Rozdroże. Literatura polska w kręgu litewskiego odrodzenia narodowego

Beata Kalęba

BIBLIOTEKA LITERATURY POGRANICZA

Wieża Babel dialektów. Mowa niestandardowa w przekładach prozy anglojęzycznej

Mira Czarnecka

Język ulicy, język potoczny, język mniejszości jest wokół nas. Jest również częścią fikcyjnego świata powieści. Dlaczego tak trudno przełożyć go na język polski? To pytanie wiele lat temu zainspirowało autorkę książki do podjęcia badań i poszukiwania odpowiedzi. Czytelnik Wieży Babel dialektów nie zostaje pozostawiony z wątpliwościami sam sobie. Przedstawione przez autorkę-tłumaczkę przykłady oraz analizy mogą stanowić gotowe rozwiązania lub zainspirować wszystkich parających się sztuką przekładu do znajdywania nowych i lepszych sposobów tłumaczenia dialektów. Książka jest pionierska w zakresie szczegółowego opracowania problematyki przekładu mowy niestandardowej w tłumaczeniach prozy z języka angielskiego na polski, przy czym jest stosowalna w tłumaczeniu z innych języków. Całość merytorycznie poszerza zakres wiedzy dotyczącej technik przekładowych mowy niestandardowej, jak i problemów, z jakimi styka się tłumacz. Przedstawia klarowną i szczegółową klasyfikację mowy niestandardowej, co będzie bardzo przydatne dla czytelników, zwłaszcza studentów piszących prace dyplomowe, ale także dla doświadczonych badaczy. Dr hab. prof. UJ Władysław Chłopicki Dr Mira Czarnecka – anglistka, tłumacz. Przełożyła na język polski ponad dwadzieścia pięć pozycji z literatury amerykańskiej i brytyjskiej. Jej zainteresowania badawcze obejmują przekład literacki, w tym szczególnie przekład mowy niestandardowej, oraz postkolonialną teorię przekładu. Interesuje się również komunikacją i językiem angielskim w biznesie. W przeszłości pracowała w firmach międzynarodowych z branży motoryzacyjnej i lotniczej. Adiunkt w Katedrze Dydaktyki Przekładu w Instytucie Filologii Angielskiej Uniwersytetu Pedagogicznego w Krakowie.

Wieża Babel. Nowoczesny projekt porządkowania świata i jego dekonstrukcja

Patrycja Cembrzyńska

Książka stanowi rozwinięcie tezy Wolfganga Welscha, który opisał nowoczesność sięgając po biblijny mit o budowie Wieży Babel. Widziana w kategoriach wielkiego kolektywnego przedsięwzięcia i społecznej utopii budowa Babel staje się metaforą postępu i symbolem totalizacji. Wieża Babel. Nowoczesny projekt porządkowania świata i jego dekonstrukcja to próba analizy teoretycznych sprzeczności tkwiących w utopijnym programie nowoczesności. Wychodząc od analizy dzieł sztuki, filmu i literatury, autorka odsłania słabe fundamenty oświeceniowego projektu. Wskazuje na „ponowoczesne konsekwencje nowoczesności”, ukazując sposób, w jaki ponowoczesność oswaja Babel, tak iż wieża przestaje być symbolem pomieszania i kulturowego upadku. Historia zapisana w Księdze Rodzaju powraca jako opowieść o oswobodzeniu z więzów utopijnej unifikacji charakterystycznej dla modernizmu. Na ruinach nowoczesnej Babel powstaje świat afirmujący różnorodność i otwarty na inność. Jego etyczny fundament zostaje scementowany koncepcją „polityki przyjaźni” Jacquesa Derridy.

Iść czy jechać. Ćwiczenia gramatyczno-semantyczne z czasownikami ruchu (B2, C1)

Józef Pyzik

POZIOM B2, C1 Czasowniki ruchu w nauczaniu języka polskiego jako obcego stanowią duże wyzwanie metodyczne dla uczących, bo z jednej strony są bardzo trudne, z drugiej należą jednak do kanonu leksykalnego i gramatycznego, jako takie, powinny znaleźć się w programie nauczania dla początkujących. W niniejszym podręczniku wybrano te czasowniki ruchu, które są najczęściej używane. Ze względu na wspomniane wyżej problemy metodyczne proponuje się ćwiczenia o różnym stopniu trudności. Większość przeznaczona jest jednak dla osób o średniej i zaawansowanej znajomości języka polskiego, ale ćwiczenia w pierwszej części podręcznika mogą zostać wykorzystane w programie dla początkujących. Są to z reguły ćwiczenia gramatyczne, dotyczące połączeń czasowników ruchu z przyimkami i łączącymi się z nimi rzeczownikami. Dla ułatwienia, przed każdą partią ćwiczeń podano krótkie komentarze i schematy użycia z podstawowymi przyimkami, łącznie z podaniem końcówek przypadków użytych w ćwiczeniach. Do tego samego celu służy tabela zbiorcza przyimków i przypadków oraz wzory odmiany we wszystkich czasach. Podręczniki UNIVERSITAS są zgodne z zasadami certyfikacji języka polskiego jako obcego

