Trzy szesnastowieczne edycje Księgi Tobiasza (1539, 1540, 1545)

Anna Lenartowicz-Zagrodna

Wiedza o dawnych przekładach biblijnych jest nadal niepełna mimo podejmowania licznych inicjatyw badawczych w tym zakresie. Jedną z ksiąg starotestamentowych, której staropolskie przekłady nie stanowiły dotąd centrum zainteresowania, jest anonimowe tłumaczenie Księgi Tobiasza z 1539 roku i jej wznowienia z lat 1540 i 1545. Rok ukazania się editio princeps tej księgi wskazuje, że po księgach Eklezjastesa (1522), Psalmów (1532) i Syracha (1535) jest ona czwartą samodzielnie drukowaną księgą biblijną. Prezentowana książka zawiera edycję krytyczną trzech szesnastowiecznych wydań Księgi Tobiasza wraz z zasadami transkrypcji, komentarzami edytorskimi oraz objaśnieniami językowymi; poprzedza ją wstęp, w którym w przekrojowy sposób omówiono obecność tej księgi w dziejach polskiego piśmiennictwa. Publikacja stanowi kontynuację prowadzonych przez łódzkich językoznawców badań nad językiem przekładów biblijnych.

Zjawiska propagandy i manipulacji w prasie, telewizji, radiu i Internecie

Paulina Czarnek-Wnuk, Zofia Nacewska, Robert Wyrębski

Monografia Zjawiska propagandy i manipulacji w prasie, telewizji, radiu i Internecie jest zbiorem tekstów uczestników konferencji, którzy omawiali tematy związane m.in. z manipulacją wizerunkiem, prozodycznością operatorów oraz przekazywaniem informacji na portalach społecznościowych. Publikacja ma na celu zwrócenie uwagi na pogłębiającą się utratę zaufania wobec mediów masowych ze względu na działania o charakterze manipulacyjnym, a także problem doszukiwania się sedna prawdy w świecie fake newsów. * Prezentowana pozycja wydawnicza ma oryginalny charakter. Jest przykładem nowatorskiego, interesującego ujęcia problemu, istotnie pogłębia naukową perspektywę oglądu zjawiska. Z recenzji dr. hab. Arkadiusza Dudziaka, prof. UWM Deklarowanym przez redaktorów i autorów celem publikacji jest ukazanie różnych odmian działalności medialnej z wykorzystywaniem technik perswazyjnych oraz manipulacyjnych [...]. Cel ten został dobrze zrealizowany przez młodych badaczy w siedmiu artykułach, składających się na całość tomu, co odnotowuję z satysfakcją. W mojej opinii książka może zainteresować czytelników oraz zachęcić do podejmowania dalszych badań. Z recenzji prof. dr. hab. Dariusza Rotta

USA wobec zakończenia zimnej wojny. Liberalny consensus ery końca historii (1989-2000)

Grzegorz Nycz

Monografia obejmuje analizę polityki zagranicznej Stanów Zjednoczonych w latach 1989–2000. Autor zaprezentował cele i funkcje propagowania demokratyzacji w okresie zakończenia zimnej wojny, co nastąpiło podczas prezydentury George’a H. W. Busha, a także skupił się na przybliżeniu założeń dotyczących budowania euroatlantyckiego systemu sojuszy i obszaru „demokratycznego pokoju” w trakcie prezydentury Williama Billa Clintona. Ostatnią część publikacji stanowią rozważania na temat faktycznej rangi propagowania demokratyzacji w polityce zagranicznej USA. Autor doszedł do wniosku, że paradoksalnie promowanie demokracji mogło być traktowane zarówno jako cel polityki zagranicznej Stanów Zjednoczonych, jak i instrument, którego tak skutecznie wówczas używano, przynajmniej na obszarze Europy Środkowo-Wschodniej. Innowacyjność publikacji przejawia się w podjętym temacie. Jego omówienie prezentuje się dobrze na tle konkurencyjnych tytułów, w pewnym sensie uzupełnia lukę informacyjną w tym zakresie na rynku krajowym, a także przekonuje o zasadności przedstawionych badań. Autor oparł swą monografię na krytycznej analizie dostępnej literatury zagranicznej i polskiej, koncentrując się na publikacjach zwartych i źródłach netograficznych. Krąg odbiorców tej publikacji to studenci historii najnowszej, a także nauk o polityce, bezpieczeństwie i stosunkach międzynarodowych. Do lektury zachęca jasność przekazu i logiczna narracja. Z recenzji Grzegorza Ciechanowskiego

