O biznesie po polsku. Wprowadzenie do języka biznesu. Podręcznik do nauki języka polskiego (B1, B2)

Marzena Kowalska

Wstęp   Doświadczenie w  pracy dydaktycznej  z  cudzoziemcami  uczącymi  się  języka  polskiego, wśród których znaczącą liczbę stanowią biznesmeni, pokazało, że potrzebny jest podręcznik o tematyce biznesowej na średnim poziomie. Autorka wyszła z założenia, że już na poziomie średnio zaawansowanym możliwe jest, a zarazem pożądane posługiwanie się językiem specjalistycznym, jakim jest język biznesu.   Podręcznik  został  adresowany do  tych wszystkich, którzy ukończyli naukę  języka polskiego na poziomie podstawowym A1 i A2. Jest to więc podręcznik dla poziomów średnich B1 i B2, napisany z myślą o tych, którzy chcą poznać realia prowadzenia biznesu w Polsce, podstawowe słownictwo oraz struktury syntaktyczne używane w tej dziedzinie. Powstawaniu  O  biznesie  po  polsku  przyświecała  taka  koncepcja  metodyczna,  aby jako podręcznik specjalistyczny prezentował on słownictwo oraz struktury używane w biznesie, jednocześnie przywoływał struktury gramatyczne i słownictwo poznane przez uczących się języka polskiego na poziomie podstawowym - A1 i A2   I tak na przykład w lekcji pierwszej. „Dane  osobowe" pojawia  się nowe  słownictwo  z  kwestionariusza  osobowego  (stanowisko, zameldowanie),  ale  także powtarzane  są podstawowe konstrukcje  z narzędnikiem  (jestem Polakiem, jestem inżynierem, czy - mam 25 lat, pracuję w firmie x)   Takie podejście metodyczne pozwala na łagodne przejście z języka ogólnego do specjalistycznego   Uczący się nie są przytłoczeni nadmiarem nowego słownictwa i konstrukcji, nie są nieprzyjemnie zaskoczeni i zablokowani. Podręcznik może  być wykorzystywany  zarówno  do  pracy  z  nauczycielem,  jak  i  samodzielnej pracy uczącego się. Stosunkowo prosty układ poszczególnych części oraz klucz do ćwiczeń pozwalają na samodzielną naukę. Układ lekcji w podręczniku jest następujący: tekst lub dialog słownictwo ogólne słownictwo tematyczne 15 minut na gramatykę (w tym m in. konstrukcje zdań) ćwiczenia wiadomości gospodarcze   Na końcu podręcznika znajdują się: słowniczek do tematów: „Czas wolny" oraz „Giełda" tablice gramatyczne klucz do ćwiczeń słownik Tekst i dialogi (w zależności od tematu i kontekstu sytuacyjnego jest to albo dialog, albo tekst ciągły) prezentują ogólne realia prowadzenia biznesu w Polsce, konstrukcje syntaktyczne oraz słownictwo dotyczące danego tematu. Jako teksty modelowe mogą stanowić punkt wyjścia lekcji. Ta część może służyć ćwiczeniom w czytaniu oraz pracy nad wymową (teksty zostały nagrane na CD). Dialogi  i  teksty nie  tworzą  jakiejś historii, a to dlatego,  iż  zamiarem  autorki było,  aby z lekcji korzystano na zasadzie poradnika - uczący się może czytać dowolną lekcję, której znajomość jest mu potrzebna, np. „O gospodarce" czy „Rozmowa przez telefon". Słownictwo podzielone zostało na dwie grupy - ogólne oraz tematyczne. Słownictwo tematyczne zawiera zarówno słownictwo specjalistyczne związane z tematem lekcji, jak i słownictwo ogólne czy potoczne, które rozszerza zasób słów dotyczących tematów lekcji. W jego skład weszły również wyrażenia i  zwroty. Część  słownictwa  tematycznego stanowi punkt  „Łatwo zapamiętasz", w którym prezentowane są internacjonalizmy. W obrębie słownictwa tematycznego znalazły się słowa, które nie pojawiły się w tekście danej lekcji. O ich włączeniu zdecydowało kryterium frekwencyjne - analiza tekstów prasowych oraz tekstów autentycznych, pisanych przez biznesmenów. W słowniczku podaje się dwie formy czasownika, w kolejności - najpierw niedokonany, potem dokonany, niezależnie od tego, który czasownik pojawił się w tekście. Zdarza się, iż pewne słowa, które autorka uznała za ważne, a  jednocześnie trudne do zapamiętania, powtarzają się w słowniczku dwukrotnie (np. potwierdzać, odwoływać, przekładać znajdują się w lekcji 3 oraz w lekcji 8)   Przyswojenie słownictwa specjalistycznego jest obok opanowania konstrukcji syntaktycznych podstawą posługiwania się językiem specjalistycznym   Dlatego nowe słowa są potem używane w ćwiczeniach zarówno leksykalnych, jak i gramatycznych. Dzięki dużej ilości powtórzeń mogą być zapamiętane przez uczących się. Punkt „15 minut na gramatykę" prezentuje nowe zagadnienia gramatyczne albo też przywołuje te poznane w trakcie kursu podstawowego, które autorka uznała za  trudne,  jak np. odmiana czasownika chcieć w trybie warunkowym. Pamiętając jednak o tym, że podręcznik ukazuje się w  serii  „Język  polski  dla  cudzoziemców", autorka nie powtarza wszystkich zagadnień gramatycznych, które pojawiają  się w trakcie kursu (deklinacji rzeczownika czy koniugacji). Podstawą, do której odsyła się korzystających z O biznesie po polsku, jest podręcznik Ewy Lipińskiej Z polskim na ty. Dla tych wszystkich, którym dla przypomnienia gramatyki wystarczy rzut oka na tablice, na końcu podręcznika zamieszczono tablice gramatyczne - zestawienie odmiany rzeczowników, zaimków dzierżawczych oraz zaimków osobowych przez przypadki, odmiany czasownika, a także zestawienie liczebników w mianowniku, bierniku i dopełniaczu. W paragrafie „Konstrukcje" prezentowane są konstrukcje syntaktyczne, do których należą zarówno konstrukcje charakterystyczne dla  języka biznesu,  jak i takie, które  stosowane są w języku ogólnym. Podstawą ostatniej części podręcznika, w której ćwiczone jest  rozumienie ze  słuchu,  są krótkie artykuły prasowe nagrane na CD   Ich treść stanowią informacje gospodarcze. Integrując rozumienie ze słuchu z pozostałymi sprawnościami, autorka proponuje na koniec pytania wiążące się z treścią artykułu, a jednocześnie odwołujące się do doświadczenia uczącego się, na które może on odpowiedzieć ustnie lub pisemnie. Podręcznik został przetestowany na sześciu różnych grupach średnio zaawansowanych  

