Dizajn w kontekście estetyki. Jego początki, przeobrażenia i konotacje

Alicja Głutkowska-Polniak

Termin „dizajn”, dziś powszechnie używany, mimo że jest niejednoznaczny i wielowymiarowy, to nie na tyle, by odmawiać mu jakiejkolwiek użyteczności poznawczej. W ogólnej odsłonie dizajn odnosi się do współczesności, ujawniając zależności pomiędzy produkcją, konsumpcją i kulturą. Jako wyodrębniony typ działań i praktyk, realizujący wartości społecznej świadomości estetycznej, prężnie funkcjonuje w dzisiejszym świecie. Książka ta ma na celu ukazanie kategorii dizajnu w szerokim kontekście kulturowym, ze zwróceniem szczególnej uwagi na ewolucję tego pojęcia w XX wieku. Analiza tego bogatego w różnorakie konotacje zjawiska rozpoczyna się u progu XX wieku w Europie, kiedy to poniekąd dochodzi do wyodrębnienia się tej dyscypliny z obszaru działań artystycznych (Bauhaus, De Stijl), kończy zaś na współczesności. Droga wiedzie poprzez problematykę powiązaną ściśle z rozwojem techniki i estetyki, ale wyłącznie w aspekcie życia i funkcjonowania człowieka. Dizajn jest bowiem zawsze związany z człowiekiem jako podmiotem (twórcą i odbiorcą) oraz przedmiotem, który tenże użytkuje. Jako taki niesie w sobie zatem całe bogactwo różnorodnych ideologii i wartości społeczno-kulturowych, które odzwierciedla w związku z życiem człowieka. W tym znaczeniu dizajn to także odbicie stylu tegoż życia, szczególnie w dobie estetyzacji rzeczywistości. Dizajn jako ścisły związek sztuki, techniki i życia wymyka się wszelkim definicjom, nie można też jednoznacznie sprowadzić tego zjawiska do konkretnych teorii estetycznych. Odwołując się do Petera Bürgera, można przyjąć, że dizajn to sztuka, która zatraciła się w praktyce życiowej, a tracąc do niej dystans, przestała funkcjonować stricte jako sztuka, stając się nowym obszarem poszukiwań i eksperymentów. Dlatego estetyka implicite, o której pisał Władysław Tatarkiewicz, przeniesiona na grunt dizajnu: czerpiąca z praktyki dizajnerów, zawarta w przedmiotach/obiektach/produktach użytkowych, w myśli krytycznej oraz w gustach i smaku danego okresu, wydaje się najbardziej optymalną formą estetycznej analizy tego zjawiska. Taka też analiza jest priorytetem tej pracy, chronologiczny aspekt czasowy zaś pomaga powiązać dizajn z (estetycznym) funkcjonowaniem człowieka od modernistycznych początków XX wieku, poprzez powojenne zmiany i postmodernistyczne rozprężenie estetyczne.

Reintegracja zawodowa w spółdzielniach socjalnych na przykładzie województwa łódzkiego

Michał Jerzy Sobczak

Spółdzielnie socjalne to jeden z rodzajów podmiotów gospodarki społecznej, który został wprowadzony do polskiego porządku prawnego w 2004 r. w celu przeciwdziałania wykluczeniu społecznemu. Organizacje te zalicza się do narzędzi aktywnej polityki rynku pracy, gdyż poprzez zatrudnienie osób zagrożonych ekskluzją społeczną dążą do ich reintegracji społeczno-zawodowej. Ma to na celu poprawienie zatrudnialności spółdzielców na otwartym rynku pracy w dalszych etapach ich karier zawodowych. Spółdzielnia socjalna to przedsiębiorstwo, które może działać w różnych branżach i konkurować z innymi podmiotami rynkowymi. Nie może jednak dobrowolnie dobierać pracowników, gdyż w większości muszą to być osoby z różnych powodów zagrożone wykluczeniem społecznym. Prezentowana monografia została napisana na podstawie badań weryfikujących skuteczność spółdzielni socjalnych w wypełnianiu ich głównego celu ustawowego, jakim jest reintegracja zawodowa osób zagrożonych wykluczeniem społecznym. Jest to interesujące studium stanu rozwoju spółdzielczości socjalnej w Polsce po dziesięciu latach od zaistnienia tej formy działalności w gospodarce.

