Formy perswazji

Jacek Warchala

Książka próbuje ustalić dystynkcje między dowodzeniem, argumentacją, manipulacją, informacją a perswazją sensu stricto. Perswazja została określona jako wywieranie wpływu drogą racjonalną lub emocjonalną, a precyzyjniej, jako forsowanie znaczeń i sensów, co ma na celu zmianę pierwotnego stanowiska. Zostały także określone i scharakteryzowane warunki w jakich odbywa się argumentacja, dowodzenie, manipulacja, informowanie oraz tzw. coercive persuasion i  czym różnią się te techniki od perswazji sensu stricto. W książce omówione zostały niektóre pragmatyczne warunki konieczne, aby perswazja mogła zaistnieć jako akt mowy: warunek wolności, warunek polaryzacji sądów, równoważności racji, wspólnoty świata i języka, warunek wystąpienia sytuacji dialogowej, afirmatywnego stanowiska uczestników działania perswazyjnego, wspólnoty kodu, emocjonalizacji przekazu werbalnego i pozawerbalnego, właściwego statusu nadawcy, zachowania procedury wywodu, technologizacji perswazji, wreszcie warunek przyjemności estetycznej. Omówione zostały szczegółowe zagadnienia perswazyjnej natury języka, prawdy, postprawdy i kłamstwa, emocjonalizacji przekazu dziennikarskiego jako przykładu dominacji w dyskursie publicznym perswazyjnych zabiegów zmierzających do pozyskiwania czytelników i wyborców nad obiektywną informacją; omówiono zagadnienie metafory i jej funkcji perswazyjnej w polityce i praktyce dziennikarskiej; omówione zostało zagadnienie wizualności w perswazji i roli argumentów wizualnych we współczesnej kulturze multimedialności; szczegółowo omówiono językowe wyznaczniki perswazyjnego przekazu oraz redefiniowanie znaczeń jako zabieg na pograniczu perswazji i manipulacji. Zaproponowane zostało także rozdzielenie faktu i wydarzenia i omówiono problem faktów jako zinterpretowanych wydarzeń i problem tzw. faktów medialnych. Całość osadzona jest w tradycji retoryki jako teorii perswazji i przynosi bogaty materiał definicyjny. Książka przeznaczona jest dla badaczy języka i komunikacji, studentów, dziennikarzy, marketingowców, wszystkich zainteresowanych komunikowaniem, manipulowaniem informacją, technikami perswazji.

Literatura i żywioły

red. Lucyna Nawarecka, Maria Janoszka

Książka zawiera teksty, które w różnorodny sposób podejmują temat żywiołów: począwszy od tradycyjnie pojmowanych żywiołów naturalnych (wody, ognia, światła), przez ujęcia metaforyczne podkreślające żywiołowość danego zjawiska (np. bachiczności, poliglotyzmu, barokowości, pamięci), aż do odrębnej problematyki żywiołu słowa. Większość artykułów i szkiców dotyczy literatury romantycznej, ale znajdują się tu również takie, w których w kategoriach żywiołów interpretowana jest literatura współczesna.

Przestrzenie przekładu T. 4

red. Jolanta Lubocha-Kruglik, Oksana Małysa, Gabriela Wilk

Autorzy artykułów, które znalazły się w 4  tomie Przestrzeni przekładu, poruszają wiele bardzo zagadnień sfery przekładu. Przedmiotem refleksji były zarówno kwestie o charakterze ogólnym, jak i szczegółowe zjawiska analizowane na podstawie przekładów tekstów literackich i specjalistycznych. W części pierwszej poświęconej przekładowi artystycznemu autorzy omawiali m.in. tematykę związaną z wielojęzycznością i jej implikacjami dla przekładu, analizowali możliwość adaptacji kontekstu kulturowego w przekładzie i problemy z tego wynikające. Część druga zawiera teksty ukazujące specyfikę przekładu filmowego i scenicznego. Badacze zwracają tu uwagę na mnogość kodów kulturowych, których oddanie staje się dla tłumacza prawdziwym wyzwaniem. Osobną część poświęcono zagadnieniom stojącym na pograniczu badań konfrontatywnych i przekładowych. Przedmiotem opisu były tu zjawiska szczegółowe dotyczące m.in. przekazu ram modalnych, aliteracji czy realizacji semantyki perswazyjności. W części poświęconej przekładowi specjalistycznemu omówiono problemy związane z przekładem terminów, wskazano na konieczność konfrontowania ustaleń z badaczami reprezentującymi różne języki. Ponadto zaprezentowano aspekty prawne odpowiedzialności zawodowej tłumaczy. Tom zamyka część, w której przedstawiono wyniki ustaleń związanych z warsztatem tłumacza i dydaktyką przekładu. Wskazano w niej na praktyczne możliwości wykorzystania nowych narzędzi i nowych programów w pracy tłumacza oraz na konieczność opanowania nowych technologii.

