Architektura pałacu Goetzów-Okocimskich w Brzesku-Okocimiu

Mateusz Grzęda

Książka podejmuje problematykę XIX-wiecznej architektury mieszkalnej na przykładzie neobarokowego pałacu Goetzów-Okocimskich w Brzesku-Okocimiu wzniesionego w latach 1898-1900. Architektura pałacu rozpatrywana jest tu w kontekście typologicznym i stylowym, skupiając się tym samym na dwóch kluczowych zagadnieniach: przemian w architekturze rezydencjonalnej dokonujących się na przełomie XIX i XX stulecia oraz fenomenu wiedeńskiego neobaroku, w którego lansowaniu znaczącą rolę odegrali projektodawcy gmachu – biuro architektoniczne Fellner & Helmer. Osobna uwaga poświęcona zostaje Leopoldowi Simony’emu, innemu austriackiemu architektowi, który pokierował rozbudową rezydencji w latach 1908-1911. Ważnym kontekstem dla zrozumienia rozwiązań formalnych i funkcjonalnych zastosowanych w pałacu są omówione w książce koncepcje austriackich krytyków architektury, zwłaszcza zaś głównego propagatora neobaroku – Alberta Ilga oraz uwarunkowania rozwoju architektury rezydencjonalnej pod koniec XIX i na początku XX wieku w Galicji. Przeprowadzona analiza prowadzi do konkluzji, iż pałac w Okocimiu był nie tylko wygodną i nowoczesną rezydencją wzniesioną w modnej szacie stylowej dla zamożnego fabrykanta. Wybór form barokowych był tu uzasadniony konotacjami arystokratycznymi, co sugeruje, że mamy w tym przypadku do czynienia z przejawem poszukiwań narodowej tożsamości oraz wczesnego nawiązania do baroku pojętego jako rodzima tradycja architektoniczna.    Mgr Mateusz Grzęda, ur. 1984 – historyk sztuki, doktorant w Instytucie Historii Sztuki Uniwersytetu Jagiellońskiego, mieszka w Krakowie.

Znaczenie fotografii w turystyce

Marta Lewenstein

„Trudno wyobrazić sobie współczesnego turystę bez aparatu fotograficznego. Fotografowanie stało się praktyką społeczną, określa zachowania turystów jest wyraźnym wyrazem dominacji obrazu w kulturze popularnej. Warto zastanowić się czym jest akt fotografowania, czy szerzej zjawisko fotografii i jak określa ono charakter współczesnej turystyki. Pytanie to podejmuje w swojej pracy Marta Lewenstein. Autorka skupia uwagę na „przejawach turystycznego fotoamatorstwa”, jako pewnego rodzaju praktyce społecznej, opisuje swoiste zachowania turystów, ich oddziaływanie na lokalną społeczność. Porusza też zjawisko wykorzystania fotografii komercyjnej do celów marketingowych w turystyce. Praca „Znaczenie fotografii w turystyce” jest rzetelnym wprowadzeniem do problematyki związków fotografii z turystyką. Moim zdaniem trudno znaleźć podobną  na naszym rynku wydawniczym.”   Prof. Dr hab. Marek Maciejczak   „Przedstawiony do recenzji manuskrypt jest interesującą i nowatorską wizją  fotografii, fotoamatorstwa i fotografii turystycznej. Istotnym jej elementem jest spojrzenie na fotografię turystyczną nie tylko jako swoistego rodzaju pamiątkę z wakacji, czy nawet artystyczny akt, ale pewien złożony proces, w który zaangażowany jest turysta, fotografowany krajobraz, przestrzeń, a także lokalna społeczność. Fotografowanie przyrównuje autorka do artystycznego działania jakim jest performance, zaznaczając jednocześnie złożoność tego działania przez włączenie doń licznych „komponentów”. Autorka zapoczątkowuje także nowe spojrzenie na fotografię jako nośne medium w przemyśle turystycznym i możliwość wykorzystania go w marketingu turystycznym.”   Dr hab. Anna Różańska - Mazurkiewicz   Marta Lewenstein - absolwentka Wydziału Nauk Ekonomicznych kierunku Turystyka i Rekreacja Szkoły Głównej Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie, także Historii Sztuki na Uniwersytecie Warszawskim. W czasie studiów zrealizowała również program Europejskiej Akademii Fotografii. Posiada urozmaicone doświadczenia zawodowe z zakresu organizacji imprez turystycznych, korporacyjnych, realizacji projektów kulturalnych, a także fotoreportażu, czy dziennikarstwa. Dodatkowo z zamiłowania zajmuje się fotografią artystyczną oraz tzw. Street Photography. Jej prace publikowane były na wielu portalach internetowych, a także brały udział w wystawach zbiorowych. Obecnie stawia pierwsze kroki w Public Relations.

