Bazylisa. Świat bizantyńskich cesarzowych (IV-XV wiek)

Małgorzata B. Leszka, Mirosław J. Leszka

Autorzy opowiadają o kobietach na najwyższych szczeblach władzy w dziejach Bizancjum (IV–XV w.), ich roli w polityce i dworskich knowaniach, zwłaszcza w okresach przejściowych lub czasach kryzysu państwa, kiedy okoliczności sprzyjały podejmowaniu działań przez cesarskie małżonki bądź matki. Przez pryzmat losów cesarzowych przybliżają w barwny i bardzo przystępny sposób historię Bizancjum, dzieje obfitujące w dramatyczne wydarzenia, których uczestniczkami, a nierzadko również inicjatorkami, były tytułowe bazylisy. Czytelnik ma szansę podczas lektury nie tylko spotkać się z przedstawionymi z pasją, ożywionymi postaciami cesarzowych (opowieści o 25 niezwykłych kobietach – od Heleny, matki Konstantyna Wielkiego do Marii z Trapezuntu), ale również wkroczyć w ich świat codzienny sprzed stuleci: dowiedzieć się, jak można było zostać cesarzową, jak wyglądało życie na dworze, pożycie z cesarskim małżonkiem, macierzyństwo, udział w ceremoniach, religijność, jaka była rola tych kobiet w polityce, w intrygach, a wreszcie, co działo się z bazylisami po utracie pozycji. „O cesarzowej Teofano, żonie Romana II, a później Nicefora Fokasa, pisali nie tylko znawcy dziejów Imperium Bizantyńskiego, ale i twórcy tej miary, co Guy de Maupassant czy na gruncie polskim Tadeusz Miciński. Jej życie bowiem z pewnością doskonale nadaje się na kanwę powieści czy dramatu. Mamy w nim wszystko, co pobudza wyobraźnię badacza, pisarza lub zwykłego śmiertelnika – piękną kobietę, która zrobiła wielką karierę – z córki szynkarza stała się władczynią najpotężniejszego wówczas państwa, wielkie namiętności – miłość, nienawiść, zdradę, żądzę władzy, a wreszcie zbrodnię”. (z rozdziału Mężobójczyni? Teofano)

Geografia w ujęciu humanistycznym. Wybór prac Krystyny Rembowskiej

Andrzej Suliborski

Tom obejmuje prace Krystyny Rembowskiej publikowane na przełomie XX i XXI w. Prezentują one humanistyczny, antynaturalistyczny model geografii, który zakłada odrębność i swoistość charakteru metodologicznego nauk społecznych, nazywanych w tym ujęciu naukami humanistycznymi. Zebrano je w trzech rozdziałach: pierwszym – Teoria i metodologia geografii społeczno-ekonomicznej (człowieka) – dziesięć prac, drugim – Teoretyczno-metodologiczne aspekty geografii społecznej i regionalnej (społeczno-regionalnej)– sześć prac i trzecim – Teoretyczno-metodologiczne wymiary Geografii Kultury – osiem

