Białoruś została uwikłana w tę agresję z powodu prorosyjskiej postawy przywódców kraju. Rok 2020 ukazał nieznane wcześniej zjawiska i procesy w społeczeństwie białoruskim, sprawił, że konieczne stało się zrozumienie ich znaczenia dla procesu formowania się narodu białoruskiego. Co ważne, oprócz rzeczywistych potrzeb białoruskich, zrozumienie form, treści, kontekstu białoruskich protestów ma również wartość dla społeczności światowej - zmusiło do spojrzenia na Białorusinów i Białoruś nie jak na przedmiot, lecz jak na podmiot światowych procesów politycznych. Z tego punktu widzenia problematyka monografii Od powstania słuckiego po białoruskiej rewolucji (1920-2020). Dyskurs oporu jest z pewnością istotna i ważna.

Światy oświeconych i romantycznych. Doświadczenia, uczucia, wyobraźnia

red. Bożena Mazurkowa

Prace zgromadzone w tomie przybliżają utrwalone przez twórców oświeceniowych i romantycznych rozliczne obrazy wielorako pojmowanego i postrzeganego świata ludzkich doświadczeń, przeżyć i doznań, uroków i zagrożeń natury, miejsc oraz spraw przez człowieka projektowanych i oswojonych. W publikacji odnaleźć można rozprawy opisujące przyrodę otaczającą człowieka, obejmującą zarówno teoretyczne rozważania związane z koncepcją naśladowania natury, jak i architektoniczne opisy kompleksów pałacowo-ogrodowych oraz wizje klęsk żywiołowych utrwalone na kartach dawnych modlitewników. Autorzy prezentują interesujące relacje z podróży krajowych i zagranicznych utrwalone w oświeceniowych diariuszach, pamiętnikach i utworach literackich. Mowa w nich między innymi o czystości i higienie w Rzeczypospolitej, wspomnieniach i intymnych doznaniach piszących ówcześnie kobiet, obrazach prezentujących zarówno miejskie jak i wiejskie realia otaczającej człowieka rzeczywistości. Omówione zostały także ówczesne poradniki medyczne, w których opisano zalecenia i przestrogi dla przyszłych matek. Rozprawy podejmują ponadto zagadnienia związane z symboliką śmierci oraz przestrzeni eschatologicznych. Ze względu na duże zróżnicowanie tematyczne i zakres podjętej problematyki książka jest adresowana do szerokiego grona odbiorców – zarówno specjalistów zajmujących się literaturą, kulturą oraz historią XVIII i XIX stulecia, jak i do osób zainteresowanych ówczesnymi realiami, które zostały utrwalone na kartach dawnych dzienników podróży, pamiętników i modlitewników, obejmujących świat ludzkich doświadczeń, trudów i obaw.

Plastikowe M3, czyli czeska pornografia

Petra Hůlová

Plastikowe M3, czyli czeska pornografia to proza, która z całego dorobku literackiego Petry Hůlovej wywołała największą burzę wśród krytyki. Autorka otrzymała za nią Nagrodę Jiřího Ortena (nagroda przyznawana autorom poniżej trzydziestego roku życia), na jej podstawie powstała sztuka teatralna Czeska pornografia (reż. Viktorie Čermáková). Książka ostro prowokuje i wkurza, bawi i zniecierpliwia, wywołuje mimowolne podniecenie i chęć wydania okrzyku „po co to?!”. Bohaterka – trzydziestoletnia praska prostytutka – w lekko postrzelonym monologu z wyjątkową fantazją słowotwórczą odkrywa tajemnice najstarszego zawodu świata. Bezwstydnie opisuje często fałszywą pieśń „wtykacza” (wagina) i „raszpli” (penis). A cały ten seks rozgrywa się w dekoracjach współczesnego digiświata, którego hipokryzję demaskuje równie namiętnie, jak nasze najskrytsze fantazje. Humor, ironia, barwne neologizmy charakteryzujące „te sprawy” i oryginalna narracja sprawiają, że Plastikowe M3... nie jest obsceniczną lekturą dla panów, ale świetną zabawą, choć już po pierwszych kilku stronach czytelnika zaczyna nurtować pytanie, czy autorka przypadkiem nie robi sobie z niego jaj... A Twoja raszpla / Twój wtykacz – jak się ma w digiświecie? Za przekład Plastikowego M3 na język polski tłumaczka książki, Julia Różewicz, otrzymała Nagrodę Literatury na Świecie 2013 w kategorii Nowa Twarz.