Topografia żydowskiej pamięci. Obraz krakowskiego Kazimierza we współczesnej literaturze polskiej i polsko-żydowskiej

Izabela Suchojad

Co łączy Kraków i Jerozolimę? Ile bożnic znajdowało się przed wojną w dzielnicy żydowskiej? Czy na Kazimierzu studiowano kabałę? Kim był Ebe-Ebe? Gdzie w latach 30. XX wieku jadano czulent? Książka jest zaproszeniem do niezwykłej podróży w czasie. Autorka, kreśląc literacką mapę krakowskiego Kazimierza, przybliża jego burzliwe dzieje. Ze wspomnień i powieści opisujących dzielnicę wyłania się obraz miejsca pełnego sprzeczności. Kazimierz to legendarne centrum żydowskiego życia i obszar naznaczony tragedią Zagłady. Kazimierz to świadectwo zapomnienia o żydowskiej przeszłości i przestrzeń przywracania utraconej pamięci. Topografia żydowskiej pamięci sytuuje się na przecięciu trzech obszarów badań: studiów żydowskich, studiów nad pamięcią i jej kulturowymi mediami oraz urban studies. Książka wyrasta z przekonania, że literackie reprezentacje Kazimierza są niezastąpionym źródłem wiedzy na temat dzielnicy i mogą być impulsem do dyskusji nad jej współczesną tożsamością.

Nowy film japoński

Krzysztof Loska

Nowa książka Krzysztofa Loski poświęcona jest kinematografii japońskiej ostatniego półwiecza. Autor rozpoczyna od analizy filmów nowofalowych i pojawienia się kina niezależnego, rozważając te zjawiska w szerokim kontekście kulturowym, następnie przechodzi do omówienia dokonań artystycznych reżyserów młodego pokolenia, którzy debiutowali w latach dziewięćdziesiątych ubiegłego stulecia, czyli w okresie głębokich przemian prowadzących do narodzin społeczeństwa ponowoczesnego. Loska charakteryzuje wpływ estetyki nowofalowej na kino gatunkowe – filmy samurajskie, gangsterskie i erotyczne – zwraca też uwagę na obecność nowatorskich rozwiązań formalnych, modernistycznych strategii przedstawiania oraz szereg odniesień do literatury pięknej i teatru, zarówno klasycznego (kabuki, bunraku), jak i współczesnego (post-shingeki).   Krzysztof Loska – profesor Uniwersytetu Jagiellońskiego, dyrektor Instytutu Sztuk Audiowizualnych, zajmuje się filmem japońskim i kulturą współczesną, autor licznych publikacji naukowych, w tym dziesięciu książek, m.in.: Dziedzictwo McLuhana. Między nowoczesnością a ponowoczesnością (2001), Hitchcock – autor wśród gatunków (2002),  David Cronenberg: rozpad ciała, rozpad gatunku (2003, wspólnie z Andrzejem Pitrusem), Tożsamość i media. O filmach Atoma Egoyana (2006), Poetyka filmu japońskiego (2009), Kenji Mizoguchi i wyobraźnia melodramatyczna (2012).