Prorocy, kapłani, rewolucjoniści. Szkice z historii kina rosyjskiego

Joanna Wojnicka

Książka Joanny Wojnickiej, choć podejmuje tematy pozornie mocno zróżnicowane, jest merytorycznie zwarta. Kolejne rozdziały prowadzą czytelnika przez różne okresy historii kina radzieckiego i rosyjskiego, uzmysławiając jego swoistą jednolitość, spójność, zarazem wewnętrzne zróżnicowanie, zarówno w porządku diachronicznym, jak i synchronicznym. Struktura książki ma układ chronologiczny, można ją czytać wszakże również w inny sposób. Zamysł Autorki polega bowiem także na tym, by opowiadając o kolejnych okresach, jak również przemianach w kinie rosyjskim i radzieckim, przyglądać się powtarzającym się zagadnieniom, wśród których można wymienić między innymi problem fałszowania pamięci historycznej, relację polityki i kultury, wpisanie kina w kulturę rosyjską z jej wielkimi tematami, losy poszczególnych filmów i twórców. Wszystkie teksty stanowią świadectwo niepowszedniej erudycji Autorki, w pierwszej kolejności doskonałej znajomości kina rosyjskiego i radzieckiego.  [Z recenzji prof. Piotra Zwierzchowskiego]   Joanna Wojnicka, historyk filmu, pracownik Instytutu Sztuk Audiowizualnych Uniwersytetu Jagiellońskiego.Zajmuje się historią kina europejskiego, w tym rosyjskiego i sowieckiego, a także związkami kina z innymi sztukami, przede wszystkim literaturą i teatrem. Autorka książek: Świat umierający. O późnej twórczości Luchino Viscontiego (2001), Słownik wiedzy o filmie (razem z Olgą Katafiasz, 2005, 2009), monografii sowieckiego kina odwilżowego Dzieci XX Zjazdu. Film w kulturze sowieckiej lat 1956–1968 (2012, nominacja PISF dla najlepszej książki roku), Historia filmu. Od Edisona do Nolana (wraz z Rafałem Syską, 2015). Redaktorka (wraz z Grażyną Stachówną) tomu Autorzy kina europejskiego (2003) oraz Autorzy kina polskiego (2004). Zredagowała tom Od Puszkina do Brodskiego. Adaptacje literatury rosyjskiej (2017). Opublikowała ponad czterdzieści  artykułów w czasopismach i książkach zbiorowych, w tym rozdziały poświęcone historii kina rosyjskiego i sowieckiego w czterech  tomach Historii kina (Kino nieme, 2009; Kino klasyczne, 2011; Kino nowofalowe, 2015, Kino końca wieku, 2019).

Podróż wśród wojowników

Eve Curie

Ève Curie – pisarka, dziennikarka i pianistka, która zyskała światową sławę i szacunek nie tylko za sprawą przynależności do słynnej rodziny Curie, ale przede wszystkim ze względu na własne dokonania. Kobieta niezwykła, która żyjąc w przełomowych dla historii świata czasach była nie tylko utalentowaną i przenikliwą ich kronikarką, ale też uczestniczką wielkiej polityki jako specjalny doradca sekretarza generalnego NATO czy ambasadorka UNICEF-u. Jej relacje z frontów II wojny światowej, składające się na niniejszy tom (nominowany do Nagrody Pulitzera w 1944 roku) były czytane zarówno przez najważniejszych polityków tamtych czasów, jak i rzesze zwykłych czytelników, którzy dzięki niej poznawali wojenny koszmar życia ludności cywilnej i szeregowych żołnierzy, ale też sylwetki najważniejszych dowódców i pierwszoplanowych postaci światowej polityki, takich jak F.D. Roosevelt, W. Churchill, W. Sikorski, W. Anders, A. Własow, Czang Kaj-szek, Czou En-laj, Mahatma Gandhi i Indira Gandhi, Mohammad Reza Pahlawi i wielu innych. O silnym związku emocjonalnym z Polską świadczą przeprowadzone przez Ève Curie wywiady z wybitnymi Polakami, uczestnikami II wojny światowej, polskimi patriotami, generałami, ambasadorami, politykami oraz z żołnierzami polskimi, ofiarami sowieckich deportacji, którym wydostanie się z nieludzkiej ziemi umożliwiło wstąpienie do armii generała Władysława Andersa.

Tajemnica dorożki

Fergus Hume

Najpoczytniejsza wiktoriańska powieść sensacyjna! Pierwsze wydanie Tajemnicy dorożki osiągnęło w Australii sprzedaż około 400 000 egzemplarzy. Jej autor był nieznanym dramaturgiem, ale za wszelką cenę pragnął osiągnąć sławę. Jednak nie mógł znaleźć żadnego dyrektora teatru w Melbourne, który zechciałby przyjąć, albo nawet przeczytać, napisaną przez  niego sztukę. W końcu zdał sobie sprawę, że jego prawdziwym celem jest napisanie powieści. Postanowił więc napisać książkę opisującą tajemnicę, morderstwo oraz życie niższych sfer Melbourne. Ponieważ i tym razem nie znalazł wydawcy chętnego do ryzyka, wydał ją własnym sumptem i już w pierwszym tygodniu sprzedał ponad 5000 egz. Był rok 1886. Popularność powieści spowodowała, że wkrótce ukazała się ona również w Wielkiej Brytanii i Stanach Zjednoczonych, gdzie pobiła w rankingu sprzedaży pierwszą powieść Arthura Conan Doyla z Sherlockiem Holmesem w roli głównej, czyli Studium w Szkarłacie. Do rąk polskiego Czytelnika trafia dziś po raz pierwszy!

