"International Journal of Research in E-learning" 2016. Vol. 2 (2)

red. Antonio dos Reis, Josef Malach, Nataliia Morze, Tatiana Noskova, ...

Tematyka czasopisma naukowego „International Journal of Research in E-learning” odzwierciedla koncepcyjne zasady leżące u podstaw modernizacji edukacji i reformy systemów edukacyjnych w krajach europejskich, jak i krajowych strategii rozwoju na miarę XXI wieku. Jednym z kluczowych celów edukacyjnych Unii Europejskiej jest zapewnienie równych szans dla wszystkich w odniesieniu do dostępu do nauki i wiedzy, niezależnie od płci, zdolności finansowej i fizycznej, i miejsca zamieszkania. Dlatego nauczanie na odległość ma przyznany status wysokiego priorytetu. Wprowadzenie nauczania na odległość na szeroką skalę może spowodować znaczący wkład w osiągnięcie celów edukacyjnych w krajach członkowskich. Wydział Etnologii i Nauk o Edukacji Uniwersytetu Śląskiego posiada bogate doświadczenie we wdrażaniu nauczania na odległość w innych wydziałach całej uczelni. Sprawnie działająca i rozwijająca się Wydziałowa Platforma Nauczania na odległość (http://el.us.edu.pl/weinoe) jak również Międzynarodowa Konferencja Naukowa Teoretyczne i praktyczne aspekty kształcenia na odległość (www.dlcc.us.edu.pl) przeznaczone są do integracji i wymiany doświadczeń wszystkich osób związanych z e-learningiem – naukowców, nauczycieli akademickich i innych szczebli, tutorów, doktorantów, studentów, pracowników wydziału, a także badaczy z kraju i zagranicy.  Tom IJREL 2(2) (2016)  zawiera dziewięć artykułów zebranych w czterech rozdziałach autorów z Australii, Czech, Hiszpanii, Holandii, Polski, Portugalii, Słowacji, Rosji, Ukrainy. Rozdział 1: High-tech Electronic Learning Environment Design. Rozdział 2: ICT Literacy Development. Rozdział 3: Methodological Aspects of E-learning. Rozdział 4: Reports.

Pozorna tożsamość. Polskie tradycjonalizmy z semantycznym archaizmem

Agnieszka Piela

Podstawowym celem monografii jest opis wybranych współczesnych połączeń wyrazowych (frazeologizmy, paremie, zestawienia, terminy) mieszczących w swoim składzie archaizm semantyczny. Omawiane w pracy konstrukcje słowne nie noszą wyraźnych śladów archaiczności, z pozoru są współczesne, tożsame, niczym się nie wyróżniają. To dowód na to, że ślady obecności historii we współczesnej polszczyźnie nie zawsze łatwo wykryć, czasem są one utajone, a nawet nieuświadamiane. Tego typu związki wyrazowe autorka nazywa w rozprawie tradycjonalizmami (w opozycji do związków bez archaicznych form języka w swoim składzie). Analizie poddaje każdą z osobna konstrukcję słowną z archaizmem, pokazuje w przekroju historycznym jej losy w języku polskim. Opis zachowanych do współczesności jednostek jest dla badaczki bodźcem do podejmowania szerszych rozmyślań m.in. na temat powodów trwałości jednych frazeologizmów z elementem archaicznym i braku stabilizacji innych czy procesów reinterpretacyjnych. Fakt, że wyrazy zachowały swoje dawne znaczenia w konstrukcjach słownych, nie oznacza jeszcze, że te sensy są trwałe i nie mogą ulec zapomnieniu. Zdarza się, że konstrukcje słowne mieszczące jakiś historyczny element języka są dzisiaj rozumiane na nowo, interpretowane na podstawie aktualnego znaczenia wyrazu, czasem ulegają modyfikacjom semantycznym czy formalnym.

Face threats in interpreting: A pragmatic study of plenary debates in the European Parliament

