Areszty detencyjne w Królestwie Polskim 1815-1868. Z badań nad powstawaniem nowożytnej administracji na ziemiach polskich

Justyna Bieda

Myśl oświecenia, uznająca wolność za jedno z podstawowych praw jednostki, zwróciła uwagę na kwestię uwięzienia człowieka przed wyrokiem, a także przyniosła pierwsze idee dotyczące zasad tymczasowego aresztowania, których praktyczne urzeczywistnienie nastąpiło na przełomie XVIII i XIX wieku. Jednym z głównych postulatów było przyjęcie reguły oddzielania osób zatrzymanych przed wyrokiem od już skazanych. Stopniowo wprowadzano ośrodki penitencjarne przeznaczone tylko dla osób tymczasowo aresztowanych, a w europejskich procedurach karnych zaczęły pojawiać się przepisy dotyczące organizacji i funkcjonowania tych jednostek. W Księstwie Warszawskim od samego początku zaczęto apelować o utworzenie bardziej rozbudowanego systemu ośrodków pozbawienia wolności, w tym rozdzielanie miejsc służących do przetrzymywania osób, względem których nie zapadł jeszcze wyrok w zależności od etapu postępowania przygotowawczego. Wówczas nie udało się jednak wprowadzić w życie reformy więziennictwa. Dopiero czasy Królestwa Polskiego przyniosły realne działania centralnych organów rządowych. Nie było to natomiast łatwe zadanie, gdyż brakowało regulacji dotyczących organizacji i funkcjonowania jednostek penitencjarnych. Na przykładzie rozwoju instytucji aresztów detencyjnych w publikacji ukazano problemy, z jakimi mierzyły się centralne organy administracji rządowej w trakcie tworzenia zmierzającego ku nowoczesności więziennictwa w Królestwie Polskim, w tym struktur administracyjnych. Przedstawiono próby wdrażania rodzących się humanitarnych idei penitencjarnych pomimo ograniczeń wynikających z sytuacji społeczno-gospodarczej państwa.

Podzielone społeczeństwo w obrazie mediów III i IV RP

Marcin Kotras

Książka dotyczy podziałów społecznych, w szczególności procesu ich konstruowania we współczesnych polskich tożsamościowych mediach. Wytwarzane w środkach masowego przekazu obrazy odnoszące się do stron politycznego sporu wzmacniają upraszczający, dychotomiczny wizerunek spolaryzowanego społeczeństwa. W publikacji znajdują się analizy prezentujące mechanizmy wykorzystywane w procesie dyskursywnego wytwarzania podziałów społecznych. Na przykładzie artykułów z polskich tygodników opinii omówiono stosowane w tożsamościowej prasie narracje, praktyki ramowania oraz kategoryzacje, służące do legitymizowania własnych opisów rzeczywistości i odmowy prawomocności dla wypowiedzi politycznych i medialnych oponentów. Dominacja dyskursu polaryzacyjnego w mediach skutkuje powstaniem obrazu podzielonego społeczeństwa, dla którego coraz bliższy wydaje się scenariusz długotrwałego rozłamu. Publikacja jest adresowana do badaczy społecznych, a przede wszystkim socjologów i studentów socjologii zainteresowanych dyskursywnie konstruowanymi podziałami w polskim społeczeństwie, a także do osób, które chcą poznać mechanizmy wytwarzania podziałów społecznych w mediach.

Polska literatura socrealistyczna

Adam Mazurkiewicz

W publikacji autor nie tylko poddaje pogłębionej interpretacji wybrane, nierozpoznane dotąd badawczo, a zarazem porządkujące epokę, motywy charakterystyczne dla socrealizmu, lecz także, w części pierwszej, prowadzi rozważania, które uznać można za rodzaj syntezy epoki i prądu literackiego otwierający drogę do spojrzenia analitycznego, zaproponowanego w części drugiej. Rozważania autora dotyczą m.in. pozornej monolityczności socrealizmu i próby jego periodyzacji, związków socrealizmu i konstruktywizmu, meandrów relacji między kulturą socrealistyczną i stalinowską a kulturą narodową, a także kwestii kluczowej: względów pozaartystycznych, decydujących o kształcie realizacji artystycznych. * Epoka ta, jak bodaj żadna inna w powojennej historii kultury polskiej, podporządkowała literaturę wymogom pozaartystycznym. Na kształt dzieła wpływ miało przy tym nie tyle zapotrzebowanie społeczne, co wymogi propagandy. Walka z enigmatycznymi "formalizmami" (będąca w istocie pochodną propagandowej krytyki kultury Zachodu oraz międzywojnia) przyczyniła się - wespół z promocją czytelnictwa, postrzeganego jako świadectwo awansu społecznego - do uproszczenia języka artystycznego. W socrealizmie wyrażał on bowiem nie tyle koncepcję, przyświecającą artyście, ile zideologizowaną wykładnię oficjalnych poglądów. Ze Wstępu

