Stanisław Wyspiański. W labiryncie świata, myśli i sztuki

Red. Anna Czabanowska-Wróbel

W książce znalazły się studia autorstwa uczestników konferencji, która odbyła się w Krakowie w ramach obchodów Roku Stanisława Wyspiańskiego, w setną rocznicę jego śmierci. Jaki Wyspiański wyłania się ze zgromadzonych artykułów i szkiców? Przede wszystkim różnorodny i wszechstronny, nowoczesny i pełen sprzeczności. Wypowiadający się w monumentalnym, dziele i w małym fragmencie. Poeta, dramaturg i artysta reprezentujący różne dziedziny sztuk. Człowiek teatru, autor fascynujących listów, myśliciel, twórca własnej przemyślanej estetyki i teorii sztuki. Z dystansu całego stulecia, które minęło od śmierci Wyspiańskiego widoczne jest, że warto nadal rozmawiać o Wyspiańskim. Zwłaszcza wtedy, gdy do rozmowy włączają się przedstawiciele różnych dyscyplin naukowych, reprezentanci różnych pokoleń i orientacji badawczych.

Przekładaniec, nr 26. Przekład mistrzów

Red. Anna Skucińska

Przekładaniec Pismo Katedry UNESCO do Badań nad Przekładem i Komunikacją Międzykulturową UJ jest recenzowanym czasopismem naukowym poświęconym zagadnieniom przekładu literackiego rozumianego jako przenoszenie wartości z jednej sfery kulturowej w inną. Ukazujący się od roku 1995 półrocznik skierowany jest do badaczy zjawiska przekładu, tłumaczy i wszystkich zainteresowanych zagadnieniami transferu międzykulturowego. Na stronach Przekładańca znaleźć można omówienia istniejących przekładów, studia porównujące różne tłumaczenia tego samego dzieła, teorię przekładu, a także recenzje prac przekładoznawczych. Publikujemy również przekłady tekstów literackich z polskiego lub na polski, opatrzone komentarzami tłumaczy.

Polityka zagraniczna Federacji Rosyjskiej. Wybrane aspekty stosunków z Polską, Ukrainą i Białorusią

Piotr Bajor, Marek Czajkowski, red. Lubomir Zyblikiewicz

Książka podejmuje problematykę niezwykle interesującą, ale zarazem trudną i skomplikowaną, w dotychczasowej literaturze naukowej nieopracowaną dostatecznie, a autorzy poszczególnych tekstów swoje zadania rozwiązują w sposób świadczący o dobrej znajomości opisywanych zagadnień, wnosząc do nauki z zakresu stosunków międzynarodowych nowe wartości i opierając się przy tym na solidnej podstawie źródłowej oraz dokumentacyjnej. Z recenzji dra hab. Mieczysława Smolenia, prof. UJ

Studia nad Pańćaratrą. Tradycja i współczesność

Marzenna Czerniak-Drożdżowicz

Pierwsza w polskiej literaturze indologicznej obszerna prezentacja pańćaratry, jednej z wczesnych indyjskich tradycji religijnych. Pańćaratra, klasyfikowana jako wczesna wisznuicka tradycja tantryczna, stanowi dopiero od niedawna pole intensywnych badań indologicznych. Zasługuje jednak na znacznie większą uwagę zarówno ze względu na rolę w kształtowaniu się zjawiska określanego hinduizmem, jak i realny i trwający do dziś wpływ na życie społeczności wyznawców tradycji hinduistycznych, szczególnie na południu Indii. Autorka, wychodząc od przedstawienia tradycji pańćaratry i jej literatury na tle innych tradycji tantrycznych, poprzez uwagi dotyczące egzegezy tekstów religijnych przechodzi do wyników badań terenowych prowadzonych wśród przedstawicieli tradycji na południu Indii. Dalsza część książki dotyczy kluczowej dla tradycji tantrycznych ceremonii inicjacji. Autorka przedstawia pierwszy polski przekład większej partii tekstu pańćaratry - rozdziału dotyczącego inicjacji, pochodzącego z jednego z kanonicznych tekstów pańćaratry, Jaykhyasaühit, umożliwiając czytelnikowi konfrontację z oryginalnym tekstem tradycji. Łącząc badania nad tekstami źródłowymi z badaniami nad współczesnym stanem tradycji, autorka wpisuje się w istotny nurt indologii, umieszczający klasyczne badania filologiczne w szerokiej interdyscyplinarnej perspektywie. Książkę uzupełnia autorski materiał fotograficzny zebrany podczas badań terenowych w Indiach.

Antysemityzm, Holokaust, Auschwitz w badaniach społecznych

Marek Kucia (red.)

