Studia Politicae Universitatis Silesiensis. T. 14

red. Jan Iwanek, Rafał Glajcar

Artykuły 14. tomu „Studia Politicae Universitatis Silesiensis” pomieszczono w czterech blokach. Dział „Systemy polityczne i gospodarcze” zawiera teksty: T. Kubina poświęcony analizie systemu gospodarczego UE, zwłaszcza jego cech charakterystycznych dla poszczególnych państw unijnych, będących również konsekwencją procesów integracji; M. Matyi dotyczący funkcjonowania szwajcarskich instytucji demokracji bezpośredniej i roli mniejszości muzułmańskiej w demokratycznym systemie politycznym; A. Kandzi poświęcony australijskiemu ruchowi republikańskiemu działającemu na rzecz odrzucenia monarchy brytyjskiego jako głowy państwa. W dziale „Polityka społeczna” pomieszczono teksty: B. Zasępy, która postuluje wczesne podjęcie działań minimalizujących skutki starzenia się społeczeństwa; P. Grzywny dotyczący tego, że bezpieczeństwo zdrowotne z racji swojej ważkości wymaga nieustannych zabiegów doprecyzowujących; N. Stępień poświęcony konieczności podjęcia działań oświatowych wobec braku skuteczności wdrażanych dotąd mechanizmów wyrównawczych. W dziale „Stosunki międzynarodowe” znalazł się tekst T. Okraski, który zwraca uwagę na to, że i zamierzone, i nieoczekiwane efekty działań chińskiego przywódcy mogą wpływać na relacje chińsko-indyjskie.            Ostatni artykuł w tomie – T. Głogowskiego – stanowi zawartość działu „Komunikowanie społeczne” i dotyczy sytuacji mediów tradycyjnych, które wobec rozwoju nowych kanałów komunikowania muszą sprostać stojącym przed nimi wyzwaniom. Tom zamyka dział „Recenzje i omówienia” z recenzją autorstwa Ł. Goniaka.

Fazowość i jej wykładniki w polszczyźnie

Karolina Lisczyk-Kubina

Monografia zawiera opis sposobów wyrażania faz akcji we współczesnej polszczyźnie. Analizom zostały poddane leksemy fazowe, takie jak: czasowniki (np. zaczynać, kontynuować, kończyć, ich bliskoznaczniki, czasowniki prefiksalne z przedrostkami za-, nad-, wz-, roz-, prze-, po-, od-, wy-, do-, na-, o-), rzeczowniki fazowe (np. początek, koniec), przymiotniki fazowe (np. początkowy, końcowy), a także jednostki nieciągłe (frazeologizmy oraz metaforyczne połączenia czasowników z rzeczownikami). Analizom materiałowym towarzyszy w monografii refleksja teoretyczna nad aspektem gramatycznym i leksykalnym czasowników fazowych, ich łączliwością, a także możliwością wzajemnego zastępowania. Namysł nad kategorią aspektu pozwolił dodatkowo uporządkować niejednorodną terminologię z zakresu fazowości.

Zazdrość i działalność naukowa. Studium z zakresu naukoznawstwa pedagogicznego

Alicja Żywczok

Jednym z motywów przedsięwzięcia badawczego stały się troska o jakość życia naukowców oraz jakość ich aktywności zawodowej, zwłaszcza dynamizm indywidualnego rozwoju naukowego. W badaniach o orientacji jakościowej (z zastosowaniem metody indywidualnych przypadków realizowanej za pośrednictwem technik: wywiadu z pracownikami naukowymi i naukowo-dydaktycznymi oraz hermeneutycznej analizy treści opublikowanych biografii i autobiografii naukowców), przedmiotem uczyniłam dogłębne poznanie opinii naukowców odnośnie do m.in. przejawów, typów, uwarunkowań, a także zapobiegania zazdrości w tej grupie zawodowej. Problematyka zazdrości wraz z upływem kolejnych epok nie stała się tematem zdezaktualizowanym, wręcz przeciwnie – wciąż istotnym pod wieloma względami: społecznym, prawnym, politycznym, moralnym, religijnym czy wychowawczym. W strukturze monografii (liczącej 250 stron) odzwierciedlają się zagadnienia niezbędne w realizacji celów badań. Tworzy ją, oprócz spisu treści i części wprowadzającej (z uzasadnieniem problematyki, opisem metodologicznych oraz organizacyjnych podstaw badań, a także struktury monografii), siedem rozdziałów, zakończenie, bibliografia, indeks osobowy, summary, słowa kluczowe w języku polskim i angielskim, a także nota o autorce. W rozdziale pierwszym w celu zidentyfikowania emocji zazdrości konieczne stało się odróżnienie jej od „zawiści”, „nienawiści”, „chciwości”. Analizy leksykalne umożliwiły również dostrzeżenie innych terminów, takich jak „współzawodnictwo”, „rywalizacja”, „konkurencja”, „ambicja” i „aspiracje”, mających pewne znaczenie w ujawnieniu genezy zazdrości. W rozdziale drugim scharakteryzowałam typy i poziomy zazdrości. Dokonałam deskrypcji faz zazdrości nadawczej i reakcji odbiorcy na zazdrość. Rezultat refleksji nad trwałością odczuwanej zazdrości stanowi opis zazdrości krótkotrwałej i chronicznej. Odsłonięcie mechanizmu, przyczyn i przedmiotów zazdrości w rozdziale trzecim pozwoliło dostrzec czynniki osobowościowe, środowiskowe i sytuacyjne stanowiące istotne przeszkody w pomyślnym rozwoju zawodowym pracowników naukowych i naukowo-dydaktycznych. Rozdział czwarty służył opisowi dyferencyjnemu objawów zazdrości: somatycznych, psychicznych i behawioralnych, oraz odsłonięciu podobieństw i różnic w ekspresji tej emocji negatywnej. W rozdziale piątym respondenci wypowiedzieli się na temat prawdopodobnych konsekwencji zazdrości dla człowieka, który jej ulega i dla doświadczającego zazdrości ze strony otoczenia społecznego. Treść rozdziału szóstego stanowi deskrypcję wartości, dyspozycji i postaw naukowców, które są przeciwieństwem zazdrości. Zawartość merytoryczna rozdziału ostatniego – siódmego dotyczy zapobiegania emocji zazdrości i niwelowania przyzwyczajenia do odczuwania zazdrości za pośrednictwem procesu edukacyjnego, zwłaszcza adeptów nauki.