Uži si slovenčinu! Čítanka s cvičeniami pre stredne pokročilých

Miroslava Kyseľová, Sylwia Sojda

Podręcznik do nauczania języka słowackiego jako obcego Uži si slovenčinu! Čítanka s cvičeniami pre stredne pokročilých stanowi bardzo aktualny i potrzebny wkład do materiałów dydaktycznych dla cudzoziemców uczących się języka słowackiego, którzy opanowali umiejętności rozumienia tekstu czytanego na średniozaawansowanym poziomie B2-C1, a sprawności produktywne  na poziomie B1 według ESOKJ. Pozycja powstała przede wszystkim z myślą o Słowianach, ale książka może posłużyć do nauki również studentom spoza tego kręgu kulturowego, których kontakt z językiem słowackim jest długotrwały, i którzy posiadają już odpowiednią kompetencję gramatyczną, a chcieliby udoskonalić swoje kompetencje, przede wszystkim w ramach umijętności komunikacyjnych. Ponadto, mogą po nią sięgnąć nie tylko filolodzy, ale wszyscy zainteresowani samodzielną nauką języka słowackiego na poziomie średniozaawansowanym (i wyższym). Publikacja składa się z 15 lekcji o takiej samej strukturze: blok lekcyjny złożony jest z trzech tekstów, dotyczących przewodniego tematu, do których dołączono ciekawe ćwiczenia komunikacyjne, ćwiczenia leksykalne, ćwiczenia gramatyczne oraz słowniczek, a wszystko odpowiednio dopasowane do założonego poziomu.Lekcje mogą składać się zarówno na odrębny kurs nauki języka słowackiego jako obcego, jak i stanowić uzupełnienie materiałów dydaktycznych w trakcie procesu nauczania. Atutem podręcznika są autentyczne, aktualne i oryginalne teksty zaczerpnięte ze słowackich portali internetowych. Stanowi to doskonałe źródło leksyki, której student często nie ma możliwości przyswoić podczas tradycyjnego kursu.

Współpraca środowisk: szkolnego i rodzinnego z perspektywy rodziców i nauczycieli

Patrycja Młynek

Szkoła jest miejscem, w którym współpraca ma szczególne znaczenie. Osiągnięcie głównego celu, jakim jest edukacja i wychowanie dzieci i młodzieży, zależy od współdziałania nauczycieli, uczniów, rodziców oraz środowiska lokalnego. Niniejsze opracowanie poświęcone jest współpracy środowisk szkolnego i rodzinnego. Wypełniające je studium teoretyczno-empiryczne przybliża główne zagadnienia związane z wdrażaniem idei współpracy rodziców i nauczycieli w polskiej szkole, jak również ukazuje problemy i perspektywy jej rozwoju. Książka jest adresowana do nauczycieli, rodziców i tych, którym zależy na budowaniu szkoły opartej na dialogu.

Moment osobisty. Stempowski, Czapski, Miłosz

Dorota Sieroń-Galusek

Kwestia formacji kulturalnej i intelektualnej jest podstawowym pytaniem w pracy. Autorka śledzi kluczowe momenty i składowe tego procesu – zarówno te będące rezultatem oddziaływania otoczenia: rodziny, szkoły, kręgu przyjaciół, jak i dokonywane na własny rachunek wybory. Przede wszystkim zaś świadome i dobrowolne dążenie do doskonalenia się. Autorka wybrała Jerzego Stempowskiego, Józefa Czapskiego i Czesława Miłosza nie tylko jako ludzi działających wspólnie, współtworzących emigracyjny krąg „kultury”. Nade wszystko jako osoby ukształtowane wedle pewnych wzorców i przez całe życie kroczące konsekwentnie drogą myślenia osobnego. Recenzje książki ukazały się w czasopismach: -  „Nowe Książki” nr 6/2014, s. 28; -  „Przegląd Polityczny” 2014, nr 125, s. 204.