Sieci wiedzy. Teoria zarządzania między nauką a praktyką

Karolina J. Dudek

Jak można nauczyć się zarządzania? Czy wiedza zdobywana w trakcie studiów jest przydatna? Co trzeba wiedzieć, żeby móc uchodzić za profesjonalistę? By odpowiedzieć na te pytania, Karolina J. Dudek analizuje opowieści studentów i absolwentów Szkoły Głównej Handlowej w Warszawie. Jakich dokonywali wyborów? Czego i gdzie się uczyli? Czego nauczyło ich życie organizacyjne? To nie tylko barwne opisy pierwszych doświadczeń zawodowych, lecz także wiele praktycznych porad i przestróg. Wnikliwa analiza pokazuje struktury wiedzy ludzi odpowiedzialnych za procesy ekonomiczne i gospodarcze. Autorka proponuje nowatorskie ujęcie pojmowania i badania wiedzy profesjonalnej, wykorzystujące koncepcje uczenia się przez doświadczenie oraz wiedzy wytwarzanej przez zbiorowości w sieciach wiedzy. „Istotnym walorem książki jest wejście na pola badawcze, które w warunkach polskich są słabo rozpoznane, a jej cele i sposób ich realizacji mają w znacznej mierze charakter nowatorski. Wyróżnia ją dobra konstrukcja, osadzenie w perspektywicznych podejściach teoretycznych, duża kultura metodologiczna i interesująca analiza empiryczna. Wynikiem badań jest rekonstrukcja wiedzy akademickiej konfrontowanej z językiem i narracją „wiedzy ukrytej” tworzonej w dużych korporacjach gospodarczych, która ma istotne konsekwencje także dla przyszłości nauki i dydaktyki zarządzania oraz standardów corporate governance w przedsiębiorstwach”. prof. dr hab. Krzysztof Jasiecki

Muzeum i zmiana. Losy muzeów narracyjnych

praca zbiorowa

„Współczesne muzeum narracyjne związane jest ze zmianami w muzealnictwie światowym, jakie zaszły na przełomie ostatniej dekady XX wieku i początku XXI stulecia. Do zadań muzeum narracyjnego należą nie tylko zbieranie, konserwacja i przechowywanie oraz prezentowanie i promowanie informacji o zbiorach. Mecenasi lub twórcy ekspozycji wykazują ambicję opowiedzenia związanej z ekspozycją całościowej historii. Jej celem jest nie tylko prowadzenie narracji, ale też zaproszenie do dyskusji na temat prezentowanego wydarzenia czy zjawiska. W związku z tym rozszerza się zasób metod eksponowania przedmiotów z zastosowaniem zarówno tradycyjnych (na przykład scenografia), jak i nowoczesnych technik prezentacji, w tym wirtualizacji przekazu. Twórcy ekspozycji narracyjnej odwołują się jednocześnie do poznawania poprzez zmysły (wzrok, dotyk, dźwięk, zapach), ale także przywiązują wagę do roli emocji w odbiorze. Koncentracja tych celów, metod i bodźców, a także intencje twórców, by stworzyć wielowątkową narrację, pozwalają mówić o narracyjności muzeum” (fragment książki).   Tom Muzeum i zmiana. Losy muzeów narracyjnych to prezentacja wyników badań i doświadczeń naukowców, ale też praktyków podejmujących kwestię współczesnego muzealnictwa historycznego w Polsce w ujęciu narracyjnym. Jego wyjątkowość polega na interdyscyplinarności podejść poszczególnych autorów. Czytelnik znajdzie tu teksty zawierające muzeologiczne, historyczne, socjologiczne, politologiczne, psychologiczne aspekty problemu tworzenia i funkcjonowania muzeów narracyjnych.   Celem autorów jest prezentacja doświadczeń z „narracją w muzeum” wielu polskich współczesnych muzeów historycznych, które powstały w ostatnich latach właśnie jako narracyjne. Pomysł opracowania niniejszej publikacji zrodził się w czasie dyskusji w gronie polskich muzeologów i praktyków. Zostali oni zainspirowani fenomenem tak zwanego boomu muzealnego w Polsce ‒ niewątpliwie narracyjne muzea historyczne to jedno z najciekawszych zjawisk we współczesnej kulturze.    Niniejszy tom nie podsumowuje ani tym bardziej nie zamyka dyskusji o współczesnym muzealnictwie narracyjnym. Na kartach tej pracy zbiorowej czytelnicy znajdą także szereg postulatów badawczych, które należałoby podjąć w przyszłości.  Wstęp, Jan Ołdakowski 

Podejście zadaniowe do nauczania i uczenia się języków obcych. Na przykładzie języka polskiego jako obcego

Iwona Janowska

Książka Podejście zadaniowe do nauczania i uczenia się języków obcych wyrosła na gruncie potrzeb współczesnej dydaktyki językowej, które pojawiły się po opublikowaniu Europejskiego systemu opisu kształcenia językowego. Podejmuje ona w sposób całościowy kwestie związane z podejściem zadaniowym - nową koncepcją uczenia się i nauczania języków obcych przedstawioną w tym dokumencie. Celem pracy jest nie tylko wszechstronna analiza i prezentacja zagadnień teoretycznych, dotyczących stosowania zadań w procesie przyswajania języka, ale również interpretacja zasad podejścia zadaniowego w świetle praktyki pedagogicznej. Służą temu przykładowe materiały praktyczne opracowane dla potrzeb wdrażania dydaktyki zadaniowej do nauczania języka polskiego jako obcego. Praca adresowana jest do wszystkich osób zainteresowanych kształceniem językowym: uczących się i nauczycieli, twórców programów i podręczników, autorów zadań egzaminacyjnych. Książka Iwony Janowskiej jest próbą objęcia całokształtu zagadnień związanych z podejściem zadaniowym do uczenia się i nauczania języków obcych. Celem książki jest prezentacja podstawowych założeń programowych tego podejścia oraz interpretacja założeń teoretycznych w świetle praktyki pedagogicznej. Wypracowane i przedstawione w niniejszej pracy materiały, strategie i procedury przyczynić się mogą do uściślenia i rozpowszechnienia metodyki zadaniowej, a przede wszystkim do podniesienia jakości nauczania i uczenia się języków obcych.

