Studia nad Pańćaratrą. Tradycja i współczesność

Marzenna Czerniak-Drożdżowicz

Pierwsza w polskiej literaturze indologicznej obszerna prezentacja pańćaratry, jednej z wczesnych indyjskich tradycji religijnych. Pańćaratra, klasyfikowana jako wczesna wisznuicka tradycja tantryczna, stanowi dopiero od niedawna pole intensywnych badań indologicznych. Zasługuje jednak na znacznie większą uwagę zarówno ze względu na rolę w kształtowaniu się zjawiska określanego hinduizmem, jak i realny i trwający do dziś wpływ na życie społeczności wyznawców tradycji hinduistycznych, szczególnie na południu Indii. Autorka, wychodząc od przedstawienia tradycji pańćaratry i jej literatury na tle innych tradycji tantrycznych, poprzez uwagi dotyczące egzegezy tekstów religijnych przechodzi do wyników badań terenowych prowadzonych wśród przedstawicieli tradycji na południu Indii. Dalsza część książki dotyczy kluczowej dla tradycji tantrycznych ceremonii inicjacji. Autorka przedstawia pierwszy polski przekład większej partii tekstu pańćaratry - rozdziału dotyczącego inicjacji, pochodzącego z jednego z kanonicznych tekstów pańćaratry, Jaykhyasaühit, umożliwiając czytelnikowi konfrontację z oryginalnym tekstem tradycji. Łącząc badania nad tekstami źródłowymi z badaniami nad współczesnym stanem tradycji, autorka wpisuje się w istotny nurt indologii, umieszczający klasyczne badania filologiczne w szerokiej interdyscyplinarnej perspektywie. Książkę uzupełnia autorski materiał fotograficzny zebrany podczas badań terenowych w Indiach.

Pozorna tożsamość. Polskie tradycjonalizmy z semantycznym archaizmem

Agnieszka Piela

Podstawowym celem monografii jest opis wybranych współczesnych połączeń wyrazowych (frazeologizmy, paremie, zestawienia, terminy) mieszczących w swoim składzie archaizm semantyczny. Omawiane w pracy konstrukcje słowne nie noszą wyraźnych śladów archaiczności, z pozoru są współczesne, tożsame, niczym się nie wyróżniają. To dowód na to, że ślady obecności historii we współczesnej polszczyźnie nie zawsze łatwo wykryć, czasem są one utajone, a nawet nieuświadamiane. Tego typu związki wyrazowe autorka nazywa w rozprawie tradycjonalizmami (w opozycji do związków bez archaicznych form języka w swoim składzie). Analizie poddaje każdą z osobna konstrukcję słowną z archaizmem, pokazuje w przekroju historycznym jej losy w języku polskim. Opis zachowanych do współczesności jednostek jest dla badaczki bodźcem do podejmowania szerszych rozmyślań m.in. na temat powodów trwałości jednych frazeologizmów z elementem archaicznym i braku stabilizacji innych czy procesów reinterpretacyjnych. Fakt, że wyrazy zachowały swoje dawne znaczenia w konstrukcjach słownych, nie oznacza jeszcze, że te sensy są trwałe i nie mogą ulec zapomnieniu. Zdarza się, że konstrukcje słowne mieszczące jakiś historyczny element języka są dzisiaj rozumiane na nowo, interpretowane na podstawie aktualnego znaczenia wyrazu, czasem ulegają modyfikacjom semantycznym czy formalnym.