Wieki Stare i Nowe. T. 8 (13)

red. Sylwester Fertacz, Agata Aleksandra Kluczek

Kolejny – 8 (13) – tom czasopisma Instytutu Historii Uniwersytetu Śląskiego „Wieki Stare i Nowe” zawiera sześć artykułów dotyczących głównie historii Polski okresu nowożytnego, jedno opracowanie z zakresu historii starożytnej i trzy artykuły recenzyjne, autorstwa badaczy z różnych ośrodków krajowych – Częstochowy, Lublina, Opola, Poznania, Siedlec i Katowic. Czytelnika szczególnie może zainteresować Gajusz Juliusz Cezar jako „polityk religijny” czy też „nowator”  religii rzymskiej (Henryk Kowalski), szeroko pojęta obyczajowość tak w sferze publicznej jak i prywatnej polskich elit polityczno-społecznych w XVIII wieku (Tomasz Ciesielski, Agata Muszyńska, Paweł Gad), brandenburskie rozgrywki dyplomatyczne wokół elekcji 1674 roku w Polsce (Andrzej Kamieński), czy powody i skutki tzw. rozdwojenia sejmiku podolskiego w 1786 roku (Andrzej Stroynowski). Do miłośników historii lokalnej – ale nie tylko – skierowane jest opracowanie Agaty Bryłki na temat tablic epitafijnych w Kościele pw. Narodzenia Najświętszej Marii Panny w Mysłowicach. Zamieszczone w tomie artykuły recenzyjne dotyczą pierwszej polskiej biografii Lucjusza Korneliusza Sulli autorstwa Łukasza Schreibera (Norbert Rogosz), jednych z niewielu w literaturze światowej przejmujących wspomnień z okresu kolektywizacji i Wielkiego Głodu na Ukrainie (1929–1933) Mirona Dolota (Sylwester Fertacz) i opracowania Mariusza Bechty o akcji zbrojnej Zrzeszenia „Wolność i Niezawisłość” w Parczewie dnia 5 lutego 1946 roku (Wiesław Charczuk). Czasopismo skierowane jest do badaczy, studentów, nauczycieli i wykładowców historii oraz szerokiego grona miłośników przeszłości.

Linguarum silva. T. 8: Język w (kon)tekście... Szkice historycznojęzykowe, porównawcze i współczesne

red. Barbara Mitrenga

Najnowszy – ósmy – tom rocznika Linguarum silva, zatytułowany: Język w (kon)tekście… Szkice historycznojęzykowe, porównawcze i współczesne został podzielony na trzy części, zgodnie z informacją zawartą w podtytule rocznika. W pierwszej części zamieszone są artykuły o nachyleniu historycznojęzykowym, poświęcone zagadnieniom języka w kontekście przeobrażeń semantycznych, możliwościom zastosowania Modelu ,,Sens ←→ Tekst” Jurija Apresjana, Igora Mel’čuka i Stefana Zolkovsky’ego w analizie czasownika degustować oraz omówieniu warstwy językowej wybranych dawnych polemik językoznawczych w aspekcie pragmatycznym i stylistycznym. Druga część tomu – Język w (kon)tekście… Szkice porównawcze – zawiera trzy artykuły slawistyczne poświęcone różnym zagadnieniom językowym: analizie polsko-ukraińskich homonimów i paronimów międzyjęzykowych, wskazaniu różnic między czeskimi prefikasmi pro- i pře- w kontekście polskiego przedrostka prze- oraz omówieniu językowo-kulturowego obrazu słoweńskich kulinariów w perspektywie autostereotypowej. W ostatniej – trzeciej – części tomu zgromadzono pięć artykułów podejmujących tematykę języka i tekstu w perspektywie współczesnej: tekst poświęcony naukowej refleksji nad plotką w aspekcie genologicznym, szkic na temat dyskursu internetowego oraz botów; opracowanie będące próba opisu blogów kulinarnych jako gatunku internetowego o polisemiotycznej teksturze i trójdzielnej strukturze, a także artykuł poświęcony reklamie teaserowej. Tom wieńczy tekst podejmujący zagadnienie socjolektu lekarzy okulistów. Publikacja adresowana jest zarówno do językoznawców i studentów kierunków humanistycznych, jak i do Czytelników interesujących się problemami języka i tekstu w ujęciu historycznym, porównawczym oraz współczesnym.