Podstawy dyfrakcji promieni rentgenowskich, elektronów i neutronów

Eugeniusz Łągiewka

Podręcznik zawiera matematyczny opis związków między uporządkowaniem struktury atomowej materiałów a ich obrazami dyfrakcyjnymi uzyskanymi przy pomocy wiązki promieni rentgenowskich, elektronów i neutronów. W podręczniku zamiarem autora było pokazanie jak w oparciu o podstawowe prawa fizyczne zjawisk rozpraszania i dyfrakcji promieni rentgenowskich, elektronów i neutronów na różnych układach atomów budujących materiał, można dokonać opisu powstawania obrazu dyfrakcyjnego i wyjaśnić związki między jego charakterem a wybranymi parametrami struktury materiału. Zagadnienie to jest obecnie szczególnie istotne, gdy większość obliczeń parametrów struktury materiału prowadzona jest przy pomocy komercyjnych programów komputerowych, które niemal w sposób automatyczny pozwalają na otrzymanie ostatecznych wyników. Nie uwzględnienie w ich interpretacji możliwości i ograniczeń metodycznych oraz aparaturowych, prowadzi często do błędnych danych o strukturze materiału. Jest to szczególnie typowe dla prac młodszych, mniej doświadczonych pracowników laboratoriów, studentów i doktorantów. Podręcznik składa się w zasadzie z trzech części poświęconych kolejno rozpraszaniu i dyfrakcji promieni rentgenowskich, elektronów i neutronów na pojedynczym atomie, układzie atomów o różnej konfiguracji w materiale amorficznym, monokrystalicznym i polikrystalicznym i różnym stopniu uporządkowania. Każda część zawiera geometryczny i analityczny opis obrazu rozpraszania i dyfrakcji w zależności od wybranych parametrów struktury materiału i niektórych jego defektów. Omówiono kinematyczną i dynamiczną teorie rozpraszania, zakresy ich stosowalności oraz zjawiska ekstynkcyjne. Przy omawianiu rozpraszania i dyfrakcji wiązki elektronów uwzględniono efekty zachodzące przy różnej ich energii /elektrony wysoko- i niskoenergetyczne, sprężyście i niesprężyście rozproszone/ oraz ich efekty fizyczne przy przechodzeniu przez materiał lub odbiciu z uwzględnieniem geometrii wiązki. W podręczniku podano podstawy budowy i zasady działania oraz powstawania obrazów w klasycznej mikroskopii elektronowej i wysokorozdzielczej, w wiązce równoległej i zbieżnej, w wiązce transmisyjnej i odbiciowej, a także wykorzystaniu elektronów wstecznie rozproszonych w badaniach powierzchni /LEED, EBSD/. Trzecia część podręcznika poświęcona rozpraszaniu i dyfrakcji neutronów podaje najistotniejsze osobliwości tego zjawiska dla neutronów w porównaniu do promieni rentgenowskich i elektronów. Stanowi ona uzupełnienie dyfrakcyjnych metod badań struktury materiałów. Autor ma nadzieję, że powyższy podręcznik będzie przydatny dla studentów i doktorantów kierunków – inżynierii materiałowej, fizyki ciała stałego, metalurgii, chemii i kierunków pokrewnych, gdzie problemy badań materiałowych są przedmiotem na różnych stopniach kształcenia. Powyższy podręcznik może też być przydatny dla pracowników instytutów badawczych i kadry inżynierskiej ośrodków przemysłowych, którzy w swojej pracy zawodowej spotykają się z problemami podnoszenia jakości wytwarzanych materiałów i produktów.