Legenda żeglujących gór

Paolo Rumiz

To podróż, której początek i koniec tkwi w morzu, a trasa wędrówki, wynurzywszy się z głębin, unosi się w górę nad wyłaniającym się archipelagiem. Paolo Rumiz przemierzył tysiące kilometrów wzdłuż górskiego garbu Włoch wieloryba. Droga wiodła przez Alpy i Apeniny, od zatoki Kvarner aż do Capo Sud, najbardziej wysuniętego na południe punktu półwyspu. Wędrował przez doliny, w których żyły muflony. Mijał domy dróżników, przemierzał słynne górskie serpentyny. Biwakował w jaskiniach, chroniąc się przed ulewnym deszczem, odwiedzał sanktuaria, gdzie pogańskie bóstwa wciąż pojawiają się za plecami świętych. Spotykał kłusowników, strażników legendarnych schronisk, muzyków, którzy w tej niezwykłej krainie poszukują swoich korzeni. Rumiz przedstawia Włochy, których zazwyczaj się nie dostrzega i do których nie docierają turyści. Przy okazji poszukuje odpowiedzi na pytanie, jakie tajemnice kryją w sobie włoskie góry.

Ukryty As. Dzikie karty. Tom 6

George R.R. Martin

Przed czterdziestu laty pozaziemski wirus stworzył obdarzone nadludzkimi możliwościami istoty znane jako asowie i dżokerzy. Od tej pory toczą one walkę o swe prawa i szacunek Akcja szóstego tomu cyklu Dzikie karty  rozgrywa się podczas konwencji prezydenckiej Partii Demokratycznej w Atlancie. W centrum konferencyjnym Omni panuje groza. Fanatyczny przywódca religijny pragnie pozbawić dzikie karty wszelkich praw, a ukryty as władający potężną mocą zamierza wpłynąć na wynik konwencji. Na tym pełnym namiętności i intryg tle obserwujemy garstkę asów i dżokerów walczących o władzę nad krajem. Znakomita książka. W pełni spełniła moje nadzieje. Charakterystyka psychologiczna postaci oraz nieoczekiwane zwroty akcji są złożone, zaskakujące oraz pełne wolnego od sentymentów realizmu, czego zawsze spodziewam się po utworach Georgea R. R. Martina". Austin Grossman, autor powieści You  Na podstawie Dzikich kart Universal Cable Productions, wytwórnia, która wyprodukowała seriale takie jak W garniturach i Mr. Robot, przygotowuje obecnie serial telewizyjny.

Zasady oświetlania pomieszczeń biurowych

Praca zbiorowa

W budynkach biurowych są zarówno niewielkie pokoje, jak i tzw. open space'y. We wszystkich tych pomieszczeniach poziom natężenia oświetlenia oraz inne parametry oświetleniowe muszą być dostosowane do wykonywanych czynności i odpowiadać wymaganiom Polskiej Normy. W e-booku przedstawiamy zasady oświetlania pomieszczeń biurowych, między innymi wymagania wynikające z normy PN-EN 12464-1:2012, oraz podajemy wskazówki dotyczące doboru źródeł światła i opraw oświetleniowych.

Człowiek w społeczeństwie wybrane aspekty badawcze Bezpieczeństwo Zdrowie Edukacja

Sławomir Wierzbicki ⋅ Adam Krampichowski ⋅ Piotr Błasiak ⋅ Karolina Karbownik ⋅ Alicja Łaska-Formejster ⋅ Renata Paliga ⋅ Robert Dec ⋅ Jolanta Bujak-Lechowicz ⋅ Wojciech Lewicki ⋅ Bogusław Stankiewicz ⋅ Wojciech Biel ⋅ Piotr Dzieduszyński ⋅ Irena Basaj ⋅ Joanna A. Pawłowicz ⋅ Waldemar Jagodziński ⋅ Błażej Kmieciak

