Człowiek i Wszechświat

Brian Cox

Brawurowo napisana książka prowadzi czytelnika przez kolejne kroki, za sprawą których Ziemia przestała zajmować w powszechnej wyobraźni centralne miejsce w Kosmosie, i stała się tym, czym jest dzisiaj - jedną z miliardów planet krążących wokół miliardów podobnych do Słońca gwiazd. W jaki sposób odnaleźć sens w takim Wszechświecie? Komu mamy za to dziękować, a kto poświęcił swoje życie za promowanie tej idei? Czy jesteśmy sami w Kosmosie? Cox i Cohen zręcznie łączą rygorystyczną wiedzę naukową ze swobodną prowokacją intelektualną, aby zaproponować własną odpowiedź na jedno z najtrudniejszych pytań filozoficznych, jakie zadała sobie ludzkość. W tej książce, powstałej jako kontynuacja uznanej serii dokumentalnej BBC, profesor Brian Cox pokazuje nam Kosmos, którego jeszcze nie widzieliśmy - jako miejsce pełne przedziwnych i potężnych zjawisk przyrodniczych. "Sunday Express" Dzięki romantycznemu, poetyckiemu podejściu do astrofizyki czytanie tej książki nie przywodzi na myśl uczestniczenia w szkolnym wykładzie, a raczej słuchanie opowieści. I to naprawdę dobrej opowieści. "The Guardian"

Kod kreatywności. Sztuka i innowacje w epoce sztucznej inteligencji

Marcus du Sautoy

Czy komputer może zostać kompozytorem? Czy da się stworzyć algorytm, który napisze powieść godną Nobla? Czy sztuczna inteligencja może tworzyć sztukę? My, ludzie, posiadamy niezwykłą umiejętność. Za pomocą dźwięków, obrazów i znaków potrafimy uwznioślić, pogłębić i przekształcić naszą egzystencję. To nieograniczona kreatywność czyni nas wyjątkowymi. Kreatywnośc jest kodem, który ewolucja przez miliony lat doskonaliła w naszych mózgach. To poczucie wyjątkowości zaczyna jednak słabnąć w związku z olbrzymim postępem w dziedzinie sztucznej inteligencji (AI). W coraz szerszym spektrum zadań algorytmy prześcigają swoich ludzkich twórców. Czy jednak maszyny będą mogły same tworzyć, zaskakując nas nowymi formami artystycznego wyrazu? W Kodzie kreatywności Marcus du Sautoy zastanawia się, na czym polega kreatywność w sztuce, literaturze, muzyce i... matematyce. Przygląda się działaniu algorytmów, które choć wydają się z definicji przeczyć jakiejkolwiek twórczości, stoją za współczesnymi sukcesami AI. Jego zdaniem, próby stworzenia prawdziwie kreatywnych maszyn pozwolą nam nie tylko lepiej radzić sobie z wyzwaniami przyszłości, ale także lepiej zrozumieć, kim sami jesteśmy. Du Sautoy jest nauczycielem, który objaśnia nie tylko dokonania programistów i twórców, ale także matematykę chaosu leżącą u podstaw sztuki i naszej emocjonalnej reakcji na nią. – Hans Ulrich Obrist Fascynująca książka! Jeżeli doświadczenia, nadzieje, marzenia i wizje kształtujące ludzką wyobraźnię nie są niczym więcej niż „kodem”, to prędzej czy później maszyna go złamie. Co więcej, du Sautoy prezentuje wybór świadectw dowodzących, że to się już stało! – "The Times"

Nie jesteś sam w domu. Od drobnoustrojów po krocionogi, śpieszki i pszczoły miodne. Historia naturalna stworzeń z którymi dzielimy życie

Robert Dunn

Profesor biologii Rob Dunn i jego współpracownicy wykorzystali pojęcia i techniki synekologii, aby rozwikłać zagadki funkcjonowania powszechnie ignorowanego ekosystemu – ludzkiego domostwa. Ich badania wzbogacają nasze zrozumienie jego funkcji, a także pozwalają pojąć to, jak nasze interakcje z istotami żywymi zamieszkującymi środowisko domowe wpływają na nasze zdrowie i dobre samopoczucie. Jeśli kiedykolwiek chciałeś wiedzieć, z czym dzielisz swoją przestrzeń życiową, ta książka dostarczy ci obszernego źródła informacji. Niektóre cię zachwycą, niektóre przerażą. Cudowna, dobrze napisana książka dla tych, którzy są zainteresowani tym, co żyje wokół nich ( - i -  dosłownie na nich). Nie czytać przed snem!

