Dzieci z zaburzeniami łączonymi

Winczura Barbara

Problematyka publikacji porusza zagadnienie współwystępowania zaburzeń rozwojowych u dzieci. Tematyka ta, coraz częściej staje się przedmiotem zainteresowań wielu badaczy, diagnostów i terapeutów, tym bardziej, iż w praktyce klinicznej spotykamy coraz większą grupę dzieci, u których stwierdza się występowanie objawów kryterialnych przypisanych więcej niż jednemu zaburzeniu. Łączne występowanie kilku zaburzeń zdecydowanie modyfikuje proces rozwoju i funkcjonowanie dziecka na każdym jego etapie. Określenie profilu owego procesu rozwojowego oraz skali charakterystycznych objawów, ma centralne znaczenie do diagnozy klinicznej dziecka, a w szczególności diagnozy różnicowej. Wobec złożoności patomechanizmu odpowiedzialnego za współwystępowanie zaburzeń rozwoju u dzieci, grupa badaczy podjęła rozważania nad dylematami diagnostycznymi na styku takich zaburzeń, jak: autyzm, zespół Aspergera, zaburzenia semantyczno pragmatyczne, niewerbalne trudności w uczeniu się, ADHD, centralne zaburzenia przetwarzania słuchowego, opóźnienia w rozwoju, autyzm atypowy, schizofrenia wczesnodziecięca, zaburzenia zachowania oraz zaburzenia psychotyczne. Pewna część rozważań została poświęcona zaburzeniom współwystępującym w chorobie przewlekłej, mózgowym porażeniu dziecięcym, dyslalii rozszczepowej oraz przy defektach wzroku. Zamiarem autorów było przybliżenie Czytelnika do odpowiedzi na nurtujące go pytania o rozwój dzieci z zaburzeniami łączonymi. Książka adresowana jest do specjalistów różnych dziedzin lekarzy, w tym głównie pediatrów, neurologów i psychiatrów dziecięcych, ponadto do psychologów klinicznych, pedagogów specjalnych, neurologopedów, rehabilitantów, a także do studentów, powyższych specjalności.

Dysleksja u osób dorosłych

Łockiewicz Marta, Bogdanowicz Katarzyna Maria

Książka Marty Łockiewicz i Katarzyny Bogdanowicz pt. Dysleksja u osób dorosłych to pierwsza w Polsce publikacja całościowo przedstawiająca problem specyficznych trudności w uczeniu się u osób dorosłych. Pomimo wciąż rosnącego zainteresowania tematyką dysleksji rozwojowej, problem funkcjonowania dorosłych osób z tym zaburzeniem pozostaje nadal w kręgu zainteresowań wąskiej grupy badaczy. Książka przedstawia zagadnienie dysleksji z różnych perspektyw naukowych: psychologicznej, pedagogicznej i medycznej. Na szczególną uwagę zasługuje rozdział dotyczący mocnych stron dorosłych osób z dysleksją, ponieważ większość prac z zakresu psychologii klinicznej koncentruje się na deficytach, pomijając kwestie zdolności i talentów. Publikacja Dysleksja u osób dorosłych ma nie tylko walory naukowe, lecz także praktyczne, ponieważ zawiera m.in. przegląd metod diagnostycznych stosowanych w Polsce i na świecie. Pozwoli wielu osobom z dysleksją lepiej zrozumieć swój problem, a nauczycielom inaczej spojrzeć na swoich studentów i uczniów. Jej odbiorcami oprócz dorosłych osób z dysleksją, mogą być zarówno naukowcy, studenci psychologii i kierunków pedagogicznych, jak i przyszli nauczyciele kształcący młodzież oraz dorosłych na ponadgimnazjalnych etapach edukacji.