Unia Europejska w gospodarce światowej

Zofia Wysokińska, Janina Witkowska

W książce zaprezentowano wyniki badań dotyczące pozycji Unii Europejskiej we współczesnej gospodarce światowej w kontekście dynamicznych zmian zachodzących w procesach globalizacji i międzynarodowej integracji gospodarczej. Idea zrównoważonego rozwoju, wdrażanie zasad gospodarki cyrkularnej, procesy cyfryzacji wyznaczają ramy, w których Unia Europejska podejmuje działania w sferze regulacyjnej i realnej. Zmiana pozycji Unii Europejskiej w gospodarce światowej jest analizowana w odniesieniu do międzynarodowych przepływów dóbr i usług oraz czynników produkcji - kapitału i pracy. Przedłożona Czytelnikom publikacja jest adresowana przede wszystkim do pracowników naukowych, studentów kierunków ekonomicznych i prawniczych uniwersytetów oraz wyższych szkół ekonomicznych, a także słuchaczy szkół menedżerskich. Mogą jednak po nią sięgnąć wszyscy zainteresowani Unią Europejską oraz gospodarką światową.

Religion, Reim und Regiment. Germanica der ersten Hälfte des 17. Jahrhunderts in der Lodzer Universitätsbibliothek / Religia, rym i regiment. Germanica z pierwszej połowy XVII wieku w Bibliotece Uniwersytetu Łódzkiego. Ausstellungskatalog / Katalog wystawy

Cora Dietl, Małgorzata Kubisiak, Tomasz Ososiński

Kriege und Seuchen sind nicht erst heute Treiber kultureller UmbrUche. Die erste Halfte des 17. Jahrhunderts, die Zeit des Dreißigjahrigen Kriegs und mehrfacher Pestwellen in Europa, wird in deutschen Literatur--und Kulturgeschichte als Schwellen- und Umbruchszeit wahrgenommen. Neue sprachliche und literarische Formen entstehen, alte radikalisieren sich. Dieser heute wieder besonders aktuell gewordenen Zeit ist der vorliegende Band gewidmet, der sich der Epoche anhand der Bestande der Sondersammlung ,,Alte Drucke" der Universitatsbibliothek Lodz nahert. Er begleitet eine Ausstellung,die im Juni/Juli 2022 in Lodz und im Februar/Marz 2023 In Gießen gezeigt wird, als Abschluss eines Erschließungsprojekts zu den nach dem Zweiten Weltkrieg aus pommerischen und preußischen Sammlungen Ubernommenen Bestanden der 1945 gegrUndeten UB Lodz. Das Projekt wurde vom polnischen Bildungs--und Wissenschaftsministerium gefOrdert und im Rahmen der Universitatspartnerschaft zwischen Lodz und Gießen durchgefUhrt. Wojny i epidemie stymulowały od zarania dziejów przełomy kulturowe. Pierwsza połowa XVII w., czas wojny trzydziestoletniej i epidemii dżumy, wielokrotnie nawiedzającej Europę, uchodzi w historii niemieckiej literatury i kultury za okres przemian i wstrząsów. Wykształcają się wówczas nowe formy języka i literatury, stare zaś podlegają radykalizacji. Niniejszy tom poświęcony jest tej waśnie epoce, która dziś szczególnie zyskuje na aktualności. Publikacja przybliża czytelnikowi ten dawno miniony czas za pośrednictwem kolekcji starych druków z zasobu zbiorów specjalnych Biblioteki Uniwersytetu Łódzkiego. Niniejszy tom towarzyszy wystawie, której prezentacja odbędzie się w Łodzi w czerwcu/lipcu 2022 r., zaś w Giessen w lutym/marcu 2023 r. Wystawa wieńczy projekt, poświęcony zbadaniu zasobów bibliotecznych, przejętych po II wojnie światowej z pomorskich i pruskich bibliotek przez utworzoną w 1945 r. Bibliotekę Uniwersytetu Łódzkiego. Projekt, sfinansowany przez polskie Ministerstwo Edukacji i Nauki, zrealizowano w ramach partnerstwa uczelni w Łodzi i w Giessen.