Psalmodia polska

Wespazjan Kochowski

Wespazjan Kochowski (ur. 1633, zm. 1700), poeta, historiograf; jeden z najwybitniejszych pisarzy doby baroku tworzący zarówno w języku polskim, jak i łacińskim. Jego twórczość obejmuje zarówno poezję liryczną, fraszkopisarstwo, epikę historyczną i religijną oraz łacińskojęzyczne Klimaktery, w których prezentuje dzieje Rzeczypospolitej XVII stulecia. Sławę przyniosły mu zwłaszcza zbiory: Niepróżnujące próżnowanie, poetycka relacja historyczna Dzieło Boskie, albo Pieśni Wiednia wybawionego i biblijna stylizacja Psalmodia polska (w niniejszym tomie). Kochowskiego uznaje się, obok Wacława Potockiego i Jana Chryzostoma Paska, za najwybitniejszego reprezentanta sarmatyzmu w literaturze XVII wieku. W Psalmodii polskiej, formalnie i tematycznie nawiązującej do starotestamentowej Księgi Psalmów, autor rozwinął ideę „narodu wybranego”, utożsamianego ze społecznością Polaków.

Tabu i niewinność

Aleksander Smolar

Aleksander Smolar wie, że „słowo ma znaczenie decydujące”, by zacytować Jerzego Giedroycia z zamieszczonej w tym tomie rozmowy. Dlatego używa słów nie jak polityk, dla którego są one instrumentem walki o władzę, tylko jak intelektualista, któremu pomagają w dochodzeniu do prawdy. W tym sensie był zawsze spectateur engagé, by użyć klasycznej formuły kojarzącej się z innym jego rozmówcą, Raymondem Aronem. W przypadku Smolara ów decydujący krytyczny dystans to nie tylko postawa duchowa – także fakt geograficzny. Ostatnie 20 lat spędził między Paryżem a Warszawą. Zarówno w długofalowym, biograficznym sensie, jak i doraźnym – z tygodnia na tydzień – można nazwać jego życie nieprzerwaną podróżą z Warszawy do Warszawy. Timothy Garton Ash  

Teksty w lustrze ekranu. Okołofilmowa strategia kształcenia literacko-kulturowego

Witold Bobiński

Przemiany technologiczno-kulturowe ostatnich kilku dekad, zwrot ikoniczny, zwrot audiowizualny, zwłaszcza w wersji cyfrowej sprawiają, że szkolne dziedziny zajmujące się edukacją kulturową stoją w obliczu modyfikacji swoich paradygmatów. Ta sytuacja dotyczy także polonistyki zarówno tej szkolnej, jak i w pewnym stopniu akademickiej. Kryzys czytelnictwa i deprecjacja lektury szkolnej to zjawiska, wobec których polonista i polonistyka nie mogą przejść obojętnie; grzech zaniechania wysiłku na rzecz przemian oznacza zgodę na gwałtowną marginalizację kluczowej jeszcze do niedawna szkolnej dyscypliny. Jednym ze sprzymierzeńców w dziele jej odnowienia może być staruszek film, wynalazek już ponadstuletni, który przeżywa kolejną młodość i stał się dominującą formą sztuki masowej. Na różne sposoby zestawiany w szkole z literaturą może pokazać ją w innym świetle, ożywić, wydobyć ze sfery obojętności, wręcz odkryć. O tym jest ta książka.  

Jak czytać architekturę

Andrzej Nowakowski, Andrzej Basista

Spojrzenie na architekturę, jakie proponujemy, jest niepodobne do powszechnie stosowanych. Punktem wyjścia nie jest historia architektury, wielcy twórcy, przegląd stylów czy przeznaczenie budynków, choć wszystko to jest w książce jakoś obecne, punktem wyjścia są różne, kolejne stopnie kontaktu z budynkiem. Tak na ogół przebiega doświadczanie architektury. Zaczyna się od kontaktu z oddali, pierwszego ujrzenia budynku na fotografii lub w rzeczywistości. Jeżeli nas zaciekawi, ruszamy, by się z nim spotkać, i wówczas kolejno oglądamy najpierw jego otoczenie, kontekst, w którym się znajduje, następnie przyglądamy się mu z zewnątrz, by wreszcie wejść do jego wnętrza.