 Badania prowadzone nad funkcjonowaniem człowieka we współczesnym świecie z natury rzeczy muszą obejmować szerokie spektrum tematów, co wynika z co najmniej dwóch  powodów: po pierwsze, człowiek jako istota społeczna stanowi skomplikowany przedmiot  eksploracji naukowej, gdyż liczne związki przyczynowo-skutkowe warunkujące istnienie  jednostki w społeczeństwie często niełatwo dostrzec. Nie dziwi zatem konieczność prowadzenia badań poświęconych jedynie wybranym aspektom funkcjonowania człowieka,  aby w ten sposób, kosztem uzyskania szerszej perspektywy, osiągnąć bardziej szczegółowy wgląd w wybrane obszary. Po drugie, zmieniające się na skutek postępu naukowego, w tym przede wszystkim, choć nie jedynie, technologicznego, w zawrotnym tempie otoczenie skutkuje nie tylko koniecznością prowadzenia badań nad zagadnieniami eksplorowanymi w innej rzeczywistości, ale także wymaga podejmowania nowych, pojawiających się na bieżąco  tematów badawczych.   Z powyższych względów niniejszy tom poświęcony został jedynie wybranym aspektom funkcjonowania człowieka, które obejmują kwestie bezpieczeństwa, zdrowia oraz edukacji. Na podkreślenie zasługuje fakt, iż między wymienionymi obszarami zachodzić mogą  sprzężenia zwrotne, dlatego też niektóre prace trudno przypisać do jednego tylko zagadnienia tematycznego. Zebrane tu artykuły przygotowane zostały przez badaczy pochodzących  z całej Polski, dzięki czemu czytelnik może zapoznać się z aktualną tematyką badawczą podejmowaną w różnych ośrodkach akademickich (m. in. w Akademii  Marynarki Wojennej  w Gdyni, Politechnice Częstochowskiej, Uniwersytecie Warszawskim).  Aspekt bezpieczeństwa stanowi przedmiot rozważań pierwszych czterech opracowań.  S. Wierzbicki dokonuje analizy bezpieczeństwa wewnętrznego Rzeczypospolitej po likwidacji Wojskowych Służb Informacyjne. Rozważania koncentrują się na działalności Służby Wywiadu Wojskowego oraz Służby Kontrwywiadu Wojskowego. Choć problematyka badawcza związana z funkcjonowaniem służb specjalnych wiąże się nierozerwalnie z problemami wynikającymi z niedostępnością źródeł, jak wynika z opracowania S. Wierzbickiego, warto dokonywać analiz na podstawie dostępnych materiałów, nawet jeżeli nie wszystkie postawione hipotezy dadzą się zweryfikować.  A. Krampichowski omawia problematykę bezpieczeństwa morskiego państwa, wskazując m. in. na jego znaczenie dla konkurencyjności gospodarki polskiej oraz na konieczność  zapewnienia światowej konkurencyjności polskiego przemysłu okrętowego.  P. Błasiak przybliża kwestie bezpieczeństwa informacji w systemie informatycznym klasy CRM, a prowadzone rozważania dotyczą bezpieczeństwa w wymiarze technicznym. Wskazując na różne niebezpieczeństwa czyhające w wirtualnej rzeczywistości, autor słusznie podkreśla, iż w polskim systemie prawnych brakuje regulacji prawnych gwarantujących  zapewnienie bezpieczeństwa w sieci.  Jednym z interdyscyplinarnych opracowań  jest artykuł K. Karbownik, która przybliża znaczenie telepracy jako formy wykonywania pracy zawodowej przez osoby z niepełnosprawnością. Choć expressis verbis autorka nie odnosi się do bezpieczeństwa, nie ulega wątpliwości, iż możliwość wykonywania pracy stanowi jedną z najważniejszych czynności w życiu człowieka, a wynagrodzenie stanowiące efekt tej działalności jest gwarantem zabezpieczenia egzystencji i poczucia stabilności życiowej. Choć telepraca pełni dla osób niepełnosprawnych różne pozytywne funkcje (oprócz podstawowej – dochodowej, również socjalizacyjną, rehabilitacyjną oraz rozwojową), w polskich przedsiębiorstwach nie jest to chętnie stosowana praktyka zatrudniania.  Kolejne artykuły związane są ze zdrowiem człowieka. A. Łaska Formejster i Ł. Kutyło,  w oparciu o dane z Polski i wybranych krajów, dokonują analizy porównawczej stanu zdrowia i zadowolenia z systemu opieki zdrowotnej i pracy lekarzy, a w konkluzji rozważań wskazują na istnienie ciekawych stereotypów rozpowszechnionych w świadomości polskich pacjentów.    

