Dwadzieścia sześć lat i pięćset czterdzieści dyplomów Podyplomowego Studium Urbanistyki i Gospodarki Przestrzennej na Wydziale Architektury Politechniki Warszawskiej

Andrzej Gawlikowski, Andrzej Zalewski, Elżbieta Szary

W opracowaniu Czytelnik znajdzie informacje o genezie Studium, jego organizacji, uczestnikach, kadrze, a także o życiu towarzyskim. Książka zawiera też informacje o pracach absolwentów oraz polityce w podejmowaniu tematów prac kształtowanej w miarę zmieniającej się struktury zawodowej uczestników. Autorzy mają nadzieję, że oddawana do rąk Czytelników książka to nie tylko rejestracja dwudziestu sześciu lat procesu dydaktycznego, lecz także w pewnym sensie odbicie przemian jakie zaszły w ciągu realizacji dwudziestu czterech kursów w społecznej świadomości przestrzeni i w środowisku zawodowo związanym z urbanistyką i gospodarką przestrzenną. To długi czas, obejmujący różne okresy w życiu uczelni i społeczeństwa. Pierwsze kilkanaście lat to lata głębokiej transformacji ustrojowej Kraju, lata tworzenia i wdrażania nowego prawa, powrotu do respektowania prywatnej własności i prawa do wdrażania własnych, indywidualnych opinii, prawa do ochrony własnych prywatnych i grupowych interesów, lata nowego spojrzenia na społeczne prawa i obowiązki w zakresie kształtowania przestrzeni i gospodarowania nią. Dwadzieścia sześć lat to dostatecznie długi czas istnienia szkoły, aby podsumować jej osiągnięcia. To prawie pięćset czterdziestu dyplomowanych absolwentów, którzy uzupełnili swoją wiedzę w dziedzinie urbanistyki, planowania przestrzennego i gospodarki przestrzennej, wymienili się doświadczeniami z kolegami z zespołu i całej grupy. Efektem są także prace studialne często wiążące się z konkretnymi problemami i zadaniami stojącymi przed służbami planistycznymi samorządu terytorialnego. Ważne wydaje się przypominanie słuchaczom Studium w czasie procesu dydaktycznego, że wbrew obiegowym opiniom wdrażanym, zwłaszcza na początku okresu transformacji ustrojowej, deprecjonującym znaczenie urbanistyki i planowania przestrzennego w warunkach gospodarki rynkowej jako reliktu socjalistycznego centralizmu, ich społeczna ocena jest dzisiaj odmienna. Coraz powszechniejsza jest bowiem świadomość, że społeczny wpływ na kształt przestrzeni i społeczna kontrola gospodarowania przestrzenią może się w obecnym stanie prawnym dokonywać niemal wyłącznie w skali urbanistycznej i na poziomie planowania miejscowego. Ta właśnie odrodzona świadomość społeczna mogłaby dzisiaj ponownie sytuować urbanistykę, planowanie przestrzenne i gospodarkę przestrzenną na należnym im miejscu pośród nauk społecznych i technicznych. Mamy jednak do czynienia ze zmniejszającą się liczebnością środowiska urbanistów, co jest skutkiem zarówno wspomnianych powyżej negatywnych ocen kreowanych pochopnie na początku lat dziewięćdziesiątych ubiegłego wieku, jak też powszechnie występujących problemów kadrowo-płacowych przede wszystkim w jednostkach budżetowych. Niestety deregulacja zawodu urbanisty jaka miała miejsce w 2014 roku znacznie się przyczyniła do obniżenia rangi zawodu i otwarcia go dla osób bez niezbędnego wykształcenia.