"Laboratorium Kultury" 2017, nr 6: Jan Czekanowski

red. Małgorzata Kołodziej, Marek Pacukiewicz

Kolejny, szósty już numer „Laboratorium Kultury” poświęcamy dorobkowi naukowemu Jana Czekanowskiego. Zakres i rozmach zainteresowań badawczych czynią z niego postać niezwykłą, a wręcz niespotykaną w obrębie humanistyki. Pokłosiem badań terenowych prowadzonych przez Czekanowskiego w Afryce jest nie tylko obfity materiał faktograficzny, ale też refleksja nad metodologią etnografii. Z kolei zastosowanie nowych metod taksonomicznych w antropologii fizycznej zaowocowało zmianą w ujęciu zagadnienia rasy. Wreszcie próba rekonstrukcji prehistorii Słowian potwierdziła konieczność prowadzenia badań całościowych, rzucając również światło na zagadnienia kultury współczesnej.

Bestia w jaskini i inne opowiadania

H.P. Lovecraft

H.P. Lovecraf stał się już prawdziwą ikoną kultury popularnej i jest powszechnie uważany za najwybitniejszego amerykańskiego pisarza grozy XX wieku, który do dziś stanowi wielką inspirację dla literatury i flmu. Siłą swej niezwykłej wyobraźni wykreował na kartach książek rzeczywistość, w której wciąż praktykuje się starożytne rytuały, czarna magia ściąga do naszego wymiaru moce niewyobrażalnego zła, a wszędzie obecna jest przyczajona groza. Niniejszy wybór zawiera utwory mistrza grozy, które podobnie jak te najsłynniejsze dają nam choć na chwilę wgląd w przerażający świat fantasmagorii autora. Dzieła Lovecrafta stanowią kamienie węgielne współczesnego horroru. Clive Barker Najwybitniejszy twórca dwudziestowiecznej literatury grozy. Stephen King

Średniowieczne herezje dualistyczne na Bałkanach. Źródła słowiańskie

Georgi Minczew, Małgorzata Skowronek, Jan Mikołaj Wolski

Do czego porównamy heretyków? Czy do kogoś ich upodobnimy? Gorsi są bowiem od głuchych i ślepych bożków, ponieważ idole są z kamienia i drzewa, nie widzą ani nie słyszą. Heretycy, mając myśli człowiecze, z własnej woli ukamienowali się, nie poznawszy prawdziwej nauki. Lecz czy do demonów ich porównać? Gorsi są od demonów. Demony bowiem boją się krzyża Chrystusowego, heretycy zaś rąbią krzyże i tworzą z nich swoje narzędzia. Demony boją się oblicza Pana namalowanego na desce, heretycy zaś nie kłaniają się przed ikonami, ale nazywają je bożkami. Demony boją się kości sprawiedliwych [w Panu], nie śmieją zbliżyć się do relikwiarzy, w których leżą bezcenne skarby dane chrześcijanom dla ratunku z każdej niedoli; heretycy zaś drwią z nich i naśmiewają się z nas, widząc, jak kłaniamy się im, prosząc je o pomoc. Pierwszy tom Series Ceranea stanowi dwujęzyczne komentowane wydanie antologii słowiańskich tekstów źródłowych - 15 tekstów z dziejów herezji dualistycznych na Bałkanach, różnych gatunkowo, stylistycznie i objętościowo. Całość poprzedza studium wstępne zawierające szczegółowy przegląd historii neomanichejskich herezji dualistycznych oraz wnikliwą analizę doktryny bogomilskiej w kontekście innych religijnych ruchów dysydenckich.