Antropocen bez tajemnic

Nathanaël Wallenhorst

Mała książka poświęcona nowej epoce geologicznej (antropocenowi), w której niedawno się znaleźliśmy. Po raz pierwszy w ludzkiej pamięci możemy myśleć o epoce geologicznej, kiedy ona trwa! Ta nowa epoka jest bezpośrednio kształtowana przez działalność człowieka - niestety niekoniecznie dla dobra naszej planety. Powinniśmy działać świadomie, próbując zmienić kierunek, jaki obraliśmy. Czy gatunek ludzki i wszystkie inne gatunki, przetrwają nadchodząca katastrofę? Ta krótka praca ma pomóc ludziom w zrozumieniu antropocenu. Tylko wtedy będziemy w stanie działać na szczeblu społeczeństwa na rzecz przyszłych pokoleń.

Atrakcyjność łódzkich centrów handlowych oraz zachowania nabywcze i przestrzenne ich klientów

Agnieszka Rochmińska

 Praca ma charakter teoretyczno-empiryczny, można w niej wyróżnić trzy części. W pierwszej części, na podstawie naukowej literatury polskiej i zagranicznej, przedstawiono badania nad centrami handlowymi oraz nad zachowaniami nabywczymi i przestrzennymi. W drugiej części zaprezentowano etapy rozwoju łódzkich centrów handlowych, czynniki ich lokalizacji, dostępność przestrzenną oraz ofertę. Ponadto w tym fragmencie przedstawiono strukturę użytkowania terenów, typy zabudowy, potencjał ludnościowy otoczenia centrów handlowych oraz zagospodarowanie pod względem usługowym terenów przyległych. Na podstawie danych inwentaryzacyjnych dokonano również wyróżnienia typów ofertowych centrów handlowych, przedstawiono obiektywną ocenę ich atrakcyjności oraz typy „pulsujących biegunów” nowoczesnej przestrzeni handlowo-usługowej. Część trzecia w dużej mierze została oparta na badaniach ankietowych, dzięki którym opracowano profile nabywcze klientów poszczególnych typów centrów handlowych, a także zidentyfikowano czynniki warunkujące ich zachowania nabywcze i przestrzenne.

Budowanie prężności w kontekście kurczenia się miast europejskich

Iwona Pielesiak, Agnieszka Ogrodowczyk, Szymon Marcińczak

Publikacja wynika z realizacji międzynarodowego projektu badawczego "3S RECIPE - Smart Shrinkage Solutions - Fostering Resilient Cities in lnner Peripheries of Europe". Jego przedmiotem jest prężność/elastyczność miejska (urban resilience), rozpatrywana w kontekście zarówno obecnie obserwowanego. jak i potencjalnego kurczenia się ośrodków zurbanizowanych Europy. Autorzy książki podjęli próbę uporządkowania zagadnień terminologicznych oraz metodycznych na gruncie polskim, prezentując ilościowe i jakościowe podejścia do oceny miejskiej prężności. Monografia zawiera przegląd aktualnej wiedzy z zakresu geografii społeczno-ekonomicznej i gospodarki przestrzennej z odniesieniem do dorobku pozostałych nauk społecznych, a także nauk o Ziemi i środowisku oraz inżynieryjno-technicznych. Szczególną uwagę poświęcono w niej przybliżeniu istoty i możliwości praktycznego wykorzystania innowacyjnej metody Urban Futures, która wspiera perspektywiczną ewaluację szerokiego spektrum działań na rzecz zrównoważonego rozwoju - od mikroprojektów po działania w obrębie ośrodków metropolitalnych. Zaprezentowana metoda, rozwinięta dzięki współpracy reprezentantów nauk stosowanych i społecznych, a także władz lokalnych i przedstawicieli sektora prywatnego, oferuje realne wsparcie procesów planowania rozwoju miast.

Contemporary challenges of spatial planning in tourism destinations

Tomasz Napierała, Katarzyna Leśniewska-Napierała, Giancarlo Cotella

Theoretical fundamentals of sustainable spatial planning of European tourism destinations     7 The planning system in Italy and how it addresses tourism–related issues  The planning system in Norway with focus on mountain destinations The spatial planning system in Poland. Focus on tourist destinations The planning system in Portugal Spatial planning system in Turkey. Focus on tourism destinations Diverse challenges of tourism spatial planning. Evidence from Italy, Norway, Poland, Portugal and Turkey

Czas w przestrzeni miasta. Przykład Łodzi

Paulina Tobiasz-Lis

W publikacji autorka zajęła się czasem wyznaczającym specyficzny rytm, ciągłość i przemijanie kolejnych pokoleń, ich relacji społecznych odłożonych w przestrzeni. Zawarte w książce analizy pozwalają lepiej zrozumieć nie tylko jej mieszkańców, tożsamość struktury miejskiej, ale także czynniki kształtujące wyobrażenia osób o danym miejscu, w tym wypadku Łodzi. Problem podjęty w pracy jest ważny zarówno z poznawczej, jak i praktycznej perspektywy związanej z odpowiednim kształtowaniem przestrzeni miasta - nowoczesnego, a jednocześnie niewykorzenionego z tradycji i tożsamości danego miejsca, w którym ludzie czuliby się dobrze, mogąc odnaleźć punkty odniesienia do przeszłości i do przyszłości. Publikacja powinna zainteresować naukowców zajmujących się problematyką miejską, studentów geografii, gospodarki przestrzennej, architektury, pracowników biur promocji miast oraz łodzian.

