Komunikacja w opiece medycznej

Marta Makara-Studzińska

Książka porusza zarówno zagadnienia ogólne - np. znaczenie komunikacji zawodowej w relacji lekarz-pacjent, potrzeby pacjenta - jak i szczegółowe, dotyczące zasad i specyfiki kontaktu z określonymi grupami pacjentów. Autorzy posługują się czytelnymi i pomocnymi schematami przy omawianiu kontaktu z różnymi grupami pacjentów, takimi jak: dzieci, osoby starsze, chorzy psychicznie, osoby w kryzysie samobójczym i doznające przemocy, pacjenci niepełnosprawni, przewlekle chorzy, w tym pacjenci onkologiczni. Publikacja dostarcza wielu praktycznych porad i wytycznych oraz użytecznych wskazówek, jak krok po kroku budować profesjonalnie relację z pacjentem w określonych sytuacjach problemowych. Książka poszerza rozumienie zjawiska dialogu z pacjentem przez specjalistów i czytelników nieposiadających rozleglej wiedzy psychologicznej.

Kiedy z punktu widzenia internisty warto zastosować acemetacynę?

Daniel Śliż

Niesteroidowe leki przeciwzapalne są powszechnie stosowane w łagodzeniu bólu i stanów zapalnych w różnych schorzeniach. Częstość i nasilenie bólu wzrastają wraz z wiekiem, co sprawia, że osoby starsze są bardziej zależne od leczenia przeciwbólowego. Celem tego podsumowania jest przedstawienie skuteczności i profilu bezpieczeństwa acemetacyny w porównaniu z innymi niesteroidowymi lekami przeciwzapalnymi. Acemetacyna wyróżnia się dobrym profilem bezpieczeństwa i skutecznością w łagodzeniu bólu i stanów zapalnych. Oprócz hamowania COX-1 i COX-2 lek ten wpływa również na mediatory stanu zapalnego, takie jak histamina i bradykinina. Badania wykazały, że acemetacyna ma podobną skuteczność przeciwzapalną jak indometacyna, ale powoduje mniej działań niepożądanych dotyczących m.in. układu pokarmowego. Porównania z diklofenakiem także wykazały przybliżone działanie przeciwzapalne i przeciwbólowe. Skuteczność terapeutyczna acemetacyny została zaobserwowana przy dawkach 60 mg 3 razy dziennie, co odpowiadało 50 mg diklofenaku, przy jednoczesnym istotnie mniejszym ryzyku działań niepożądanych dotyczących układu pokarmowego. Ponadto zrównoważone wydalanie acemetacyny, gdzie 60% jest eliminowane przez wątrobę, a mniejsza część przez nerki, przyczynia się do jej lepszego profilu bezpieczeństwa. Podczas wyboru i ustalania dawkowania odpowiedniego niesteroidowego leku przeciwzapalnego ważne jest uwzględnienie czynników dotyczących pacjenta, takich jak: spożycie alkoholu, otyłość, wiek i choroby towarzyszące. Należy również brać pod uwagę właściwości farmakokinetyczne tych leków, jak rozpuszczalność w tłuszczach lub wodzie, w przypadku pacjentów o określonym składzie ciała bądź w stanie odwodnienia. Acemetacyna jako niesteroidowy lek przeciwzapalny jest opcją terapeutyczną wartą rozważenia.

Rozmowy ze znanymi polskimi psychiatrami

Ewa Pągowska

Książka jest znakomitym zbiorem wywiadów z dziesiątką wybitnych ekspertów polskiej psychiatrii: profesorami tytularnymi, którzy są czynni zawodowo, pełnią funkcje kierownicze oraz mają w swoim dorobku dużą liczbę publikacji w bazie Pub-Med.gov. W gronie tym znaleźli się: prof. Napoleon Waszkiewicz, prof. Agnieszka Słopień, prof. Marek Krzystanek, prof. Agata Szulc, prof. Piotr Gałecki, prof. Joanna Rymaszewska, prof. Jerzy Samochowiec, prof. Jerzy Cubała, prof. Marcin Cubała oraz prof. Dominika Dudek. Dziennikarka Ewa Pągowska, która przeprowadziła z nimi wywiady, starała się podkreślić ich indywidualność, przedstawić fascynacje, pasje i plany. Czytelnik ma okazję poznać nie tylko kamienie milowe ich drogi zawodowej oraz mentorów, ale także to, w jaki sposób spędzają czas wolny i jak dbają o swój dobrostan. To fascynująca i inspirująca lektura, do której serdecznie zapraszamy.

Wildagliptyna - wyjątkowy inhibitor DPP-4

Grzegorz Dzida

Wildagliptyna jest jedynym lekiem z grupy inhibitorów DPP-4. Chociaż nie przeprowadzono badania poświęconego bezpieczeństwu sercowo-naczyniowemu stosowania tego leku, to licznie opublikowane metaanalizy oraz badania obserwacyjne jednoznacznie potwierdziły bezpieczeństwo wildagliptyny w tym zakresie. Szczególną uwagę zwraca badanie VERIFY, które wykazało, że zastosowanie skojarzonego leczenia metforminą i wildagliptyną od momentu rozpoznania cukrzycy typu 2 zapewnia długotrwałą skuteczność i odkłada w czasie potrzebę wdrożenia insulinoterapii.

