Michaił Gorbaczow a idea i praktyka pieriestrojki

Alicja Stępień-Kuczyńska

Monografia jest poświęcona ostatniemu okresowi istnienia ZSRR (1985–1991), związanemu z Michaiłem Gorbaczowem i jego pieriestrojką. Autorka ukazuje czasy radzieckiego przełomu, wybrane obszary sytuacji wewnętrznej tego państwa oraz polityki zagranicznej. Przedstawia kulisy bezwzględnej walki o władzę; zmaganie Gorbaczowa na rzecz utrzymania jedności państwa, przerwane puczem sierpniowym, którego skutkiem był upadek imperium. Autorka opisuje sylwetkę Gorbaczowa, człowieka i polityka nietuzinkowego, otwartego, odmiennego od tych, którzy dotąd stali na czele państwa. Miał on w swoich rękach władzę niemal absolutną, chciał reformować system, który pozostawał w stanie kryzysu Pieriestrojka miała być powszechną zmianą myślenia (nowogo myszlenija), systemu politycznego, programu gospodarczego przyspieszenia (uskorienija). Gorbaczowowska jawność (głasnost’) stała się impulsem do wyzwolenia aktywności obywateli, powstawały organizacje społeczne i polityczne, zwiększyła się rola religii, zniesiono cenzurę, rozwijały się media. Gorbaczow doprowadził do zmian w polityce zagranicznej; wycofano wojska z Afganistanu, zacieśniono stosunki ze Stanami Zjednoczonymi i państwami europejskimi (idea wspólnego europejskiego domu). Nie ulega wątpliwości, że jego działania przyczyniły się do rozpadu systemu zimnowojennego, zjednoczenia Niemiec, uzyskania niezależności przez państwa bloku socjalistycznego, a także zwiększenia bezpieczeństwa nuklearnego i rozbrojenia (plan Gorbaczowa). Książka z pewnością zainteresuje wszystkich. 

Pierwotne formy kontraktualizmu. Polityczny wymiar przymierza biblijnego w myśli i praktyce protestanckiej XVI i XVII wieku

Lucyna Chmielewska

Autorka publikacji precyzyjnie omawia zarówno filozoficzne, jak i teologiczne źródła nowożytnego konstytucjonalizmu. Wnikliwie analizuje wpływ biblijnego pojęcia przymierza na zachodnią myśl polityczną. Pokazuje, jak teologowie i duchowni protestanccy, zwłaszcza wywodzący się z angielskich purytanów, za pomocą kazań, traktatów i pamfletów stymulowali rozwój tego aspektu myśli politycznej, który stawiał sobie za cel ograniczenie prerogatyw rodzącego się absolutyzmu. Odwoływali się przy tym do wzorowanej na przymierzu umowy i zasad będących jej przedmiotem. Przymierze jest pojęciem religijnym, ale miało też ogromny wpływ na sferę społeczną i polityczną tej części Europy, która doświadczyła rewolucji protestanckiej. W książce pokazano związki przymierza biblijnego z rozwojem kontraktualizmu, przedstawiając różne formy przymierzy i umów, poprzedzających klasyczną teorię umowy społecznej znaną z prac Thomasa Hobbesa i Johna Locke’a oraz znaczących drogę dla jej rozwoju. Pojęcie przymierza biblijnego, obecne w tradycji religijnej Żydów, za pośrednictwem protestantów reformowanych, zwłaszcza hugenotów francuskich i purytanów angielskich, odegrało ważną rolę w procesie ograniczania prerogatyw rodzącego się absolutyzmu. Sprzeciwiano się władzy autorytetów religijnych i politycznych, argumentując, że nawet Bóg nie rządzi światem arbitralnie, lecz na podstawie przymierzy zawieranych między Nim a ludźmi, których czyni współrządzącymi i współodpowiedzialnymi za świat.

LaTeX dla niecierpliwych. Część pierwsza. Wydanie drugie poprawione i uzupełnione

Zofia Walczak

 Książka będzie przydatna dla studentów kierunków ścisłych przygotowujących swoje prace licencjackie lub magisterskie, a także pracowników naukowych stających przed koniecznością dostarczenia złożonego w LATEX-u artykułu do czasopisma naukowego. LATEX jest językiem niskiego poziomu, posiada ok. 300 pierwotnych sekwencji sterują-cych, które nie są rozkładalne na prostsze funkcje. Rozumie ok. 900 sekwencji sterują-cych zbudowanych z sekwencji pierwotnych. Są one częścią wbudowanego słownika i możliwe jest budowanie z nich makr i wygodnego interfejsu użytkownika. Obecnie używany, standardowy format LATEX-a powstał w 1994 r.

