Jędrzej Moraczewski. Wspomnienia. Ludzie, czasy i zdarzenia. Część pierwsza. Młodość i praca inżynierska. Tom 2. Lata 1895-1900

Jędrzej Moraczewski

W serii powołanej dla uczczenia 100. rocznicy odzyskania przez Polskę niepodległości w 1918 r. oraz utrwalenia w polskiej świadomości zbiorowej wiedzy historycznej o genezie i przebiegu odbudowy państwa polskiego ukażą się monografie, biografie i źródła, dla których tematyczną klamrą będzie idea polskiej niepodległości oraz walki o jej urzeczywistnienie i kształt z uwzględnieniem zagadnień polskich i międzynarodowych; politycznych, społecznych i ekonomicznych; walki orężnej i działań dyplomatycznych; wreszcie przedsięwzięć na polu kultury. Ostatnio ukazały się: Joanna Sosnowska, Z dziejów opieki społecznej w Polsce międzywojennej. Półkolonie letnie w Łodzi Niepodległa. Rozważania prawno-ustrojowe w 700. rocznicą odrodzenia suwerennego państwa polskiego, pod redakcją Aldony Domańskiej i Anny Michalak Witold Jarno. Garnizon Wojska Polskiego w Tomaszowie Mazowieckim w latach 1918-1939 Konrad Banaś. Odrodzona Rzeczpospolita na rynkach zamorskich. Handel polsko-arabski w latach 1918-1939 Wkrótce: Piotr Kędzia, Sport w Polsce międzywojennej. Działalność oświatowa stowarzyszeń sportowych w Łodzi Małgorzata Łapa, Polska polityka handlu zagranicznego w latach 1918-1939 Tom drugi części pierwszej Wspomnień Jędrzeja Moraczewskiego obejmuje lata 1895-1900. Autor przenosi czytelnika na prowincję galicyjską, gdzie zamieszkał wraz z żoną Zofią z Gostkowskich. Pierwsze lata ich wspólnego życia byty okresem częstych przeprowadzek spowodowanych specyfiką pracy inżyniera Moraczewskiego przy budowie kolei państwowych. We Wspomnieniach Autor sportretował ludzi, których spotykał - zarówno wpływających na niego bezpośrednio, jak i powszechnie znanych w ówczesnej Galicji z racji sprawowanych funkcji bądź społecznej lub politycznej działalności. W porównaniu z poprzednim tomem przeważają tu relacje z życia młodego, inteligenckiego małżeństwa, zmagającego się z codziennymi problemami. Nie zabrakło też opisów prowincjonalnych rozrywek i sposobów spędzania wolnego czasu - wycieczek rowerowych i krajoznawczych, spotkań towarzyskich, przedstawień amatorskich teatrów oraz prób aktywizacji środowiska lokalnej śmietanki towarzyskiej, do której państwo Moraczewscy byli zaliczani.

Społeczne reprezentacje Unii Europejskiej. Przedakcesyjny dyskurs polskich elit symbolicznych

Konrad Kubala

W książce zostały ukazane wyniki badań nad wizerunkami Unii Europejskiej obecnymi w medialnej debacie publicznej. Przedstawiono wpływ języka na sferę doświadczenia społecznego, teoretyczne ujęcia kategorii dyskursu, charakterystykę teorii społecznych reprezentacji oraz autorską propozycję warsztatu badawczego. Czytelnik może odnaleźć w publikacji ścieżkę postępowania badawczego przydatną w pracy nad rekonstrukcjami obrazów rzeczywistości dominującymi w mediach. Osoby zainteresowane dynamicznymi zmianami postrzegania instytucji Unii Europejskiej mają natomiast okazję zapoznać się z jej wizerunkami funkcjonującymi wśród polskich elit symbolicznych na krótką chwilę przed referendum akcesyjnym. Książka jest skierowana do osób interesujących się metodami jakościowymi w naukach społecznych, a także temporalnym ujęciem wizerunków Unii Europejskiej. Badacze, którzy zajmują się zagadnieniem tożsamości zbiorowej (w tym europejskiej) i chcieliby odtworzyć wizerunki Unii Europejskiej obecne w dyskursie publicznym dzisiaj, znajdą tu materiał umożliwiający śledzenie percepcji idei europejskiej, dokonywanie porównań i wyciąganie ostrożnych wniosków.  

