Życie prywatne Polaków w XIX w

Marta Zbrzeźniak, Maria Korybut-Marciniak

Książka jest pierwszym tomem serii wydawniczej Życie prywatne Polaków w XIX wieku, będącej pokłosiem drugiej ogólnopolskiej konferencji naukowej z tego cyklu. Prezentowane w niej artykuły i rozprawy to efekt współpracy naukowo-badawczej Instytutu Historii i Stosunków Międzynarodowych Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego oraz Instytutu Historii Uniwersytetu Łódzkiego, które podjęły inicjatywę opracowania zagadnień dotyczących życia prywatnego kobiet w XIX stuleciu. Kolejne trzy tomy noszą podtytuł „Portret kobiecy” Polki w realiach epoki. Przedstawiają prywatność ówczesnych kobiet w kontekście rozszerzania ich roli w życiu społecznym, niezależności prawnej, zrównania w życiu publicznym z mężczyznami, dostępu do wyższej edukacji, aktywności społecznej, emancypacji, przeciwstawiania się sztywnym ramom obyczajowo-prawnym, dążenia do równości i wolności (ruch sufrażystek, feministek). Jednocześnie ilustrują chęć realizowania aspiracji, rozwijania zdolności i talentów, poszukiwania dróg samorealizacji. Polka w społeczeństwie XIX w. to również towarzyszka życia mężczyzny, z pokorą przyjmująca jego trudne wybory, troszcząca się o potomstwo, osoby starsze, dzieląca trudy zesłania, rozdarta bólem z powodu straty męża czy syna w walce, zabiegająca o dom, ubogich, przekazująca kolejnym pokoleniom tradycje narodowe, pielęgnująca pamięć o przodkach. To także kobieta dotrzymująca kroku najnowszym trendom w modzie, podążająca szlakiem popularnych polskich i zagranicznych kurortów, uczestniczka i organizatorka życia towarzyskiego. Seria przybliża codzienność, mentalność, sposób widzenia rzeczywistości przez Polki zamieszkujące tereny wszystkich zaborów. Artykuły i rozprawy grupują się wokół kilku głównych wątków tematycznych. Są to: aktywność społeczna i zawodowa Polek, zagadnienia życia codziennego, spędzania czasu wolnego, postawy patriotyczne Polek w okresie powstań narodowych, problematyka kobieca na łamach dziewiętnastowiecznej prasy, portrety literackie kobiet, życie prywatne kobiet z wyższych warstw społecznych – arystokratek, ziemianek i inteligentek, zagadnienia egzystencji kobiet z warstwy robotniczej, chłopskiej i z marginesu społecznego.  

Determinanty efektywności ekonomicznej aktywów obrotowych przemysłowych spółek giełdowych

Michał Comporek

W monografii zaprezentowano dwuwymiarowe podejście do oceny efektywności ekonomicznej aktywów obrotowych przemysłowych spółek giełdowych. Pozwala ono spojrzeć na kwestię zróżnicowania czynników wpływających na tę ocenę zarówno z punktu widzenia memoriałowych wyników działalności przedsiębiorstwa, jak i z perspektywy postrzegania efektów działania podmiotu gospodarczego w optyce podejścia kasowego. Szerokie spektrum dokonanej analizy związków zachodzących między gospodarowaniem aktywami obrotowymi a efektywnością ekonomiczną przemysłowych spółek giełdowych umożliwiło bliższe odniesienie się do sfery przychodowości, kosztochłonności i rentowności aktywów obrotowych oraz cyklu obrotowego netto. Przybrało ono również strategiczny wymiar oceny relacji efektywności tych aktywów z uwzględnieniem sposobów tworzenia i podziału zysku netto, operacyjnych przepływów pieniężnych oraz koncepcji zrównoważonego wzrostu przedsiębiorstwa. Publikacja aspiruje do wypełnienia luki w obszarze badawczym dotyczącym problematyki gospodarowania aktywami obrotowymi. Zawiera zarówno zagadnienia teoretyczne, jak i praktyczne, które zostały podjęte z potrzeby sformułowania i realizacji nowych paradygmatów zarządzania przedsiębiorstwami przemysłowymi.