Polityczność psychoanalizy. Freud - Lacan - Žižek

red. Krzysztof Kłosiński, Dawid Matuszek

„Autorom udało się zebrać teksty z bardzo różnych stron i podejść – ogólne i szczegółowe, historyczne i analityczne, interpretacyjne i spekulatywne – co daje wrażenie dobrej i rozległej mapy, dzięki której polski czytelnik będzie mógł sobie uświadomić, że teoria psychoanalityczna jest w istocie bardzo poręcznym narzędziem rozbioru zjawisk natury społecznej. I choć wielu z nas stosuje psychoanalizę w filozofii politycznej, to jednak ten tom ma charakter pod wieloma względami prekursorski: zbiera te rozproszone głosy w jedną całość, która właśnie z powodu swej wielowątkowości, staje się intelektualnie bardzo przekonująca”. (z recenzji Agaty Bielik-Robson)

Myśl i Duch. Filozoficzne i teologiczne konteksty twórczości Juliusza Słowackiego

Lucyna Nawarecka

Książka dotyczy kilku zagadnień filozoficznych i teologicznych wyłaniających się z twórczości Juliusza Słowackiego. Autorka rozważa ważną dla poety i całego romantyzmu problematykę podmiotu, włącza Słowackiego w dyskusję między idealizmem i realizmem, emanacją i kreacją. Pokazuje podobieństwa i różnice między myślą poety a filozofią Emersona i Nietzschego. Opisuje idee teologiczne Słowackiego inspirowane teologią wschodniochrześcijańską, które ułatwiają interpretację niektórych wątków mistycznej twórczości poety.  Książka próbuje aktualizować tezę Heideggera, że poezja „wzywa do myślenia”.

Rzeźba barokowa na Dolnym Śląsku w 2. połowie XVII wieku

red. Artur Kolbiarz

Zamieszczone w niniejszym tomie materiały stanowią pokłosie sesji naukowej: "Rzeźba na Śląsku w 2. połowie XVII w." zorganizowanej 20.01.2017. w Muzeum Miedzi w Legnicy. Przedsięwzięcie to miało szczególny charakter, bowiem rzeźba barokowa - potraktowana jako temat przewodni - rzadko staje się obiektem zainteresowań badawczych. Niniejsza książka nie pretenduje do prezentacji kompleksowych dziejów rzeźby na Śląsku na przestrzeni 2. połowy XVII w. Omawiane przez autorów zagadnienia dotyczą jednak obiektów, artystów, lub problemów pomijanych do tej pory, bądź słabo rozpoznanych, w istotnym stopniu uzupełniając i korygując stan badań, zawarty przede wszystkim w w wydanej przed ponad trzema dekadami syntezie rzeźby barokowej na Śląsku pióra prof. Konstantego Kalinowskiego. Śląsk - który w tym czasie wchodził w skład Monarchii Habsburskiej - pomimo peryferyjnego położenia względem Wiednia oraz Pragi poszczycić się może zabytkami rzeźby stojącymi na wysokim poziomie wykonania, łączącymi różnorodne inspiracje. Oprócz związków artystycznych z Czechami oraz Austrią działali tu również rzeźbiarze pochodzący, bądź posługujący się formami charakterystycznymi dla rzeźby południowoniemieckiej, morawskiej, flamandzkiej, czy francuskiej, czego owocem jest bogata mozaika artystyczna o szerokim spektrum stylowym. Znalazło się w niej miejsce dla nurtów klasycyzujących oraz dzieł antyklasycznych, w tym tzw. śląskiej maniery barokowej, silnie eksponującej walory ekspresyjne i zrośniętej z miejscową tradycją sztuki. Zjawiska artystyczne zapoczątkowane w rzeźbie śląskiej pomiędzy 1650, a 1700 r. miały swoją wspaniałą kulminację w 1. połowie XVIII w. Dokładniejsze rozpoznanie rzeźby siedemnastowiecznej - czemu służy także i ta publikacja - pozwala pełniej nakreślić kontekst dla erupcji ilościowej oraz jakościowej rzeźby, jakie miały miejsce na Śląsku około 1700 r.

Problemy Prawa Karnego. T. 26

red. Kazimierz Marszał

Na treść niniejszego tomu składają się studia i artykuły dotyczące: funkcjonowania zakazu reformationis in peius w związku z zaskarżeniem orzeczenia rozstrzygającego o roszczeniach cywilnych dochodzonych w postępowaniu karnym; uprawnień pokrzywdzonego na etapie wykonywania rozstrzygnięć w brytyjskim systemie prawa karnego; uchylenia zakazu prasowej publikacji danych osobowych i wizerunku a proces karny; obliczania terminów tymczasowego aresztowania; problemów kontroli formalnej aktu oskarżenia wniesionego przez oskarżyciela publicznego w polskim procesie karnym; Wincentego Skrzetuskiego poglądów na prawo karne oraz prawa karnego Ukrainy w kodeksie z 1743 r.