Zaburzenia w zachowaniu dzieci i młodzieży

Borecka-Biernat Danuta

Oddana do rąk Czytelników książka jest zbiorem artykułów o charakterze refleksji teoretycznej i doniesień z badań. Ich tematyka koncentruje się wokół zaburzeń w zachowaniu dzieci i młodzieży w kontekście ich uwarunkowań oraz działań zmierzających do ich zapobiegania i ograniczenia. Całość podzielona jest na dwie części. Część pierwsza, zatytułowana Czynniki biologiczne, osobowościowe i społeczne jako predyktory zaburzeń w zachowaniu dzieci i młodzieży, obejmuje osiem tekstów. Jednym z tekstów jest opracowanie Danuty Boreckiej-Biernat poświęcone roli czynników osobowościowych w kształtowaniu strategii zadaniowej i obrony w postaci agresywnego reagowania na trudności oraz unikania konfrontacji z trudnościami przez dorastających. Na część drugą, zatytułowaną Formy pomocy dzieciom i młodzieży w zapobieganiu i redukowaniu zaburzeń w zachowaniu, składają się cztery artykuły. Grażyna Poraj podejmuje refleksję nad planowaniem i realizowaniem działań profilaktycznych oraz interwencyjnych zmierzających do redukowania agresji, poprzedzoną diagnozą czynników odpowiedzialnych za wystąpienie agresji u młodego człowieka. W kolejnym artykule Agata Woźniak-Krakowian i Katarzyna Pieńkowska referują wyniki badań dotyczących przyczyn niskiej frekwencji młodzieży w szkołach ponadpodstawowych i pokazują możliwość ich wykorzystania do odpowiednich działań profilaktycznych, interwencyjnych i terapeutycznych w celu zaradzenia problemowi wagarów i zachęcenia ucznia do uczęszczania na zajęcia szkolne. Małgorzata Zabłocka formułuje podstawowe założenia autorskiego programu przezwyciężania nieśmiałości u dzieci, charakteryzuje specyfikę zajęć inspirowanych tym programem oraz prezentuje jego skuteczność. Część ostatnią kończy tekst Agnieszki i Dariusza Rosińskich, którzy poruszyli kwestię warunków dokonywania diagnozy zaburzeń socjalizacji w środowisku szkolnym z uwzględnieniem płci nauczyciela i ucznia.

Koncepcja edukacji fizycznej. Zdrowie-Sport-Rekreacja. Edukacja wczesnoszkolna

Kierczak Urszula

Koncepcja edukacji fizycznej Zdrowie, Sport, Rekreacja, to programy nauczania wychowania fizycznego dla czterech etapów edukacyjnych. Jest to jedyny obecnie na rynku edukacyjnym spójny program kształcenia w zakresie wychowania fizycznego dla wszystkich etapów edukacji przygotowany w oparciu o nową podstawę programową wprowadzoną do realizacji 01 września 2009 r. Książka Zdrowie. Sport. Rekreacja. Wychowanie fizyczne w edukacji wczesnoszkolnej jest pierwszą częścią tej koncepcji. Zawiera ona program wychowania fizycznego dla klas I III w oparciu o nową podstawę programową oraz przykłady podstawowych dokumentów pracy nauczyciela czyli: -rozkłady materiału- szczegółowy plan pracy dla kolejnych klas; - standardy wymagań i zasady oceniania; - przykładowe konspekty zajęć; - materiały do diagnozy i ewaluacji. Prezentowany w poradniku materiał może być wzorem i inspiracją dla nauczycieli w tworzeniu własnych dokumentów dostosowanych do realiów życia konkretnej placówki oświatowej. Podane przykłady planowania pracy, ćwiczeń, zabaw, gier i osnów lekcyjnych powinny nie tylko pomóc w prowadzeniu zajęć wychowania fizycznego, ale zachęcić także do poszukiwania własnych, ciekawych rozwiązań. Książka powinna być pomocą w planowaniu i organizacji zajęć wychowania fizycznego zarówno dla nauczycieli nauczania początkowego jak i specjalistów z zakresu wychowania fizycznego realizujących zajęcia edukacji fizycznej wydzielonych z edukacji wczesnoszkolnej.

