Podstawy dyfrakcji promieni rentgenowskich, elektronów i neutronów

Eugeniusz Łągiewka

Podręcznik zawiera matematyczny opis związków między uporządkowaniem struktury atomowej materiałów a ich obrazami dyfrakcyjnymi uzyskanymi przy pomocy wiązki promieni rentgenowskich, elektronów i neutronów. W podręczniku zamiarem autora było pokazanie jak w oparciu o podstawowe prawa fizyczne zjawisk rozpraszania i dyfrakcji promieni rentgenowskich, elektronów i neutronów na różnych układach atomów budujących materiał, można dokonać opisu powstawania obrazu dyfrakcyjnego i wyjaśnić związki między jego charakterem a wybranymi parametrami struktury materiału. Zagadnienie to jest obecnie szczególnie istotne, gdy większość obliczeń parametrów struktury materiału prowadzona jest przy pomocy komercyjnych programów komputerowych, które niemal w sposób automatyczny pozwalają na otrzymanie ostatecznych wyników. Nie uwzględnienie w ich interpretacji możliwości i ograniczeń metodycznych oraz aparaturowych, prowadzi często do błędnych danych o strukturze materiału. Jest to szczególnie typowe dla prac młodszych, mniej doświadczonych pracowników laboratoriów, studentów i doktorantów. Podręcznik składa się w zasadzie z trzech części poświęconych kolejno rozpraszaniu i dyfrakcji promieni rentgenowskich, elektronów i neutronów na pojedynczym atomie, układzie atomów o różnej konfiguracji w materiale amorficznym, monokrystalicznym i polikrystalicznym i różnym stopniu uporządkowania. Każda część zawiera geometryczny i analityczny opis obrazu rozpraszania i dyfrakcji w zależności od wybranych parametrów struktury materiału i niektórych jego defektów. Omówiono kinematyczną i dynamiczną teorie rozpraszania, zakresy ich stosowalności oraz zjawiska ekstynkcyjne. Przy omawianiu rozpraszania i dyfrakcji wiązki elektronów uwzględniono efekty zachodzące przy różnej ich energii /elektrony wysoko- i niskoenergetyczne, sprężyście i niesprężyście rozproszone/ oraz ich efekty fizyczne przy przechodzeniu przez materiał lub odbiciu z uwzględnieniem geometrii wiązki. W podręczniku podano podstawy budowy i zasady działania oraz powstawania obrazów w klasycznej mikroskopii elektronowej i wysokorozdzielczej, w wiązce równoległej i zbieżnej, w wiązce transmisyjnej i odbiciowej, a także wykorzystaniu elektronów wstecznie rozproszonych w badaniach powierzchni /LEED, EBSD/. Trzecia część podręcznika poświęcona rozpraszaniu i dyfrakcji neutronów podaje najistotniejsze osobliwości tego zjawiska dla neutronów w porównaniu do promieni rentgenowskich i elektronów. Stanowi ona uzupełnienie dyfrakcyjnych metod badań struktury materiałów. Autor ma nadzieję, że powyższy podręcznik będzie przydatny dla studentów i doktorantów kierunków – inżynierii materiałowej, fizyki ciała stałego, metalurgii, chemii i kierunków pokrewnych, gdzie problemy badań materiałowych są przedmiotem na różnych stopniach kształcenia. Powyższy podręcznik może też być przydatny dla pracowników instytutów badawczych i kadry inżynierskiej ośrodków przemysłowych, którzy w swojej pracy zawodowej spotykają się z problemami podnoszenia jakości wytwarzanych materiałów i produktów.

W głąb i w dal Ja. O poezji Mickiewicza i Słowackiego

Leszek Zwierzyński

Książka W głąb i w dal Ja. O poezji Mickiewicza i Słowackiego jest próbą nakreślenia zarysu wyobraźni polskiego romantyzmu. Opisanie tejże wyobraźni dokonane zostało na dwóch poziomach. Na pierwszym istotne tematy romantycznej poezji (skupione wokół dwóch centrów – Bytu i podmiotowości) analizowane są w perspektywie wyobraźni poetyckiej, której zmodyfikowane i rozwinięte instrumentarium umożliwiło zbadanie różnorodnej i złożonej problematyki. Na drugim poziomie owo badanie romantycznych tematów pozwoliło wydobyć i opisać istotne i indywidualne rysy samej romantycznej wyobraźni. W części pierwszej książki (Ja w przestrzeniach Bytu) zbadane i opisane zostały stabilne (metafizyczne) i dynamiczne modele bytowości poezji Słowackiego i Mickiewicza. Ta fenomenologia romantycznego Bytu dopełniona została interpretacją zła – jako drugiej, ciemnej strony Bytu – w poezji Mickiewicza. Część druga (Przestrzenie Ja) zawiera rozpoznanie i opisanie niestandardowych modeli podmiotowości romantycznej, wykraczającej poza dotychczasowe ujęcia. W centrum znalazła się interpretacja późnej poezji Mickiewicza i Słowackiego. Całość dopełniona została analizami świata wewnętrznego i kształtów romantycznej poezji mistycznej.

