Zdarzenia artystyczne jako impuls transformujący miasto na przykładzie Łodzi po 1989 r

Błażej Filanowski

W ramach serii "Nauka Sztuki - Sztuka Nauki" publikowane są prace promujące perspektywę badawczą, w której twórczość naukowa i artystyczna to komplementarne, wzajemnie nieredukowalne sfery aktywności, które mimo swej autonomii mogą się z jednej strony kreatywnie inspirować, a z drugiej - ukazywać nowe ścieżki indywidualnego oraz kulturowo-cywilizacyjnego rozwoju. Seria ma służyć inicjowaniu, rozwijaniu i popularyzowaniu interdyscyplinarnych badań humanistycznych, wymagających wypracowywania precyzyjnego warsztatu teoretyczno-metodologicznego i rzetelnej analizy materiału badawczego. Poruszając w swojej publicystyce zagadnienie potencjału wiedzy o mieście przekazywanej w artystycznej formie, zauważyłem, że jest to problem niedostatecznie rozpoznany nie tylko w kontekście łódzkiej walki o tytuł Europejskiej Stolicy Kultury. Skłoniło mnie to do sformułowania pytań badawczych: jaką wiedzę o zachodzących w mieście procesach możemy zdobyć dzięki uczestnictwu w zdarzeniach artystycznych? Jak - ewentualnie - mogą one wpływać na miasto, stawać się impulsami do jego zmiany? Ze Wstępu Analiza przemian kulturowych w Łodzi staje się, zgodnie z intencją autora, opowieścią o artystach-challengerach, "naruszających istniejący porządek" bez pewności powodzenia swojej misji i świadomych możliwej katastrofy. To szczególnie ważne w pytaniu o wpływ działań kulturowych na kształtowanie życia i obrazu miast. Przypadek Łodzi staje się tu jednocześnie modelem i wyjątkiem, tym bardziej wartościowym, że dotyczącym konkretnej lokalności. Z recenzji dr hab. Marianny Michałowskiej, prof. UAM

Karta Praw Podatnika. Nowy instrument ochrony praw polskiego podatnika

Włodzimierz Nykiel, Małgorzata Sęk

System ochrony praw podatnika w Polsce wymaga wzmocnienia. W toku stanowienia i stosowania prawa niestety nadal dochodzi do istotnych naruszeń tych praw. Dojrzałą i skuteczną formą ich ochrony we współczesnych państwach jest Karta Praw Podatnika, czyli akt normatywny lub dokument deklaratywny w zwięzły sposób określający podstawowe prawa podatników i środki ich ochrony, którym odpowiadają obowiązki organów podatkowych. Celem publikacji jest ukazanie potrzeby wprowadzenia do polskiego systemu podatkowego karty o charakterze normatywnym jako nowego instrumentu ochrony praw podatnika, a także przedstawienie projektu ustawy Karta Praw Podatnika. Książka jest adresowana do osób zainteresowanych zagadnieniem ochrony praw podatnika, uczestniczących w procesach tworzenia, stosowania, analizy i oceny prawa podatkowego.

Tożsamość narracyjna jako warunek autentycznej podmiotowości prawnej

Bartosz Wojciechowski

Książka jest próbą ukazania, dlaczego opowieść o własnym życiu jest ważna dla refleksyjnego samorozpoznania, (re)konfigurowania, (re)konstruowania czy zaakceptowania samego siebie. W przyjętej koncepcji narracji dokonano syntezy różnorodnych i wieloaspektowych doświadczeń czasowych, które otwierają zarówno opowiadającego, jak i słuchającego na pluralistyczny obraz społecznego świata. Na ludzką kondycję składają się bowiem wybory między różnymi działaniami, stylami życia, uczuciami czy wartościami. Ideałem demokratycznego i pluralistycznego społeczeństwa jest akceptacja istnienia wielu sposobów życia, przy czym podejmowane decyzje są determinowane zarówno indywidualnymi preferencjami, jak i kulturowymi uwarunkowaniami, w które wpisana jest jednostka. Dlatego niezwykle ważne jest wsłuchanie się w (auto)narracje osób wykluczonych, dyskryminowanych czy marginalizowanych, dla których poszukiwanie własnej tożsamości jest nie tylko sensem życia, lecz także wiąże się z fundamentalnymi zmianami w ich osobowości i sytuacji prawnej. Tożsamość narracyjna pozwala odkryć i wysłowić samego siebie, zaś owa artykulacja jest doniosła, ponieważ w dalszej perspektywie ułatwia pozostanie wiernym sobie, odnalezienie własnej drogi życia i prawdziwej podmiotowości prawnej, a także otwiera nas na innych.