Technologie informacyjno-komunikacyjne w wojewódzkich bibliotekach pedagogicznych w Polsce

Monika Wachowicz

Wojewódzkie biblioteki pedagogiczne to regionalne biblioteki specjalne, które odgrywają istotną rolę w upowszechnianiu technologii informacyjno­komunikacyjnych w oświacie, inspirowaniu i organizowaniu edukacji czytelniczej i medialnej, prowadzeniu działalności informacyjno-bibliograficznej, a także gromadzeniu literatury naukowej i fachowej dla nauczycieli oraz innych pracowników pedagogicznych. W publikacji omówiono wykorzystani e technologii informacyjno-komunikacyjnych do realizacji zadań bibliotek pedagogicznych na przykładzie dużych regionalnych książnic w latach 2019–2020. Ponadto uporządkowano i zebrano kwestie terminologiczne oraz prawne związane z funkcjonowaniem nowych technologii w tego typu bibliotekach. Dodatkową wartość monografii stanowi autorska analiza struktury organizacyjnej wojewódzkich książnic pedagogicznych na terenie kraju.

Mity polityczne i stereotypy w pamięci zbiorowej społeczeństwa

Magdalena Rekść, Eugeniusz Ponczek, Andrzej Sepkowski

Prezentowany zbiór rozważań traktujących o pamięci zbiorowej, jej mityzacjach jest kontynuacją poszukiwań inspirowanych od wielu już lat, a prowadzonych aktualnie przez Katedrę Teorii Polityki i Myśli Politycznej Wydziału Studiów Międzynarodowych i Politologicznych UŁ. Formuła tej monografii odbiega dość wyraźnie od uprzednich publikacji, w których dokonywano przede wszystkim prób kategoryzacji mitów i wyobrażeń zbiorowych w celu tworzenia ram porozumienia w kwestii sposobu ujęcia i wyjaśniania tych niezwykle istotnych, a pomijanych w pracach politologów i historyków, problemów dotyczących szeroko pojmowanej polityki pamięci zbiorowej oraz tożsamości kulturowej. Z kontrowersyjnymi przejawami, dotyczącymi tych kwestii spotykamy się niemal codziennie. Ramy tworzące formułę tej monografii mogą sprzyjać wzrostowi zainteresowania zagadnieniami zdecydowanie szerszymi, poczynając od prób rozpoznawania istoty pamięci zbiorowej - jako integralnej części wyobrażeń zbiorowych. Inicjatywa wydania niniejszej pracy zbiorowej wzbudziła znaczne zainteresowanie, zwłaszcza środowiska politologicznego. Toteż spośród kilkudziesięciu propozycji redaktorzy tomu zdecydowali się wybrać te publikacje, które są adekwatne względem tematyki odnotowanej w tytule monografii. Autorzy poszczególnych wypowiedzi są bliscy przyjętemu sposobowi wyjaśnienia, uwzględniającemu nomologiczne podejście badawcze oraz interdyscyplinarną opcję poznawczą. Mają oni jednocześnie nadzieję, że dzięki takiemu podejściu można zrozumieć i wyjaśnić wiele niuansów kognitywnych w kontekście podjętej problematyki. 

Palaea Historica. The Second Slavonic Translation: Commentary and Text

Małgorzata Skowronek

The so-called Byzantine "Palaea Historica" is a text that functioned in the literature and culture of the Byzantine-Slavic commonwealth. As a collection of stories on "Old Testament" themes, which are basically of biblical origin, it preserves some pre-Christian narrations coming from the Hebrew tradition, as well as some Early Christian apocrypha. Moreover, it represents different interpretations of the Bible. An important component of the "Palaea Historica" are the poetic fragments - excerpts from the "Book of Psalms" and from some liturgical poetry by St. John of Damascus, St. Cosmas of Maiuma, and St. Andrew of Crete. Although firstly thought to be a part of a bigger whole, the edition of the source text accepted the form of an independent title. In this volume, the presented critical edition of the second Slavonic translation of the "Palaea Historica" is preceded by an introduction, which discusses the origins and characteristics of the literary relic as well as the history of its reception amongst the Slavs.