Auschwitz, Holokaust, antysemityzm Te trzy słowa symbole ewokują całą listę pytań badawczych. Czym jest dzisiaj dla nas mieszkańców Polski Auschwitz? Jaką wiedzę na temat obozu posiadamy, zwłaszcza czy wiemy, że Żydzi stanowili największą grupę ofiar? Czego symbolem jest dla nas Polaków Auschwitz, szczególnie czy jest raczej symbolem polskiego męczeństwa, czy żydowskiego Holokaustu? Jaki jest stosunek Polaków do Żydów? Jak szeroko rozpowszechniony i jak głęboki jest antysemityzm w Polsce, w jej różnych regionach i środowiskach? Czy mamy do czynienia z jednego rodzaju antysemityzmem czy z różnymi antysemityzmami? Co o Auschwitz, Zagładzie i Żydach wiedzą i sądzą młodzi Polacy? Jak efektywne są rozmaite działania edukacyjne i informacyjne dotyczące Zagłady i Auschwitz? Jaki skutek odniosły debaty o stosunkach polsko-żydowskich wywołane publikacją książek Jana Tomasza Grossa? Jakie doświadczenie wizyty w miejscach pamięci, takich jak Auschwitz, Majdanek czy Treblinka, zmienia myślenie młodych? Czy wzrost wiedzy o Zagładzie i Auschwitz zmienia postawy, zwłaszcza czy eliminuje antysemityzm? Niniejszy tom zawiera artykuły, w których podjęto próbę udzielenia odpowiedzi na te pytania. Ze Wstępu dr. hab. Marka Kuci

Sumienie i mózg. O wewnętrznym regulatorze zachowań moralnych

Ryszard Stach

Sumienie i mózg. O wewnętrznym regulatorze zachowań moralnych to publikacja posiadająca istotne walory poznawcze i praktyczne, stanowi także inspirację do planowania i podejmowania dalszych badań nad złożonymi i skomplikowanymi mechanizmami warunkującymi funkcjonowanie sumienia człowieka. Nie ma wątpliwości, iż wielu praktyków, klinicystów czy psychologów sądowo-penitencjarnych z wielkim zainteresowaniem i satysfakcją będzie sięgać do książki Ryszarda Stacha, stanowiącej kompendium wiedzy na temat mózgowych organizacji tych czynności psychicznych, które mają wpływ na pełnienie przez sumienie jego adaptacyjnych i regulacyjnych funkcji. Książka istotnie poszerza bowiem wiedzę na temat sumienia, konstruktu guasi-osobowościowego, pełniącego ważne funkcje poznawcze, oceniające, kontrolne oraz motywacyjne. Z recenzji prof. dr. hab. Józefa K. Gierowskiego

Widmo rewolucji Polityka USA wobec Ameryki Południowej 19611968

Marcin Fatalski

Cywilizacyjne zapóźnienie i niezaspokojone aspiracje znaczących grup ludności w krajach Ameryki Łacińskiej byty w czasach zimnej wojny źródłem narastających napięć społecznych i politycznych. W konsekwencji Ameryka Południowa mogła się stać obszarem ekspansji ideologicznej, a za nią politycznej i gospodarczej ZSRR. Wprawdzie półkula zachodnia stanowiła tradycyjną strefę wpływów Stanów Zjednoczonych i sytuację tę Moskwa zdawała się akceptować, jednak na przełomie lat pięćdziesiątych i sześćdziesiątych nastąpiła zmiana związana ze zwycięstwem rewolucji na Kubie. Ustanowienie w kraju sąsiadującym z USA lewicowego i rewolucyjnego reżimu, który z czasem zadeklarował sojusz z ZSRR, stanowiło najpoważniejsze wyzwanie dla doktryny Monroego, której śmierć" proklamował radziecki przywódca Nikita Chruszczow. Oznaczało też pogorszenie sytuacji geopolitycznej USA i osłabienie autorytetu tego supermocarstwa w świecie. Strategicznym celem Waszyngtonu stało się zapobieżenie rewolucji latynoamerykańskiej i uniemożliwienie zdobycia przez komunizm światowy" nowego przyczółka na półkuli zachodniej. Wyzwanie, jakim dla USA była groźba rewolucji w Ameryce Południowej, stało się priorytetem polityki zagranicznej tego kraju.

Prolegomena do edycji dzieł Piotra Skargi

Magdalena Komorowska

Prolegomena do edycji dzieł Piotra Skargi powstały z myślą o przyszłych wydawcach Skargowskiej spuścizny. Pierwsze rozdziały mają charakter monograficzny i są próbą uporządkowania wiedzy o twórczości królewskiego kaznodziei. Autorka omawia dzieła Skargi z punktu widzenia historyka literatury, kreśląc sylwetkę kaznodziei jako pisarza - autora i tłumacza, a także redaktora własnych dzieł. Drobiazgowe badania źródłowe, na których opiera się niniejsze opracowanie, umożliwiły sformułowanie wniosków także na temat współpracy Skargi z drukarzami oraz typograficznych cech druków zawierających dzieła królewskiego kaznodziei. Prolegomena... zamyka refleksja nad głównymi problemami edytorskimi w Skargowskiej twórczości. Uzupełnieniem rozważań jest spis bibliograficzny edytorsko ważnych wydań dzieł Skargi. Prolegomena do edycji dzieł Piotra Skargi przeczytałem z ogromną satysfakcją nie tylko jako zapowiedź przyszłej edycji. Jest to również rozprawa niezwykle interesująca sama w sobie, jako kompetentna relacja z badań źródłowych, otwierająca kolejne pola dla filologicznych dociekań. Z recenzji prof. dra hab. Adama Karpińskiego