Jedna chwila w dziejach wszechświata. Lemaître i jego Kosmos

Michał Heller

Georges Lemaître, belgijski duchowny i uczony, jest uznawany za jednego z twórców kosmologii. W swoich polemikach z Einsteinem, przynajmniej dwa razy to on miał rację. I to w kluczowych sprawach. Po raz pierwszy, gdy – wbrew Einsteinowi – osobliwość w jego równaniach zinterpretował jako początek wszechświata (dlatego nazywa się Lemaître’a „ojcem Wielkiego Wybuchu”). I po raz drugi, gdy upierał się, że w równaniach trzeba zachować stałą kosmologiczną (którą dziś obciąża się odpowiedzialnością za istnienie ciemnej energii). On też pierwszy przewidział rozszerzanie się wszechświata. W tej fascynującej książce sam Lemaître przemawia do Czytelnika, w dwu esejach przedstawiając swoje poglądy. Komentarze prof. Michała Hellera kreślą kontekst historyczny i rzutują osiągnięcia Lemaître’a na współczesną scenę kosmologiczną.   Istnienie człowieka jest tylko chwilą w długiej historii wszechświata. To, że z perspektywy tej chwili możemy rozumiejącym spojrzeniem ogarniać całość i myślą wybiegać jeszcze dalej, jest czymś zachwycającym. – Michał Heller

Stany splątane. Fizyka a literatura współczesna

Dominika Oramus

Stan splątany to układ kwantowy dwóch lub więcej cząstek elementarnych wykazujący, jak to określał Einstein, „upiorne działanie na odległość”. Gdy dokonujemy pomiaru stanu jednej cząstki, druga „dostosowuje” do niej swoje parametry. Innymi słowy, dwa odległe i pozornie niezależne zjawiska okazują się ściśle ze sobą związane, a opis jednego z nich musi uwzględniać drugie.   W niniejszej książce termin „stany splątane” należy rozumieć jako metaforę określającą współzależność między fizyką a literaturą. Wykorzystując aparat badawczy literaturoznawstwa, autorka opisuje zależności pomiędzy fizyką a literaturą ostatnich stu lat. Genezą pracy było spostrzeżenie, że uproszczenia i skróty myślowe opisujące fizykę lub zjawiska z nią związane powracają konsekwentnie w kulturze XX wieku i później. Są wśród nich: z jednej strony rozłam intelektualny Zachodu na humanistykę i nauki ścisłe oraz osłabienie wiary w naukę i postęp, z drugiej zaś mit genialnego naukowca i jego moralnej odpowiedzialności za własne odkrycia.

