Cieszyńskie Naukowe Forum Studenckie. T. 4: Przestrzeń i odmienność - pasje i zaangażowanie młodych pedagogów specjalnych

red. Anna Wojtas-Rduch

„CieszyńskieNaukowe Forum Studenckie” (CNFS) wydawane jest od 2015 roku na Wydziale Sztuki i Nauk o Edukacji Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach (do 2020 rokuWydział Etnologii i Nauk o Edukacji). Powstało ono z potrzeby i inicjatywy pracowników i studentów. Celem tej serii wydawniczej jest „gromadzenie, prezentacja i wymiana myśli młodych ludzi, stojących u progu kariery zawodowej, przyszłych pedagogów, animatorów i etnologów, ciekawych świata, zainteresowanych nauką, wychowaniem, tworzeniem płaszczyzny porozumienia między ludźmi”1. Wcześniej w serii ukazały się tomy tematyczne poświęcone teorii i praktyce pedagogicznej, wielokulturowości, nauczycielowi – wychowawcy – opiekunowi2. Były to publikacje prezentujące dorobek naukowy studentów wydziału, zwłaszcza aktywnych członków: Koła Naukowego Edukacji Międzykulturowej oraz Studenckiego Koła Naukowego Zintegrowanej Edukacji Wczesnoszkolnej. Czwarty już tom pt. Przestrzeń i odmienność – pasje i zaangażowanie młodych pedagogów specjalnych prezentuje głównie (choć nie tylko) osiągnięcia studentów kierunku oligofrenopedagogika, rozwijających się pod opieką pracowników prowadzących działalność naukową i praktyczną w obrębie pedagogiki specjalnej oraz inkluzji społecznej i edukacyjnej. Pod kierunkiem prof. zw. dr. hab. Zenona Gajdzicy zespół ten od lat prowadzi w kraju i poza jego granicami badania naukowe na temat społecznych i kulturowych uwarunkowań edukacji i socjalizacji uczniów z upośledzeniem umysłowym3. Koncentruje się głównie na: postawach społecznych wobec osób niepełnosprawnych (w tym upośledzonych umysłowo); instytucjach wspierających edukację i socjalizację osób niepełnosprawnych; kształceniu, wychowaniu, terapii uczniów ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi; socjalizacji osób niepełnosprawnych; modelach i koncepcjach edukacji i socjalizacji osób niepełnosprawnych w wybranych krajach europejskich. W czwartym tomie „Cieszyńskiego Naukowego Forum Studenckiego” poza tekstami studentów znalazły się też wypowiedzi pracowników naukowych, doktorantów, członków Koła Naukowego Pedagogów UŚ. Redaktorem tomu jest mgr AnnaWojtas‐Rduch pełniąca także funkcję kierownika Chóru „Niemego” działającego naWydziale Sztuki i Nauk o Edukacji. Prezentowane w tomie artykuły i rozprawy wpisują się w problematykę zespołu, są świadectwem pasji i ogromnego zaangażowania cieszyńskiego środowiska akademickiego na rzecz osób niepełnosprawnych. (fragment wstępu)

Stan i uwarunkowania autoedukacji studentów

Prezentowane w pracy badania stanowiły próbę holistycznego ujęcia autoedukacji studentów studiów pedagogicznych i niepedagogicznych. Przyjęto przy tym szerokie rozumienie autoedukacji jako autonomicznego procesu, w którym jednostka jest aktywnym podmiotem kierującym własnym rozwojem, zgodnie z uznawanymi przez siebie wartościami. W badaniach wykorzystano perspektywę triangulacyjną, która polegała na zastosowaniu odmiennych podejść metodologicznych na poszczególnych etapach przeprowadzonych badań. W etapie pierwszym – ilościowym – zmierzano do określenia stopnia aktywności autoedukacyjnej studentów z uwzględnieniem uwarunkowań związanych z płcią, kierunkiem, rodzajem, rokiem studiów i samooceną. W wyniku badań ilościowych wyłoniono dwie grupy problemowe: studentów o najwyższym i najniższym stopniu aktywności autoedukacyjnej. Kolejny – jakościowy etap badań, oparty na biografii podmiotowej – polegał na ukazaniu indywidualnych, osobistych doświadczeń i przeżyć osób badanych w zakresie autoedukacji, co umożliwiło odkrycie osobowych uwarunkowań tego procesu, sformułowanie określonych prawidłowości oraz uogólnień dotyczących podjętej problematyki. Publikacja jest adresowana do wszystkich osób zainteresowanych samodzielną pracą nad własnym rozwojem, zawarte w niej treści mogą stanowić podstawę do autorefleksji i inspirować do podejmowania własnego wysiłku autoedukacyjnego, niezbędnego dla ukształtowania tożsamej i autonomicznej osobowości oraz rozwoju zdolności twórczych. Wskazania praktyczne, dotyczące przebiegu autoedukacji, jej dynamizacji, optymalnych warunków dla zaistnienia i efektywności tego procesu mogą mieć szczególne znaczenie dla osób studiujących oraz nauczycieli akademickich, którzy zechcą podjąć trud wspomagania studentów w ich aktywności autoedukacyjnej. 