Przekleństwo i harmonia nieskończonego. Z zagadnień literatury Młodej Polski i epok późniejszych

Katarzyna Badowska

Są to rozprawy i szkice poświęcone analizie szeroko pojętych obszarów i sensów „nieskończonego” w literaturze i eseistyce polskiej powstającej od roku 1890. Istotnym punktem odniesienia dla autorów jest okres Młodej Polski. Młodopolskie influencje dostrzegalne są zarówno w twórczości pokolenia pozytywistów, jak i w dorobku autorów dwudziestolecia międzywojennego. Młodopolska nieskończoność pozostaje w polu semantycznym takich pojęć, jak bezmiar, otchłań, nicość. Postrzegana jest przede wszystkim w aspekcie negatywnym: jako źródło lęków, frustracji, zagubienia percypującego rzeczywistość podmiotu. Refleksja nad ideą nieskończoności w literaturze obejmuje szerokie spektrum zagadnień, uwzględniające perspektywę ontologiczną, antropologiczną, metafizyczną, eschatologiczną i epistemologiczną. Problem doświadczania nieskończoności analizowany jest w wymiarze przestrzennym (nieskończoność kosmosu) i temporalnym, tożsamościowym i warsztatowym. Książka jest opowieścią o poszukiwaniu całościowych sensów i scalaniu w jedność tego, co rozbite, o próbie budowania spójnej wizji świata i obrazu własnego „ja”, o tęsknocie do pełni niemożliwej. Autorzy m.in. wyjaśniają sens poruszanej przez młodopolskich twórców problematyki jedności w wielości i skończoności w nieskończoności. Dostrzegają w nieskończoności spoiwo uniwersum, droga poznania którego wiedzie przez dziedziny równie wieczne, co ono – sztukę i mit. Tom zamykają szkice, w których na różny sposób kluczową rolę odgrywa czas. 

Formuły werbalne polskiej etykiety językowej od połowy XVIII do lat sześćdziesiątych XIX wieku. Analiza socjolingwistyczna

Anita Pawłowska

W badaniach etykiety językowej szczególną wartość mają źródła autentyczne: pamiętniki, dzienniki i wspomnienia. Możemy w nich znaleźć zapisy fragmentów konwersacji. Ważną ich zaletą jest fakt, że w przeciwieństwie do konwersacji pochodzących z powieści czy dramatów, zwykle pozbawione są wpływów konwencji literackich i gatunkowych. Wybierając teksty do ekscerpowania, starano się, by ich autorzy prezentowali możliwie szeroki przekrój społeczeństwa: arystokrację, szlachtę, służbę, literatów, mieszczan i żołnierzy. Szczególnie ważne jest, że we wszystkich ekscerpowanych utworach można przynajmniej w przybliżeniu określić status społeczny rozmówców. Powieści i dramaty są właściwie jedynym źródłem, na podstawie którego można próbować rekonstruować repertuar formuł etykietalnych używanych przez najniższe warstwy społeczne, szczególnie chłopów. W przebadanych źródłach najlepiej poświadczony został oczywiście język szlachty. Autorami tekstów wspomnieniowych, utworów literackich i listów były niemal wyłącznie osoby wykształcone. Wybrane teksty dramatów i powieści ukazują szeroką panoramę całego ówczesnego społeczeństwa. Akcja w nich zawarta rozgrywa się w arystokratycznych pałacach i szlacheckich dworkach oraz w domach mieszczan i w wiejskich chałupach. Celem założonym w pracy jest przedstawienie repertuaru formuł werbalnych pierwszego wieku doby nowopolskiej oraz ukazanie zależności między ich formą a uwarunkowaniami pragmatycznymi z uwzględnieniem aspektu socjolingwistycznego.