"Enactments of Life": The Short Stories of Nadine Gordimer

Marek Pawlicki

"Enactments of Life": The Short Stories of Nadine Gordimer stanowi pierwsze studium w całości poświęcone opowiadaniom południowoafrykańskiej noblistki Nadine Gordimer, które omawiane są w kontekście jej powieści, esejów, artykułów, wywiadów i materiałów archiwalnych. Opowiadania Gordimer mogą być postrzegane jako tytułowe "odgrywania życia" (enactments of life) ukazujące prawdę zarówno historyczną, jak i osobistą o ludziach żyjących w RPA w czasie apartheidu i późniejszych przemian demokratycznych. Poprzez szczegółową analizę opowiadań noblistki, od jej wczesnych utworów aż po ostatnie, książka ukazuje rozwój polityczny i artystyczny pisarki, której twórczość literacka trwała ponad siedem dekad.

Konspekt flory roślin naczyniowych Wyżyny Śląskiej

Andrzej Urbisz

Głównym celem opracowania było podsumowanie i weryfikacja danych dotyczących roślin naczyniowych występujących na terenie Wyżyny Śląskiej. Na podstawie literatury, zbiorów zielnikowych, dostępnych baz danych oraz własnych badań terenowych, zebrano kilkaset tysięcy danych na temat lokalizacji stanowisk gatunków, odnotowanych na badanym obszarze. Został on podzielony zgodnie z założeniami metodycznymi „Atlasu rozmieszczenia roślin naczyniowych w Polsce” (ATPOL) na kwadraty o boku 2 km, których liczba wyniosła ponad 1000. Monografia zawiera pełny wykaz stanowisk wszystkich bardzo rzadkich i rzadkich gatunków roślin naczyniowych tzn. posiadających na Wyżynie Śląskiej do 25 współczesnych notowań. Uzyskane wyniki stanowią istotne uzupełnienie danych, zawartych w „Atlasie rozmieszczenia roślin naczyniowych w Polsce”, są podstawą do dalszych badań florystycznych i fitogeograficznych a także mogą zostać wykorzystane w praktyce np. w trakcie sporządzania planów zagospodarowania przestrzennego miast i gmin tego obszaru lub przy tworzeniu na jego terenie nowych form ochrony przyrody.

Zobaczyć sens. Studia o malarstwie, literaturze i życiu

red. Małgorzata Krakowiak, Aleksandra Dębska-Kossakowska

Książka zawiera cykl artykułów, których autorzy podejmują próbę wskazania sensu w procesie twórczym, kontaktach z otoczeniem, wyborach drogi życiowej. Pytania o sens bywają dziś bagatelizowane, relatywizowane albo zastępowane stwierdzeniem bezsensowności wszystkiego. W tak niesprzyjających okolicznościach autorzy, wśród których znaleźli się nie tylko teoretycy i komentatorzy cudzej twórczości, ale również artyści-praktycy, zdobyli się na odwagę poważnej refleksji o paradygmatach wartości, świadomości celu, porażkach, przezwyciężaniu trudności.

Teodora Prodromosa "Przygody Rodante i Dosyklesa"

Marcin Cyrulski

W XII wieku, w Konstantynopolu na dworze Komnenów powstały cztery romanse (trzy zachowane w całości i jeden znany jedynie we fragmentach). Jednym z tych romasnów jest właśnie dzieło Teodora Prodromosa, najsłynniejszego pisarze swojej epoki, Przygody Rodante i Dosyklesa. W dziewięciu księgach autor przedstawił dzieje miłości dwójki zakochanych bohaterów, którzy po niezwykłych przygodach i rozdzieleniu, w końcu znów są razem. Pod pozorem błahej opowieści kryje się dzieło pełne retorycznego kunsztu i aluzji do czasów współczesnych autorowi.

Język uwikłany w ponowoczesność

Izabela Łuc, Małgorzata Bortliczek

Analizy, wnioski i interpretacje wieloznakowych komunikatów reklamowych (werbalnych i graficznych) dotyczących różnych sfer aktywności ludzkiej (m.in. aktywność kulinarna, szeroko rozumiana aktywność komercyjna i konsumpcyjna, aktywność estetyczna skoncentrowana na doskonaleniu wizerunku ponowoczesnego człowieka, a także na upiększaniu i udoskonalaniu najbliższego otoczenia) to materiał składający się na prezentowaną publikację. Autorki skoncentrowały się na analizie zjawisk językowych, które oddają obraz ponowoczesności kreowanej w różnogatunkowych, różnotematycznych i różnostylowych reklamach. Ich językowo-kulturowa analiza pozwala wnioskować, że ponowoczesność została opanowana przez komercję i konsumpcję, które polegają na (de)tabuizowaniu i deprecjonowaniu wartości uwikłanych w zależności kulturowe, marketingowe, ikoniczne i stylizacyjne. Szeroka analiza reprezentatywnego zbioru tekstów reklamowych pozwoliła dostrzec wiele mechanizmów właściwych reklamie ponowoczesnej, stosowanych w celu podkreślenia różnorodnych walorów i atutów produktów i usług oferowanych konsumentom.

W zderzeniu z naturą - świętość Brata Alberta. Naturalne uwarunkowania życia duchowego świętego Alberta Chmielowskiego

Krzysztof Matuszewski

Publikacja stanowi cenne studium uwarunkowań życia duchowego Alberta Chmielowskiego (1845-1916), wybitnego Polaka, artysty-malarza, byłego powstańca i świętego Kościoła. Autor umiejętnie wykorzystał wiedzę m.in. z zakresu psychologii, historii czy historii sztuki, szukając odpowiedzi na pytanie, co kształtuje świętości człowieka. Bogactwo wszechstronnie uzdolnionej i doświadczonej natury Chmielowskiego, jego zderzenie z cierpieniem, depresją, stratami, dzięki głębokim doświadczeniom duchowym, zaowocowało przemianą, zostawiając trwały świat w środowisku, w którym żył. Publikacja jest odważną próbą całościowego ujęcia czynników, które kształtują duchowość człowieka. Stanowi cenne źródło zwłaszcza dla teologów, ale również psychologów, pedagogów, historyków i historyków sztuki, szukających powiązań między psychologią, kulturą a religią.