Współpraca fundamentu płytowo-palowego z podłożem gruntowym

Grzegorz Kacprzak

Okres ostatnich dwudziestu pięciu lat to czas istotnego rozwoju fundamentów płytowo-palowych. Rozwinięto wówczas wiele nowych metod analizy zachowania FPP z wykorzystaniem coraz szerzej dostępnych narzędzi do modelowania współpracy ośrodka gruntowego z konstrukcją, danych z obserwacji osiadań zrealizowanych obiektów, jak również wszelkiego rodzaju eksperymentów w skali naturalnej i laboratoryjnej.   Autorzy prezentowanego opracowania podjęli próbę kompleksowego ujęcia problematyki współpracy fundamentu płytowo-palowego z podłożem gruntowym. Dotyczy to fundamentu płytowo-palowego poddanego działaniu obciążenia pionowego. Podstawę rozważań stanowią badania własne, obserwacje i pomiary, koncepcje, analizy teoretyczne oraz zweryfikowane wyniki modelowania numerycznego.   Praca składa się z 11 rozdziałów. W pierwszych siedmiu uwzględniono aktualny stan wiedzy w zakresie zachowania fundamentu płytowo-palowego. Kolejne cztery stanowią analizę wyników własnych badań doświadczalnych i modelowych, mającą na celu weryfikację wniosków przedstawionych w pierwszej części pracy i lepsze poznanie zjawisk towarzyszących współpracy fundamentu płytowo-palowego z ośrodkiem gruntowym.   Wykonane wcześniej analizy numeryczne i badania modelowe zostały uzupełnione w rozdziale XI wnioskami z długoterminowych (ok. 800 dni) pomiarów in-situ zmian wartości naprężeń w podłożu pod fundamentem, jak również pomiarów odkształceń na kierunku pionowym w kolumnach betonowych, umożliwiających obserwację zmiany w czasie dystrybucji siły wzdłuż kolumny. Badania tego typu niewątpliwie stanowią duże osiągnięcie badawcze autora, gdyż zostały zaprojektowane i zrealizowane po raz pierwszy w Polsce. Po raz kolejny w pracy przeprowadzono analizę numeryczną, tym razem fragmentu opomiarowanego fundamentu. Następnie, otrzymane wyniki porównano z wynikami z pomiarów rzeczywistych. Celem badawczo-aplikacyjnym porównania była weryfikacja numerycznego modelu współpracy konstrukcji z ośrodkiem gruntowym, jak również uzupełnienie i jednocześnie zwiększenie liczby wyników badań w skali rzeczywistej. Dzięki temu możliwe było przeprowadzenie analizy naukowej mającej na celu lepsze poznanie zachowania elementów fundamentu płytowo-palowego oraz zrozumienie złożonych efektów interakcji między nimi.

Perspektywy i kierunki rozwoju budownictwa drogowego w Polsce na podstawie badań foresightowych

Piotr Radziszewski

Polska obecnie realizuje ambitny program przebudowy sieci drogowej, który zgodnie z wymaganiami Unii Europejskiej powinien uwzględniać wysoki poziom technologiczny budowy dróg z zachowaniem norm ochrony środowiska. W opracowaniu przedstawiono perspektywy i kierunki rozwoju konstrukcji oraz nowych rozwiązań materiałowo-technologicznych nawierzchni drogowych w aspekcie ochrony środowiska i zrównoważonego rozwoju. Zawarto między innymi unikalne wyniki badań forsightowych metodą Delphi, prowadzone w celu określenia priorytetowych technologii budowy nawierzchni drogowych w perspektywie około 30 lat.   Pracę wykonał zespół autorski w składzie: Piotr Radziszewski, Jerzy Piłat, Karol J. Kowalski, Jan Król, Michał Sarnowski, Joanicjusz Nazarko, Katarzyna Dębkowska, Joanna Ejdys, Alicja Ewa Gudanowska, Katarzyna Halicka, Jarosław Kilon, Anna Kononiuk, Łukasz Nazarko

Wspomaganie podejmowania decyzji w zakresie kompleksowej obsługi kontenerów chłodniczych w zintegrowanych łańcuchach transportowych

Ludmiła Filina-Dawidowicz

Tematem monografii jest kompleksowa obsługa kontenerów chłodniczych, która do usług transportowych włącza usługi logistyczne. Przedmiotem badań jest transport, a w szczególności kształtowanie kompleksowej obsługi ładunków w ramach zintegrowanych łańcuchów transportowych. Celem pracy jest opracowanie metodyki wspomagania podejmowania decyzji w odniesieniu do wybranych obszarów kształtowania kompleksowej obsługi. Biorąc pod uwagę, że najbardziej wrażliwymi elementami łańcuchów transportowych są miejsca łączenia gałęzi transportu, szczególną uwagę poświęcono problematyce obsługi kontenerów chłodniczych w punktach przeładunku, a przede wszystkim w portach morskich.   Wieloaspektowość analizowanego zagadnienia odzwierciedla różnostronny charakter pracy. Poruszone w niej zostały zarówno aspekty techniczno-technologiczne, ekonomiczne, organizacyjne, jak i te związane z energooszczędnością i bezpieczeństwem realizacji przewozów. Zastosowanie wielokryterialnego podejścia do ukształtowania oferty usług stanowiących kompleksową obsługę pozwala usprawnić proces podejmowania decyzji poprzez wyeliminowanie błędów, w tym utraty walorów jakościowych zawartych w nich ładunków szybko psujących się.   Opracowana metodyka ma znaczenie teoretyczne, ponieważ ilustruje narzędzia służące do rozwiązywania problemów badawczych. Na szczególną uwagę zasługuje opracowanie koncepcyjnych i obliczeniowych modeli oceny ryzyka utraty walorów jakościowych ładunków podczas realizacji usług, które pozwalają na podejmowanie decyzji w warunkach niepewności, co stanowi duży atut monografii.