Michał Panaretos. Kronika trapezuncka - przekład, komentarz historyczny i filologiczny (Series Ceranea, tom 6)

Marcin Cyrulski

Szósty tom "Series Ceranea" zawiera tekst oryginalny i szeroko komentowane pierwsze polskie tłumaczenie Kroniki trapezunckiej Michała Panaretosa (1320/1330-1390). To niewielkich rozmiarów źródło mieści w sobie wiele bezcennych informacji na temat leżącego na wybrzeżach Morza Czarnego Cesarstwa Trapezunckiego, rządzonego przez Wielkich Komnenów. Państwo to powstało w dobie IV Krucjaty (1204) i istniało do roku 1461, kiedy zostało podbite przez Turków Osmańskich. Przez ponad dwa i pół wieku swej historii odgrywało istotną rolę kulturalną i religijną, a także w handlu czarnomorskim. * 24 dnia miesiąca października, w środę, X indykcji, 6895 (1386) roku, zięć cesarza, emir Tatziatines wyprawił się z Limnii na drugiego cesarskiego zięcia, syna Chatzymyrisa z Chaldii, zwanego Sulamampekiem. Tatziatines wiódł ze sobą 12 tysięcy zbrojnych, a kiedy wtargnął do Chalibii, sam padł jako pierwszy, a jego ciało poćwiartowano. Z jego ludzi zginęło około trzech tysięcy, reszta zaś uciekła bez broni, porzucając 7 tysięcy koni i nieprzeliczone mnóstwo oręża. Michał Panaretos, Kronika trapezuncka, fragm. 104

Zastosowanie oprogramowania komputerowego w prowadzeniu badań jakościowych. Wybrane funkcje NVivo

Jakub Niedbalski, Izabela Ślęzak

W książce przedstawiono sześć niezwykle przydatnych funkcji NVivo, które stanowią przykład rozwoju i ewaluowania oprogramowania. Przy wyborze kierowano się walorami użytkowymi, związanymi m.in. ze specyfiką pracy badaczy jakościowych oraz kierunkami rozwoju współcześnie realizowanych studiów. Wszystkie opisane w publikacji narzędzia cechuje nie tylko szerokie spektrum zastosowań, ale także wysoce uniwersalny charakter. Z tego względu możliwości NVivo powinni docenić zarówno przedstawiciele różnych środowisk naukowych, jak i praktycy, którzy poszukują wyspecjalizowanego narzędzia wspomagającego proces analizy danych jakościowych.

Wybrane metody ilościowe w finansach

Dorota Witkowska

W monografii przedstawiono wiele zagadnień związanych z prowadzeniem analiz finansowych za pomocą metod ilościowych. Walorem opracowania jest omówienie problemów, z jakimi spotykają się analitycy finansowi oraz prezentacja przykładów aplikacji różnych metod zarówno ułatwiających ocenę i opis omawianych sytuacji, jak i wspomagających podejmowanie decyzji w określonych warunkach. Większość ukazanych metod poparto przykładami zawierającymi rzeczywiste dane finansowe i opatrzono bogatymi komentarzami, zawierającymi interpretację uzyskanych wyników analiz. Publikacja jest dedykowana zarówno praktykom działającym na szeroko rozumianym rynku finansowym, jak i studentom. Do jej studiowania nie jest wymagana znajomość zaawansowanych metod ilościowych, wszystkie zagadnienia omawiane są bowiem w przystępny sposób.