Aleksander Wat: forma życia. Studium o pisaniu, doświadczeniu, obecności

Paweł Paszek

Seria: Oikos. Komparatystyka Literacka i Kulturowa (1), ISSN 2720-1104 Autor książki Aleksander Wat: forma życia. Studia o pisaniu, doświadczeniu, obecności koncentruje się na zagadnieniach szczególnego doświadczenia pisania twórczego, które polega na nietypowej wspólnocie i zestroju egzystencjalnych i tekstowych struktur. Literatura jest tu rozumiana przede wszystkim jako formacja i forma życia. Pierwsza część książki opisuje kategorię doświadczenia w nowoczesności ze szczególnym uwzględnieniem doświadczenia pisania jako praktyki kształtowania obecności i podmiotowości. Dwie następne części prezentują skrupulatną lekturę oraz interpretacje dwóch ważnych dzieł Aleksandra Wata (JA z jednej strony i JA z drugiej strony mego mopsożelaznego piecyka oraz Pieśni wędrowca). Ostatnia część książki zawiera rekapitulację i konkluzje rozważań.

Determinanty chwiejności wyborczej

Agnieszka Turska-Kawa

Książka podejmuje problematykę uwarunkowań chwiejności wyborczej w odniesieniu do czterech grup determinant: systemowych, społecznych, psychologicznych i ekonomicznych. Analiza politologiczna zjawiska chwiejności wyborczej na kartach pracy jest zatem podejmowana przede wszystkim w ujęciu genetycznym, jednak monografia zawiera również szereg odniesień definicyjnych czy metodologicznych. Jej szczególną wartością jest kompleksowe ujęcie uwarunkowań chwiejności wyborczej zarówno w aspekcie modelowym dla każdej grupy czynników, jak i podjęcie rozważań nad ich interakcjami, co dotychczas nie było podejmowane w literaturze przedmiotu. Formułowane w książce autorskie modele i prowadzone rozważania poparte są każdorazowo licznymi badaniami polskich i światowych badaczy. Autorka ma nadzieję, że wątki krytyki i uwyraźnienie trudności związanych z badaniami i interpretacją wyników w zakresie pomiaru chwiejności wyborczej przyczynią się do doskonalenia warsztatu i projektowanych dalszych badań w tej płaszczyźnie. Książka swą treścią kierowana jest zarówno do specjalistów zajmujących się zachowaniami wyborczymi, jak i studentów. Polecana jest jako materiał uzupełniający wiedzę w zakresie przedmiotów na kierunkach politologia, doradztwo polityczne i publiczne, marketing polityczny itp. Interesujące wątki znajdą zarówno teoretycy, jak i praktycy przedmiotu.

Gotowość wobec technologii. Konteksty, definicja i pomiar

Patrycja Rudnicka

Różnice indywidualne w zakresie gotowości do korzystania z technologii mają obecnie niebagatelny wpływ na nasze życie prywatne i pracę zawodową. Celem monografii jest przybliżenie Czytelnikowi pojęcia gotowości wobec technologii z perspektywy psychologicznej. Gotowość omawiana jest w szerokim kontekście specyfiki technologii i jej wpływu na społeczeństwo, rozwoju dziedzin takich jak: HCI czy cyberpsychologia oraz przeglądu najnowszych doniesień badawczych w obszarze gotowości technologicznej w Polsce i za granicą. Celem publikacji jest również przedstawienie możliwości wykorzystania skali do pomiaru gotowości w badaniach naukowych, a także praktyce ZZL czy UX.