Konstruowanie umysłowej reprezentacji świata

Głodkowska Joanna

Pedagogika specjalna w swoich poszukiwaniach ma szacunek dla dorobku poprzedników. Poczucie ciągłości ważnych zadań przejawia się w uznawaniu roli tradycji w teraźniejszości i docenianiu znaczenia przeszłości dla przyszłości. Ponadczasowe idee w starciu z nowymi myślami, wynikami badań i procesami społecznymi dają nową jakość edukacji, rehabilitacji i terapii. Autorka, wychodząc naprzeciw tak nakreślonym zadaniom współczesnej pedagogiki specjalnej, podejmuje próbę rozpoznania możliwości i ograniczeń uczniów z lekką niepełnosprawnością intelektualną rozpoczynających naukę szkolną. Buduje tym samym modele diagnostyczne i terapeutyczne, by na podstawie dotychczasowych koncepcji i wyników ba- dań własnych opracować pewien konstrukt łączący wybrane aspekty tego, co stałe i zmienne w pedagogice specjalnej. W wyniku wzajemnych relacji i działań pomocowych świat dziecięcy i świat dorosłego przenikają się w realnych sytuacjach edukacyjnych. Proces przenikania się tych dwóch światów może być wzmocniony istotnym przekaźnikiem, jakim są treści wyobrażone, nierealne, baśniowe tak bliskie dziecku, nasycające jego umysł i uczucia oraz dające poczucie bezpiecznego uczestniczenia w wypełnianiu zadań edukacyjnych. Wychodząc naprzeciw tak nakreślonym zadaniom współczesnej pedagogiki specjalnej, rozpoznanie możliwości i ograniczeń uczniów z lekką niepełnosprawnością intelektualną rozpoczynających naukę szkolną, uczyniłam wyzwaniem do opracowania własnego modelu diagnostycznego i terapeutycznego. Zaprezentowana autorska metoda baśniowych spotkań jest więc nie tylko próbą wykorzystania naturalnych warunków rozwojowych dziecka, ale także swoistym kostruktem łączącym wybrane aspekty tego, co stałe i zmienne w pedagogice specjalnej.

Paradygmaty ksztalcenia studentow

Sajdak Anna

Książka podejmuje nieobecne w polskiej literaturze rozważania nad ulokowaniem dydaktyki szkoły wyższej na mapie paradygmatów wyróżnianych w pedagogice. Potrzeba napisania pracy podejmującej próbę ukazania specyfiki akademickiego kształcenia, dokonania charakterystyki samej dydaktyki akademickiej oraz w pewien sposób porządkującej jej struktury teoretyczne - wyrosła przede wszystkim z doświadczeń w prowadzeniu zajęć z doktorantami przygotowującymi się do wejścia w rolę dydaktyka i nauczycielami akademickimi a także z własnego namysłu autorki nad zróżnicowaniem teoretycznym tej dyscypliny. Pierwszym celem podjętej pracy jest ukazanie specyfiki akademickiego kształcenia. Przybliżone zostają kolejno wątki związane z myślą o kształceniu uniwersyteckim wzorowanym na tradycji Humboldowskiego uniwersytetu liberalnego, a także nakreślone zostają pola dyskusji decydujące o celach i kształcie edukacji na poziomie wyższym. Podjęta została problematyka zakorzenionego a wywiedzionego z tradycji mitu uczenia się od mistrza w relacji mistrz-uczeń, która z jednej strony intuicyjnie określa sposób kształcenia studentów, z drugiej zaś pokutuje w myśleniu o przygotowywaniu młodej kadry do podjęcia zawodu nauczyciela akademickiego. Kolejny cel pracy, jakim jest ujęcie dyscyplinarne dydaktyki akademickiej wymagał podjęcia badań w określenia związków dydaktyki akademickiej z dydaktyką ogólną, z dydaktykami przedmiotowymi, z naukami pomocniczymi oraz społeczną praktyką kształcenia. Rezultatem badań jest pedagogiczne i jednocześnie multidyscyplinarne ujęcie omawianej dyscypliny. Podjętej pracy postawiony został także cel rekonstrukcji możliwych paradygmatów dydaktyki akademickiej. Wyróżnione zostały cztery paradygmaty dydaktyki akademickiej: behawiorystyczny, humanistyczny, konstruktywistyczny oraz krytyczno-emancypacyjny. Każdy opisywany zarys paradygmatu dydaktyki akademickiej jest traktowany jako pewnego rodzaju konstrukcja teoretyczna łącząca wizję procesu kształcenia studentów oraz wspierania rozwoju nauczycieli akademickich z teoretycznymi podwalinami konstytuującymi rozwiązania praktyczne. Wartością pracy jest zwrócenie uwagi na dwa zasadnicze aspekty procesu kształcenia w uniwersytecie; jednym jest kształcenie studentów, zaś drugim - przygotowanie nauczycieli akademickich do wypełniania ich zadań dydaktycznych. Książka jest pierwszym w Polsce opracowaniem teoretycznych podstaw akademickiego kształcenia oraz wspieranie rozwoju nauczycieli akademickich. Praca podejmuje nieobecne w polskiej pedagogice rozważania nad ulokowaniem dydaktyki szkoły wyższej na mapie paradygmatów wyodrębnianych w pedagogice.