Raport o stanie komunikacji społecznej w Polsce (sierpień 1980-13 grudnia 1981)

Walery Pisarek

Jerzy Mikułowski Pomorski, Obraz kryzysu komunikowania masowego PRL odczytany po ćwierci wieku Walery Pisarek, Słowo wstępne Walery Pisarek, Wstęp     I. Przemiany świadomości społeczeństwa polskiego    II. Zainteresowania społeczne a sposoby ich zaspokajania   III. Postawy wobec mediów    IV. Selekcja odbiorcza mediów     V. Prasa jako informator i komentator bieżących wydarzeń    VI. Rynek informacji prasowo-radiowo-telewizyjnej   VII. Pozaoficjalne kanały komunikacji społecznej  VIII. Dziennikarze i ich rola w komunikacji społecznej    IX. Polityka redakcyjna w prasie, radiu i telewizji     X. Główne problemy polityki informacyjnej         (sierpień 1980-grudzień 1981)    XI. Podsumowanie    ANEKS (oprac. Sylwester Dziki)      I. Kalendarium ważniejszych wydarzeń       31 VIII - 31 XII 1980        1 I - 13 XII 1981   II. Deklaracje, dokumenty, wystąpienia oficjalne      1. Uchwały, dyskusje sejmowe      2. Uchwały partyjne, wypowiedzi kierownictwa, oceny i rezolucje organizacji PZPR      3. Uchwały, wypowiedzi kierownictwa, rezolucje ZSL      4. Uchwały, wypowiedzi kierownictwa, rezolucje SD      5. Deklaracje rzecznika Rządu PRL, oceny przedstawicieli Rządu      6. Stanowisko Kościoła katolickiego i ugrupowań katolickich      7.Uchwały, rezolucje, oświadczenia NSZZ "Solidarność"      8. Uchwały, rezolucje, oświadczenia SDP, zespołów dziennikarskich i Rady SDP      9. Varia   Indeks nazwisk

Materia(ł) fotografii. Obrazy środowiska przyrodniczego we współczesnych praktykach wizualnych

Marianna Michałowska

Tematem książki są technologiczne i kulturowe przemiany, w które jest uwikłana fotografia, a także ślad, jaki technika zostawia w środowisku przyrodniczym. Autorka śledzi je na tle współczesnych koncepcji "humanistyki ekologicznej", takich jak studia ekokulturowe, literaturoznawcza ekokrytyka czy badania nad wizualną kulturą ekologiczną. Nurty te - ważne w dobie gwałtownych przeobrażeń środowiska - są jednak tylko tłem rekonstrukcji artystycznych opowieści o świecie. Łączą się w nich codzienne praktyki fotograficznej dokumentacji, naukowe podejście do rzeczywistości oraz działania twórcze i eksperymentalne. W narracjach o plastiku, betonie, roślinach, wodzie i energii artyści krytycznie analizują ludzkie dziedzictwo odciśnięte w materiałach, żywych organizmach i rzeczach. Kształtują one wyobraźnię i wrażliwość przyrodniczą odbiorców przekazów medialnych, jakże istotną dla myślenia o naturokulturowej tkance otaczającego nas świata.

W krainie Pierzastego Węża. Historia Meksyku od podboju do czasów współczesnych

Karol Derwich

Tequila, burrito, Acapulco, Majowie, „Pancho” Villa, zapatyści… Wielu spotkało się z tymi określeniami - Meksyk staje się państwem coraz lepiej znanym i coraz bliższym. Coraz większa jest też chęć głębszego poznania tego niezwykle interesującego kraju. Pomysł przygotowania niniejszej książki zrodził się pod wpływem wykładów poświęconych problematyce meksykańskiej, realizowanych przez Autora w Instytucie Amerykanistyki i Studiów Polonijnych UJ. Uczestniczą w nich przede wszystkim studenci studiów latynoamerykańskich, ale także i innych kierunków - pragnący poszerzyć swoją wiedzę o Meksyku. Książka ta jest więc próbą wyjścia naprzeciw oczekiwaniom tych wszystkich, którzy z różnych powodów chcą bliżej poznać historię i współczesność tego kraju.    Karol Derwich – adiunkt w Zakładzie Ameryki Łacińskiej Instytutu Amerykanistyki i Studiów Polonijnych UJ. Absolwent studiów magisterskich w Instytucie Nauk Politycznych i Stosunków Międzynarodowych Uniwersytetu Jagiellońskiego oraz Centrum Studiów Latynoamerykańskich Uniwersytetu Warszawskiego. W Instytucie Amerykanistyki i Studiów Polonijnych przygotował rozprawę doktorską poświęconą latynoamerykańskiej polityce Stanów Zjednoczonych. Autor monografii Instrumenty polityki zagranicznej USA wobec państw Ameryki Łacińskiej, 1945 -2000 oraz redaktor tomu Meksyk w XXI wieku. Polityka – społeczeństwo - gospodarka. Uczestnik licznych konferencji krajowych i międzynarodowych, autor artykułów poświęconych współczesnym przemianom politycznym i gospodarczym w Ameryce Łacińskiej oraz stosunkom międzynarodowym w zachodniej półkuli. Obecne zainteresowania naukowe związane są z procesami demokratyzacji w Ameryce Łacińskiej, szczególnie w Meksyku.

Metafizyczny wymiar piękna w malarstwie Jerzego Nowosielskiego

Adriana Adamska

Metafizyczny wymiar piękna w malarstwie Jerzego Nowosielskiego to forma hołdu złożonego zasłużonemu artyście. Z punktu widzenia historii sztuki na temat malarstwa Jerzego Nowosielskiego wypowiedziano niemal wszystko. W tej sytuacji szansą, by dodać coś nowego jest filozofia i teologia – po pierwsze ze względu na silne uzasadnienie teologiczne programu artystycznego malarza; po drugie – ze względu na „Przedmiot” dyscypliny, który Sam będąc niewyczerpanym, sprawia, że wszystko, co Go dotyczy także nie może mieć końca, a w miarę dociekań objawia wciąż niezgłębione pokłady Jego bogactwa i splendoru. W myśl tej idei autorka postawiła sobie za cel przedstawienie tej funkcji sztuki, która umożliwia kontakt z sacrum, a tym samym rozwój życia duchowego, które może wzrastać nie tylko w przestrzeni liturgii. Lektura książki to spotkanie ze światem piękna obrazów, które łącząc osiągnięcia sztuki współczesnej z tradycją ikony czynią przekaz pomagający odkryć na nowo człowiekowi przełomu XX i XXI wieku wartość dobra, prawdy, piękna oraz miłości.