Problemy teorii kryminalizacji. Studium z zakresu prawa karnego i konstytucyjnego

Jan Kulesza

Książka zawiera pierwsze w polskiej doktrynie opracowanie monograficzne poświęcone teorii kryminalizacji, uwzględniającej całościowo element uzgadniania kontekstu konstytucyjnego stanowienia norm prawnokarnych. W pracy wykazano, że kryminalizacja stanowi ingerencję w sferę konstytucyjnie chronionych praw i wolności jednostki, a w związku z tym podlega rygorom klauzuli limitacyjnej art. 31 ust. 3 Konstytucji RP. Teoria kryminalizacji musi zatem uwzględniać przede wszystkim wymogi zasady proporcjonalności sensu largo oraz innych składowych wspomnianej klauzuli, w szczególności ograniczenia wynikające z zasady państwa demokratycznego. W związku z koniecznością uzgadniania kontekstu konstytucyjnego odniesiono funkcjonujące w doktrynie karnistycznej zasady i pojęcia związane z pojęciem przestępstwa i procesem kryminalizacji do elementów warunkujących proces kryminalizacji wynikających z Konstytucji. Rozważania zostały przeprowadzone na gruncie polskiego prawa karnego i konstytucyjnego oraz uzupełnione o punkt widzenia doktryn niemieckiej, szwajcarskiej i austriackiej w zakresie wpływu zasady proporcjonalności sensu largo na proces kryminalizacji. Odwołano się także do orzecznictwa Trybunału Konstytucyjnego oraz Bundesverfassungsgerichtu.

Modele życia rodzinnego. Studium demograficzno-społeczne na przykładzie łódzkiej młodzieży akademickiej

Witold Śmigielski

W części teoretycznej pracy przedstawiono: modele rodziny (pojęcie rodziny, typy rodzin, funkcje rodziny) na przestrzeni wieków, z uwzględnieniem zachodzących przemian historycznych (poglądy na życie rodzinne wśród „pierwszych ludzi”; rodzina w epoce preindustrialnej w Europie i na ziemiach polskich; rodzina w epoce industrialnej na ziemiach polskich w okresie zaborów na tle przemian życia rodzinnego w Europie w XIX i na początku XX w.) oraz alternatywne formy życia rodzinnego (monoparentalność, egalitarne małżeństwo monogamiczne, czyli małżeństwo partnerskie, niezamężna kohabitacja). Część oparta na badaniach własnych zawiera ujęcie modeli życia rodzinnego młodzieży akademickiej, określa główne determinanty preferowanego modelu, charakteryzuje respondentów w kontekście deklarowanego modelu życia, wielowymiarowej analizie poddaje uwarunkowania preferowanego modelu życia (w świetle wyników badania ankietowego) i preferowane modele życia rodzinnego. Na tle polskiej literatury przedmiotu, w której liczne publikacje prezentują wyniki badań ankietowych poświęconych tematyce małżeńsko-rodzinnej (z młodzieżą szkolną lub akademicką jako grupą badawczą) omawiana praca jest wyjątkowa. Stanowi analizę wpływu czynników społeczno-ekonomicznych na preferencje respondentów, w tym szczególnie tzw. młodych dorosłych, związane z modelem związku i życia rodzinnego. Rzecz ogranicza się zazwyczaj do wyboru między małżeństwem a związkiem nieformalnym. Na podstawie badań można twierdzić, że rośnie grupa młodych osób deklarujących docelowo chęć życia w małżeństwie, poprzedzonym związkiem nieformalnym lub też - choć w mniejszym stopniu - chęć życia w pojedynkę. Autor żywi nadzieję, że wnioski z badania przeprowadzonego na losowej próbie 1000 studentów uczelni łódzkich wzbogacą wiedzę o preferencjach młodzieży akademickiej, dotyczących modelu życia małżeńsko-rodzinnego.  