Eradykacja Helicobacter pylori - co wynika z nowych wytycznych Polskiego Towarzystwa Gastroenterologii

Magdalena Przybylska-Feluś , Małgorzata Zwolińska-Wcisło

Infekcja Helicobacter pylori stanowi ogólnoświatowy problem w związku ze znaczącą chorobowością oraz śmiertelnością wtórnie do choroby wrzodowej oraz nowotworów żołądka. W 2023 r. Grupa Robocza Polskiego Towarzystwa Gastroenterologii opublikowała rekomendacje dotyczące diagnostyki i leczenia Helicobacter pylori. Dokument ten uaktualnia dotychczasowe rekomendacje z 2014 r. Rekomendacje skupiają się na praktycznych aspektach zakażenia H. pylori, określają wskazania do diagnostyki oraz leczenia, omawiają rekomendowane algorytmy leczenia.

Ozanimod w terapii rzutowo-remisyjnej postaci stwardnienia rozsianego - opisy przypadków

Robert Bonek

Stwardnienie rozsiane jest przewlekłą, zapalną, autoimmunologiczną i neurozwyrodnieniową chorobą ośrodkowego układu nerwowego charakteryzującą się obecnością zmian demielinizacyjnych rozsianych w przestrzeni i czasie. Jedną z opcji terapeutycznych mających zastosowanie w leczeniu modyfikującym przebieg choroby są modulatory receptora sfingozyno-1-fosforanu. Ozanimod jest nowym selektywnym modulatorem sfingozyno-1-fosforanu o potwierdzonej wysokiej skuteczności i bezpieczeństwie leczenia. Przedstawione przypadki chorych leczonych ozanimodem potwierdzają wcześniejsze wyniki badań w zakresie skuteczności i bezpieczeństwa tego leku w populacji chorych zarówno z wczesnym, jak i zaawansowanym rzutowo-remisyjnym stwardnieniem rozsianym.

Postępowanie w zespole post-COVID - nicergolina jako potencjał terapeutyczny w redukcji objawów mgły mózgowej/COVID-owej

Konrad Rejdak, Aleksandra Karbowniczek, Monika Białecka, Wojciech Kozubski, ...

Wirus SARS-CoV-2 wywołujący chorobę COVID-19 (coronavirus disease 2019) stał się przyczyną pandemii, która spowodowała niespotykane dotąd globalne następstwa zdrowotne, społeczne i ekonomiczne. Na całym świecie zachorowało ponad 200 mln osób, w Polsce ok. 3 mln. Obserwacje kliniczne wskazują, że wielu chorych na COVID-19 po ostrym okresie choroby, gdy w ich organizmie nie wykrywa się już RNA wirusa, nadal zgłasza przewlekłe dolegliwości/objawy wynikające z zaburzenia funkcji różnych narządów i układów. Zjawisko utrzymywania się dolegliwości/ objawów po upływie 4 tygodni od początku infekcji SARS-CoV-2 określono mianem zespołu post-COVID. Dostępne doniesienia na temat następstw zdrowotnych COVID-19 przemawiają za tym, że zespół post-COVID jest dość częstym zjawiskiem. Większość obserwacji wskazuje, że cięższy przebieg infekcji SARS-CoV-2 (definiowany np. jako potrzeba hospitalizacji na oddziale intensywnej terapii czy potrzeba biernej i/lub czynnej wentylacji) predysponuje do wystąpienia zespołu post-COVID, w tym również zwiększa ryzyko wystąpienia objawów ze strony układu nerwowego. Symptomy te mogą występować w przebiegu fazy ostrej, podostrej i przewlekłej COVID-19, co zasadniczo określa się jako zespόł neuro-COVID. Zajęty może zostać zarówno ośrodkowy, jak i obwodowy układ nerwowy. W pierwszym przypadku objawia się to najczęściej incydentami naczyniowymi, chorobami zapalnymi mózgu i zaburzeniami funkcji poznawczych pod postacią tzw. mgły COVID-owej, w drugim - najczęściej zaburzeniami węchu i smaku oraz różnopostaciową neuropatią i miopatią. Infekcja SARS-CoV-2 może również prowadzić do zaostrzenia przewlekłych chorób neurologicznych, a także wywierać wpływ na dotychczasowe leczenie. Wszystkie te powikłania wymagają interwencji terapeutycznych. Tak jak pandemia zaskoczyła świat, tak samo wciąż są poszukiwane i na bieżąco praktykowane nowe sposoby leczenia powikłań. W przypadku powikłań neurologicznych - zwłaszcza w celu zapobieżenia incydentom naczyniowo-mózgowym oraz poprawienia funkcjonowania poznawczego w przebiegu mgły COVID-owej - celowe i skuteczne wydaje się zastosowanie nicergoliny.

Regulacja emocji a otyłość

Agata Szulc, Weronika Dębowska

Istnieje wiele potencjalnych związków pomiędzy zaburzeniami psychicznymi a otyłością. Przykładem są zaburzenia odżywiania, w tym bulimia i napadowe objadanie się (BED, binge eating disorder). To jedne z poważniejszych problemów psychicznych i mogą one prowadzić do otyłości. Ostatnio w literaturze pojawia się coraz więcej danych na temat uzależnienia od jedzenia oraz jedzenia emocjonalnego, a otyłość opisywana jest jako problem psychologiczny – z powodu różnych zaangażowanych w jej patofizjologię mechanizmów zachodzących w ośrodkowym układzie nerwowym (OUN). To ważne czynniki – należy je uwzględnić podczas planowania terapii otyłości, która jako leczenie kompleksowe powinna obejmować interwencje psychologiczne, a niekiedy też psychofarmakologiczne.