Wprowadzenie do logopedii

Gunia Grażyna, Lechta Victor

Opracowanie monografii Wprowadzenie do logopedii stanowi systemową analizę wybranych zagadnień logopedycznych. Praca ta jest źródłem wiedzy o aktualnej problematyce logopedii dla studentów, pedagogów, a także dla osób interesujących się tym zagadnieniem. Adresatami książki są studenci studiów pedagogicznych, szczególnie pedagogiki specjalnej, przedszkolnej, wczesnoszkolnej, opiekuńczo-wychowawczej, asystenci osób niepełnosprawnych, studenci logopedii, a także pedagodzy nauczyciele oraz terapeuci, którzy często w swojej praktyce spotykają się z osobami z zaburzeniami mowy. Całość opracowania podzielono na dwie części: ogólną i specjalistyczną. W pierwszej przedstawiono główne założenia logopedii jako nauki, ustalenia terminologiczne, przedmiot i podmiot badań logopedii, zasady pracy logopedycznej, osobliwości słownego i pozasłownego porozumiewania się oraz główne założenia prewencji, diagnozy i terapii wad i zaburzeń mowy. W drugiej części szczegółowej (specjalistycznej) omówiono poszczególne zaburzenia mowy, uwzględniając wielowymiarowość zagadnienia, tzn. istotę problemu, etiologię, klasyfikację, symptomatologię oraz główne zasady logopedycznej interwencji, rozumianej jako: diagnoza, terapia i prewencja. W terapii logopedycznej dominuje podejście eklektyczne, które wymaga od specjalisty zintegrowanej wiedzy i umiejętności w zakresie nie tylko diagnozy i terapii, ale również profilaktyki. Zamierzeniem autorów było opracowanie monografii o logicznej koncepcji: od wstępnych ustaleń logopedii jako dziedziny wiedzy, przez historię do specyfiki poszczególnych specjalizacji zawodowych, takich jak balbutologopedia, neurologopedia i inne. Książka ma więc postać wielowymiarowego i międzynarodowego opracowania. Jej autorzy są przedstawicielami pedagogiki specjalnej i logopedii z Polski i Słowacji. To całościowe podejście do teoretycznych i metodycznych podstaw logopedii w formie polsko-słowackiej analizy zagadnień będzie, mamy nadzieję, cennym źródłem wiedzy, którą każdy student subdyscyplin pedagogiki, logopedii oraz pedagog-praktyk powinien posiadać.