Magdalena Bartłomiejczyk

Tłumaczenie symultaniczne na wszystkie języki unijne to codzienność w Parlamencie Europejskim, konieczny warunek sprawnego porozumiewania się interlokutorów zarówno podczas debat plenarnych, jak i w innych gremiach. Przed tłumaczami pracującymi dla tej instytucji stoją jednak liczne wyzwania, a jednym z nich są ataki werbalne polityków wobec ich oponentów, często bardzo niewybredne. Co na przykład zrobią tłumacze, gdy Przewodniczący Rady Europejskiej zostaje porównany do mokrej szmaty? Albo gdy Przewodniczącego Parlamentu Europejskiego określa się mianem faszysty? Innymi słowy, jakie strategie tłumaczeniowe znajdują w praktyce zastosowanie, kiedy oczywistą intencją oryginału jest obrażenie adresata, a formy językowe wybrane w tym celu przez mówcę wybiegają daleko poza standardy tego, co nazwalibyśmy językiem parlamentarnym? Autorka rozważa takie pytania na podstawie autentycznych materiałów z debat plenarnych obejmujących przemówienia brytyjskich eurosceptyków z partii UKIP oraz ich tłumaczenia na język polski. Monografia jest adresowana zarówno do przekładoznawców, jak i do językoznawców zainteresowanych pragmatycznymi aspektami tłumaczenia konferencyjnego. Autorka starała się unikać hermetycznego, ściśle naukowego języka oraz niejasnej terminologii specjalistycznej w nadziei, że książka może również zainteresować praktykujących tłumaczy ustnych oraz adeptów zawodu, chociaż należy podkreślić, że ma ona charakter opisowy, a nie poradnikowy.

Literatura bliska i daleka. Szkice z zakresu glottodydaktyki

Bożena Szałasta-Rogowska

Teksty zamieszczone w tej książce są wynikiem odkrywania przez autorkę interesujących wierszy czy opowiadań oraz chęci podzielenia się ich atrakcyjnością z innymi czytelnikami, szczególnie studentami języka polskiego jako obcego, choć pozycja ta jest przede wszystkim skierowana do dydaktyków, szczególnie zaś glottodydaktyków, którzy zechcą być przewodnikami owego studenckiego poznawania literatury polskiej. Książka, podzielona na trzy rozdziały, jest zbiorem artykułów poświęconych praktycznym możliwościom wykorzystania literatury i dzieł sztuki malarskiej na zajęciach lektoratowych, szkiców proponujących głównie czytanie intensywne, czyli lekturę tekstów oryginalnych - napisanych w języku polskim – i zaliczanych do literatury pięknej. Literatura bliska i daleka. Szkice z zakresu glottodydaktyki to książka, w której autorka spogląda na literaturę zarówno z daleka, doceniając ją jako rezerwuar tematów i bogactwa kulturowego, którego jest źródłem, jak i z bliska analitycznie pochylając się nad konkretnymi utworami. Pomysły literackich spotkań glottodydaktycznych zaprezentowane w tej książce, zazwyczaj oparte są na konkretnej wyselekcjonowanej idei, na przykład na propozycji wyzyskania na zajęciach tekstów literackich korespondujących z malarstwem (rozdział Słowne obrazy), uczucia nostalgii i poezji emigracyjnej (część Bliskie uczucia z daleka) czy tematów tabutizowanych, takich jak śmierć, starość czy choroba (partia zatytułowana Trudno rozmawiać).

Organizacja prawna administracji publicznej

red. Lidia Zacharko

Niniejsza publikacja zawiera pogłębioną analizę teoretyczną organizacji prawnej administracji publicznej. Jej autorzy nie tylko prezentują rozwiązania normatywne, ale dokonują także ich głębokiej analizy, czyniąc przy tym słuszne uwagi krytyczne. Ujęcie tematu pozwala na prześledzenie zmian prawnych dotyczących organizacji i funkcjonowania administracji publicznej, ze wskazaniem wzorców wynikających z zasad demokratycznego państwa prawa. Autorzy uznali za niezbędne przedstawienie kolejnych etapów wyznaczonych reformami ustrojowymi w państwie, tj. zmian w ustroju samorządu terytorialnego, prawne wyodrębnienie działów administracji rządowej, które umożliwiło precyzyjne określenie zakresu działalności administracji rządowej i wzmocnienie pozycji prawnej Prezesa Rady Ministrów, czy zmian w statusie prawnym wojewody i terenowych organów administracji rządowej. Według założeń twórców nowej konstrukcji ustrojowej, nowy kształt administracji publicznej w terenie w części rządowej miał przede wszystkim zapewnić utrzymanie bezpieczeństwa, spokoju i porządku publicznego, za co odpowiedzialność ponosi w świetle nowych regulacji prawnych w tym zakresie wojewoda jako zwierzchnik zespolonych służb, straży i inspekcji, odpowiadając za rezultat ich działań. Administracja publiczna jest sprawowana nie tylko przez państwo, ale i związki publicznoprawne, jak również inne podmioty administracji. Administrację publiczną należy traktować jako pewną całość z punktu widzenia prawnego, organizacyjnego i funkcjonalnego. Niniejsza książka, z uwagi na oryginalność opracowania w zakresie zagadnień organizacji prawnej administracji publicznej, może okazać się niezwykle przydatna zarówno dla teoretyków, jak i pracowników szeroko rozumianej administracji, a także studentów, których programy nauczania obejmują problematykę ustroju administracji publicznej.