Podróż bez celu

Fryderyk hr. Skarbek

Podróż bez celu to trzecia powieść autorstwa Fryderyka hrabiego Skarbka wydana w latach 1824-1825, a wznawiana tylko raz, w 1840 r. Niniejsza edycja została przygotowana z myślą o przywróceniu czytelnikowi tego wartościowego i niesłusznie zapomnianego utworu. Chętnym pozwoli ona wybrać się wraz z profesorem ekonomii w literacką podróż na Śląsk i do Saksonii, przypatrzeć się XIX-wiecznemu światu niejako od środka, przez pryzmat spojrzenia pana narratora, po trosze sentymentalnego kochanka, wielbiciela prozy Laurence'a Sterne'a, przede wszystkim jednak społecznika zatroskanego losem współczesnych mu ludzi i dbającego o jak najlepszą drogę rozwoju dla swojej ojczyzny. Wędrówkę tę umili niebanalny humor oraz ciekawe przemyślenia, które w większości po upływie dokładnie dwustu lat pozostają ujmująco aktualne. Edycja Podróży bez celu Fryderyka Skarbka to przedsięwzięcie z wielu powodów zasługujące na uwagę. Mówimy tutaj o jednym z najważniejszych polskich prozaików nie tylko doby późnego oświecenia, ale całego okresu poprzedzającego w naszym powieściopisarstwie nastanie tzw. dojrzałego realizmu, a więc czas przypadający na drugą połowę XIX w. Mimo takiego usytuowania twórczości w procesie ewolucji rodzimej prozy fikcjonalnej, Skarbek pozostaje współcześnie autorem właściwie nieznanym, będąc rozpoznawalnym głównie w kręgu polonistycznym - by nie powiedzieć, że wyłącznie wśród historyków literatury. dr hab. Grzegorz Zając, prof. UJ To niewątpliwie próba zasługująca na uwagę środowiska naukowego, potwierdzona nie tylko dużą pieczołowitością i erudycją autorki, ale także znakomitym opanowaniem warsztatu pracy, nieprzeciętną wiedzą z zakresu historii literatury dawnej, umiejętnością krytycznej selekcji opracowań i dystansu do zawartych w nich tez, a nadto godną podziwu skrupulatnością przy analizie samego dzieła. prof. zw. dr hab. Albert Gorzkowski Olga Radziszewska - absolwentka filologii polskiej i edytorstwa na Wydziale Polonistyki UJ (2018), laureatka stypendium im. S. Pyjasa (2019), koordynatorka projektów programu "Ojczysty - dodaj do ulubionych": Wiśniowsko godka (2017, 2018) oraz Na Przykopie i Zaborku (2019), doktorantka Szkoły Doktorskiej Nauk Humanistycznych UJ. Zajmuje się analizą leksyki i przygotowaniem elektronicznego korpusu powieści polskiej lat 1800-1830.

Filozofia przyrody współcześnie

Mariola Kuszyk-Bytniewska, Andrzej Łukasik

Na niniejszy tom składają się wybrane teksty referatów wygłoszonych na ogólnopolskiej konferencji naukowej z udziałem gości zagranicznych Filozofia przyrody współcześnie, zorganizowanej w Lublinie w dniach 17-18 kwietnia 2008 r. przez Zakład Ontologii i Teorii Poznania Instytutu Filozofii UMCS oraz Lubelski Oddział Polskiego Towarzystwa Filozoficznego. Filozofia przyrody jest fascynującą dyscypliną, gdyż jej zagadnienia dotyczą fundamentalnych aspektów świata, będących niegdyś przedmiotem wyłącznie filozoficznej spekulacji, a współcześnie także przedmiotem badań nauk szczegółowych. Praca ukazuje wielkie bogactwo, złożoność i wieloaspektowość problematyki pojawiającej się w ramach filozofii przyrody i nauk szczegółowych, zarówno przyrodniczych, jak i matematycznych. W części pierwszej (Zagadnienia statusu filozofii przyrody, jej relacji do nauk przyrodniczych i metafizyki) zebrano teksty dotyczące problematyki metafilozoficznej: zagadnienia relacji między filozofią przyrody a naukami przyrodniczymi i techniką z jednej strony, oraz pozostałymi dyscyplinami filozoficznymi, w szczególności zaś metafizyką (ontologią) z drugiej. W części drugiej (Filozoficzne zagadnienia nauk przyrodniczych) znajdują się artykuły podejmujące filozoficzne zagadnienia fizyki, chemii, kosmologii i biologii oraz matematyki. Część trzecia (Wybrane zagadnienia filozofii przyrody) jest zbiorem tekstów dotyczących istnienia przypadku i celowości w świecie, rozróżnienia na przedmioty naturalne i sztuczne, filozoficznych zagadnień związanych z wpływem na współczesną filozofię przyrody technologii informatycznych, komputerowych systemów odkryć naukowych oraz filozofii procesu.

Witraż. W poszukiwaniu tożsamości. O dzieciach i sierotach wojennych

Michał Christian

Autor był sierotą wojenną. Jedną z około 400 tysięcy innych, jemu podobnych. Szczególność jego sieroctwa polegała na tym, że nie wiedział, kim jest – Polakiem czy Niemcem? Kiedy się urodził? Data urodzenia została wybrana przez dom dziecka jako jedna z dwóch możliwych. Jak się nazywał? W użyciu była wersja nazwiska, którą sam sobie poprawił, gdy nadarzyła się ku temu sposobność. W wieku 18 lat otrzymał poświadczoną sądownie metrykę, do której wymyślił wszystkie niezbędne dane. Jego książka stanowi rzadki dokument codziennego życia ostatnich świadków tamtych czasów – sierot, dla których prawdziwym domem stały się domy dziecka wczesnego PRL. Jednocześnie Witraż… jest książką, która tworzy niezwykłą, wszechstronną panoramę wojennej historii dzieci. Michał Christian zaczął bowiem dociekać swojej tożsamości i szeroko zakrojone poszukiwania stały się częścią książki. Przedzierał się przez literaturę i archiwalia, docierał do wielu osób. Poszukiwania prowadził wszędzie tam, gdzie w czasie wojny aresztowano, rozstrzeliwano i wywożono ludność polską. Tam, gdzie mogły rodzić się lub przebywać sieroty – w Lebensbornach, w niemieckich domach publicznych i obozach koncentracyjnych. W jednym ze śląskich Polenlagrów natrafił na „swój” ślad. Był to wąski, wysoki i kolorowy witraż zakończony gotyckim ostrołukiem. Swoista pieczęć, która się odcisnęła w jego umyśle, gdy był maleńkim dzieckiem. Poszedł tym tropem. Przez cztery lata poszukiwań wniknął w wojenną tragedię ludzi i niewyobrażalną gehennę dzieci. Nasuwa się myśl, że to bardziej ich losy śledził, aniżeli szukał siebie. A jednak! Udało mu się odnaleźć ślady swoich korzeni.

