Autobiograficzny trójkąt: świadectwo, wyznanie, wyzwanie

Małgorzata Czermińska

Teoria trzech postaw autobiograficznych wyrosła ze studiów nad pograniczem powieści i prozy niefikcjonalnej. W postawie świadectwa autor przedstawia siebie na sposób epicki na tle środowiska. W wyznaniu skupia się jak w liryce na życiu wewnętrznym. W postawie trzeciej jak w dramacie wciąga czytelnika w dialog, grę, wyzywa na pojedynek. Uniwersalny charakter trzech postaw wynika z ugruntowania w trzech funkcjach mowy opisanych przez Karla Bühlera, znanych już antycznym podręcznikom retoryki, które rozróżniają przedstawianie rzeczywistości, wyrażanie nadawcy i apelowanie do odbiorcy. Wszystkie postawy są zawsze obecne w tekstach autobiograficznych, zwykle jednak dominuje jedna, decydując o charakterze utworu. Część pierwsza książki prezentuje teorię. Druga dotyczy obszaru, w którym przeważa wyznanie. Te niedoceniane wcześniej utwory zasługują na nazwę autobiografii duchowej. Trzecia część odnosi się do ważnej w polskiej tradycji postawy świadka. Masowe migracje wieku XX spowodowały powstawanie świadectw wpisywanych w konkretne autobiograficzne miejsca. Postawa świadka bywała też odnoszona do dylematów moralnych historii ujmowanych jako wyzwanie wobec czytelnika. O tym mowa jest w części czwartej.  Wszystkie teksty autobiograficzne można wpisać w trójkąt trzech postaw, ale nie każda interpretacja literatury dokumentu osobistego musi się do nich odnosić. Poza nimi funkcjonują inne możliwości, przedstawione w części piątej. Zwłaszcza rozdział ostatni, napisany po latach, zamieszczam w poczuciu, że otwiera się na inne rejony. Trójkąt trzyma się mocno (jak mam nadzieję), ale praca nad problematyką autobiografii pozostaje dziełem w toku. Małgorzata Czermińska – absolwentka Uniwersytetu Warszawskiego, całe życie zawodowe związana z Uniwersytetem Gdańskim. Wykładała też literaturę polską w University of Michigan w USA, University of Cambridge w Wielkiej Brytanii, na Uniwersytecie Grodzieńskim na Białorusi. Ważniejsze książki:Autobiograficzny trójkąt: świadectwo, wyznanie i wyzwanie (Kraków 2000, w nowej wersji The Autobiographical Triangle: Witness, Confession, Challenge, Berlin 2019); Gotyk i pisarze. Topika opisu katedry (Gdańsk 2005); redakcja i wstęp do zbioru przekładów: Autobiografia (Gdańsk 2009). Współredaktorka tomów: Czesława Miłosza „Północna strona” (Gdańsk 2011) i Miłosz na Żuławach. Epizod z biografii poety (Gdańsk 2013).

Kalendarz ogrodnika

Joanna Mikołajczyk

Prace w ogrodzie uzależnione są od pory roku. Systematyczne dbanie o rośliny musi zostać z góry zaplanowane, bo jeśli coś zostanie pominięte, nie będzie można do tego wrócić. Prezentowana książka to spis prac, które trzeba wykonać w danym miesiącu, aby ogród zachwycał pięknymi i zdrowymi roślinami.

Unijna polityka współpracy na rzecz rozwoju. Zagadnienia prawne

Katarzyna Cichos

Celem monografii było uzyskanie odpowiedzi na pytanie, na ile unijne regulacje prawne, przyjęte w prawie pierwotnym i wtórnym (w tym dotyczące celów, zasad, obszarów udzielania pomocy, instrumentów, mechanizmów oraz procedur unijnej polityki współpracy na rzecz rozwoju), umożliwiają UE realizację celu wskazanego w art. 3 i 21 Traktatu o Unii Europejskiej (TUE) oraz art. 208 Traktatu o Funkcjonowaniu Unii Europejskiej (TFUE), tj. eliminacji ubóstwa. Drugim celem była próba wskazania regulacji prawnych uniemożliwiających efektywną realizację pomocy i wskazanie nowych, odpowiednich rozwiązań. Dokonując analizy aktów prawnych UE, została udowodniona teza, że jakość i efektywność unijnej pomocy rozwojowej są uzależnione od jakości i przejrzystości stanowionego prawa. Niespójne regulacje prawne negatywnie wpływają na efektywność podejmowanych działań oraz uniemożliwiają realizację celu polityki współpracy na rzecz rozwoju, jakim jest likwidacja ubóstwa.  W ramach monografii zostały omówione takie obszary badawcze, jak: zakres przedmiotowy i podmiotowy unijnej polityki współpracy na rzecz rozwoju, źródła prawa oraz hierarchia aktów prawnych w zakresie regulacji unijnej polityki rozwojowej, zakres kompetencji instytucji realizujących unijną politykę rozwojową, obszary działań, które obejmuje unijna polityka rozwojowa, mechanizmy kontroli efektywności i skuteczności współpracy na rzecz rozwoju.