Dostępność transportowa i obciążenie sieci drogowej w Polsce w świetle zagrożeń powodziowych

Szymon Wiśniewski

Monografia zawiera wyniki badań poświęconych określeniu wrażliwości osobowego transportu drogowego w Polsce poprzez identyfikację charakteru i skali zmian dostępności transportowej oraz zmian obciążenia sieci osobowym ruchem drogowym w sytuacji powodzi (o różnych prawdopodobieństwach wystąpienia), prowadzonych w ramach projektu o numerze 2018/29/B/HS4/01020, który został sfinansowany przez Narodowe Centrum Nauki. W toku realizacji tak sformułowanego celu głównego opracowania podjęto się osiągnięcia grupy celów szczegółowych o charakterze poznawczym, metodycznym oraz aplikacyjnym. Badania prowadzono głównie na podstawie wtórnych danych dotyczących zasięgów obszarów zagrożonych powodzią w Polsce i ich zagospodarowania oraz sieci drogowej wraz z zagospodarowaniem jej sąsiedztwa. Publikacja może zainteresować badaczy zajmujących się geografią transportu lub – szerzej – geografią społeczno-ekonomiczną i gospodarką przestrzenną. Może być również pomocnym materiałem dla studentów kierunków, które w swoim programie odnoszą się do geografii transportu, dostępności transportowej czy mobilności przestrzennej. Treść pracy obejmuje zagadnienia, które mogą zostać wykorzystane przez specjalistów zajmujących się zarządzaniem kryzysowym czy też zarządzaniem infrastrukturą drogową w sytuacjach kryzysowych związanych z wystąpieniem powodzi.

Dysproporcje społeczne i gospodarcze w przestrzeni Łodzi. Czynniki, mechanizmy, skutki

Marcin Wójcik, Andrzej Suliborski

Przejawem dyskusji na temat nierówności w rozwoju poszczególnych części miasta jest m.in. model „dualnego miasta”, który ma swoje rozmaite interpretacje na gruncie badań społeczności izolowanych (grodzenie przestrzeni) czy odnowy miast (gentryfikacja, rewitalizacja). W związku z tym Łódź jest ciekawym przedmiotem badań nad zmianami w okresie socjalistycznym i w czasach współczesnych. Całość tych żywiołowych zmian doprowadziła do chaosu w zagospodarowaniu przestrzeni, zwłaszcza w centrum miasta. Łódź poszukuje dzisiaj nowej tożsamości, której podstawą staje się także jej przeszłość kulturowa. Otwarcie miasta na wpływy procesów globalizacji i modernizacji zmienia w sposób żywiołowy jego przestrzeń społeczną i materialną w kierunku narastania dysproporcji i różnic, które istnieją zarówno między bliskimi sąsiadami, jak i między sąsiednimi budynkami, ulicami czy całymi kwartałami miasta. Książka jest interesującym studium zjawisk miejskich początku XXI w. Postawiono w niej pytanie o kierunek i zakres (uwarunkowania, procesy tempo, efekty) różnicowania się przestrzeni miejskiej w okresie transformacji w kontekście oddziaływania procesów globalizacji i lokalnych. Chodzi tutaj o identyfikację różnych przestrzeni rozwoju, takich jak miejsca stojące na uboczu czy też obszary dynamicznego wzrostu i dobrobytu w mieście. Podstawowym celem jest wyjaśnienie, jakie czynniki wywołują powstawanie nowych lub utrwalanie dotychczasowych dysproporcji w przestrzeni miasta. 

Geografia fizyczna Wyżyny Śląskiej

Renata Dulias

Geografia fizyczna Wyżyny Śląskiej stanowi kompendium wiedzy o jednym z najciekawszych regionów fizycznogeograficznych w Polsce. Przedstawia obszar, gdzie z jednej strony wszystkie elementy środowiska noszą piętno antropogenicznych przeobrażeń, a z drugiej strony zachowały się tereny o wyjątkowych walorach przyrodniczych i krajobrazowych w skali kraju i Europy. Książka jest bogato ilustrowana poglądowymi mapami, szkicami i przekrojami. Sto fotografii przybliża różnorodność i piękno krajobrazu oraz charakterystyczne obiekty przyrody ożywionej i nieożywionej regionu śląskiego. Praca jest skierowana do studentów geografii, ale niektóre treści mogą być wykorzystane przez nauczycieli realizujących programy edukacji regionalnej w szkołach średnich.