"mimo wszystko, chwal, tak, bądź wdzięczny". Poprzednie sezony. Wiersze

Janusz Szuber

To nie jest poezja taniego pocieszenia. Poeta ma świadomość ostatecznej klęski wszystkiego, tego, że żyjąc tracimy życie [...]. Patrzy prosto w oczy słońca i śmierci [...], jednak - i to jest wielka moc tej poezji - stosunkowo niewiele miejsca poświęca swojemu nieszczęściu. Natomiast sporo uwagi poświęca temu, aby jego własne odczucie egzystencjalnego fiaska nie stało się nieszczęściem na pokaz. Jeśli chcieć przyszpilić, nazwać tę postawę, to chyba najbardziej adekwatnym określeniem [...] będzie mężność. O, tak, wiersz Szubera jako ćwiczenie się w mężności, jako znak pokory, skromnej w sobie, ściszonej w dykcji. Jan Burnatowski Książka skomponowana przez Jana Burnatowskiego [...] przynosi oryginalną interpretację jednego aspektu tej twórczości, wywiedzionego z frazy Horacego, która nabiera w wersji Szubera i w interpretacji krytycznoliterackiej nowych odcieni znaczeniowych. Nadto sam Poeta zyskuje wyrazistą osobowość dzięki tekstom Antoniego Libery, Krzysztofa Lisowskiego, Pawła Huelle, Małgorzaty Lebdy i Alicji Rose. I rzecz najważniejsza - przynosi wybór wierszy zrobiony już po odejściu Szubera, gdy jego życie i dzieło spełniło się i dopełniło. Te trzy wymiary tomu czynią zeń rzecz wyjątkową, rzec by można metaforycznie "stereoskopową". dr hab. Krystyna Latawiec, prof. Uniwersytetu Pedagogicznego

Społeczność małych miast południowej Małopolski od końca XVI do końca XVIII wieku

Piotr Miodunka

Społeczności małych miast w okresie ostatnich dwustu lat przedrozbiorowej Rzeczypospolitej nie budziły do tej pory większego, poza regionalistami, zainteresowania historyków. Małe miasta postrzegano najczęściej jako ośrodki podupadłe, zamieszkałe głównie przez rolników. Wnikliwa analiza szerokiej gamy źródeł – setek zapisów metryk ślubów, chrztów i pogrzebów, a także rękopisów i druków: lustracji i inwentarzy, rejestrów podatkowych, wizytacji kościelnych, ksiąg relacji sądów grodzkich, spisów wojskowych – pozwala jednak na skorygowanie takiego obrazu. Głównym punktem odniesienia są trzy niewielkie ośrodki: Pilzno, Przecław i Wojnicz, przedstawione na tle pozostałych miast tej wielkości, położonych na południu historycznej Małopolski. Ustalenia zawarte w książce dotyczą zarówno spraw ogólnych – wielkości zaludnienia, migracji i związków z wiejskim otoczeniem – jak i bardziej szczegółowych: wewnętrznej hierarchii (zwłaszcza związanej ze sprawowaniem władzy) czy sposobów zarobkowania. Wiele uwagi poświęcono także charakterystyce małomieszczańskiej rodziny i cyklowi życia przeciętnego mieszkańca. Książka jest pozycją ze wszech miar wartościową […]. Otrzymujemy bowiem monografię maksymalnie – co podkreślam z naciskiem – wielostronnie źródłową, podejmującą istotne i ciągle aktualne problemy funkcjonowania społeczności małych organizmów miejskich, które, jak dobrze wiemy, dominowały w pejzażu urbanizacyjnym dawnej Rzeczypospolitej szlacheckiej. prof. zw. dr hab. Cezary Kuklo Autor zastosował z powodzeniem jakże pożądane we współczesnej historii społecznej metody mieszane, oparte na ilościowych źródłach metrykalnych i narracyjnych (np. księgi miejskie), tworząc urozmaicony obraz społeczności małych miast południowej Małopolski w długim ciągu dziejowym. dr hab. Mateusz Wyżga Piotr Miodunka – historyk, prawnik, adiunkt w Katedrze Historii Gospodarczej i Społecznej Uniwersytetu Ekonomicznego w Krakowie, współautor monografii Pilzna i Wojnicza oraz Ekobiografii Krakowa. Jego zainteresowania badawcze obejmują: historię społeczno-gospodarczą Polski do XIX wieku, demografię historyczną, geografię historyczną i historię środowiskową. "Na podstawie obserwacji miast z terenu południowej Małopolski nie wydaje się słuszne – moim zdaniem – sprowadzanie małych miast do roli swoistych tworów pośrednich między wsiami a miastami. W sposób zasadniczy ich struktura społeczna i ekonomiczna nie różniła się od miast większych. Były to miasta w pełnym tego słowa znaczeniu – tyle że w mniejszej skali. […] Mieszkańcy owych mniejszych ośrodków mieli w pełni świadomość mieszczańskiej kondycji, a także negatywnych i pozytywnych stron swojej pozycji w ramach własnego stanu i całego społeczeństwa. Nie odbiegały one zbytnio od współczesnych różnic między mniejszym a większym miastem." fragment książki

Wrażliwi krwiopijcy. O współczesnych antybohaterach wampirycznych

Michał Wolski

Otaczają nas wampiry. W zasadzie gdzie się nie obejrzeć, można jakiegoś znaleźć. Towarzyszą nam od zawsze – niektórzy uważają, że gdy człowiek po raz pierwszy uświadomił sobie swoją własną śmiertelność, to od razu ożywił swoje lęki przed śmiercią i tym, co może go czekać później. Lęki te – uosobione w figurze wampira – pozostały żywe pomimo rozwoju nauki i lepszego zrozumienia świata. Z czasem krwiopijca zamiast uosabiać śmierć zaczął symbolizować granicę między światem żywych i umarłych, stając się zarazem idealną figurą transgresji, wiecznego zawieszenia „pomiędzy”. A potem nastał XX wiek i okazało się, że towarzyszą mu w tym uczucia. W zeszłym stuleciu przestaliśmy bać się wampira, a zaczęliśmy bać się, że sami jesteśmy wampirami. Wyobrażenie krwiopijcy stało się lustrem, w którym odbijały się nasze niedoskonałości, słabości, lęki przed niedopasowaniem i pasożytowaniem na innych. Wampiry coraz częściej jawiły nam się nie jako demony, a postacie ułomne, nieszczęśliwe i niezdolne do zmiany swojego życia – słowem takie, które współczesna kultura nazywa antybohaterami. Michał Wolski – dr, literaturoznawca, badacz współczesnej kultury popularnej. Pracuje w Instytucie Filologii Polskiej UWr, jest też prezesem Stowarzyszenia Badaczy Popkultury i Edukacji Popkulturowej „Trickster”. Z wampirami zmaga się (naukowo) dłużej, niż pamięta, i nie powiedział jeszcze ostatniego słowa.  