Jurysprudencja 13. Prawo w przestrzeni normatywnej

Tadeusz Biernat

Paradygmat prawa w przestrzeni normatywnej pozwala na inne spojrzenie na wiele kwestii odnoszących się do tradycyjnie ujmowanych obszarów refleksji naukowej nad prawem. Współcześnie, w relacjach między prawem a sferą normatywną (środowiskiem normatywnym), na szczególną uwagę zasługuje zjawisko formy normatywności i jej charakterystycznych cech w społeczeństwie postmodernistycznym. Pytanie o formę normatywności jest komplementarne z pytaniem, czy i jak zmieniające się i specyficznie ukształtowane formy artykułowania normatywności wpływają na prawo, a konkretnie na tworzenie prawa. Podlegające własnej dynamice otoczenie normatywne, przestrzeń normatywna, generuje szerszą dyskusję dotyczącą prawa i jego oceny, która obejmie inne, "niepaństwowe prawo" oraz to, co autor określa mianem "normatywnych źródeł prawa". Dyskusja wykracza więc poza ustalony przez lata i ściśle "zdefiniowany" krąg zależności systemowych. Szczegółowy, ale bardzo istotny problem polega na tym, że w polu dyskursu i sposobie przedstawiania normatywnych treści pojawiają się wypowiedzi nie tylko odnoszące się do poszczególnych elementów przestrzeni normatywnej, ale także mające charakter "normatywnych roszczeń". W tak charakteryzowanej rzeczywistości prawo jest mostem łączącym "roszczenia normatywne" z normatywnością zewnętrzną wobec prawa.

Ecowskie inspiracje. Semiotyka w komunikacji i kulturze

Artur Gałkowski, Krystyna Pietrych

Tom powstał jako efekt współpracy kilkunastu autorów z polskich i włoskich ośrodków akademickich, a jednocześnie uczestników międzynarodowej konferencji semiotycznej, która odbyła się z udziałem Umberta Eco w Łodzi w 2015 roku. Badacze nawiązują do łódzkiego wykładu Umberta Eco i wyrażonej wówczas idei dotyczącej perspektyw semiotyki ogólnej i semiotyk szczegółowych, które rozwijają się obecnie w wielu kierunkach, świadcząc o potencjale metodologii semiotycznych w ujmowaniu różnych zjawisk komunikacji i kultury. Te próby nowego oglądu tradycji semiotycznej (z rozmaitych perspektyw) dowodzą, że semiotyka jest teorią wciąż aktualną i możliwą do interpretacyjnego wykorzystania, przede wszystkim przez wydobywanie jej pomijanych aspektów i włączanie wywiedzionych z niej wątków w nowe konteksty badawcze. Redaktorzy

Dom uczonych. Kamienica przy ul. Uniwersyteckiej 3 w Łodzi w latach 1945-2017

Adrianna Szczerba

Publikacja dotyczy dziejów kamienicy przy ul. Uniwersyteckiej 3 w Łodzi, pierwotnie przeznaczonej na dom nauczycieli Szkoły Zgromadzenia Kupców miasta Łodzi (1898-1939). Od 1945 roku do dziś to budynek uniwersytecki. Mieściły się w nim mieszkania profesorów - organizatorów Uniwersytetu Łódzkiego (m.in. prof. Tadeusza Kotarbińskiego, pierwszego rektora UŁ), a także zakłady naukowe. Do początku lat dziewięćdziesiątych XX wieku przestrzeń prywatna przenikała się tu z publiczną, co wytwarzało szczególną, niepowtarzalną atmosferę. Dom uczonych jest interesującym miejscem również z punktu widzenia przekształceń samej uczelni, bowiem na jego przykładzie można zaobserwować wzloty i upadki Uniwersytetu Łódzkiego w czasach PRL. W prezentowanej książce Czytelnik odnajdzie zatem opowieść o powikłanych losach mieszkańców kamienicy przy ul. Uniwersyteckiej 3 w powojennej Polsce, a także o trudnościach w tworzeniu środowiska naukowego w Łodzi - mieście robotniczym, bez tradycji akademickich.