Pisanie prac i sztuka ich prezentacji

Sawicki Krzysztof, Grzybowski Przemysław Paweł

Pisanie prac i sztuka ich prezentacji to opracowanie adresowane do uczniów szkół średnich i studentów. Z pewnością przyda się maturzystom i uczestnikom seminariów dyplomowych, a także ich nauczycielom, korepetytorom, rodzicom... Posługując się bardzo przystępnym językiem, autorzy ukazują Czytelnikowi zarys zasad pisarstwa na ocenę - od szkolnych wprawek, po artykuły naukowe i prace seminaryjne. Doradzają, co i jak czytać, aby napisać dobrą pracę; w jaki sposób najlepiej wyszukiwać informacje i gromadzić na potrzeby warsztatu pisarskiego; jakich błędów unikać podczas pisania prac i oddawania ich oceniającym; w jaki sposób dopracować stronę formalną tekstu i poprawnie go zilustrować; na co zwracać uwagę zbierając i opracowując materiały z wykorzystaniem komputera; w jaki sposób przygotować tekst do druku; jak zachować się podczas publicznych wystąpień w szkole i na konferencji naukowej; na jakich zasadach korespondować z nauczycielem i współpracować podczas seminarium dyplomowego itp. Czytelnik znajdzie tu także przewodnik bibliograficzny - ponad 500 tytułów książek z zakresu metodologii badań naukowych, językoznawstwa, logiki, statystyki i innych dziedzin; przewodnik internetowy - ponad 100 adresów stron wirtualnych bibliotek, słowników, poradników, wyszukiwarek, serwisów informacyjnych, narzędzi do analizy danych; oraz kącik humoru z prac studenckich. Książka ta może służyć jako pomoc naukowa w ramach seminariów dyplomowych (zwłaszcza na studiach z nauk społecznych i humanistycznych), zajęć z języka polskiego, czy komunikacji interpersonalnej. Jej cechą szczególną jest sposób porozumiewania się autorów z Czytelnikami.

Materiał wyrazowo-obrazkowy do utrwalania poprawnej wymowy głosek dentalizowane

Piszczek Małgorzata, Krzysztoszek Grażyna

Materiał przeznaczony jest do utrwalania w układach opozycyjnych głosek po wcześniejszym wyćwiczeniu ich artykulacji w izolacji, sylabach, wyrazach i zdaniach. Opozycje głosek przedniojęzykowo-zębowych s, z, c, dz i środkowojęzykowo-dziąsłowych ś, ź, ć, dź. Opozycje głosek przedniojęzykowo-dziąsłowych sz, ż, cz, dż i środkowojęzykowych ś, ź, ć,dź. Opozycje głosek zwartoszczelinowych c, cz, ć, dz, dż, dź i szczelinowych s, sz, ś, z, ż, ź. Opozycje głosek przedniojęzykowo-zębowych s, z, c, dz i przedniojęzykowo-dziąsłowych sz, ż, cz, dż.