Die sprachliche Interferenz als vielschichtige Ursache für Fehler in der Übersetzung

Tomasz Maras

Die Arbeit ist insofern attraktiv fUr die Translationsdidaktik, als sie den Forschungsstand im Bereich der Translatorik ordnet und auf die aktuellen Forschungsrichtungen beim Evaluationsprozess des Translationsproduktes hinweist, in die sich das vom Autor prasentierte und geprUfte Modell zur Evaluation von Ubersetzungen einreiht. Viele Publikationen auf dem Gebiet deuten oft auf die Notwendigkeit, die Translationsdidaktik je nach der Translationsart zu modellieren, aber ganz wenige bieten dazu entsprechende Modelle an. Aus der Rezension von Dr. habil. Joanna Pędzisz

Aktorzy polskich publicznych teatrów dramatycznych. Studium socjologiczne

Emilia Zimnica-Kuzioła

Książka stanowi socjologiczne studium dotyczące aktorów polskich publicznych teatrów dramatycznych i zawiera analizę wielu aspektów profesji aktorskiej. Ramy czasowe publikacji obejmują okres ostatnich 30 lat (od transformacji ustrojowej w 1989 roku do chwili obecnej). Jednak dla pełnego obrazu autorka nawiązuje do dziejów polskiego teatru, by na ich tle ukazać zmianę społecznego statusu aktorstwa. Monografia jest kierowana zarówno do socjologów, teatrologów, kulturoznawców, jak i szerokiego grona czytelników zainteresowanych społecznym kontekstem teatru. * Publikacja wraz z wcześniejszą książką tej samej autorki (Społeczny świat teatru. Areny polskich publicznych teatrów dramatycznych) stanowi łącznie wyjątkowe i unikalne w Polsce przedsięwzięcie wydawnicze. Nikt wcześniej nie przeprowadził bowiem tak wszechstronnej i pogłębionej analizy środowiska aktorów w Polsce. Z recenzji prof. Przemysława Kisiela

Wolność wypowiedzi w kampaniach wyborczych

Patryk Kowalski

Publikacja stanowi pierwsze całościowe i krytyczne opracowanie wolności wypowiedzi w kampaniach wyborczych - rozumianej w sposób autonomiczny. Przyjęto dwa najważniejsze cele badawcze o charakterze poznawczym: przedstawienie wolności wypowiedzi w kampaniach wyborczych jako konstytucyjnej wolności jednostki oraz ustalenie granic tej wolności. Przeanalizowano, w jakim stopniu wolność wypowiedzi w kampaniach wyborczych jest ograniczana przez konstytucyjny system prawny Rzeczypospolitej Polskiej i czy powinno się jej przyznawać większą czy mniejszą ochronę kosztem innych wartości konstytucyjnych. Zgromadzony materiał badawczy obejmuje normy prawa pozytywnego, poglądy doktryny, a przede wszystkim orzecznictwo sądów i trybunałów, w szczególności polskich sądów powszechnych. Adresatami monografii są głównie przedstawiciele nauk prawnych, politologicznych i o mediach, praktycy prawa (sędziowie, prokuratorzy, radcy prawni i adwokaci), członkowie organów wyborczych, politycy oraz dziennikarze.

Opowiedzieć historię. Polska dramaturgia współczesna po 2006 roku

Joanna Królikowska, Weronika Żyła

Naszym celem od początku było przyjrzenie się różnorodnym sposobom przedstawiania wydarzeń – tak z dawnej, jak i najnowszej historii – w powstających w ostatnich latach spektaklach i dramatach. Chcieliśmy sprawdzić, w jakiej fazie poszukiwania nowych metod twórczej krytyki makrohistorii społeczno-politycznych oraz form ich scenicznego komponowania znajduje się polska dramaturgia, nie tylko w swoim wymiarze literackim, ale i scenicznym. Zależało nam na próbie dyskusji nad wielkimi narracjami historycznymi, jak również nad bieżącymi wydarzeniami społeczno­politycznymi. Naszym celem było także przyjrzenie się, w jakim kierunku zmierzają poszukiwania nowego języka, jakie są nowe układy odniesienia i współczesne perspektywy oglądu historii oraz teraźniejszości, która za chwilę stanie się historią. Istotne było dla nas, aby do dyskusji włączyć refleksję nad strukturami opowiadania indywidualnych mikrohistorii, również tych dotyczących przedstawicieli grup często wykluczonych […]. Ze wstępu Joanny Królikowskiej i Weroniki Żyły

Z bawełny i dymu. Łódź - miasto przemysłowe i dyskursy asynchronicznej nowoczesności 1897-1994

Agata Zysiak, Kamil Śmiechowski, Kamil Piskała, Wiktor Marzec, ...

W książce Łódź jest ukazana jako stolica polskiego XIX wieku, a historia tego ośrodka włókienniczego w centralnej Polsce jako historia zmagania się z nowoczesnymi przemianami w Europie Wschodniej. Autorzy odważnie rzucają wyzwanie romantycznemu i szlacheckiemu wyobrażeniu o kulturze polskiej, proponując w zamian rewolucyjną drogę do zrozumienia konfrontacji z nowoczesnością w regionie. Ta innowacyjna, interdyscyplinarna praca zręcznie łączy historię miejską i kulturową, socjologię historyczną i badania dyskursu. Odnosi się również do głównych debat intelektualnych w ramach studiów miejskich, studiów nad nowoczesnością i analizy dyskursu historycznego na świecie. * Spostrzeżenia zawarte w książce są świeże i oryginalne, dzięki czemu Z bawełny i dymu to znacznie więcej niż biografia miasta. Jest ona raczej badaniem nad nierównym tempem modernizacji i sposobem, w jaki dziennikarze nadawali sens jej powolnym postępom. Keely Stauter-Halsted Slavic Review Z bawełny i dymu zabiera czytelników w fascynującą podróż przez miejską historię Polski. Publikacja polecana jest nie tylko naukowcom i studentom historii Polski i Europy Wschodniej, lecz także osobom ogólnie zainteresowanym urbanistyką i dyskursami nowoczesności. Jan Class Behrends International Review of Social History