Struktura i uwarunkowania kapitału społecznego lokalnych grup działania

Danuta Walczak-Duraj, Katarzyna Zajda, Elżbieta Psyk-Piotrowska, Agnieszka Kretek-Kamińska

 Książka składa się z pięciu rozdziałów. W rozdziale pierwszym przedstawiono założenia metodologiczne badań własnych, poprzedzone przeglądem literatury przedmiotu. Rozdział drugi obejmuje charakterystykę badanej zbiorowości – zarówno opis społeczno-demograficznych cech respondentów, ich członkostwa w LGD, jak i aktywności politycznej. W rozdziale trzecim dokonano prezentacji danych dotyczących struktury kapitału społecznego lokalnych grup działania, z uwzględnieniem jego różnych aspektów. Rozdział czwarty poświęcony jest charakterystyce wybranych czynników potencjalnie warunkujących kapitał społeczny lokalnych grup działania. Wnioski zawarte w rozdziale piątym zamykają część merytoryczną

Dyplomacja sportowa. Sport w działaniach dyplomatycznych państw i aktorów niepaństwowych

Michał Marcin Kobierecki

W monografii zaprezentowano miejsce i znaczenie sportu w dyplomacji publicznej, co wiąże się z kategorią dyplomacji sportowej. Przedmiot badania w szczególności obejmował kwestie wykorzystywania sportu do poprawy stosunków międzynarodowych, ukazanie jego roli w kształtowaniu międzynarodowego wizerunku państw oraz omówienie podmiotowości dyplomatycznej międzynarodowych organizacji zarządzających sportem na przykładzie Międzynarodowego Komitetu Olimpijskiego. Istotnym elementem analiz było rozpatrzenie, z jakimi podmiotami może być łączone prowadzenie dyplomacji sportowej. Badania umożliwiły m.in. wyodrębnienie modeli dyplomacji sportowej ukierunkowanej na budowanie bliskości między krajami, przypisanie stosowania różnych metod wizerunkowej dyplomacji sportowej do różnych rodzajów państw oraz zaproponowanie modelu tłumaczącego dyplomatyczną podmiotowość organizacji sportowych.

Toponimia powiatu tureckiego. Słownik nazw

Ewelina Zając

Publikacja - słownik ojkonimów i anojkonimów z powiatu tureckiego stanowi znakomite źródło poznania nazw miejscowych i terenowych ze wschodniej Wielkopolski. Zawiera 1725 haseł skonstruowanych według przejrzystej struktury: wyraz hasłowy, zapisy form gwarowych nazwy, informacja na temat charakteru obiektu, etymologia naukowa nazwy, historia obiektu lub jego ludowa etymologia. Materiał słownikowy został zgromadzony samodzielnie przez autorkę w wyniku eksploracji terenowej w latach 2010-2012, podczas której przeprowadzono rozmowy ze 195 informatorami, oraz w wyniku ekscerpcji źródeł historycznych. Praca stanowi cenny zbiór zestawiający toponimy z powiatu tureckiego obszaru położonego we wschodniej części Wielkopolski, dotychczas nieopracowanego przez onomastów [...] Jest dobrym uzupełnieniem publikacji dotyczących terenów sąsiednich [...] Praca ma charakter językoznawczy, choć jej odbiorcami mogą być także przedstawiciele innych dyscyplin, a także nieprofesjonaliści, zainteresowani tematyką regionalną dotyczącą Wielkopolski. Z recenzji prof. dr hab. Doroty Rembiszewskiej (Instytut Slawistyki PAN)

Variability in English across time and space

Ewa Waniek-Klimczak, Anna Cichosz

Synchronic variability in the area of phonetics, phonology, vocabulary, morphology and syntax is a natural feature of any language, including English. The existence of competing variants is in itself a fascinating phenomenon, but it is also a prerequisite for diachronic changes. This volume is a collection of studies which investigate variability from a contemporary and historical perspective, in both native and non-native varieties of English. The topics include Middle English spelling variation, lexical differences between Middle English dialects, Late Middle and Early Modern English forms of address, Middle English negation patterns, the English used by Polish immigrants living in London, lexical fixedness in native and non-native English used by Polish learners, and the phenomenon of phonetic imitation in Polish learners of English. The book should be of interest to anyone interested in English linguistics, especially English phonetics and phonology as well as history of English, historical dialectology and pragmatics.