Wymowa młodych aktorów. Analiza wyników badań realizacji fonemów spółgłoskowych

Barbara Sambor

Prezentowane wyniki badań realizacji fonemów spółgłoskowych studentów szkół teatralnych pozwalają na stworzenie paradygmatu postępowania diagnostycznego odnoszącego się do wymowy studentów szkół aktorskich – jej badania, opisu i interpretacji w kategoriach heurystycznych, a także sformułowanie podstawowych założeń o charakterze aplikacyjnym. Analizy oparte na podstawach lingwistycznych dopełniają wiedzę o nienormatywnych realizacjach fonemów, ich istocie oraz wzajemnych powiązaniach. Niniejsza rozprawa wpisuje się w nurt badań empirycznych ważnych dla formułowania wniosków istotnych dla teorii lingwistycznej w aspekcie patofonetyki, logopedii, a także ortodoncji, laryngologii, foniatrii. Na podstawie analizy wyników badań i sformułowanych wniosków autorka prezentuje projekt programu kształcenia w zakresie logopedii medialnej.

Osobowość i kompetencje wychowawcze oligofrenopedagogów

Szymon Godawa

Monografia w znacznej mierze stanowi relację z badań, które miały na celu diagnozę cech osobowości i kompetencji wychowawczych oligofrenopedagogów, a zarazem sprawdzenie zgodności oczekiwań w tym zakresie ze stanem faktycznym. W pierwszym rozdziale omówione zostały teorie osobowości, sposoby jej badania oraz pożądane cechy oligofrenopedagogów. Drugi rozdział jest poświęcony analizie kompetencji nauczycieli, zwłaszcza kompetencji wychowawczych pedagogów specjalnych. W części metodologicznej opisano problemy badawcze, hipotezy, metody i narzędzia, a także organizację badań. W głównej części książki zaprezentowano przebieg badań fokusowych, analizy ilościowe wybranych cech osobowości i kompetencji oligofrenopedagogów (wyniki badań bezpośrednich), studia przypadków obejmujące cztery nauczycielki, a ponadto opinie rodziców dzieci z niepełnosprawnością intelektualną. Zaletą książki jest interdyscyplinarne spojrzenie na postać oligofrenopedagoga, pozwalające stworzyć jej wielowymiarowy obraz. Publikacja będzie pomocna pracownikom naukowym, a także pedagogom i studentom pedagogiki specjalnej poszukującym odpowiedzi na pytania, w jakim kierunku powinien przebiegać ich rozwój i czym powinien się charakteryzować nauczyciel skutecznie pracujący z podopiecznymi z niepełnosprawnością intelektualną.

Innowacyjność w praktyce pedagogicznej. Tom. 3: Współdziałanie rodziców - dziecka - nauczyciela