"Klucze od Echa". Osobność. Wiersze

Cyprian Norwid

Norwid nie chciał być wieszczem. Inaczej projektował powołanie poety. Inaczej czuł i wypracował sobie własny idiom poetyckiej mowy. Wiedział, że tą decyzją skazuje się na osobność. Ale jego osobność niesłusznie utożsamia się z samotnością. Nie jest samotny, kto pragnie zrozumieć. Pojąć epokę i społeczeństwo, do którego należy.  Jak streścić to zadanie? Poeta to ten, który widzi głębiej i dalej. Ponieważ widzi głębiej, jest po trosze sędzią. Ponieważ widzi dalej, jest organizatorem wyobraźni narodowej. Jego działanie jest dyskretne i niedoraźne. Pisał dla późnych wnuków, którymi my jesteśmy. Zamiast prowadzić, wybrał los kogoś, kto się najgłębiej w kulturze polskiej zastanawia. I sam żąda dla siebie zastanowienia. Testuje każde kolejne pokolenie, czy jest do tego zdolne. Posiadł bowiem klucze od Echa. Jego myśl jednostkowa, osobna, domaga się konfrontacji. Jedną z takich prób jest i niniejsza książka. Czytamy go, czasem go śpiewamy. Myślmy Norwidem.                                                                                                                                                                      Eliza Kącka

Rzecznik prasowy w otoczeniu mediów. Teoria i praktyka

Krzysztof Gajdka

Bohaterami tej książki, napisanej żywym publicystycznym językiem, są rzecznicy prasowi. Czytelnik znajdzie tutaj dziesiątki przykładów udanych i nieudanych rzecznikowskich przedsięwzięć, a także ponad sto pytań i zagadnień do dyskusji, co ma być w zamiarze autora (byłego dziennikarza i rzecznika prasowego) zaproszeniem do debaty nad rolą, rangą i kondycją rzecznictwa prasowego na arenie współczesnych działań komunikacyjnych. Książka jest podręcznikiem dla adeptów profesji medialnych (studentów, słuchaczy studiów podyplomowych, uczestników profesjonalnych szkoleń i kursów, doktorantów), a zarazem poradnikiem dla czynnych rzeczników, szczególnie tych z krótszym stażem w zawodzie. Pozycja będzie  ciekawa również dla ludzi mediów, którzy po jej lekturze z całą pewnością inaczej spojrzą na współpracujących z nimi rzeczników.     Dr hab. Krzysztof Gajdka – literaturoznawca i medioznawca. W przeszłości dziennikarz, rzecznik prasowy, pełnomocnik ds. polityki informacyjnej, specjalista ds. public relations, dyrektor w spółce prawa handlowego, członek Zarządu Miasta. Absolwent studiów MBA (dyplom brytyjski). Dyrektor organizacyjny cyklu konferencji naukowych „Rzecznicy prasowi a public relations” (2006-2009), do udziału w którym udało się zaprosić wybitnych przedstawicieli środowisk rzecznikowskiego i piarowskiego, cenionych naukowców i szanowanych dziennikarzy. Redaktor kilkusetstronicowego tomu pt. "Rzecznictwo prasowe. Teoria-praktyka-konteksty" (Katowice 2010). Obecnie wykładowca kilku uczelni wyższych w kraju i za granicą, na kierunkach: dziennikarstwo i komunikacja społeczna, informatyka, kulturoznawstwo, komunikacja medialna i reklama. Zajęcia z rzecznictwa prasowego prowadzi  w Studium Dziennikarskim Uniwersytetu Pedagogicznego w Krakowie oraz na Uniwersytecie Ekonomicznym w Katowicach. 