Eliminowanie przyczyn wypadków i kolizji w obszarze infrastruktury transportowej logistyki miejskiej. Na przykładzie Łodzi

Remigiusz Kozłowski, Jakub Jabłoński, Żaneta Błoch

Przyczyn wypadków i kolizji drogowych jest wiele, jednak nie zawsze zdarzenia te są zupełnie przypadkowe. Można odnaleźć zależności, które wskażą, jak im zapobiegać, np. poprzez modernizację infrastruktury drogowej. Działania zmierzające do podnoszenia bezpieczeństwa na drogach są trudne i nie zawsze przynoszą oczekiwane rezultaty, ale mimo wszystko należy je podejmować. Autorzy niniejszej monografii dołożyli wszelkich starań, aby zidentyfikować przyczyny zagrożeń na siedmiu najbardziej niebezpiecznych skrzyżowaniach w Łodzi. Ponadto opracowali propozycje modernizacji infrastruktury drogowej w taki sposób, żeby dążyć do wyeliminowania wypadków i kolizji zdarzających się na tych skrzyżowaniach.

Szkoła Zgromadzenia Kupców miasta Łodzi (1898-1939)

Adrianna Szczerba

Tematem pracy są dzieje Szkoły Handlowej Zgromadzenia Kupców m. Łodzi w latach 1898–1939, czyli od jej założenia do zakończenia działalności. Wykroczenie poza wyznaczone ramy czasowe wiązało się z koniecznością przedstawienia sytuacji łódzkiego szkolnictwa przed powstaniem „handlówki” oraz udzieleniem odpowiedzi na pytanie o jej dalsze losy. Przedstawiono sytuację łódzkiego szkolnictwa na przełomie XIX i XX w. oraz w okresie międzywojennym, historię szkoły, tj. organizowanie procesu dydaktyczno-wychowawczego i tworzenie bazy materialnej, historię budowy domu dla nauczycieli. Integralną częścią monografii są aneksy, zawierające materiały źródłowe do historii szkoły: pierwszy statut, tygodniowe rozkłady lekcji w wybranych latach oraz wspomnienia spisane przez byłych uczniów ok. 1960 r. Publikowany zbiór fotografii dokumentuje życie szkolne. Problematyka zawarta w pracy odnosi się do dziejów Szkoły Handlowej Zgromadzenia Kupców m. Łodzi, a więc do historii jednej placówki oświatowej. Jednak zachodzi konieczność nakreślenia rzeczywistego obrazu. Z chwilą powstania była to istotnie jedna szkoła i mimo trzech reorganizacji oraz zmian nazwy i charakteru w ciągu kilkunastu następnych lat taki stan trwał. W 1933 r. w związku z reformą szkolnictwa dotychczasowy zakład został przekształcony w szkołę powszechną III stopnia i szkołę średnią, obejmującą gimnazjum (a nieco później również i dwa licea). Szkoły były własnością Zgromadzenia Kupców niezależnie od zmian organizacyjnych i mieściły się we wspólnym budynku przy ul. Dzielnej (ob. Narutowicza), korzystały z tej samej bazy dydaktycznej oraz zatrudniały w zasadzie tych samych pedagogów – stąd w pracy nazwa „Szkoła Zgromadzenia Kupców”, która najbardziej odpowiada charakterowi placówki. Popularnymi nazwami używanymi w okresie jej działania były również: „handlówka”, Szkoła Kupiectwa Łódzkiego i Łódzka Szkoła Handlowa. Podstawą źródłową pracy stał się zespół akt szkolnych (ponad 3 tys. jednostek) objętych nazwą Prywatne Gimnazjum i Liceum Męskie Zgromadzenia Kupców m. Łodzi, przechowywany w łódzkim Archiwum Państwowym. Uzupełnieniem archiwaliów były informacje prasowe, zwłaszcza artykuły zamieszczane na łamach dziennika „Rozwój” oraz niepublikowane opracowanie pt. Materiały do księgi pamiątkowej Szkoły Zgromadzenia Kupców m. Łodzi, przygotowane prawdopodobnie przez ostatniego dyrektora Antoniego Idźkowskiego z okazji zjazdu absolwentów w latach 60. XX w.  