red. Renata Raszka, red. Urszula Szuścik, red. Anna Trzcionka-Wieczorek

Przedstawiona monografia pt. „Innowacyjność w praktyce pedagogicznej w kontekście współdziałania rodziców – dziecka – nauczyciela” to kolejny, trzeci tom, który poprzedziły dwa tomy pt.:  „Innowacyjność w praktyce pedagogicznej. Teoria i praktyka”. T. 1 oraz „Innowacyjność w praktyce pedagogicznej. Refleksje pedagogiczne w teorii i praktyce”, T. 2, pod redakcją Urszuli Szuścik i Renaty Raszki. Monografia stanowi kontynuację wątków podejmowanych w dwóch pierwszych tomach. Należy ją traktować jako zaproszenie Czytelników do refleksji nad nieustająco aktualnym, ważnym zagadnieniem innowacyjności pedagogicznej. Różnorodną i bogatą tematykę tekstów, zawartych w tomie trzecim, przenika przekonanie ich Autorów o niezbywalnej wartości jaką stanowi bliska współpraca rodziców, dzieci i nauczycieli (trójpodmiotowość) w edukacji przedszkolnej i wczesnoszkolnej, jak również otwartość tych podmiotów na współpracę ze środowiskiem lokalnym. Teksty, zamieszczone w monografii, zostały pogrupowane tematycznie w trzech częściach zatytułowanych następująco: 1. Alternatywne, innowacyjne działania w procesie nauczania-uczenia się, 2. Podmioty innowacyjnych działań edukacyjnych, 3. Innowacyjność w środowisku szkolnym – przykłady dobrych praktyk. Publikacja adresowana jest do nauczycieli akademickich – teoretyków i praktyków odpowiedzialnych za proces kształcenia pedagogów, nauczycieli – wychowawców w różnych instytucjach i placówkach oświatowych (przede wszystkim na niższych szczeblach edukacji), studentów pedagogiki, a także rodziców coraz liczniej organizujących nauczanie domowe swych dzieci.   Renata Raszka jest pracownikiem naukowo-dydaktycznym UŚ na Wydziale Etnologii i Nauk o Edukacji. Jej obszar zainteresowań naukowych obejmuje wychowanie i edukację dzieci wczesnoszkolnych, i przedszkolnych, a przede wszystkim edukację matematyczną oraz ekonomiczną, a także stosowanie technologii informacyjno-komunikacyjnych we wspomaganiu procesu kształcenia najmłodszych uczniów oraz edukację medialną.   Urszula Szuścik, dr hab. prof. UŚ jest pracownikiem naukowo-dydaktycznym w Instytucie Nauk o Edukacji, Wydział Etnologii i Nauk o Edukacji w Cieszynie, Uniwersytet Śląski. Jej zainteresowania naukowo-badawcze związane są z problematyką nauczania i wychowania, edukacją wczesnoszkolną i przedszkolną, z zagadnieniami edukacji przez sztukę, szczególnie plastyką i psychologią twórczości, arteterapią. [09.2017]   Anna Trzcionka-Wieczorek jest pracownikiem naukowo-dydaktycznym na Wydziale Etnologii i Nauk o Edukacji Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach. Jej zainteresowania naukowo-badawcze związane są z edukacją dzieci w wieku przedszkolnym i wczesnoszkolnym, edukacją muzyczną w przedszkolu i kształceniu zintegrowanym oraz rolą nauczyciela w edukacji muzycznej wychowanków. [08.11.2019]

Promocja zdrowia w środowisku lokalnym. Założenia teoretyczne i praktyczne egzemplifikacje (perspektywa pedagogiczna)

Katarzyna Kowalczewska-Grabowska

Zagadnienia dotyczące zdrowia i promocji zdrowia przedstawione są w licznych publikacjach z zakresu medycyny, psychologii, socjologii, ekonomii i pedagogiki. Opisywane w nich treści koncentrują się wokół teoretycznych analiz związanych z ideą promocji zdrowia, i to najczęściej w odniesieniu do aktualnej wiedzy określonej dyscypliny naukowej. W niniejszej publikacji podjęto próbę zaimplementowania idei promocji zdrowia na użytek pedagogiki społecznej i określenia zadań pedagoga społecznego wobec lokalnych społeczności w zakresie pomnażania ich zdrowotnego potencjału. W literaturze przedmiotu znane są rozważania Prof. dr hab. Ewy Syrek na ten temat, jednak w niniejszym opracowaniu przedstawiono nie tylko teoretyczne ujęcie, ale również podjęto analizę dotychczasowych działań z zakresu promocji zdrowia na terenie województwa śląskiego. Aktywność badawcza powinna wyrażać się nie tylko w poznawaniu faktów, zjawisk i procesów, zarówno w odniesieniu do jednostek, jak i zbiorowości ludzkich, ale również na opisie faktów i zjawisk oraz przebiegu tych procesów, wyjaśnianiu i prognozowaniu przebiegu badanych zjawisk, poszukiwaniu związków przyczynowo - skutkowych lub statystycznych czy zdobywaniu danych użytecznych do konstruowania teoretycznej wiedzy pedagogicznej i wspomaganiu praktyki pedagogicznej, co też starano się uczynić w niniejszej publikacji. Niniejsza publikacja przeznaczona jest dla studentów pedagogiki, szczególnie pedagogiki zdrowia, ale również może znaleźć zastosowanie dla studentów kierunków pielęgniarstwa czy słuchaczy studiów podyplomowych z zakresu nauk pedagogicznych, socjologicznych, medycznych związanych ze zdrowiem publicznym. Jest również skierowana do przedstawicieli lokalnych samorządów, podejmujących inicjatywy prozdrowotne w lokalnych społecznościach i stanowić dla nich może pomocną lekturę w projektowaniu i realizacji przedsięwzięć z obszaru promocji zdrowia.

