Zastosowanie leków zobojętniających i antagonistów receptora H2 w postępowaniu z pacjentami z chorobą refluksową przełyku

Anna Mokrowiecka

Pacjenci z chorobą refluksową mogą prezentować szeroką gamę objawów, powodowanych przez różne mechanizmy patofizjologiczne. W nich upatruje się możliwych powodów oporności na leczenie i poszukuje się sposobów optymalizacji terapii przez dodanie innych, wskazanych w danych objawach leków. Oprócz szeroko stosowanych inhibitorów pompy protonowej mamy do dyspozycji inne grupy leków, m.in. antagonistów receptora H2 i leki zobojętniające kwas.

Zasady refundacji gliptyn - co należy wiedzieć? Pytania do konsultanta krajowego

Krzysztof Strojek

1 stycznia 2023 r. do refundacji weszły kolejne generyczne gliptyny: sitagliptyny samodzielnie, w połączeniu z metforminą oraz wildagliptyny. Przedstawiamy kilka sytuacji z codziennej praktyki lekarskiej i odpowiadamy na pytania, komu przysługuje refundacja.

Połączenie diklofenaku z witaminami z grupy B - skuteczność i bezpieczeństwo w praktyce klinicznej

Marek Postuła, Pamela Czajka, Alex Fitas

Diklofenak jest jednym z najczęściej stosowanych na świecie niesteroidowych leków przeciwzapalnych, chętnie wybieranym w terapii bólów kostno-stawowych czy mięśniowych. Jego zastosowanie wiąże się jednak z działaniami niepożądanymi charakterystycznymi dla całej klasy leków, w tym niekorzystnym wpływem na ryzyko sercowo-naczyniowe. Wykazano, że witaminy z grupy B biorą udział w wielu procesach istotnych dla prawidłowego funkcjonowania układu nerwowego, a także w mechanizmie tworzenia i przewodzenia bodźców bólowych. Ponadto mają one synergistyczne działanie przeciwbólowe w połączeniu z diklofenakiem. Wspólne zastosowanie obu leków w terapii przeciwbólowej nie tylko skuteczniej łagodzi dolegliwości bólowe, ale również umożliwia zmniejszenie dawek diklofenaku, co pozwala na minimalizację ryzyka wystąpienia działań niepożądanych. Połączenie witamin z grupy B ma więc korzystny wpływ na bezpieczeństwo terapii, co jest istotne zwłaszcza dla pacjentów z grup niskiego ryzyka sercowo-naczyniowego.

Niepożądane odczyny po szczepieniu przeciw COVID-19 - jak postępować?

Adam J. Sybilski

Jak do tej pory nie mamy skutecznego leku przyczynowego na COVID-19 i dysponujemy tylko leczeniem objawowym. Najlepszym postępowaniem jest profilaktyka, która w chorobach infekcyjnych opiera się na szczepieniach. Dziesiątki lat stosowania szczepień ochronnych doprowadziły do zniknięcia lub znacznego ograniczenia występowania chorób zakaźnych. Obecnie w Polsce mamy do dyspozycji trzy szczepionki przeciw COVID-19: dwie mRNA (Comirnaty firmy Pfizer/BioNTech i Moderna COVID-19 vaccine) oraz wektorową (COVID-19 Vaccine AstraZeneca). W dużych badaniach klinicznych potwierdzono wysoką skuteczność szczepionek w ochronie przed wystąpieniem objawów COVID-19. Szczepionki mogą wywołać niepożądane odczyny poszczepienne (NOP). NOP to wszelkie zaburzenia stanu zdrowia mogące mieć związek z przyjętą szczepionką, które pojawiły się w okresie 4 tygodni po podaniu. Badania pokazują, że NOP po szczepionce przeciw COVID-19 występują u ok. 0,03-0,2% zaszczepionych. Najczęstszymi działaniami niepożądanymi były: ból w miejscu wstrzyknięcia (> 80%), zmęczenie (> 60%), ból głowy (> 50%), bóle mięśni (> 30%), dreszcze (> 30%), bóle stawów (> 20%), gorączka (> 10%) - zwykle łagodna lub umiarkowana, ustępująca w ciągu kilku dni. NOP należy leczyć objawowo, lekami przeciwbólowymi i przeciwgorączkowymi - paracetamolem i ibuprofenem. Zarówno paracetamol, jak i ibuprofen są dobrze przebadanymi preparatami, o dużym bezpieczeństwie i skuteczności. Działanie przeciwgorączkowe oraz przeciwbólowe obu leków jest podobne, jednak warunek stanowi stosowanie odpowiedniego, zalecanego ich dawkowania. Obecnie wydaje się, że paracetamol to lek pierwszego wyboru w leczeniu bólu i gorączki po szczepieniu przeciw COVID-19. Jednak wiedza na temat szczepień i szczepionek stale się pogłębia, a zalecenia zmieniają. Musimy śledzić aktualne informacje i dostosowywać nasze działania do zmieniającej się wiedzy medycznej.