Szkice o przekładzie literackim. Literatura rodem z Quebecu w Polsce

Joanna Warmuzińska-Rogóż

Monografia Szkice o przekładzie literackim. Literatura rodem z Quebecu w Polsce jest pierwszym opracowaniem mającym na celu opis istniejących przekładów literatury quebeckiej w języku polskim. Badaczka łączy perspektywę historycznoliteracką oraz przekładoznawczą: przybliża zatem rodzimemu odbiorcy kontekst i problematykę analizowanych dzieł, ukazując wybrany korpus badawczy przez pryzmat konkretnych ram teoretycznych, które wydają się najbardziej odpowiednie do opisu najbardziej reprezentatywnych zjawisk i problemów tłumaczeniowych. Autorka zastanawia się kolejno nad kwestią wyboru dzieł do przekładu i decyzjami wydawców oraz charakteryzuje parateksty cechujące przełożone na język polski quebeckie powieści. Opisuje szerzej jedyną istniejącą do tej pory serię przekładową, czyli powstałe w odstępie niemal stu lat dwa tłumaczenia należącej do kanonu literackiego powieści Maria Chapdelaine Louisa Hémona. Na podstawie przekładów czterech ważnych dla rozwoju powieści w Quebecu dzieł: Agaguka Yves’a Thériaulta, Une saison dans la vie d’Emmanuel Marie-Claire Blais, Kamouraski Anne Hébert i La fille qui aimait trop les allumettes Gaétana Soucy’ego ukazuje rolę tłumacza i nieodzownej w jego działalności inwencji. Przybliża ponadto polskiemu czytelnikowi zjawisko literatury neoquebeckiej (fr. écritures migrantes), czyli tworzonej przez autorów urodzonych poza Quebekiem, badając kolejno możliwości przekładu przesyconej wielością kodów kulturowych prozy pochodzącego z Haiti Dany’ego Laferrière’a oraz tekstów mającej polskie korzenie Régine Robin. Odrębny rozdział traktuje o specyfice twórczości najważniejszego dla rozwoju quebeckiego teatru dramatopisarza, Michela Tremblaya, oraz o niepośledniej roli, jaką we wszystkich jego utworach, także prozatorskich, odgrywa joual, czyli socjolekt używany w Montrealu. Autorka podejmuje ponadto próbę opisu specyfiki antologii, czyli publikacji typowej dla przekładowego rynku wydawniczego. Pretekstem do poruszenia tego zagadnienia jest obecność na liście polskich przekładów literatury quebeckiej dwujęzycznej Antologii poezji Quebeku (1985) oraz Antologii współczesnej noweli quebeckiej (2011). Monografię zamyka refleksja na temat obrazu literatury quebeckiej na podstawie przekładów i tekstów krytycznych publikowanych w czasopismach literackich.

Studia Artystyczne. Nr 1: Sztuka w przestrzeniach współczesności

Ryszard Solik

Podjęte przez autorów „Studiów Artystycznych” próby analizy wybranych aspektów rzeczywistości stały się podstawą do tworzenia dyskursów nad miejscem i rolą sztuki we współczesności. Ideą wydawnictwa niniejszego numeru jest wielowymiarowe i interdyscyplinarne ukazanie sztuki, a w tym: muzyki, sztuk plastycznych, grafiki i gier komputerowych w różnych jej aspektach. W publikacji znajdują się następujące obszary tematyczne: teoretyczne rozważania o sztuce, jej projektowanie, wykonanie i interpretacja artystyczna, percepcja, innowacyjne trendy uprawiania sztuki oraz propagowania edukacyjnej i wychowawczej roli sztuki w szeroko rozumianym środowisku życia człowieka. Numer pierwszy publikacji nosi tytuł: „Studia Artystyczne”. Sztuka w przestrzeniach współczesności. Jest pracą zbiorową, wydawnictwem ciągłym z rocznym trybem druku. Każdy kolejny numer będzie posiadał własny podtytuł zgodny z treścią zawartych w nim tekstów. Układ publikacji jest działowy i dzieli zamieszczone w nim teksty na części tematyczne. W części pierwszej znajdują się rozprawy teoretyczne o sztuce, w drugiej opis doświadczeń i rozważań o praktyce wykonawczej sztuki, trzecia część skupia myślenie o edukacyjnych uwarunkowaniach kształcenia artystycznego na różnych poziomach kształcenia. Całość tomu zamyka Dodatek Artystyczny prezentujący najważniejsze osiągnięcia artystyczne i naukowe pedagogów Instytutu Muzyki i Instytutu Sztuki Wydziału Artystycznego w danym roku kalendarzowym. Publikacja ta jest wynikiem współpracy naukowej i artystycznej pedagogów Wydziału Artystycznego z partnerskimi ośrodkami naukowymi w kraju i spoza granic. Odbiorcami publikacji mogą być: nauczyciele akademiccy kierunków artystycznych i pedagogiczno-artystycznych, artyści profesjonalni i nieprofesjonalni, muzycy, dyrygenci, studenci, pracownicy instytucji oświatowych i kulturalno-oświatowych, muzea, biblioteki, działacze artystycznego ruchu amatorskiego, pasjonaci sztuką współczesną.