Wyobrażenia zbiorowe społeczeństw byłej Jugosławii w XXI wieku. Perspektywa politologiczna

Magdalena Rekść

Publikacja stanowi nowatorskie na gruncie polskiej politologii opracowanie dotyczące wyobrażeń zbiorowych - kategorii kojarzonej głównie z socjologią - z punktu widzenia badaczki sfery polityki. Przyjęty model teoretyczny posłużył autorce do naszkicowania i przeanalizowania kształtów wyobrażeń zbiorowych społeczeństw byłej Jugosławii w niełatwym okresie przedłużającego się kryzysu gospodarczego i nawarstwiania się kolejnych problemów politycznych. Pogłębiona diagnoza odczuć zwykłych ludzi na temat otaczającej ich rzeczywistości doprowadziła do konstatacji, iż w ostatnich latach piętrzące się trudności i negatywne emocje zaczęły przeważać nad optymistycznymi przesłankami, a utrzymanie stabilności regionu wymaga bardziej stanowczych i przemyślanych działań ze strony wspólnoty międzynarodowej. Monografia, napisana z perspektywy politologicznej i oparta na danych jakościowych, łączy w sobie pierwiastki innych nauk społecznych i humanistycznych, co wydawało się konieczne do integralnego wyjaśnienia interdyscyplinarnej kategorii wyobrażeń zbiorowych. Takie poszerzone spojrzenie na skomplikowany region bałkański może przyczynić się do jego lepszego poznania i zrozumienia.

Business and the Environment

Tomasz Dorożyński

Considering environmental protection requirements in business operations may, in the long run, determine if a lasting comparative advantage can be achieved. That is why our textbook, rich in case studies, identifies not only the threats a business may pose to the environment but stresses the ways of reducing its negative impact. It discusses, among other things, the concept of corporate social responsibility, environmental management systems, methods and the importance of eco-labelling goods and the so called green public procurement in the private and public sectors. The book is addressed primarily to students of courses in economics and management. We hope it will also make interesting reading for entrepreneurs, representatives of business environment organisations and the staff of public administration at different levels. 

Ludzkie, niezbyt ludzkie. Esej o podmiotowości prawnej i wyzwaniach XXI wieku

Tomasz Pietrzykowski

„Choć zgodnie ze znanym powiedzeniem wszelkie przewidywania są trudne, zwłaszcza gdy dotyczą przyszłości, istnieją racje, aby spodziewać się, że problemy podmiotowości prawnej staną się jednymi z najpoważniejszych, o ile nie najpoważniejszymi wyzwaniami etycznymi prawa w następnym stuleciu. Z tego względu porządek prawny pod koniec XXI wieku może znacznie bardziej różnić się od prawa obowiązującego u schyłku wieku XX, niż to ostatnie różniło się od prawa XIX-wiecznego. Odpowiednio wczesne podjęcie dyskusji nad właściwym sposobem reakcji prawa na pojawiające się i nabrzmiewające problemy przekraczające konkretne, szczegółowe łamigłówki dogmatycznoprawne stanowi zadanie w pierwszej kolejności teoretyków i filozofów prawa. Muszą oni iść niejako pół kroku przed praktycznymi problemami i potrzebami porządku prawnego, przygotowując grunt pod szczegółowe koncepcje i rozwiązania, których wypracowanie należy już do specjalistów poszczególnych dziedzin i dogmatyk prawniczych. Z takim przekonaniem poruszam w niniejszym eseju problemy rysujące się przed koncepcjami i założeniami, na jakich opiera się prawne ujęcie podmiotowości. Przedstawione dalej rozważania i uwagi stanowią jedynie bardzo wstępny zarys poruszanej w nich problematyki. W żadnym razie nie pretendują do roli gotowej, dojrzałej koncepcji prawniczej. Chodzi raczej o zasygnalizowanie znaczenia problemów, z jakimi prawoznawstwu przyjdzie mierzyć się w nadchodzących latach i dekadach, oraz o zainicjowanie dyskusji nad możliwymi kierunkami, w jakich poszukiwać można dostatecznie satysfakcjonujących rozwiązań. Najważniejszym celem niniejszego eseju jest jednak zwrócenie uwagi prawników na nieuchronność odchodzenia od dotychczasowego, radykalnie antropocentrycznego ujęcia fundamentalnych problemów etyczno-prawnych, wśród których podmiotowość zajmuje miejsce centralne. Jeżeli czytelnik zostanie do tego rodzaju refleksji — nawet krytycznej — w jakikolwiek sposób pobudzony, będę uważał swoje zadanie za wypełnione.” (fragment Wstępu)