Tryptyk piastowski:

Anna Mateusiak

 W trudnym, napiętnowanym dramatyzmem okresie 1792–1830 w Niemcewiczu widziano kwintesencję polskości i pewien typ jej reprezentatywności. „Piękny starzec”, którego wizerunek urabiała opinia publiczna na wzór „sławnych mężów” Plutarcha, wychodził ze swoimi poglądami i postawami oraz twórczością naprzeciw powszechnym w tym czasie dociekaniom nad charakterem narodowym Polaków. Był, jak sam twierdził, człowiekiem „czterech epok historycznych”, obywatelem dwóch światów, uczestnikiem dwóch zrywów narodowowyzwoleńczych i trzykrotnym wygnańcem; ponadto posłem, więźniem, rycerzem, rolnikiem. Równie imponująco przedstawia się jego twórczość literacka. Próbował swych sił w wielu gatunkach literackich, będąc kodyfikatorem niektórych z nich, innych zaś przykładnym realizatorem. Książka „Tryptyk piastowski: «Kazimierz Wielki», «Jadwiga, królowa polska», «Piast» Juliana Ursyna Niemcewicza” w znaczącym stopniu wzbogaca stan wiedzy nad późnooświeceniowym dramatem i twórczością Niemcewicza. Historycznoliteracki wstęp wprowadza w lekturę tekstów. Część źródłowa edycji charakteryzuje się godną podkreślenia starannością edytorską, zarówno merytoryczną jak i estetyczną. Zaopatrzona została bogatymi przypisami, w których autorka z rozwagą wyjaśnia zawiłe niekiedy kwestie leksykalno-semantyczne oraz trafnie rozpoznaje aluzyjny charakter fragmentów dramatów odnoszących się do aktualnych wydarzeń politycznych.

Inspekcja pracy jako instytucja państwowego nadzoru nad przestrzeganiem prawa pracy. Stan prawny na dzień 1 września 2017 r

Dariusz Makowski

Książka jest poświęcona jednej z podstawowych instytucji prawnych z dziedziny ochrony pracy. Rozważania autora koncentrują się wokół przyjętego założenia badawczego, zgodnie z którym treść regulacji dotyczących inspekcji pracy jest determinowana przez zmieniające się uwarunkowania natury społecznej, ekonomicznej i politycznej. Monografia ma przede wszystkim charakter dogmatycznoprawny oraz uwzględnia w szerokim zakresie źródła prawa międzynarodowego, europejskiego i obcego. Na gruncie prawa polskiego wywód został dodatkowo osadzony w kontekście historycznym i ewolucyjnym. Tak zróżnicowany dobór źródeł normatywnych pozwolił przedstawić tytułową instytucję w ujęciu modelowym. W publikacji wyeksponowano znaczenie sfery kompetencyjnej inspekcji pracy, w ramach której kluczową rolę odgrywają funkcje tej inspekcji.

Biografia i wojna. Metoda biograficzna w badaniu procesów społecznych. Wybór tekstów

Renata Dopierała, Katarzyna Waniek

W książce omówiono pionierskie badania z ostatniej dekady XX w., prowadzone w ramach projektu „Biografia a tożsamość narodowa”, będące próbą spojrzenia na II wojnę światową z perspektywy indywidualnej historii życia. Zebrane w niej artykuły zostały poddane dyskusji wśród Autorów, którzy dodatkowo opatrzyli komentarzem swoje teksty. Ich tematyka odnosi się do zjawisk: wojny (przemocy i cierpienia), pamięci (indywidualnej i zbiorowej), tożsamości oraz stereotypów. Zagadnienia te zostały opracowane na podstawie badań opartych na metodzie autobiograficznego wywiadu narracyjnego, nawiązującej również do polskiej tradycji badań biograficznych, z której znana jest między innymi łódzka socjologia. Czytelnik dowie się wszystkiego na temat zastosowań wywiadu narracyjnego: począwszy od założeń teoretycznych, przez omówienie samej techniki, procedurę analityczną, aż po krytyczny namysł nad sposobem prowadzenia badań i analizy zgromadzonych danych. Książka zainteresuje nie tylko socjologów, antropologów, kulturoznawców i historyków, ale także osoby, dla których fascynujące może być czytanie fragmentów wywiadów i śledzenie tego, co typowe dla naszej kultury w jednostkowych biografiach.