Ogród ciemności i inne opowiadania

Stanisław Lem

Opowiadania Stanisława Lema w subiektywnym wyborze Tomasza Lema, syna pisarza Odkrywanie Lema nigdy się nie kończy. Do jego opowiadań zawsze można wracać i mieć pewność, że odnajdziemy w nich nowe wątki i pokusimy się o nowe interpretacje. To lektura pełna wiedzy i genialnych pomysłów, podtekstów filozoficznych, zmuszająca do zastanowienia, ale też w wielu fragmentach nadzwyczaj zabawna.  Czytając teksty Lema nie sposób nie zadać sobie pytań, skąd pisarz czerpał inspiracje i czy jego inwencja twórcza miała jakiekolwiek granice? Niniejszy tom ma wyjątkowy charakter wyboru tekstów dokonał syn pisarza, Tomasz Lem. Obok opowiadań znanych z różnych cykli czytelnik odnajdzie tu także teksty, które nawet dla lemologów stanowią nie lada gratkę. Młodzieńcze powiadanie Ogród ciemności wcześniej ukazało się jedynie w prasie, a utwór Czarne i białe po raz pierwszy publikowany jest w książce Stanisława Lema. Pewien eklektyzm niniejszego zbioru spowodowany jest względami osobistymi. Na przykład bez Ogrodu ciemności moja przyszła matka nie zainteresowałaby się Stanisławem Lemem jako kandydatem na męża i nie mógłbym napisać tych kilku słów. Natomiast Czarne i białe to opis alegorycznego snu, który przyśnił się ojcu w Wiedniu w okresie, kiedy pożegnał się już z beletrystyką zaskakująco odległy od jego literackiego emploi. Pomiędzy tymi dwoma biegunami znalazły się opowiadania zarówno młodzieńczego jak i dojrzałego Lema. To oczywiście subiektywna ocena, ale odnoszę wrażenie, że w tym zestawieniu nawet utwory znane czytelnikowi ukazują swoje nowe, zaskakujące oblicze. Tomasz Lem

Początki polskiej publicystyki sportowej w ujęciu genologicznym

Rafał Siekiera

W dotychczasowych badaniach dotyczących dziennikarstwa sportowego brakuje systematyczności i prób ujęć całościowych. Nie zajmowano się dotąd genezą terminologii sportowej, prawie w ogóle nie prowadzi się badań diachronicznych języka sportu. Nie ma też publikacji podejmujących problematykę rozwoju gatunków charakterystycznych dla tej odmiany specjalistycznej. Nie interesowano się również kształtowaniem się publicystyki sportowej. Jedyne opracowania sięgające do początków polskiego dziennikarstwa sportowego skupione były na historii prasy. Prezentowana publikacja dotyczy burzliwych dziejów początków żurnalistyki sportowej w Polsce. Autor prezentuje środowisko dziennikarzy sportowych z początku wieku XX, ich uwikłanie w świat działaczy i instytucji zajmujących się kulturą fizyczną. Poddaje analizie unikalny materiał (355 tekstów) z pierwszych lat istnienia „Przeglądu Sportowego”, który wyznaczał nowe drogi rozwoju publicystyki sportowej i stał się wzorem do naśladowania dla innych tytułów. Przedstawia początki kształtowania się takich form wypowiedzi, jak artykuł publicystyczny, komentarz prasowy, felieton. Omawiając te zagadnienia, wprowadza czytelnika w czas narodzin publicystki sportowej w Polsce – jej kształtowania się w trudnych warunkach zewnętrznych (niski prestiż zawodu dziennikarza i tematyki sportowej) i wewnętrznych (problemy finansowe i brak doświadczenia organizacyjnego redakcji pierwszych pism sportowych). 

Das Erbe der Uraniden

Hans Dominik

Im Entscheidungskampf auf der Insel Coiba wird ein Atombrand verursacht. Trotz aller Versuche kann er nicht gelöscht werden. Vom Planeten Venus werden verschlüsselte Signale von deren ehemaligen Siedlern den Uraniden empfangen. Diese enthalten wertvolle Informationen über Techniken und Innovationen, die weit über das menschliche Wissen hinausgehen. Der letzte Uranide, der mit seinem Wissen die Erde noch retten könnte, ist jedoch tot. Die Suche nach dem Erbe beginnt.

Dziewczyny, na start!