Dzieci z zaburzeniami łączonymi

Winczura Barbara

Problematyka publikacji porusza zagadnienie współwystępowania zaburzeń rozwojowych u dzieci. Tematyka ta, coraz częściej staje się przedmiotem zainteresowań wielu badaczy, diagnostów i terapeutów, tym bardziej, iż w praktyce klinicznej spotykamy coraz większą grupę dzieci, u których stwierdza się występowanie objawów kryterialnych przypisanych więcej niż jednemu zaburzeniu. Łączne występowanie kilku zaburzeń zdecydowanie modyfikuje proces rozwoju i funkcjonowanie dziecka na każdym jego etapie. Określenie profilu owego procesu rozwojowego oraz skali charakterystycznych objawów, ma centralne znaczenie do diagnozy klinicznej dziecka, a w szczególności diagnozy różnicowej. Wobec złożoności patomechanizmu odpowiedzialnego za współwystępowanie zaburzeń rozwoju u dzieci, grupa badaczy podjęła rozważania nad dylematami diagnostycznymi na styku takich zaburzeń, jak: autyzm, zespół Aspergera, zaburzenia semantyczno pragmatyczne, niewerbalne trudności w uczeniu się, ADHD, centralne zaburzenia przetwarzania słuchowego, opóźnienia w rozwoju, autyzm atypowy, schizofrenia wczesnodziecięca, zaburzenia zachowania oraz zaburzenia psychotyczne. Pewna część rozważań została poświęcona zaburzeniom współwystępującym w chorobie przewlekłej, mózgowym porażeniu dziecięcym, dyslalii rozszczepowej oraz przy defektach wzroku. Zamiarem autorów było przybliżenie Czytelnika do odpowiedzi na nurtujące go pytania o rozwój dzieci z zaburzeniami łączonymi. Książka adresowana jest do specjalistów różnych dziedzin lekarzy, w tym głównie pediatrów, neurologów i psychiatrów dziecięcych, ponadto do psychologów klinicznych, pedagogów specjalnych, neurologopedów, rehabilitantów, a także do studentów, powyższych specjalności.

Konstruowanie umysłowej reprezentacji świata

Głodkowska Joanna

Pedagogika specjalna w swoich poszukiwaniach ma szacunek dla dorobku poprzedników. Poczucie ciągłości ważnych zadań przejawia się w uznawaniu roli tradycji w teraźniejszości i docenianiu znaczenia przeszłości dla przyszłości. Ponadczasowe idee w starciu z nowymi myślami, wynikami badań i procesami społecznymi dają nową jakość edukacji, rehabilitacji i terapii. Autorka, wychodząc naprzeciw tak nakreślonym zadaniom współczesnej pedagogiki specjalnej, podejmuje próbę rozpoznania możliwości i ograniczeń uczniów z lekką niepełnosprawnością intelektualną rozpoczynających naukę szkolną. Buduje tym samym modele diagnostyczne i terapeutyczne, by na podstawie dotychczasowych koncepcji i wyników ba- dań własnych opracować pewien konstrukt łączący wybrane aspekty tego, co stałe i zmienne w pedagogice specjalnej. W wyniku wzajemnych relacji i działań pomocowych świat dziecięcy i świat dorosłego przenikają się w realnych sytuacjach edukacyjnych. Proces przenikania się tych dwóch światów może być wzmocniony istotnym przekaźnikiem, jakim są treści wyobrażone, nierealne, baśniowe tak bliskie dziecku, nasycające jego umysł i uczucia oraz dające poczucie bezpiecznego uczestniczenia w wypełnianiu zadań edukacyjnych. Wychodząc naprzeciw tak nakreślonym zadaniom współczesnej pedagogiki specjalnej, rozpoznanie możliwości i ograniczeń uczniów z lekką niepełnosprawnością intelektualną rozpoczynających naukę szkolną, uczyniłam wyzwaniem do opracowania własnego modelu diagnostycznego i terapeutycznego. Zaprezentowana autorska metoda baśniowych spotkań jest więc nie tylko próbą wykorzystania naturalnych warunków rozwojowych dziecka, ale także swoistym kostruktem łączącym wybrane aspekty tego, co stałe i zmienne w pedagogice specjalnej.

Kwestionariusz badania mowy

Zioło Brygida, Billewicz Grażyna

Kwestionariusz ten może być wykorzystywany do diagnozy logopedycznej dzieci przedszkolnych i szkolnych. Składa się z obrazków, których nazwy zawierają samogłoski i spółgłoski w trzech pozycjach, w których mogą pojawić się w wyrazie: w nagłosie, śródgłosie i wygłosie. Głoski występujące w nazwach obrazków ułożone są w kolejności zgodnej z tym jak pojawiają się w rozwoju mowy dziecka. Uwzględnia spółgłoski wargowe, wargowo-zębowe, przedniojęzykowo-zębowe, przedniojęzykowo-dziąsłowe, środkowojęzykowe, tylnojęzykowe oraz samogłoski podstawowe + ą, ę. Do kwestionariusza dołączona jest karta badania mowy, której kolejność zapisu głosek jest zgodna z kolejnością pojawiających się wyrazów.