Oddziaływanie polityki fiskalnej na wahania koniunktury w Polsce

Piotr Krajewski

Na świecie następuje drastyczne przewartościowanie ugruntowanych w przeszłości ocen dotyczących polityki fiskalnej. Część krajów wysoko rozwiniętych zaangażowała się w radykalne programy keynesistowskiego stymulowania gospodarki, o skali jeszcze kilka lat temu zupełnie niewyobrażalnej. W takiej sytuacji szczególnie ciekawe stają się badania dotyczące polityki fiskalnej prowadzonej przez Polskę. Głównym celem badawczym było oszacowanie siły podażowego oraz popytowego oddziaływania polityki fiskalnej na wahania koniunktury w Polsce. Podjęta analiza dotyczy skutków polityki fiskalnej w ramach cyklu koniunkturalnego. Nie uwzględnia efektów długookresowych, w tym możliwego wpływu polityki fiskalnej na kształtowanie się postępu technicznego. W publikacji poddano weryfikacji następujące hipotezy, dotyczące oddziaływania polityki fiskalnej w polskiej gospodarce: 1) wydatki rządowe silniej wpływają na wahania PKB niż zmiany stóp podatkowych; 2) popytowe oddziaływanie wydatków rządowych na fluktuacje PKB jest silniejsze niż ich oddziaływanie podażowe; 3) zmiany stóp podatkowych wpływają na kształtowanie się fluktuacji produkcji w większym stopniu poprzez efekty podażowe niż popytowe; 4) prowadzona w Polsce polityka fiskalna ma charakter antycykliczny.

Zgromadzenie cieni

V.E. Schwab

Oto ideał powieści fantasy.                                                                                                 Publishers Weekly Upłynęły cztery miesiące, odkąd w ręce Kella wpadł czarny kamień. Cztery miesiące, odkąd przecięły się ścieżki antariego i dziewczyny z Szarego Londynu, Delilah Bard. Cztery miesiące, odkąd książę Rhy został ranny, Kell i Lila pokonali rządzące Białym Londynem bliźniaki Dane, a kamień wraz z umierającym Hollandem wrzucili w otchłań Londynu Czarnego. Pod wieloma względami sytuacja prawie wróciła do normalności, chociaż... Rhy spoważniał, a Kella dręczą wyrzuty sumienia. Antari nie przemyca już przedmiotów między światami jest nerwowy, nawiedzany przez sny z udziałem złowieszczej magii, skupiony na myślach o Lili, która zniknęła mu z oczu w porcie, tak jak zawsze tego pragnęła. Tymczasem w Czerwonym Londynie trwają przygotowania do Igrzysk Żywiołów, spektakularnego i kosztownego międzynarodowego turnieju mającego na celu rozrywkę i zachowanie dobrych stosunków z sąsiednimi mocarstwami. Na zawody przybędzie wielu gości, a wśród nich starzy przyjaciele na pewnym statku pirackim. Jednakże, podczas gdy wszyscy w Czerwonym Londynie skupiają się na czekających ich emocjach sportowych i towarzyszących igrzyskom przyjęciach, w innym Londynie rozkwita życie, a ci, którzy mieli rzekomo odejść na zawsze, powracają. Jak cień, który znika w nocy, lecz pojawia się znów kolejnego dnia, tak odżywać zdaje się Czarny Londyn. Tyle że magia wymaga równowagi, więc by odrodził się Czarny Londyn, inne miasto musi upaść... Bogate szczegóły rozświetlają każdy wymiar niezwykłego miasta zalanego magią, a skomplikowane postacie okazują się intrygującymi osobowościami. W tej barwnej scenerii toczy się trzymająca w napięciu akcja... Schwab już nam każe czekać na dalszy ciąg. Entertainment Weekly Schwab jest fantastyczną pisarką, toteż akcja tej powieści płynie szybko: to świat, w który łatwo się zanurzyć, a cztery Londyny, które mamy szansę odwiedzić, stanowią ucztę dla zmysłów: są żywe, interesujące i szczegółowo pokazane.  Zmyślone światy prezentują się imponująco i już choćby z tego względu warto sięgnąć po tę książkę. io9 Jest tu wszystko: magia i romans, przygoda i intryga, podstęp i oszustwo, a także trochę tajemnic ze świata piratów... Ta powieść przyciągnie zarówno dorosłych czytelników fantasy, jak i tych młodszych, lubujących się w gatunku young adult.  Booklist