Quo vadis? Henryka Sienkiewicza. Od legendy do arcydzieła

Teresa Świętosławska

W studwudziestolecie edycji dzieła, stusiedemdziesięciolecie urodzin pisarza i stulecie jego śmierci, w Roku Henryka Sienkiewicza, gdy powieść wybrana została w ogólnopolskim plebiscycie jako lektura Narodowego Czytania, potrzeba nowego spojrzenia na „najsławniejszą powieść polską” (jak nazwał ją Julian Krzyżanowski), przełożoną na ponad 50 języków, wielokrotnie ekranizowaną i adaptowaną, wydaje się oczywista. Autorka, przybliżając legendę genezy powieści i obszar jej recepcji, a także złożoną problematykę relacji dwóch kultur w rycie przejścia (Rzymu antycznego i rodzącej się tradycji chrześcijańskiej), rozważa (i rozstrzyga), czy można (i dlaczego) nadać Quo vadis? status eposowego arcydzieła. W studium o tytułowym dziele autorka podkreśla również, że nie tylko świat antyku współtworzył europejską kulturę, lecz także – in statu nascendi – krąg Biblii, a spłycanie wpływu zwłaszcza Nowego Testamentu na powieść Sienkiewicza zuboża jej interpretacje. Poprzez kontakt z Quo vadis? Czytelnik doświadczy otwarcia perspektywy na nowy, ważny dla dzieła, obszar tematyczny – problematykę chrześcijańską i związane z nią wartości. 

Corporate governance w bankach. Teoria i praktyka

Monika Marcinkowska

Kwestie specyfiki władztwa korporacyjnego w bankowości podejmowane były dotąd relatywnie rzadko. W ubiegłym wieku ukazało się niewiele publikacji na ten temat, dopiero w obecnym stuleciu nadano większą rangę tej problematyce. Szczególnie istotnym impulsem do rozwoju badań w tym obszarze był globalny kryzys finansowy zapoczątkowany na amerykańskim rynku kredytów hipotecznych, a rozprzestrzeniony niemal na cały świat (m.in. poprzez powiązania kapitałowe i organizacyjne instytucji finansowych oraz globalny handel instrumentami finansowymi – często o skomplikowanej konstrukcji i trudnym do oszacowania ryzyku). Powyższe zagadnienia stanowiły główną motywację przeprowadzenia badań, których pokłosiem jest niniejsza monografia. Jej celem jest poznanie mechanizmów ładu korporacyjnego i ocena ich znaczenia w bankach, a w konsekwencji - opracowanie całościowego modelu władztwa korporacyjnego w tych instytucjach. Praca oparta jest na obszernych studiach literaturowych, które stanowiły inspirację do przeprowadzenia własnych badań empirycznych, obejmujących reprezentantów polskiego sektora bankowego (zarówno banki komercyjne, jak i spółdzielcze).

Pedagog społeczny. Teoria i praktyka działalności społecznej

Arkadiusz Żukiewicz

Publikacja wpisuje się w nurt badań łódzkiej szkoły pedagogów społecznych odwołujących się do tradycji reprezentowanej przez twórczynię tej dyscypliny naukowej, Helenę Radlińską. Autorzy postawili sobie za cel przedstawienie sylwetki pedagoga społecznego, kontekstów i przestrzeni jego działalności, uwzględnili przy tym również nowe wyzwania wynikające ze zmian społecznych w otoczeniu. W drugiej części publikacji Czytelnicy znajdą liczne odniesienia do praktyki działania pedagogów społecznych, np. pracy asystentów rodzinnych, kwestii psychiatrii środowiskowej czy też rewitalizacji społeczno-pedagogicznej. „Rola pedagoga społecznego nadal nie jest jednoznacznie rozpoznawana w przestrzeni społecznej. Fakt ten, który może jedynie zaskakiwać (posiadamy bardzo bogaty dorobek naukowy z pedagogiki społecznej dzięki wybitnym jej twórcom), stanowi także inspirację do kolejnych wyzwań, bowiem zarówno zasług twórców, jak i ich współczesnych kontynuatorów dla rozwoju tej dyscypliny naukowej, tworzenia wielu szkół naukowych oraz wkładu w rozwój społeczeństwa nie wolno zapominać. Ponieważ znacząco poszerzyło się też pole praktyki działania pedagoga społecznego, na analizę naukową zasługują wszystkie aktywności dotąd nierozpoznawane w kręgu jego działania”. Z recenzji prof. dr hab. Barbary Kromolickiej (Uniwersytet Szczeciński)