Opowieści nowoczesne

Filip Mazurkiewicz

Przede wszystkim, książka podejmuje problem wzajemnych relacji między dziewiętnastowieczną nowoczesnością, pojmowaną jako dynamiczna i wieloaspektowa formacja kulturowo-społeczno-ekonomiczna a literaturą polskiego pozytywizmu i modernizmu. W książce podjętych zostaje także szereg analiz i interpretacji mniej lub bardziej kanonicznych tekstów literackich reprezentatywnych dla wspomnianych epok. Zazwyczaj są to krótkie formy prozatorskie, czasem jednak pojawiają się też powieści. Książka przynosi lektury tekstów Orzeszkowej, Prusa, Konopnickiej, Reymonta, Berenta i innych. W sensie teoretycznym, książka porusza się wokół takich konstrukcji, jak semanaliza Rolanda Barthes’a, dekonstrukcja, czy biopolityka definiowana wedle lekcji Michela Foucault i Giorgio Agambena. Publikacja adresowana jest w pierwszej kolejności do badaczy literatury i kultury dziewiętnastego wieku, jednak nie tylko, ponieważ ambicją jej jest także chęć kolejnego (ponownego) zdefiniowania polskości, takiej polskości, której ślady i reperkusje obserwować możemy do dziś.

Czytaj po polsku. T. 17: Maria Konopnicka:

Zaadapt. i oprac. Katarzyna Szczotka

Seria: Czytaj po polsku (17), ISSN 2720-5800 Mendel Gdański to nowela Marii Konopnickiej opublikowana w 1890 roku. Stanowiła odpowiedź pisarki na antysemityzm, który w tamtym czasie był problemem powszechnym w społeczeństwie polskim. Akcja noweli rozgrywa się w XIX-wiecznej Warszawie. Głównym bohaterem opowiadania jest tytułowy Mendel Gdański - stary, ubogi introligator, Żyd polskiego pochodzenia, który od 27 lat mieszka na tej samej ulicy. Wydarzenia opisane w noweli pokazują, z jakimi trudnościami na co dzień zmagał się starzec. Pomimo szerzącego się wokół antysemityzmu i przemocy Mendel Gdański nie zrezygnował ze swojej tożsamości i z uporem bronił własnej godności.

Czytanie filmu - oglądanie literatury. Propozycje interpretacji do spotkań edukacyjnych

Tomasz Gruszczyk

Wychodząc z założenia, że już samo pojęcie tekstu zakłada jego lekturę – praktykę czytania jako podejmowanie wysiłku rozumienia oraz wpisywania w pewien horyzont kulturowego doświadczenia celem przyswojenia sobie tekstu i nadawania mu sensu – równie istotny jak sam tekst (w tym przypadku – dzieło filmowe) staje się problem praktykowania lektury, opatrywania filmu sensotwórczym komentarzem. Wybrane filmy (reprezentatywne dla poszczególnych nurtów, zjawisk i tendencji w kinie XX i XXI wieku) czyta się tu jako dzieła sztuki multimedialnej i intermedialnej – łączące elementy literatury, teatru, malarstwa, fotografii tak w planie treści, jak i struktury oraz estetyki, integrujące różnorodne sztuki oraz własności odmiennych przekaźników. Szkice pomieszczone w książce nie składają się na jakiś pełny, spójny obraz – czy to dwudziestowiecznej kultury filmowej, czy choćby zjawiska intermedialności. Pełnią funkcję raczej wstępnych rozpoznań ustanawiających pewien kulturowy (tekstowy) horyzont, w którym dopiero możliwe staje się czytanie filmu, jego interpretacja oraz autentyczna refleksja. Szkice te zostały tak pomyślane i zredagowane, by mogły służyć jako pomoc naukowa nauczycielom przedmiotów humanistycznych w zajęciach szkolnych nt. kultury XX i XXI wieku czy edukatorom zajmującym się kulturą medialną. Recenzja książki ukazała się w czasopiśmie: „Forum Akademickie” nr 11/2015, s. 70 (Marek Misiak: Film jako tekst kultury) „Nowe Książki” 1/2016, s. 9

Hans Delbrück i narodziny nowoczesnej historii wojskowości. Twórczość - koncepcje - recepcja

Michał Norbert Faszcza

Hans DelbrUck (1848-1929) był jednym z najbardziej rozpoznawalnych badaczy swoich czasów, a jego twórczość historiograficzna budziła kontrowersje nie tylko za życia, lecz także po śmierci. Miał odwagę przeciwstawić się powszechnie panującemu poglądowi o braku kompetencji akademickich historyków do zajmowania się militarnymi aspektami dziejów. Promował pogląd, że tworzą one nierozerwalną jedność z problematyką polityczną, społeczną, gospodarczą i kulturową, w czym wyprzedził francuską szkołę "Annales". Jego poglądy na trwałe ukształtowały oblicze całej specjalności, a jego wieloletnia walka o wprowadzenie historii militarnej na uniwersytety doprowadziła do odarcia wojny z fałszywego nimbu romantyzmu.