Zrozumieć Montessori

Miksza Małgorzata

Książka Zrozumieć Montessori.Czyli Maria Montessori o wychowaniu dziecka ma przede wszystkim na celu wyjaśnienie czytelnikowi przesłania pedagogicznego Marii Montessori. Pomimo, ze w pracach Autorki często pojawiał się termin metoda, to M. Montessori zawsze w końcowym rezultacie chodziło o wszechstronną pomoc dziecku w jego trudzie indywidualnego rozwoju oraz włączenie go do życia w kulturze i cywilizacji ludzkiej przesyconej miłością i pokojem. Aby taka pomoc zaistniała, konieczne było, zdaniem M. Montessori odpowiednie przygotowanie dorosłych ( nauczycieli, rodziców, pedagogów), którzy znając prawa rozwojowe dziecka(chodzi tu m.in. o polaryzację uwagi, wrażliwe fazy),będą je wpierać w rozwoju, rozumnie kochając i darząc szacunkiem. Środkiem ma tu być przygotowane otoczenie a warunkiem sukcesu, respektowanie zasady porządku (samodyscypliny) i wolności, która w wyważonych klamrach prowadzi człowieka do optimum rozwojowego, czyli normalizacji. Przedmiotem rozważań książki pt. Zrozumieć Montessori. Czyli Maria Montessori o wychowaniu dziecka jest zaprezentowanie kluczowych pojęć tworzących podstawy teorii pedagogicznej Marii Montessori. Podjęto zatem przede wszystkim zagadnienie wyjaśnienia rozumienia wychowania przez M. Montessori przy uwypukleniu koncepcji rozwoju dziecka i środowiska edukacyjnego( przygotowanego otoczenia). W rozdziale pierwszym, po krótkim nakreśleniu postaci M. Montessori w świetle jej biografii , ukazano jej drogę rozwoju jako pedagoga( od medycyny, poprzez psychiatrię, pedagogikę specjalną do pedagogiki ogólnej). W kolejnym rozdziale scharakteryzowano koncepcję rozwoju dziecka. Podkreślono te składniki poglądów M. Montessori, które stanowią o ich oryginalności w ujmowaniu aspektów rozwoju człowieka(wrażliwe fazy, absorbująca psychika, polaryzacja uwagi, normalizacja, horme, mneme). Uwypuklono cechy charakterystyczne w rozwoju dziecka w okresie niemowlęctwa, dzieciństwa i okresu szkolnego. Za punkt centralny w opisie rozwoju dziecka przyjęto jego dążenie do samodzielności i niezależności ( zagadnienie podmiotowości). Charakterystyka rozwoju dziecka stała się podstawą do opisu w rozdziale trzecim przygotowanego otoczenia, w którym dziecko odnajduje potrzebne impulsy do indywidualnego i społecznego rozwoju. W opisie uwzględniono aspekt materialny środowiska edukacyjnego( budynek, wyposażenie, pomoce rozwojowe Montessori), aspekt strukturalno dynamiczny, tj. zasady konstrukcji otoczenia z naciskiem na zasadę porządku i wolności oraz aspekt osobowy, na który składa się grupa dzieci wymieszana wiekowo, nauczyciel, rodzice. W tym fragmencie książki skoncentrowano się na opisie przygotowanego otoczenia w przedszkolu. Scharakteryzowano grupy pomocy rozwojowych Montessori wraz z przykładami ich zastosowania w konkretnej pracy. Zamiarem było tu także ukazanie korelacji pomiędzy specyfiką rozwoju dziecka w ujęciu M. Montessori a aranżacją przygotowanego otoczenia w pomoce montessoriańskie zgodnie z wrażliwymi fazami. W zakończeniu , analiza metateoretyczna doprowadziła do próby zdefiniowania wychowania w ujęciu M. Montessori i wyjaśnienia jej przesłania pedagogicznego . Uwypuklono także wartości pedagogiki M. Montessori, by wykazać aktualność tej koncepcji we współczesnych naukach o wychowaniu. Książkę zamyka biogram M. Montessori, wybór literatury przedmiotu w języku polskim oraz aneksy.