Umysł rozstrojony. Próby o trylogii księżycowej Jerzego Żuławskiego

Tadeusz Sławek

Czego nas nauczyła wyprawa na Księżyc, w którą zabrał nas Żuławski? Nie wracając do poszczególnych miejsc lektury, zapytajmy, czy dałoby się znaleźć ich wspólny mianownik, punkt solarny, będący mocnym źródłem energii. Zaryzykujmy: węzłem, który splata wiele nici trylogii jest życie uwolnione od przewodnictwa, którego doświadczeniem źródłowym jest brak i utrata, życie na skrajnym horyzoncie oczekiwań i nadziei, i zawsze bliskie katastrofy. To wizja egzystencji zawieszonej nad przepaścią. Trylogia Żuławskiego jest więc tekstem stoickim: uczy, jak Montaigne, że prawdziwym powołaniem człowieka myślącego jest nauka umierania. Doświadczenie rozbitka jest doświadczeniem par excellence nowoczesnym. Brzegi znanego dotychczas świata okazują się niebezpieczne, a praktykowane na nich modele i style przeżycia okazują się niewystarczające i zawodne. Tadeusz Sławek * Fascynująca eseistyczna wyprawa do świata wykreowanego w trzech powieściach fantastyczno-filozoficznych Jerzego Żuławskiego; świata, który od dawna zasługiwał na naszą uwagę. Na wskroś współczesna interpretacja cyklu powieściowego młodopolskiego pisarza, którego cechowała rozległa wiedza, erudycja i radykalny pesymizm, gdy chodzi o możliwości gatunku ludzkiego i losy całej cywilizacji. Jeżeli powracać do klasycznych dzieł polskiej prozy i przypominać je dzisiaj - to właśnie w taki sposób, który łączy doskonałą znajomość kontekstu historycznoliterackiego i myśli filozoficznej epoki z nowym, śmiałym i subiektywnym sposobem czytania. Z recenzji prof. dr hab. Anny Czabanowskiej-Wróbel

Umysł, mózg i wolna wola

Richard Swinburne

CZY LUDZKIE ZACHOWANIE JEST CAŁKOWICIE ZDETERMINOWANE? CZYM JEST SUBSTANCJA MENTALNA? CO CZYNI NASZE PRZEKONANIA PRAWDZIWYMI?   Richard Swinburne broni dualizmu substancji, czyli poglądu, że dusza i ciało to dwie różne i oddzielne – na poziomie metafizycznym (bytowym) – substancje. W książce Umysł, mózg i wolna wola rozważa, czy człowiek jest jedynie skomplikowaną maszyną, a może duszą wchodzącą w interakcje z ciałami. Czy mamy więc wolną wolę, która czyni nas moralnie odpowiedzialnymi za własne czyny? * Wielu muzułmanów i znacznie mniejsza liczba chrześcijan wierzy, że ludzkie czyny są całkowicie zdeterminowane przez Boga, a wielu z nich mogłoby zgodzić się z tezą, że Bóg z góry zdeterminował nasze czyny poprzez działanie przyczyn naturalnych (na przykład przez spowodowanie, że zdarzenia mózgowe są przyczynami tych czynów zgodnie z prawami natury). Kilku wczesnych myślicie/i greckich i rzymskich, a także wielu naukowców i filozofów od XVI/ wieku twierdziło, że ludzie są tylko bytami fizycznymi działającymi zgodnie z prawami fizycznymi, nie bardziej moralnie odpowiedzialnymi za swoje działania niż maszyna jest moralnie odpowiedzialna za swoje ruchy. Jednak, pomimo tych przeciwnych poglądów, podejrzewam, że większość zwykłych ludzi, przynajmniej w krajach zachodnich, nadal wyznaje założony w prawie karnym pogląd, że (z pewnymi wyjątkami) ludzie nie są w pełni zdeterminowani do popełniania czynów, które popełniają, oraz są moralnie odpowiedzialni za swoje działania; a także wyznają pogląd, że ludzie składają się z dwóch części – duszy i ciała, więc nawet jeśli w rzeczywistości nie ma życia po śmierci, założenie, że nasze dusze (istotowa część nas) mogą przetrwać śmierć, nie jest niespójne. W tej książce argumentuję, że tradycyjne spojrzenie większości mieszkańców Zachodu na te kwestie jest poglądem słusznym. Fragment książki Umysł, mózg i wolna wola