25 lat transformacji w krajach Europy Środkowej i Wschodniej

red. Marek Barański, Jerzy Wiśniewski

Każda rocznica związana z procesem zmian systemowych w krajach Europy Środkowej i Wschodniej jest doskonałą okazją do zbilansowania przekształceń demokratycznych i oszacowania naszych perspektyw. Badaczy niepokoją jednak braki terminologiczne, a właściwie ich bogactwo. Definicji transformacji jest bowiem prawie tyle, ilu jest tranzytologów. Mało też ukazało się dotychczas publikacji naukowych dotyczących tendencji odwrotnych lub ograniczających demokratyzację, które bezsprzecznie mają miejsce w krajach posocjalistycznych. Odwracamy od nich wzrok, łudząc się, że zmiany konstytucyjne, instytucjonalne i wolny rynek rozwiążą wszelkie nasze problemy. Uproszczenia powodują, że wciąż trwa spór o początek transformacji i jej zakończenie. Autorzy starają się część tych "białych plam" uzupełnić. Waga tego problemu jest wszak o tyle duża, bowiem proces transformacji jest wciąż niedokończony. W pracy poruszane są tematy badawcze: Demokracja, jako forma sprawowania władzy - zarys problematyki (Kuba Przewoźnik); Stan demokracji samorządowej w Polsce. Jej stan i perspektywy (Marek Barański); Ewaluacja samorządu lokalnego w Polsce w okresie transformacji (Mariusz Dyduch); Koalicja wyborcza jako platforma gwarantująca sukcesy wyborcze na przykładzie wyborów parlamentarnych w latach 1991-2011 w Polsce (Marek Tyrał); Program Rozwoju Subregionu Południowego na lata 2007-2013 jako narzędzie prowadzenia polityki rozwoju w województwie śląskim (Magdalena Goryczko); Kształtowanie się kategorii rodzin partyjnych w Czechach, Polsce, Słowacji i Węgrzech w perspektywie 25 lat demokratyzacji (Sebastian Kubas); 25 lat procesu transformacji samorządu lokalnego w Federacji Rosyjskiej (Barbara Porębska-Maciołek); Geneza i postęp partii politycznych na Ukrainie oraz Polsce: od eksperymentu komunistycznego do okresu reform demokratycznych (Natalia Rudakiewicz); Ukraińska droga do demokracji. Pierwsza dekada budowy niepodległej Ukrainy (Dawid Kania); Próby rozwiązania kryzysu kosowskiego przez mocarstwa zachodnie i Rosję w okresie tranzycji Republiki Serbii w latach 1998-1999 (Jerzy Wiśniewski); Badania i analizy o transformacji. Problematyka środkowo i wschodnioeuropejska wybranych francuskich think tanków (Mateusz Hudzikowski). Publikacja ma charakter interdyscyplinarny. Podzielona jest na dwie części: w pierwszej jest mowa o nowym systemie politycznym w Polsce, a w drugiej o zmianach systemowych w europejskich krajach posocjalistycznych. Może być ona interesująca dla szerokiego spektrum odbiorców, zwłaszcza studentów nauk społecznych, polityków, samorządowców, dziennikarzy.

Studia Politicae Universitatis Silesiensis. T. 14

red. Jan Iwanek, Rafał Glajcar

Artykuły 14. tomu „Studia Politicae Universitatis Silesiensis” pomieszczono w czterech blokach. Dział „Systemy polityczne i gospodarcze” zawiera teksty: T. Kubina poświęcony analizie systemu gospodarczego UE, zwłaszcza jego cech charakterystycznych dla poszczególnych państw unijnych, będących również konsekwencją procesów integracji; M. Matyi dotyczący funkcjonowania szwajcarskich instytucji demokracji bezpośredniej i roli mniejszości muzułmańskiej w demokratycznym systemie politycznym; A. Kandzi poświęcony australijskiemu ruchowi republikańskiemu działającemu na rzecz odrzucenia monarchy brytyjskiego jako głowy państwa. W dziale „Polityka społeczna” pomieszczono teksty: B. Zasępy, która postuluje wczesne podjęcie działań minimalizujących skutki starzenia się społeczeństwa; P. Grzywny dotyczący tego, że bezpieczeństwo zdrowotne z racji swojej ważkości wymaga nieustannych zabiegów doprecyzowujących; N. Stępień poświęcony konieczności podjęcia działań oświatowych wobec braku skuteczności wdrażanych dotąd mechanizmów wyrównawczych. W dziale „Stosunki międzynarodowe” znalazł się tekst T. Okraski, który zwraca uwagę na to, że i zamierzone, i nieoczekiwane efekty działań chińskiego przywódcy mogą wpływać na relacje chińsko-indyjskie.            Ostatni artykuł w tomie – T. Głogowskiego – stanowi zawartość działu „Komunikowanie społeczne” i dotyczy sytuacji mediów tradycyjnych, które wobec rozwoju nowych kanałów komunikowania muszą sprostać stojącym przed nimi wyzwaniom. Tom zamyka dział „Recenzje i omówienia” z recenzją autorstwa Ł. Goniaka.