Program psychostymulacji

Franczyk Anna, Krajewska Katarzyna

Są to ćwiczenia i zabawy do wykorzystania w pracy dydaktyczno-terapeutycznej dla nauczycieli i terapeutów pracujących z dziećmi o specyficznych potrzebach edukacyjnych. Program przeznaczony jest do realizacji w pracy terapeutycznej w przedszkolach masowych, z grupami integracyjnymi oraz w przedszkolach integracyjnych, jak również w zajęciach terapeutycznych w klasach młodszych szkół podstawowych i specjalnych. Celem programu jest umożliwienie dzieciom niepełnosprawnym zdobycia wiedzy i umiejętności na miarę ich możliwości, w warunkach przedszkola ogólnodostępnego, kształtowanie właściwych interakcji międzyosobowych, kształtowanie postaw otwartości i samoakceptacji. Pełna realizacja tego celu da pedagogom możliwość stworzenia optymalnego planu psychostymulacji dzieci niepełnosprawnych i przygotowanie ich do względnie niezależnego funkcjonowania w społeczeństwie.

Kwestionariusz badania mowy

Zioło Brygida, Billewicz Grażyna

Kwestionariusz ten może być wykorzystywany do diagnozy logopedycznej dzieci przedszkolnych i szkolnych. Składa się z obrazków, których nazwy zawierają samogłoski i spółgłoski w trzech pozycjach, w których mogą pojawić się w wyrazie: w nagłosie, śródgłosie i wygłosie. Głoski występujące w nazwach obrazków ułożone są w kolejności zgodnej z tym jak pojawiają się w rozwoju mowy dziecka. Uwzględnia spółgłoski wargowe, wargowo-zębowe, przedniojęzykowo-zębowe, przedniojęzykowo-dziąsłowe, środkowojęzykowe, tylnojęzykowe oraz samogłoski podstawowe + ą, ę. Do kwestionariusza dołączona jest karta badania mowy, której kolejność zapisu głosek jest zgodna z kolejnością pojawiających się wyrazów.

Kierunki rozwoju pedagogiki specjalnej. Horyzonty pedagogiczne t.1

Ćwirynkał Katarzyna, Żywanowska Agnieszka, Kosakowski Czesław

Książkę tę chcielibyśmy polecić pedagogom specjalnym, nauczycielom praktykom, studentom kierunków pedagogicznych i wszystkim osobom zainteresowanym problematyką niepełnosprawności. Rozważania w niej podjęte zmierzają do znalezienia odpowiedzi na pytanie o kierunki rozwoju pedagogiki specjalnej. Zarówno na gruncie teorii, jak i praktyki pedagogiki specjalnej nie da się ich przeanalizować bez uwzględnienia zmian, jakie zaszły w terminologii tej dyscypliny naukowej oraz w kierunkach oddziaływań rehabilitacyjnych czy integracyjnych po 1989 roku, a później po wstąpieniu Polski do Unii Europejskiej. Zmiana stosunku do osób z niepełnosprawnością i wyobrażeń o samej niepełnosprawności, postrzeganie jednostki jako autonomicznego podmiotu, pluralizm zachowań i wyborów oraz przemiany w prawodawstwie to niektóre z konsekwencji tych przeobrażeń dla funkcjonowania osób z niepełnosprawnością omawiane w tomie. Niniejsza książka rozpoczyna nowy cykl zbiorowych publikacji przygotowywanych w Katedrze Pedagogiki Specjalnej Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego w Olsztynie, zatytułowany Horyzonty Pedagogiczne. Jest to początek trzeciej już serii prac naukowych, po Dyskursach Pedagogiki Specjalnej i Heurystycznym Wymiarze Ludzkiej Egzystencji. Horyzonty Pedagogiczne będą stanowić cykl podejmujący problemy z różnych obszarów pedagogiki specjalnej oraz dyscyplin pokrewnych. Oddawana w ręce Czytelnika publikacja zawiera teksty dotyczące zarówno teorii, jak i praktyki pedagogiki specjalnej, a także podmiotu tej dziedziny nauki, którego rozumienie obecnie ulega rozszerzeniu (odnosi się do osób w każdym wieku i z różnego rodzaju odstępstwami od normy in minus oraz in plus).