Idee, które zmieniły świat. Od Einsteina i Gödla po Turinga i Dawkinsa

Jim Holt

Błyskotliwa opowieść o ekscentrycznych geniuszach i ich matematycznych, fizycznych i filozoficznych teoriach. Jim Holt, amerykański filozof i pisarz naukowy, udowadnia, że nawet o teorii względności czy teorii strun można pisać przystępnie i z poczuciem humoru. Opisuje najbardziej ekscytujące odkrycia naukowe ostatnich stuleci, takie jak mechanika kwantowa, teoria grup, teoria obliczalności Turinga i „problem decyzyjny”, liczby pierwsze i hipoteza dzeta Riemanna, teoria kategorii, topologia, fraktale, regresja statystyczna, teoria prawdy czy „krzywa dzwonowa”. Obok tych niezwykłych osiągnięć intelektualnych, autor prezentuje nieszablonowe szkice biograficzne ich twórców, zarówno tych sławnych, jak i nieco zapomnianych, którzy często wiedli niezwykle dramatyczne i niepozbawione absurdów życie. I tak: twórca współczesnej statystyki, sir Francis Galton, był wiktoriańskim zarozumialcem, który przeżył komiczne perypetie w afrykańskim buszu. Najbardziej rewolucyjny matematyk ostatniego półwiecza, Alexander Grothendieck, zakończył burzliwy żywot w Pirenejach jako cierpiący na urojenia pustelnik, zaś Kurt Gödel, największy ze wszystkich współczesnych logików, zagłodził się na śmierć z powodu paranoicznego przekonania, że istnieje powszechny spisek mający na celu otrucie go… Czy w ich metodach i nich samych było szaleństwo? Jim Holt przekonuje, że znacznie wieksze, niż mogłoby się wydawać!    Odważne, prowokujące do myślenia eseje. – „Nature”   Holt umiejętnie przechodzi od teologii przez kosmologię do poezji, wyjaśniając zjawisko iluzji czasu, narodziny eugeniki oraz tak zwanego nowego ateizmu. – „The Wall Street Journal”

Nauka i Teologia - niekoniecznie tylko na jednej planecie

Michał Heller

Gdy w gronie ludzi niezaangażowanych religijnie, pada słowo „teologia”, natychmiast pojawia się pytanie: Czy obecnie, wobec jej notorycznego konfliktu z nauką, można jeszcze mówić o teologii, która w jakimś racjonalnym sensie byłaby partnerką innych nauk?  Nawet jeżeli pytanie to nie zostaje wypowiedziane głośno, zawisa w powietrzu jako drążąca wątpliwość. Nie znaczy to jednak, że wszelkie polemiki ustały: zdaniem jednych, konflikty między teologią a nauką polegają wyłącznie na nieporozumieniach metodologicznych; zdaniem innych, dotykają istoty rzeczy i kompromitują teologię. Tak czy inaczej, istnienie konfliktów jest faktem historycznym. I zapewne pozostaną one z nami do końca dziejów zarówno nauki, jak i teologii. - Michał Heller   Ta książka jest nie tylko o tym, czy nasza teologia obowiązuje wyłącznie na naszej planecie, czy też ma wymiar kosmiczny, ale jeżeli teologia nie stawi czoła i temu zagadnieniu, to zmarginalizuje się już tu, na Ziemi. Naukowy obraz świata musi być naturalnym środowiskiem teologii. - Michał Heller

Siedem szkieletów. Historia najsłynniejszych ludzkich skamieniałości

Lydia Pyne

Ostatnie stulecie to czas intensywnego rozwoju paleoantropologii. Poszukiwania ludzkich przodków, prowadzone na czterech kontynentach, doprowadziły do odkrycia setek skamieniałości. Podczas gdy większość z tych znalezisk wiedzie cichy żywot w muzealnych kolekcjach, kilka z nich stało się znanymi na całym świecie ambasadorami nauki, ciesząc się niemal statusem celebrytów.   Dr Lydia Pyne prezentuje sylwetki siedmiu najbardziej znanych ludzkich skamielin: metrowego "hobbita" z wyspy Flores, neandertalczyka z La Chapelle, dziecka z Taung, mitycznego człowieka z Piltdown, człowieka pekińskiego, Australopithecus sediba oraz Lucy. Czerpiąc informacje z archiwów, muzeów i wywiadów, Pyne tworzy kulturową historię każdego słynnego okazu – począwszy od jego odkrycia, życia pozagrobowego jako eksponatu muzealnego, aż po wpływ na kulturę masową.   Ta fascynująca lektura przedstawia paleoantropologię w zupełnie nowym kontekście, przypominając nam o tym, jak przeszłość naszego gatunku w zadziwiający sposób wpływa na naszą obecną kulturę i wyobraźnię.   Siedem szkieletów to ważne przypomnienie, że jesteśmy gatunkiem mającym obsesję na swoim punkcie, który uwielbia wspaniałe legendy o bohaterach - "The Wall Street Journal"