Permakultura i ogrodnictwo dzikie

Johann i Sandra Peham

Johann Johann Peham i Sandra Peham – pionierzy upraw dzikich – pokazują, jak dołożyć własną cegiełkę do ochrony klimatu, stosując w praktyce zasady permakultury lub ogrodnictwa/rolnictwa dzikiego. Najważniejsze jest stworzenie lub zachowanie w ogrodzie obiegu zamkniętego – dzięki temu rozwiązaniu stanie się on samowystarczalnym organizmem. W klasycznej permakulturze obieg zamknięty zapewniają różne elementy ogrodu, m.in. oczka wodne i stawy, spirale ogrodowe czy tarasy. W ogrodnictwie dzikim jeszcze większy nacisk kładzie się na to, czego potrzebuje zarówno sam ogród, jak i jego mieszkańcy. Poszczególne rozwiązania dostosowuje się więc do konkretnego stanowiska, na którym powstaje ogród, i do własnych potrzeb, tworząc na przykład pagórki ziołowo- warzywne zamiast spiral ziołowych. Książka zawiera mnóstwo praktycznych porad: JAK ZAPLANOWAĆ OGRÓD Z OBIEGIEM NATURALNYM GDZIE KUPIĆ MIESZANKĘ NASION NA ŁĄKĘ KWIETNĄ JAK ZAŁOŻYĆ ZAGON PAGÓRKOWY – KROK PO KROKU W JAKI SPOSÓB ZAKŁADAĆ RABATY NA ZBOCZACH JAK STWORZYĆ Z WIERZBY ŻYWOPŁOT LUB ZIELONE IGLOO JAK SIĘ POZBYĆ ŚLIMAKÓW I INNYCH NIEPROSZONYCH GOŚCI JAK PRZETWORZYĆ WŁASNE PLONY W DOMOWE SPECJAŁY

Wierzę w Kościół Chrystusowy. Materiały homiletyczne na rok liturgiczny 2022/2023 Cykl A, cz. 3

Ks. Michał Dąbrówka

W ramach realizacji programu chcemy odsłonić całe bogactwo treściowe prawdy o Kościele. Uświadomić wiernym, że Kościół jako dzieło Bosko-ludzkie stanowi misterium, którego nie sposób ogarnąć rozumem, i dlatego "domaga się wiary". Równocześnie chcemy pokazać, że Kościół "wart jest wiary" ze względy na obecność i aktywność w nim Boga, ze względu na jego wartość zbawczą i obfitość Bożych darów, z których człowiek może czerpać.

Efektywność finansjalizacji państw członkowskich Unii Europejskiej

Tomasz Florczak

Ostatni kryzys finansowy zwrócił uwagę na duże znaczenie sektora finansowego, głównie banków, dla gospodarki. Poszukiwanie źródeł tego kryzysu spowodowało wzrost zainteresowania relacjami między sferą finansową a sferą realną, które zmieniały się w czasie. O wzroście znaczenia sektora finansowego świadczy występujące w dyskursie naukowym określenie jednego z etapów transformacji gospodarki jako przejścia od kapitalizmu przemysłowego do finansowego. W ramach nurtu historii myśli ekonomicznej, neoliberalizmu, akceptowano zbiór idei dotyczących m.in. ograniczania roli państwa, uznania rynku za doskonale efektywny, konkurencyjny i stabilny, występowania takich zjawisk, jak: globalizacja, liberalizacja oraz finansjalizacja. Finansjalizacja była związana z redefiniowaniem ekonomicznych funkcji sektora finansowego, a jedną z nich jest jego oddziaływanie na wzrost gospodarczy. W publikacji podjęto temat finansjalizacji sektorów bankowych dwudziestu ośmiu państw członkowskich Unii Europejskiej. W badaniach uwzględniono zmienne opisujące sektor bankowy oraz sferę realną gospodarki. Zweryfikowano hipotezę główną, że finansjalizacja rozumiana jako wzrost sektora bankowego negatywnie wpływa na wzrost gospodarczy państw członkowskich Unii Europejskiej w latach 2008–2018. W pracy zastosowano metody nieparametryczne – analizę obwiedni danych i indeks Malmquista. * Monografia stanowi oryginalne rozwiązanie aktualnego i ważnego problemu naukowego, jakim jest efektywność finansjalizacji w krajach Unii Europejskiej. Autor, opierając się na obszernych studiach literaturowych i wynikach badań dotyczących finansjalizacji, projektuje i realizuje własne badanie empiryczne, a także robi krok do przodu w zakresie rozszerzania stanu wiedzy na temat finansjalizacji. Interesujący sposób prezentacji treści, wsparty bogatą bazą faktograficzną, własnymi grafikami i tabelami porównawczymi, pomaga Czytelnikowi w zrozumieniu niełatwych zagadnień poruszanych w książce. Z recenzji dr. hab. Krzysztofa Waliszewskiego

Z najstarszego i najczystszego światła słonecznego / Од најстара и најчиста сончевина

Aco Szopow

W poezji Aco Szopowa, którą wyróżniają wzniosłość i ekstatyczne uniesienie oraz wizyjne, liryczne obrazy, dominują historyczny dramat ojczyzny - Macedonii i osobisty dramat jego życia. To one "podpowiadają" mu kolejne poetyckie słowa i kierują jego poetycką wyobraźnią. Szopow stworzył własny język i poetykę, zadziwiającą idiomatykę złożoną z obrazów-słów i mowy mitycznej płynącej z głębokich pokładów nad- i podświadomości. Przywołuje archetypy, w których dokonuje się transfer uczuć i doświadczeń zbiorowych i kształtuje się obraz nadrealnej rzeczywistości istniejącej ponad prawami logiki, rozumu, norm moralnych i estetycznych. W swoich wierszach Aco Szopow kreuje nowy świat poetycki, dotąd nieznany i dla wielu hermetyczny. Maciej Kawka