Praca - konsumpcja - przedsiębiorczość. Świadomość ekonomiczna młodego pokolenia

red. Rafał Cekiera, red. Urszula Swadźba, red. Monika Żak

Poziom a także przebieg rozwoju gospodarczego i społecznego jest determinowany wieloma różnorakimi czynnikami, m.in. stanem rozwoju technologicznego czy też świadomością społeczną, którą współtworzy wiedza ekonomiczna młodego pokolenia, traktowana jako sposób myślenia i odnoszenia się młodych do rzeczywistości gospodarczej. Rozumienie procesów ekonomicznych, system wartości i aspiracje ekonomiczne, praca i przedsiębiorczość, stosunek do własności, stosunek do pieniędzy i oszczędzania, konsumpcja, determinanty sukcesu życiowego, to czynniki konstytuujące świadomość ekonomiczną. Żyjąc w konkretnej rzeczywistości, młodzi ludzie nabywają wiedzy o otaczających ich procesach ekonomicznych. Wpływ na to mają zarówno czynniki zewnętrzne (zdarzenia i zjawiska ekonomiczne zachodzące w danym państwie i na świecie), jak i czynniki wewnętrzne: proces socjalizacji w rodzinie, obserwacja najbliższego otoczenia, podejmowanie codziennych decyzji ekonomicznych. W ten sposób kształtują się postawy, wartości i wiedza pokolenia, które w przyszłości będzie budowało gospodarkę. Problemy te były przedmiotem wieloaspektowych analiz i rozważań na konferencji „Praca – Konsumpcja – Przedsiębiorczość. Świadomość ekonomiczna młodego pokolenia państw Grupy Wyszehradzkiej”, która odbyła się w 2015 roku w Katowicach. Pokłosiem tamtego spotkania jest niniejsza monografia. Referaty dotyczyły nie tylko problematyki Grupy Wyszehradzkiej, ale całokształtu zagadnień związanych ze świadomością ekonomiczną młodego pokolenia. Monografia została podzielona na trzy części: Świadomość ekonomiczna młodego pokolenia państw Grupy Wyszehradzkiej; Praca i przedsiębiorczość młodego pokolenia; Miejsce konsumpcji w życiu młodego pokolenia.

"Wortfolge. Szyk słów" 2018, nr 2

red. Robert Rduch

Czasopismo naukowe „Wortfolge. Szyk słów”, wydawane przez Instytut Filologii Germańskiej Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach, ukazuje się raz w roku w wersji drukowanej i elektronicznej. Niemiecko-polski tytuł oznacza, że periodyk stawia sobie za cel nie tylko przedstawianie i upowszechnianie problemów literatury, języka i kultury niemieckojęzycznego obszaru językowego, lecz także pośredniczenie w wymianie myśli między humanistyką niemiecką i polską oraz komparatystyczne podejście do prezentowanych zagadnień. Czasopismo ma charakter interdyscyplinarny, ale pozostanie wierne podstawowym obszarom filologii: językoznawstwu i literaturoznawstwu. Skierowane jest przede wszystkim do przedstawicieli humanistyki uniwersyteckiej oraz wszystkich zainteresowanych literaturą, kulturą i językiem niemieckim.

Słownik nazwisk mieszkańców południowego Śląska XIX wieku

Izabela Łuc

Opracowany w postaci słownikowej zasób nazwisk zawiera poświadczone w archiwalnych źródłach regionalnych formacje identyfikacyjne mieszkańców południowej części Śląska, należącej w XIX wieku do Księstwa Cieszyńskiego. Zebrane antroponimy obrazują proces ostatecznego kształtowania się oraz stabilizacji funkcji XIX-wiecznych nazwisk na Śląsku Cieszyńskim, reprezentujących miasto Cieszyn wraz z okolicznymi miejscowościami, ze wsiami, z koloniami i przysiółkami. Słownik nazwisk mieszkańców południowego Śląska XIX wieku jest pierwszym antroponomastykonem, obejmującym swym zakresem region południowego Śląska w okresie największego dla tego obszaru rozwoju. Materiał zawarty w Słowniku… może służyć badaniom nad antroponimią niemiecką i czeską, ilustruje bowiem bogaty zasób antroponimów w oryginalnej postaci (niemieckiej i czeskiej) oraz formacji w różnym stopniu przekształconych pod wpływem pisowni polskiej, jak również struktur wykazujących germańskie i czeskie cechy językowe. Zgromadzony zbiór nazwisk niewątpliwie posłuży też za materiał źródłowy do dalszych – regionalnych i ogólnopolskich badań. Słownik może być również przydatny w procesie edukacyjnym, służąc polonistom i nauczycielom historii jako materiał egzemplifikacyjny do przygotowania ciekawych lekcji o języku (gwarze), tradycji i historii regionu, jego kulturze i wartościach.