Zaczątki słowiańskie u stoków Karpat

Izydor Szaraniewicz

Zaczątki słowiańskie u stoków Karpat: Plemię słowiańskie występuje w Europie w ogóle, a u stoków Karpat w szczególe, wyraźnie i pod tym sobie właściwym imieniem nie wcześniej, jak po upadku państwa Hunów 1400 lat temu, w czasie powszechnej wędrówki ludów. W owym to czasie, ku granicom państwa rzymskiego ruszyli Germanowie, a za nimi w ślad lawiną posunęli się Słowianie, którzy bądź sami, bądź też w przymierzu z tamtymi, postępowali przeważnie z krain na północ od Karpat leżących, z szczególnym naporem za rzekę Łabę i dolny Dunaj...

Nędznicy. Les Misérables

Victor Hugo

Nędznicy pięcioczęściowa powieść Wiktora Hugo, napisana w czasie, gdy Hugo przebywał na wygnaniu na wyspie Guernsey, opublikowana została w roku 1862. W tym samym roku ukazało się pierwsze wydanie polskie. Utwór w planach Wiktora Hugo miał być panoramicznym obrazem całego społeczeństwa francuskiego XIX wieku oraz wykładnią poglądów autora na kwestie sprawiedliwego porządku społecznego, walki z nędzą i wykluczeniem. Na kartach Nędzników, poprzez główne wątki fabularne oraz liczne dygresje o charakterze filozoficznym i historycznym, Hugo prezentuje swój program polityczny i społeczny, oparty na wartościach chrześcijańskich, wierze w możliwość pozytywnej przemiany każdego człowieka oraz w ciągły, obejmujący wszystkie dziedziny życia postęp. Praca nad utworem trwała blisko dwadzieścia lat, jego szczegółowa koncepcja ulegała w tym okresie wielokrotnym zmianom i rozszerzeniom. Powieść Nędznicy łączy elementy powieści realistycznej z silnymi elementami romantycznymi i fragmentami o charakterze eseistycznym. Albert Thibaudet widział w niej syntezę gatunków: powieści przygodowej, obyczajowej, kryminału oraz umoralniającej powieści o bohaterach. (za Wikipedią). Książka w dwóch wersjach językowych: polskiej i francuskiej. Version bilingue: polonaise et française.

Księżna Łowicka

Wacław Gąsiorowski

Księżna Łowicka: Powieść historyczna z XIX wieku powieść historyczna Wacława Gąsiorowskiego z 1908 roku. Powieść jest beletryzowaną biografią Joanny Grudzińskiej, żony wielkiego księcia Konstantego. Autor w swojej powieści dość swobodnie potraktował prawdę historyczną. Jednym z głównych wątków jest rzekoma miłość Waleriana Łukasińskiego do Joanny. Tłem utworu jest społeczno-polityczna panorama Królestwa Polskiego (Kongresówki) w latach 1818-1831; obraz bezwzględnej dyscypliny w wojsku polskim, spiski patriotyczne oraz wzrastający terror carski. W końcowych partiach utworu ukazany jest piękny obraz wybuchu powstania listopadowego. (http://pl.wikipedia.org/wiki/Księżna_Łowicka_(powieść)

Sylwek Cmentarnik

Eliza Orzeszkowa

"Sylwek Cmentarnik" to poruszająca opowieść autorstwa Elizy Orzeszkowej, która przenosi czytelnika w świat trudnych emocji i mrocznych tajemnic. Tytułowy bohater, Sylwek, jako niemowlę porzucony przez matkę, dorastał w cieniu cmentarnych bram, wychowywany przez stróżów cmentarza, co odcisnęło piętno na jego losach i charakterze. Jego życie, naznaczone samotnością, bólem i biedą, zmienia się dramatycznie, gdy dowiaduje się, kim jest jego ojciec. Prawda o jego pochodzeniu rodzi w nim pragnienie zemsty i rozpala gniew, który prowadzi go na ścieżkę konfrontacji z przeszłością. W tej emocjonującej powieści Orzeszkowa mistrzowsko splata motywy zemsty, walki o godność i poszukiwania własnej tożsamości, tworząc historię, która angażuje czytelnika od pierwszych stron. "Sylwek Cmentarnik" to nie tylko opowieść o trudnym losie jednostki, ale także uniwersalna historia o potrzebie akceptacji i sile determinacji, która prowadzi bohatera do odkrywania swojej wartości w obliczu cierpienia i niesprawiedliwości.