Leczenie bólu w ratownictwie medycznym

Jan Dobrogowski, Jerzy Robert Ładny, Jerzy Wordliczek, Jarosław Woroń

Autorami książki są wybitni przedstawiciele polskiej anestezjologii, medycyny ratunkowej, ratownictwa medycznego, farmakologii i prawa medycznego, co zagwarantowało jej wysoki poziom merytoryczny. Monografia została napisana przystępnym językiem, dzięki czemu jest prosta w przekazie. Zawiera aktualną wiedzę z zakresu leczenia bólu ostego - od mechanizmów powstawania bólu przez podział charakteru bólu, ocenę jego natężenia po leczenie. Opisano leki przeciwbólowe, które zgodnie z obowiązujacym prawem ratownik medyczny może podawać samodzielnie. Omówiono ich charakterystykę, drogi podania, dawkowanie w przypadku dorosłych i dzieci, z uwzględnieniem szczególnych pacjentów, interakcje z innymi lekami i najczęstsze błędy popełniane w leczeniu bólu ostrego. Monografia ma szansę stać się bazą wiedzy do wykorzystania w codziennej pracy nie tylko dla wszystkich ratowników medycznych, lecz także pielęgniarek i lekarzy pracujących w systemie PMR

Korzystne i niekorzystne interakcje leków stosowanych w farmakoterapii bólu

Jarosław Woroń

Interakcje leków stosowanych w farmakoterapii bólu mają bardzo istotne znaczenie praktyczne. Pacjent leczony z powodu dolegliwości bólowych przyjmuje jednocześnie kilka leków, które mogą wchodzić ze sobą w niekorzystne interakcje zarówno farmakokinetyczne, jak i farmakodynamiczne, czego skutkiem jest występowanie działań niepożądanych o różnym obrazie klinicznym. Dodatkowy problem praktyczny stanowi fakt, że równocześnie stosowane leki mogą charakteryzować się wspólnym profilem działań niepożądanych , które mogą ulegać potencjalizacji. Stan pacjenta leczonego z powodu bólu niejednokrotnie ulega dynamicznym zmianom, które powodują pojawianie się nowych objawów, dlatego też istotnym elementem oceny chorego jest rozróżnienie objawów związanych z progresją choroby i wynikających bezpośrednio z działań niepożądanych stosowanych leków. W praktyce lekarza przyjmującego pacjenta w ambulatorium z grupy leków przeciwbólowych najczęściej stosowane są nieopioidowe leki przeciwbólowe (NLPZ, paracetamol, metamizol)

Emocje a jedzenie

pod redakcją Agaty Szulc

Emocje a jedzenie to ważna i wypełniająca lukę na rynku wydawniczym książka pod redakcją prof. Agaty Szulc, prezes elekt Zarządu Głównego Polskiego Towarzystwa Psychiatrycznego i kierownik Kliniki Psychiatrycznej Wydziału Nauk o Zdrowiu Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego. Monografia bardzo przystępnie omawia mechanizmy i struktury organizmu biorące udział w regulowaniu emocji i apetytu, a także zaburzenia odżywiania wraz z innymi trudnościami psychicznymi i ich skutkami dla organizmu. Ponadto szeroko przedstawia profesjonalne metody interwencji w kryzysie psychicznym mogące zapobiegać rozwojowi zaburzeń odżywiania, w tym otyłości. Odbiorcami książki mogą być nie tylko pracownicy służby zdrowia, ale także studenci kierunków medycznych i społecznych oraz osoby, które zawodowo lub osobiście stykają się z następstwami zaburzeń odżywiania. Opisana w monografii niezwykła interakcja między tym, co jemy, a tym, co czujemy, może być szczególnie interesująca w dzisiejszych trudnych, postpandemicznych czasach.  

Psychiatria na obcasach

Dominika Dudek, Joanna Rymaszewska

Psychiatria na obcasach to opracowanie grupy wyśmienitych specjalistów reprezentujących różne dziedziny nauki dotyczące problemów zdrowia psychicznego kobiet. Mimo że publikacja ukazuje się w okresie burzliwych dyskusji na temat różnic między płciami, cechuje je naukowy dystans. Szeroki zakres zagadnień obejmuje zarówno aspekty medyczne i neurobiologiczne, jak i konteksty psychologiczne oraz kulturowe. Opracowanie kierujemy zarówno do lekarzy, psychologów i socjologów - jak i do szerokiego grona czyteliników zainteresowanych specyfiką psychiki kobiety.