Anna Karpa, Katarzyna Karpa

Biegaj zdrowo — na przełaj, w maratonie i do pracy! Od kilometra do maratonu, czyli pokonaj własne ograniczenia i zarażaj pasją innych Przez starty do lepszych wyników, czyli biegaj, startuj, zwyciężaj Odpoczynek tak ważny jak trening, czyli słuchaj swojego organizmu Nie każdy musi od razu biegać maratony... jeśli nie czuje takiej potrzeby. Jednak bieganie — zarówno amatorskie, rekreacyjne, jak i bardziej profesjonalne — fantastycznie działa na organizm, uzależnia, daje mnóstwo energii i poczucie mocy. Gdy zmęczona, zziajana, spocona dobiegasz w końcu do mety, fala endorfin zalewa Cię od stóp do głów i sprawia, że tryskasz humorem i radością życia. Poczuj to na własnej skórze! Katarzyna Karpa, gospodyni bloga dziewczynynastart.pl, doskonale pamięta początki swojej przygody z biegami. Jej obserwacje, porady i wskazówki mogą pomóc Ci podjąć decyzję w kwestii własnych treningów. Jak postawić na tej drodze pierwszy krok? Jak zastawić na siebie pułapki, by nie zrezygnować? Dlaczego nie warto unikać treningu nawet przy złej pogodzie? Jak biegać zdrowo? Jak nie nudzić się w czasie biegów? Sięgnij po tę książkę, a przekonasz się, że bieganie to sposób na życie — pełne, intensywne, emocjonujące. Dowiesz się stąd, jakie rodzaje biegów organizowane są w Polsce i jakich wrażeń potrafią dostarczyć. Zobaczysz, jak sensownie przygotować się do startu i przeżyjesz wraz z autorką (na wesoło) jej udane i mniej udane biegi. Czytaj, śmiej się i biegaj! Z mamą na start — wciąganie w biegi rodziny i znajomych Bieganie jest nudne? — spróbuj Śnieżnych Konwalii i Biegu Truskawki Co na grzbiet, kobieto? — biustonosz, spodnie, koszulka dobrze dobrane Brzydka pogoda nie istnieje! — tajniki biegania w każdej aurze Asfalt kontra teren — dla każdego coś miłego Motywacja – maraton zaczyna się w głowie Pierwszy w życiu start — jak się przygotować by przeżyć Jem, żeby biegać — zdrowa dieta dla biegacza Kto dogoni psa? — bieganie z czworonogiem Zrób życiówkę w swoim tempie! Katarzyna Karpa — dziennikarka, wydawca serwisów tvnmeteoactive.pl i tvnmeteo.pl, właścicielka sklepu z pelerynami rowerowymi bajerynarowery.pl, autorka blogów o jedzeniu i rowerach. Przede wszystkim biegaczka: na krótkich leśnych dystansach, na średnich trasach po mieście, na długich dystansach na orientację i na biegach ultra w górach. Wicemistrzyni Polski w Pieszych Maratonach na Orientację na dystansie 50 kilometrów w 2014 roku i zdobywczyni Pucharu w Pieszych Maratonach na Orientację 2014 na 50 kilometrów. Córka swoich rodziców, którzy za jej namową sami zaczęli biegać. Anna Karpa — przygodę z bieganiem rozpoczęła po pięćdziesiątce, trochę by przełamać schematy, a trochę by sprawdzić, czy to w ogóle możliwe i czy można czerpać z tego przyjemność. Prowodyrem była jej córka Katarzyna, która zmobilizowała ją do pierwszych marszobiegów, a potem zagrzewała do działania i kolejnych startów. Jej trofea to medale z Biegu Niepodległości, Biegu Mikołajkowego, Zimowych Biegów Górskich, Biegu Pamięci Żołnierzy Wyklętych, Półmaratonu Warszawskiego i Wings for Life. Od początku biega regularnie co drugi dzień, bez względu na pogodę, i nie wyobraża sobie, aby mogło być inaczej. Odkąd biega, jej życie zmieniło się diametralnie.

Klechdy sezamowe

Bolesław Leśmian

Klechdy sezamowe to zbiór baśni autorstwa Bolesława Leśmiana utrzymanych w klimacie Orientu. Spotkamy w nich takie legendarne postaci jak Ali-Babę czy Alladyna. Baśnie pieczołowicie budują nastrój magii i tajemnicy, budzą prawdziwą grozę i sięgające zenitu napięcie. Przynoszą także ukojenie i pozwalają przenieść się w świat najbardziej nieprawdopodobnych marzeń.

Akademia 2-latka

Julia Śniarowska

"Akademia 2-latka" to zeszyt edukacyjny z ćwiczeniami stworzonymi przy współpracy z psychologiem. Zadania, starannie dopasowane do grupy wiekowej, ćwiczą percepcję, pamięć i koncentrację, wzbogacają wiedzę o otaczającym świecie, uczą logicznego myślenia oraz orientacji przestrzennej, przygotowują do czytania, pisania i liczenia. Dzięki temu wspomagają prawidłowy rozwój najmłodszych.