Świat nadprzyrodzony Włostowa

Roman Koseła

Świat nadprzyrodzony Włostowa zawiera informacje o diable, prezentuje wierzenia ludu zamieszkującego samo centrum Sandomierszczyzny dotyczące tej istoty. Dla badaczy tegoż zagadnienia książeczka Koseły to ważny i cenny przyczynek do ich pracy. Wydaje się, iż w tym konkretnym przypadku ważne jest także i to, że sam autor zajmował się wierzeniami Włostowa nie tylko jako badacz, ale miał o nich wiedzę z pierwszej ręki, ponieważ we Włostowie urodził się i wychował.

Diabeł

Lew Tołstoj

Lew Tołstoj / : Diabeł / . Książka w dwóch wersjach językowych: polskiej i rosyjskiej. Lew Tołstoj jest jednym z najbardziej znanych pisarzy, reformatorów i moralistów w historii rosyjskiej kultury. Jego poglądy religijne ukształtowały się już w czasie pisania, podobnie jak jego poglądy na temat relacji między mężczyznami i kobietami. Nie można przecenić wpływu Tołstoja na literaturę rosyjską i obcą. Opublikowano wiele monografii i badań naukowych na temat Tołstoja. Diabeł to historia z życia Tołstoja. Powieść opowiada historię uczciwego szlachcica, który nie jest w stanie powstrzymać swojej pasji do prostej kobiety, poddanki. Tołstoj moralnie argumentuje, jak cielesne pragnienia niszczą człowieka, prowadząc go na śmierć, najpierw duchową, a potem fizyczną. Jego zdaniem kobieta jest znacznie bardziej zepsutym stworzeniem nie odczuwa bowiem moralnego cierpienia po skorzystaniu z zakazanego związku.  

Zemsta

Aleksander Fredro

Komedia w czterech aktach, wierszem. Komedia powstała w 1833 roku. Inspirowana była dokumentem znalezionym przez Fredrę na zamku Kamieniec w Odrzykoniu, który otrzymał w posagu żony. W dokumencie tym znajduje się historia poprzednich właścicieli. Budowla była własnością dwóch skłóconych ze sobą rodów: Firlejów (dolna część zamku) i Skotnickich (górna część). Piotr Firlej daleki pierwowzór Cześnika dokuczał Janowi Skotnickiemu pierwowzorowi Rejenta, za co ten skierował rynny na jego zabudowania. Wtedy Firlej napadł na jego robotników naprawiających mury górnego zamku i zniszczył przy okazji rynny. Skotnicki pozwał go przed sąd i wygrał sprawę, ale kres ich długoletnim zatargom położył dopiero ślub zawarty w 1630 roku przez wojewodzica Mikołaja Firleja z kasztelanką Zofią Skotnicką. (za Wikipedią).

Kościół św. Józefa w Sandomierzu

Andrzej Sarwa

Gdy wyjdzie się poza obręb sandomierskiego Starego Miasta, ongiś obwiedzionego murami, i ulicą Mickiewicza skieruje w stronę parku porastającego Wzgórze Reformackie, zwane też czasem Wzgórzem Świętego Wojciecha, a w pradawnych czasach Czwartkiem, dostrzeże się kościół św. Józefa oraz przylegające doń budynki dawnego klasztoru O.O. Franciszkanów-Reformatów. Budowlę sakralną, którą chciałbym tutaj zaprezentować pewnie trudno może zaliczyć do pereł sandomierskiej architektury, ale tylko jeśli odniesiemy to do całego gmachu. Za perły wszakże uznać można pewne detale zdobiące jej wnętrze. Dlatego koniecznie zajrzeć trzeba do tej cichej świątyni, przesyconej zapachem dawno zwiędłych kwiatów, dymów kadzideł, które wsiąkły w mury, a przede wszystkim szeptem niezliczonych modlitw, które usta wielu pokoleń wznosiły do Boga... Warto odwiedzić tę świątynię, bo znajdują się blisko Rynku, nie trzeba zatem zbaczać z głównych szlaków, nie zapuszczać się odległe rejony miasta.