Czas na czasownik (B2)

Piotr Garncarek

Podręczniki UNIVERSITAS są zgodne z zasadami certyfikacji języka polskiego jako obcego Podręcznik Czas na czasownik stanowi zbiór ćwiczeń związanych z odmianą, składnią i semantyką czasownika, części mowy stanowiącej jądro każdego zdania polskiego i sprawiającej kłopoty każdemu z cudzoziemców uczących się polszczyzny. Nie jest on jednak tylko klasycznym zbiorem ćwiczeń: każda z jego trzydziestu pięciu części rozpoczyna się od interesującego tekstu, ukazującego te formy czasownika, które stanowią jej centrum. Następujące po nim ćwiczenia zwracają uwagę na formy czasownika, kontekst ich występowania i związaną z nim wieloznaczność. Szczególnie dużo uwagi poświęca autor aspektowi polskiego czasownika, a więc temu zagadnieniu, które wielu studentów uważa za najtrudniejsze w opanowaniu polskich czasowników. Dlatego podręcznik ten może towarzyszyć nauce języka polskiego jako obcego praktycznie na każdym jej etapie.

Roksolanki

Szymon Zimorowic

Szymon Zimorowic, pierwotnie Ozimek (1608 lub 1609-29), brat Józefa Bartłomieja, poeta; wesele swego brata (1629) uświetnił cyklem pieśni Roksolanki, to jest ruskie panny... (wydane w 1654), należących do najwybitniejszych osiągnięć staropolskiej liryki miłosnej. Cykl pieśni jest rodzajem turnieju poetyckiego o kunsztownej budowie, przedstawiającym liryczne zwierzenia 69 bohaterów. Bohaterowie podzieleni są na dwa chóry panien i jeden chór młodzieńców. Nie wiemy, czy liryczne teksty posłużyły do odegrania prawdziwego widowiska na weselu brata autora, ale nawiązania do słowiańskiej obrzędowości weselnej są wyraźne. Miłość przedstawiana w pieśniach jest siłą magiczną i tajemniczą, niepoznawalną, niezrozumiałą w swym działaniu, a tym samym niepoddającą się racjonalnemu opisowi.

Śmierć Don Kichota. O nowości w kulturze i literaturze ponowoczesnej

Gerard Marek Ronge

Śmierć Don Kichota. O nowości w kulturze i literaturze ponowoczesnej to przeprowadzona w duchu szkoły frankfurckiej refleksja nad kondycją kultury zachodniej, naznaczonej piętnem Zagłady z czasów drugiej wojny światowej. Autor przygląda się wydarzeniom rozgrywającym się około połowy XX wieku, które stanowią dla niego kres trwania określonej formacji kulturowej, nazywanej okcydentalną nowoczesnością. Jest to zarazem moment, w którym zaczyna wyłaniać się prawdziwie ponowoczesna i postmodernistyczna kultura, niebędąca jednak, wbrew często spotykanym opiniom, niekończącym się zbiorem cytatów i remiksów kultury nowoczesnej, lecz prawdziwie nową formacją kulturową o globalnym zasięgu. "[...] Ronge potrafi o zagadnieniach delikatnych, często złożonych, mówić językiem zrozumiałym, klarownym. Widać też u młodego badacza intelektualną odwagę w stawianiu pytań już raz w dzisiejszej humanistyce zadanych, autonomię myśli, pasję poszukiwawczą i poznawczą ciekawość". Z recenzji prof. dr. hab. Sławomira Buryły [...] Ronge przekonuje, że gwałtowna konsumpcja kultury zachodniej po roku 1989, która pozwoliła na pojawienie się nowych form ekspresji i perspektyw oglądu rzeczywistości, przyczyniając się do lawinowego i chaotycznego przyrostu dyskursów, eksperymentów i prowokacji - postrzeganych paradoksalnie jako wyczerpanie się kultury - była jedyną możliwą i logiczną odpowiedzią na apel Fullera o zjednoczenie się ludzkości w imię ratowania Statku Kosmicznego Ziemia". Z recenzji dr hab. Doroty Kozickiej, prof. UJ Gerard Ronge (ur. 1994) - literaturoznawca, doktor nauk humanistycznych, adiunkt na Wydziale Filologii Polskiej i Klasycznej Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu. Absolwent Międzyobszarowych Indywidualnych Studiów Humanistycznych i Społecznych macierzystej uczelni. Autor artykułów naukowych, publikowanych między innymi w czasopismach "Forum Poetyki", "Literatura i Kultura Popularna", "Studia Norwidiana". Kilkukrotny laureat stypendium Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego oraz programu "Diamentowy grant".

Z najstarszych dziejów Uniwersytetu Krakowskiego. Szkice

Jerzy Wyrozumski

Na przeoranej już pod względem kulturalnym glebie zakiełkowała w połowie XIV w. myśl utworzenia w Krakowie uniwersytetu. Zrodziła się nie w głowach mieszczan, ale w otoczeniu króla, zapewne za przykładem fundacji praskiej, choć nie da się całkowicie wyłączyć tego, że to światlejsi przedstawiciele miasta królowi tę myśl podpowiedzieli. Nie ulega wszakże wątpliwości, że w samym akcie tworzenia uniwersytetu w Krakowie w 1364 r. miasto współuczestniczyło. Ten model uniwersytecki, który za wzorem włoskim przyjęto dla Krakowa, był zresztą typowo miejski, choc służyć miał aparatowi państwowemu. (Jerzy Wyrozumski, Dzieje Krakowa, t. 1)

Fotografia i propaganda. Polski fotoreportaż prasowy w dwudziestoleciu międzywojennym