Annales Mathematicae Silesianae. T. 23 (2009)

Komitet Redakcyjny

Kolejny tom otwiera wspomnienie o zmarłym w grudniu 2006 r. matematyku Profesorze Andrzeju Lasocie, który był nie tylko wybitnym uczonym, ale także znakomitym wykładowcą, wychowawcą wielu pokoleń polskich matematyków. W tomie zamieszczono ponadto zarówno artykuły zawierające nowe wyniki z analizy matematycznej i algebry, jak i sprawozdania z konferencji i sympozjów naukowych.

Systemy medialne w dobie cyfryzacji. Kierunki i skala przemian

red. Zbigniew Oniszczuk

Cyfryzację zauważamy przede wszystkim w skali mikro. Niemal każdy z nas korzysta już z telewizji cyfrowej, wiemy o zaletach tabletu czy nowoczesnej komórki, często szukamy potrzebnych informacji lub opinii w internetowej sieci. Nie dostrzegamy jednak zazwyczaj przeobrażeń w skali makro, w skali państw czy nawet całego globu. Niniejsza praca zbiorowa obrazuje systemowe skutki procesu cyfryzacji w funkcjonowaniu mediów masowych w różnych krajach. Zawarte w niej fakty, dane statystyczne, uwagi czy refleksje kierowane są zarówno do naukowców rozpatrujących różne aspekty komunikowania masowego, jak i studentów różnych kierunków związanych z dziennikarstwem i komunikacją społeczną. Metodologicznym spoiwem prowadzonych w tej pracy rozważań jest podejście systemowe, pozwalające na uchwycenie różnych zależności i prawidłowości występujących w analizowanych fragmentach różnych narodowych systemów medialnych. Współcześnie trudno bowiem o całościowe i kompleksowe spojrzenie na poszczególne systemy medialne, jako że dokonujące się przeobrażenia komunikowania masowego pociągają za sobą ogrom spraw i problemów, wymagających szerokiej perspektywy badawczej o interdyscyplinarnym charakterze. Jednakże próba systemowego ujęcia podjętej problematyki daje szansę wskazania zarówno czynników sprawczych, jak i konsekwencji procesu cyfryzacji zmieniającego współczesne media masowe. Recenzja książki ukazała się na stronach czasopisma internetowego „Sprawy Nauki” nr 3 (208) marzec 2016.

Stanisław Baczyński:

oprac. Anna Szawerna-Dyrszka

Maszynopis niedokończonej rozprawy Stanisława Baczyńskiego został odnaleziony w archiwum pisarza przechowywanym w zbiorach Muzeum Literatury im. Adama Mickiewicza w Warszawie. Praca, diagnozująca stan cywilizacji i kultury europejskiej po pierwszej wojnie światowej, powstawała w drugiej połowie lat dwudziestych ubiegłego wieku. Autor nie tylko odniósł się w niej polemicznie do współczesnych mu ideologii (faszyzm, komunizm, nacjonalizm, ale też chrześcijaństwo) oraz wieszczących kres kultury koncepcji historiozoficznych (Spengler, Bierdiajew), lecz także sformułował własny, optymistyczny projekt „nowej”, „przewartościowanej” kultury europejskiej. Odnaleziony maszynopis nie jest tekstem zupełnym. Edycja oddaje charakter dzieła w procesie pisania, niedomkniętego i nieostatecznego, łącząc zasady edytorstwa genetycznego i tradycyjnego. Szczegółowe zasady postępowania edytorskiego, a także historia i charakterystyka maszynopisu przedstawione zostały we Wprowadzeniu do lektury. W Dodatku do edycji zamieszczono odszukane w miesięczniku „Europa” fragmenty dzieła, których brakuje w maszynopisie. Aby przybliżyć czytelnikowi charakter pracy Baczyńskiego nad przygotowanym wcześniej maszynopisem, w Dodatku zamieszczono też skany wybranych jego kart.

Urzędnicy miasta Będzina od XIV do XXI wieku

Karol Nabiałek

Przedmiotem opracowania są urzędnicy miasta Będzina od czasów najdawniejszych (tj. od XIV w.) do czasów współczesnych. Główną część stanowi zestawienie list osób pełniących funkcje urzędowe w instytucjach samorządu miejskiego. W pracy zamieszczono biogramy wybranych osób pełniących urzędy miejskie w okresie od średniowiecza do wybuchu II wojny światowej. Wybór nie jest uznaniowy, lecz zdeterminowany zachowanymi źródłami i możliwościami wykorzystania ich dla nakreślenia życiorysu. W dwóch rozdziałach początkowych przedstawiono zarys dziejów Będzina oraz historię jego ustroju i samorządu miejskiego od powstania miasta aż do czasów współczesnych.