Obszary problemowe rolnictwa w Polsce. Wybrane aspekty realizacji scaleń gruntów

Katarzyna Sobolewska-Mikulska, Justyna Wójcil-Leń

Szansą rozwoju obszarów wiejskich jest wzrost zainteresowania nimi jako miejscem zamieszkania i odpoczynku. Rozwiązania projektu scalenia gruntów powinny stwarzać warunki dla dywersyfikacji działalności gospodarczej. Rozwój pozarolniczej działalności na obszarach wiejskich może przyspieszać korzystne przemiany strukturalne. Nowe, atrakcyjne miejsca pracy pojawiają się w rozwoju różnego rodzaju usług, gastronomii, agroturystyki itp. Projekt scalenia daje więc szansę dyspozycji gruntami w kierunku sprzyjającym tworzeniu alternatywnych źródeł dochodu dla rodzin rolniczych.   Celem monografi i jest przybliżenie mało rozpoznanej w Polsce problematyki zagospodarowania obszarów problemowych rolnictwa z perspektywy realizacji klasycznych prac scaleniowych. Opracowanie będzie stanowiło kompendium wiedzy o obszarach problemowych rolnictwa dla wszystkich zainteresowanych tym zagadnieniem, w tym także dla studentów głównie studiów II stopnia wydziałów geodezyjnych, gdzie problematyka gospodarki nieruchomościami na obszarach wiejskich jest realizowana.

Cybersecurity Research, Education and Management: University Perspective

Andrzej Kraśniewski

In this paper, we focus on those aspects of cybersecurity that are most relevant to universities, intending to provide academic communities with some knowledge that might be useful in their research, education and administration activities related to cybersecurity.   The remaining part of the paper is organised as follows. In Section 2, we present basic characteristics of cybersecurity research, its scope and organisation, focusing on initiatives and activities relevant to universities. In Section 3, we show the landscape of cybersecurity education at universities, focusing on competencies acquired by beneficiaries of the educational provision. In Section 4, we discuss challenges faced by universities seen as institutions that have to assure a sufficient level of cybersecurity for their operation. Section 5 presents – as a case study – the developments in cybersecurity research, education and organization taking place at the Warsaw University of Technology. We conclude the paper with a few observations regarding the future developments in cybersecurity, relevant to universities.

Projektowanie układów cyfrowych. Materiały pomocnicze do laboratorium

Andrzej Skorupski

Skrypt jest przeznaczony dla studentów, którzy uczą się projektowania układów logicznych. Został on opracowany w taki sposób, że do korzystania z niego nie jest potrzebna wiedza z innych przedmiotów. Ułożenie treści i sposób jej podania został przyjęty przez autorów na podstawie ich wieloletniego doświadczenia dydaktycznego.   Pracę opracował zespół autorski w składzie: Krzysztof Chabko, Krzysztof Gracki, Marek Pawłowski, Jacek Raczkowski, Andrzej Skorupski, Zbigniew Szymański.

Zarządzanie zrównoważonym rozwojem jednostek samorządu terytorialnego

Eugeniusz Sobczak

Rozumienie zasady zrównoważonego rozwoju jest zróżnicowane – zależne od miejsca, w którym jest ona wdrażana. W szczególności widoczne jest zróżnicowanie między krajami rozwiniętymi, a rozwijającymi się. Ta różnorodność wpływa bezpośrednio na zakres pojęciowy tej koncepcji. Wydaje się, że aspektem koncepcji, który powinien przeważać w jej interpretacji jest ochrona środowiska. Słowa kluczowe: rozwój zrównoważony; prawo międzynarodowe; stabilność.