Marcin Krzanicki

Fotografia jest genialnym źródłem do poznania historii, ale jednocześnie potrafi być źródłem niesamowicie zwodniczym, zwłaszcza, jeśli zapomni się o tym, jak bardzo jej wierzymy i jak bardzo potrafimy być uzależnieni od jej przekazu. Zróbmy szybki test: czy wiecie Państwo jak wygląda Statua Wolności? Zapewne tak. Ale jaka by była odpowiedź, gdyby pytanie brzmiało: czy widziałeś Statuę Wolności na własne oczy? Podobnie, jak my, czytelnicy tygodników ilustrowanych okresu międzywojennego oglądali szereg wydarzeń oczami fotografów i osób, dobierających zdjęcia do kolejnego wydania. Dla sobie współczesnych, ujęcia te tworzyły mniejszy lub większy fragment ich świata. My, przez ich pryzmat patrzymy na historię. Czy nie jest jednak tak, że wszyscy ulegliśmy pewnemu złudzeniu, że patrzymy na rzeczywistość, a tak naprawdę patrzymy na starannie dobrany jej fragment, który i w przodkach i w nas tworzy zaledwie odbicie tego co było – nierzadko odbicie niczym z krzywego zwierciadła.   Marcin Krzanicki, absolwent Uniwersytetu Rzeszowskiego (historia) i Wyższej Szkoły Europejskiej w Krakowie (Public Relations). Fotografię traktuje jako fragment komunikacji społecznej, w jej wizualnym aspekcie. Autor artykułów i prac popularnonaukowych podejmujących tematykę kreowania wizerunki Polski w amerykańskiej prasie dwudziestolecia międzywojennego, fotografii na usługach niemieckiej i sowieckiej propagandy we wrześniu 1939 r. i komiksu w okresie PRL-u.  

Polonistyka bez granic. Tom 1: Wiedza o literaturze i kulturze. Tom 2: Glottodydaktyka polonistyczna - współczesny język polski - językowy obraz świata

Ryszard Nycz, Władysław Miodunka, Tomasz Kunz

  Książka jest owocem IV Kongresu Polonistyki Zagranicznej, który odbył się w Krakowie w dniach 9-11 października 2008 roku. Ukazuje się w postaci dwu obszernych tomów: pierwszy z nich zawiera referaty odnoszące się do polonistyki za granicą, literatury i kultury polskiej, także komparatystyki i translatologii; drugi - referaty z dziedziny glottodydaktyki polonistycznej, lingwistyki i socjolingwistyki polonistycznej, także gramatyki kontrastywnej i językowego obrazu świata. Każdy z tomów otwierają referaty plenarne, zamieszczone w dziale Polonistyka bez granic.

Głosy, formy, światy. Warianty poezji nowoczesnej

Piotr Michałowski

Książka jest próbą nowego spojrzenia na polską poezję XX wieku w konfrontacji z teoretycznym modelem poezji nowoczesnej, wciąż dyskusyjnym, toteż pojętym tu możliwie szeroko i wielowariantowo - jako spektrum autorskich idei i poetyk połączonych wspólnym wyzwaniem. Indywidualne decyzje artystyczne i egzystencjalne powodują  bowiem znaczne różnice w relacjach między czterema głównymi elementami poetyckiej „gry w nowoczesność": „Ja - Świat - Język - Tekst" i tworzą z nich odmienne konfiguracje. Gra nie obejmuje całej poezji dwudziestowiecznej, ale tylko pewne jej nurty, pewnych autorów, wreszcie - niektóre wiersze. Pozostawia więc szerokie marginesy, które albo stanowią „szarą strefę" nowoczesności, albo wręcz wymykają się jej kategoriom i problematyce. Na tych marginesach  znaleźć można jednak istotne punkty odniesienia. Postaciami pierwszoplanowymi wydają się Leśmian i Przyboś - omawiani w tej pracy parokrotnie i występujący jako protagoniści w różnych kontekstach, ujawniających zarówno podobieństwa postaw jak różnice. Nie znaczy to jednak, że zestawienie porównawcze obu poetów stanowi główny przedmiot czy oś konstrukcyjną całego wywodu. Na drugim planie sytuuje się Szymborska, nieco dalej - grupa liczniejsza i bardzo zróżnicowana, w której znalazł się Białoszewski, Nowak i Oszajca, wreszcie autor fraszek Sztaudynger. Są wreszcie postaci trzecioplanowe i epizodyczne: Bursa, Harasymowicz, Różewicz, Wierzyński, Kornhauser, lecz wielu ważnych dla nowoczesności twórców nie pojawia się wcale. Nie jest to bowiem książka o poetach, ale o poezji. Status autorów przywoływanych w poszczególnych opowieściach, które są swego rodzaju wariacjami na temat wariantów sztuki słowa, jest zmienny i przygodny, gdyż nie wynika z hierarchii portretowanych osobowości, ale z przyjętych perspektyw badawczych i potrzeb zilustrowania wybranych zjawisk. A zjawiska te zostały ukazane w kilku przekrojach: koncepcji podmiotu oraz jego relacji ze światem, gatunków i odmiennych ról poezji w komunikacji językowej.  Piotr Michałowski - teoretyk i historyk literatury, profesor w Zakładzie Teorii i Antropologii Literatury Uniwersytetu Szczecińskiego. Jest autorem książek naukowych: Miniatura poetycka (Szczecin 1999) oraz Granice poezji i poezja bez granic (Szczecin 2001), opracowania i wstępu do wydanego w serii „Biblioteka Polska" poematu Tuwima Kwiaty polskie (Kraków 2004). Opublikował także zbiory poezji: Poemat w czerwieni (Poznań 1984, w drugim obiegu), Powidok powietrza (Szczecin 1994), Za czarnym wielokropkiem... (Szczecin 1999), Rytmy, albo wiersze na czas (Bydgoszcz 2007), cykl limeryków Li(me)ryczny plan Szczecina (Szczecin 1998)  i  zbiór pastiszów Głosem prawie cudzym (Z poezji okołokonferencyjnej) (Kraków 2004).  