Inne pojęcia estetyki

Grzegorz Sztabiński

O czym jest książka Inne pojęcia estetyki? Tytuł nie pozostawia wątpliwości – jest to książka o innych pojęciach estetyki. Autor próbuje spojrzeć na problemy współczesnej estetyki z punktu widzenia stosowanych w niej pojęć. Jednoznacznie i zdecydowanie deklaruje, że jego książka nie jest jednak słownikiem pojęć, lecz zapisem żywej refleksji nad terminami stosowanymi w estetyce, ich swoistością oraz wciąż dziejącą się historią.      Fragment recenzji prof. dr hab. Romana Kubickiego   Monografia jest dobrym kompendium wiedzy o sztuce i estetyce neoawangardy. Sztabiński przeżył i doświadczył jako artysta i teoretyk wspomnianego czasu i widać to w wielu miejscach książki. Pod tym względem, jako komasacja tych dwóch aspektów jest to monografia wyjątkowa.     Fragment recenzji Sidey’a Myoo (prof. dr hab. Michał Ostrowicki)       Grzegorz Sztabiński – emerytowany profesor zwyczajny Uniwersytetu Łódzkiego (filozofia, historia sztuki), profesor zwyczajny w Akademii Sztuk Pięknych w Łodzi, gdzie kieruje Katedrą Teorii i Historii Sztuki oraz prowadzi Pracownię Kompozycji Intermedialnej na Wydziale Sztuk Wizualnych. Opublikował książki Problemy intelektualizacji sztuki w tendencjach awangardowych (Łódź 1991), Dlaczego geometria? Problemy współczesnej sztuki geometrycznej (Łódź 2004), Inne idee awangardy. Wspólnota, wolność, autorytet (Warszawa 2011). Dla wydawnictwa UNIVERSITAS zredagował wybory pism estetycznych Władysława Strzemińskiego (Kraków 2006) i Tadeusza Pawłowskiego (Kraków 2010). Wydał słownik artystów Imiona własne sztuki łódzkiej. Współczesne malarstwo, grafika, rzeźba i twórczość intermedialna (Łódź 2008). Od 1999 roku jest redaktorem naczelnym rocznika „Art Inquiry. Recherches sur les arts”.  Jako artysta zajmuje się malarstwem, rysunkiem, sztuką instalacji i sporadycznie sztuką performance; jego prace były pokazywane na wielu wystawach indywidualnych i zbiorowych (np. São Paulo Art Biennial, 1979; the International Triennial of Drawing in Wrocław, 1978, 1981, 1988, 1992, 1995; Third International Symposium of Performance Art, Lyon 1981; the Symposium of Systematic and Constructive Art in Madrid, 1989; Język geometrii – półwiecze przemian, MCSW Elektrownia, Radom 2016).  

Strategie komunikacyjne osób dwujęzycznych. Na przykładzie polszczyzny odziedziczonej w Niemczech

Anna Żurek

Niniejszej publikacji przyświecają dwa cele. Pierwszym z nich jest krytyczne omówienie dotychczasowych badań nad polszczyzną osób wczesnodwujęzycznych, tj. przedstawicieli drugiego pokolenia polskich emigrantów, określanych mianem użytkowników języka polskiego jako odziedziczonego. Drugi zaś cel obejmuje rozpoznanie, opis i klasyfikację stosowanych przez nich strategii komunikacyjnych. Są one definiowane jako zamierzone działania werbalne podejmowane przez osoby dwujęzyczne w obliczu trudności z wyrażeniem intencji komunikacyjnej spowodowanych ich deficytami leksykalnymi.   Praca Anny Żurek na temat strategii komunikacyjnych osób wczesnobilingwalnych w Niemczech zapełnia lukę w polskich badaniach ze względu na przedmiot badań, a także wybór grupy respondentów. O doniosłości podjętej problematyki świadczy również wskazanie perspektyw dalszych dociekań zarówno w aspekcie językoznawczym, jak i dydaktycznym. Z recenzji prof. dr hab. Elżbiety Sękowskiej