Furia i szlachetniejszy rozum. Próby o "Burzy" Williama Szekspira

Tadeusz Sławek

Może trzeba czytać tę sztukę jako przekaz „po śmierci”? Może nikt nie ocalał z nawałnicy, która wcale nie była dziełem Prospera, tylko dzikim obrządkiem natury? Może nikt się nawrócił, nikt nikomu nie przebaczył, nikt nie uznał swych grzechów i nikt nie okazał ani skruchy, ani wielkoduszności. Może wszystko, co usłyszeliśmy, to wymysł Prospera pragnącego czymś zająć bezczas pośmiertnego trwania i wynagrodzić sobie niepowodzenia losu i w ten sposób, niczym mistrzyni nieskończonej opowieści – Szeherezada, snuć marzenie o sprawiedliwszym świecie, w którym grzesznicy zostają ukarani, a sprawiedliwi wynagrodzeni? Czy nie słuchamy opowieści Prospera, który nie dotarł do wyspy, lecz utonął w zbutwiałej łodzi, do której wsadzili go uzurpatorzy, i teraz opowiada nam o tym wydarzeniu zmieniając jego zakończenie?

La prose néofantastique d'expression française aux XXe et XXIe siecles

Katarzyna Gadomska

Autorka monografii przedstawia próbę opisu poetyki prozy neofantastycznej (XX i XXI wieku) wybranych krajów obszaru francuskojęzycznego (Francja, Belgia, Quebec). W analizach materiału posługuje się takimi metodami badawczymi, jak: ujęcie semiotyczne postaci (schemat aktancjalny A. Greimasa), model semiologiczny Ph. Hamona, metoda semiopragmatyczna U. Eco i V. Jouve’a. W kolejnych rozdziałach omawia m.in. podstawowe elementy świata przedstawionego utworów literackich: czas, przestrzeń, ich „chronotop” (M. Bachtin) oraz postać; manifestacje „zjawiska fantastycznego”, przybierającego formy figur anksjogennych: duch, wampir, psychopata (również w kinie „gore”), sobowtór, kobieta, przedmioty wywołujące strach; formę analizowanych utworów z zakresu „nowej fantastyki”: wybrane elementy paratekstu w rozumieniu G. Genette’a (incipit, excipit, przedmowa), formy i strukturę narracji, a także tradycyjne i nowe techniki pisarskie charakterystyczne tylko dla gatunku fantastyki. Konkluzja zawiera propozycję odpowiedzi na pytanie, w jakim zakresie fantastyka współczesna modyfikuje definicje fantastyki tradycyjnej oraz w jakim stopniu kontynuuje fantastykę kanoniczną czy też z nią zrywa.

Niedrukowane dramaty Gabrieli Zapolskiej. T. 1: "Nerwowa awantura" oraz "Pariasy". T. 2: "Carewicz" i "Asystent"

red. Jan Jakóbczyk, współudz. Krystyna Kralkowska-Gątkowska, Krystyna Kłosińska, Magdalena Piekara, ...

T. 1: 298 s. T. 2: 360 s. Do rąk Czytelnika trafia dwutomowe wydanie niepublikowanych nigdy wcześniej w całości czterech dramatów autorki Moralności pani Dulskiej: na tom 1 składają się: Nerwowa awantura i Pariasy, na tom 2 składają się Carewicz i Asystent. Utwory te Zapolska napisała w końcowej fazie swej twórczości. Dają one świadectwo różnorodnych i intensywnych poszukiwań tematycznych Zapolskiej: egzotyki hazardu uprawianego w Monte Carlo i rodzimej nędzy pariasów, cynizmu polityki na dworze cesarskim i romansowych obyczajów w lecznicach promujących (mimo że karykaturalnie) tzw. zdrowy tryb życia. Za podstawę wydania krytycznego przyjęto skrypty pochodzące z teatru lwowskiego (dziś zdeponowane w dziale specjalnym Biblioteki Śląskiej), gdyż te maszynopisy (jak można mniemać) pozostawały pod kontrolą autorki, która współreżyserowała  niektóre spektakle. Warto jednak zaznaczyć, że posiłkowano się również rękopisami przechowywanymi obecnie w Bibliotece Teatru im. J. Słowackiego w Krakowie. Recenzja książki ukazała się w czasopiśmie „Nowe Książki” nr 6/2012, s. 17.