Człowiek jako słowo i ciało. W poszukiwaniu nowej koncepcji podmiotu

Katarzyna Gurczyńska-Sady

Książka wyrasta z niezwykle ambitnego zamierzenia, Autorka chce bowiem zrekonstruować współczesną wizję podmiotu, niezależnie od różnic zachodzących między poszczególnymi autorami i szkołami filozoficznymi. (...) Wprawdzie przedstawiciele poszczególnych szkół filozoficznych akcentują raczej różnice niż podobieństwa między swoimi doktrynami, to jednak podzielają również wspólne przekonania, nawet jeśli nie są tego świadomi. Założenie to, samo w sobie racjonalne i uzasadnione, pozwoliło Katarzynie Gurczyńskiej-Sady oryginalnie i twórczo spojrzeć na jeden z najważniejszych sporów filozoficznych nowożytności, dotyczący natury podmiotu oraz jego relacji do świata. Autorka próbuje zrekonstruować wizję podmiotu (czy raczej – destrukcji podmiotu), charakterystyczną dla wieku XX (...).  Z dużym znawstwem kreśli najpierw destrukcję podmiotu rozumianego jako substancjalna dusza, potem także destrukcję podmiotu utożsamianego z ciałem, rozpływającego się w rozmaitych językowych grach, stylach życia czy społecznych funkcjach. Znakomite analizy zarówno podmiotu kartezjańskiego, jak też jego współczesnych krytyk, zdradzają z jednej strony nieprzeciętną erudycję Autorki, z drugiej – bardzo rzadką umiejętność swobodnego poruszania się po tekstach tak różnych filozofów, jak Wittgenstein, Scheler, Heidegger, Sartre, Foucault, Nietzsche, Gadamer, Deleuze, Kant, Husserl, Fleck, Merleau-Ponty czy Arendt. W moim odczuciu trafną diagnozą jest przekonanie Autorki, iż destrukcja podmiotu wiąże się z jednej strony z roztopieniem go w języku (...), z drugiej – z jego transcendencją, polegającą jednak nie na przekraczaniu siebie (jak przyjmowała tradycyjna filozofia metafizyczna), lecz z zaangażowaniem w społeczny wymiar istnienia. Podmiot przestaje być bowiem substancjalnym indywiduum, stając się niesamodzielnym elementem wielu różnych, nadrzędnych względem niego, struktur, grup czy całości (przyjmujących każdorazowo enigmatyczną formę nieokreślonego „my”). Zjawisko to powoduje nie tylko desubstancjalizację podmiotu, lecz wprost jego całkowite rozproszenie w płynnych strukturach względem niego zewnętrznych.   Z recenzji wydawniczej prof. Ireneusza Ziemińskiego   Katarzyna Gurczyńska-Sady jest kierownikiem Katedry Filozofii Kultury w Instytucie Filozofii i Socjologii Uniwersytetu Pedagogicznego im. KEN w Krakowie. Opublikowała m.in. książki Metafizyczne tezy Traktatu logiczno-filozoficznego Ludwiga Wittgensteina (2000), Podmiot jako byt otwarty : problematyka podmiotowości w późnych pismach Wittgensteina (2007) oraz wspólnie z Wojciechem Sady Wielcy filozofowie współczesności (2012). Obecnie pochłaniają ją dociekania nad etycznymi konsekwencjami nowego obrazu podmiotu, jaki wyłania się z prac najwybitniejszych filozofów XX wieku.  

Liberum veto. Studium porównawczo-historyczne

Władysław Konopczyński

Praca należy do kanonu prac historycznych, poświęconych dziejom Rzeczypospolitej szlacheckiej. W obszernym studium komparatystycznym fenomen polskiego liberum veto przedstawiono na szerokim tle porównawczym – Anglii, Francji, Niemiec, Węgier, Czech i krajów skandynawskich; omówiono genezę, rozkwit i upadek instytucji prawnej liberum veto. To także jedna z prób odpowiedzi na pytanie o specyfikę polskiego parlamentaryzmu od XV do XVIII wieku oraz wpływu przemian ustrojowych i społeczno-obyczajowych na upadek państwa. Pozycja ważna dla badaczy dziejów Polski oraz dla studentów historii, zarówno studiów magisterskich, jak i doktorskich. Władysław Konopczyński (1880-1952) – należy do najwybitniejszych i najpłodniejszych polskich historyków (pełne wydanie jego dzieł obejmowałoby ok. 50 tomów). Zajmował się głównie historią Polski XVIII wieku oraz problematyką prawno-ustrojową Rzeczypospolitej. Pisałem te książkę dla ludzi myślących i pragnących myśleć. Przy tym dla ludzi, którzy nie boja sie patrzeć w oczy prawdzie historycznej, chociażby najsmutniejszej. Ktokolwiek więc uważa historię za romans uzasadniony źródłowo, kto szuka w niej tylko podniety dla swej wyobraźni bez pogłębienia rozumowego, ten niech poświęci swoje "niepróżnujące próżnowanie" innej lekturze. (...) Pisałem bez żadnej tendencji politycznej ani społeczej. Temat jest zbyt poważny, by się godziło zniekształcić go i wyzyskiwać dla powszednich celów publicystycznych. Czasy naze są też poważne i wymagają trzeźwego porachunku z przeszłością. Za dni apuchtinowskich w Królestwie, w chwilach największego ucisku i depresji, trzeba było przede wszystkim zwalczać w sobie przesadny pesymizm, pielęgnować w sercu polskim cześć dla tradycji narodowych. ten cel wysokim stopniu osiągnięto. Dziś chodzi o co innego, chodzi o mądrą budowę państwa. Budowniczym nowej Polski przystoi pogląd na dzieje surowy a sprawiedliwy, ścisły a nieubłagany, taki właśnie pogląd, jaki przyswiecał epoce Sejmu Czteroletniego i Księstwa Warszawskiego. Osiągnąć i zachować ten krytyczny punkt widzenia, było jedyną z góry powziętą dąznością autora.

Moment lingwistyczny. O wczesnym pisarstwie Ryszarda Krynickiego i Stanisława Barańczaka

Tomasz Cieślak-Sokołowski

Książka ta jest próbą zbudowania takiej interpretacji wczesnego pisarstwa Ryszarda Krynickiego i Stanisława Barańczaka, która byłaby w stanie jednocześnie zdać relację z pewnego momentu historycznego oraz wyznaczyć istotną linię przemian polskiej poezji współczesnej. Stanowi ona także próbę (wstępnego) wypracowania koncepcji późnego modernizmu jako poręcznego konceptu historycznoliterackiego. Wreszcie – stara się przetestować pewien język interpretacji modernistycznej poezji, którego punktów inicjalnych szukać by można w (paradoksalnym) uścisku amerykańskiej dekonstrukcji i rosyjskiego formalizmu. Moment lingwistyczny jest jednak – niezależnie od mniej lub bardziej doraźnych celów mu towarzyszących – nade wszystko relacją z pewnego „rodzinnego romansu”. Drogi wiodące od tekstu do tekstu, ścieżki – z czasem mocno już zarośnięte i słabo czytelne – prowadzące od wiersza do wiersza stanowią dla mnie w tej książce podstawową przestrzeń interpretacyjnego (zarazem) trudu i przyjemności. (ze Wstępu)