Geografia w ujęciu humanistycznym. Wybór prac Krystyny Rembowskiej

Andrzej Suliborski

Tom obejmuje prace Krystyny Rembowskiej publikowane na przełomie XX i XXI w. Prezentują one humanistyczny, antynaturalistyczny model geografii, który zakłada odrębność i swoistość charakteru metodologicznego nauk społecznych, nazywanych w tym ujęciu naukami humanistycznymi. Zebrano je w trzech rozdziałach: pierwszym – Teoria i metodologia geografii społeczno-ekonomicznej (człowieka) – dziesięć prac, drugim – Teoretyczno-metodologiczne aspekty geografii społecznej i regionalnej (społeczno-regionalnej)– sześć prac i trzecim – Teoretyczno-metodologiczne wymiary Geografii Kultury – osiem

Geopolityka

Klaus Dodds

KRÓTKIE WPROWADZENIE - książki, które zmieniają sposób myślenia!   Geopolityka pozwala zrozumieć sens aktualnych zdarzeń i zjawisk, w tym konfliktów, kryzysów, porozumień i projektów, zarówno w skali lokalnej, jak i międzynarodowej. W jaki sposób rozumienie geografii kształtuje politykę i ekonomię? Skąd bierze się populizm? Jak kino, Internet i media społecznościowe wpływają na mapy świata? Odpowiedzi na te pytania Czytelnik znajdzie w tej publikacji. * Interdyscyplinarna seria KRÓTKIE WPROWADZENIE piórem uznanych ekspertów skupionych wokół Uniwersytetu Oksfordzkiego przybliża aktualną wiedzę na temat współczesnego świata i pomaga go zrozumieć. W atrakcyjny sposób prezentuje najważniejsze zagadnienia XXI w. – od kultury, religii, historii przez nauki przyrodnicze po technikę. To publikacje popularnonaukowe, które w formule przystępnej, dalekiej od akademickiego wykładu, prezentują wybrane kwestie. Książki idealne zarówno jako wprowadzenie do nowych tematów, jak i uzupełnienie wiedzy o tym, co nas pasjonuje. Najnowsze fakty, analizy ekspertów, błyskotliwe interpretacje. Opiekę merytoryczną nad polską edycją serii sprawują naukowcy z Uniwersytetu Łódzkiego: prof. Krystyna Kujawińska Courtney, prof. Ewa Gajewska, prof. Aneta Pawłowska, prof. Jerzy Gajdka, prof. Piotr Stalmaszczyk.

GIS in Higher Education in Poland. Curriculums, Issues, Discussion

Iwona Jaźdźewska

 The idea for this publication was barn in June 2015, during a meeting of Polish teachers involved with Geographic lnformation Systems. The meeting was initiated by the Department of Geoinformation, Faculty of Geographical Sciences, University of Łódź, which received a grant to organize it. The discussion and presentations from academic teachers representing various universities in Poland were very interesting and sometimes heated. lt would be advisable for other educators to familiarise themselves with the aspects of GIS education among Polish geographers, foresters, surveyors and other users. The experience of Geoinformation education in Poland is still modest, so the views of people who have been involved at Polish universities with it since the 1990s should be interesting to readers. Geographic lnformation Systems (GIS) - the integration of environmental and climate issues as an important factor for economic development and quality of life – an innovative second-degree studies. Akronim GIS-E-QL: GIS for environment and quality of life

Gleby orne makro- i mezoregionów fizycznogeograficznych Polski

Wojciech Tołoczko

W książce przedstawiono rezultaty badań własnych, które umożliwiły ujęcie zagadnień gleboznawczych w ramach regionalizacji fizycznogeograficznej Polski. Uwzględniając granice makroregionów, zaprezentowano charakterystykę podłoża, właściwości użytkowe gleb i udziały procentowe kolejnych kompleksów przydatności rolniczej gruntów ornych. W granicach mezoregionów opisano występowanie oraz położenie w rzeźbie terenu dominujących typów gleb użytków rolnych. Dla porównania makroregionów zaproponowano do powszechnego stosowania indeks ważony kompleksów IWK. Wzór na obliczanie wartości IWK waloryzuje dowolną powierzchnię gruntów ornych na podstawie numerów kompleksu przydatności rolniczej i powierzchni, które zajmują w porównywanych obszarach badań. Monografia zawiera około pięćdziesiąt tysięcy wyników z monitoringu chemizmu gleb ornych Polski prowadzonego przez IUNG w Puławach w latach 1995–2017. Badania zmierzały w kierunku potwierdzenia możliwości oceny chemicznych właściwości poziomów próchnicznych gleb ornych na tle regionalizacji fizycznogeograficznej. W publikacji znajduje się ponad pięćdziesiąt kartogramów, które ilustrują zróżnicowanie wybranych właściwości fizycznych i ogromnej ilości chemicznych parametrów gleb ornych w granicach analizowanych regionów glebowych Polski.

Green belts Zielone pierścienie wielkich miast

Agata Ciszewska

Książka "Green belts. Zielone pierścienie wielkich miast" przedstawia genezę, strukturę i funkcje narzędzi planistycznych służących ograniczeniu rozlewania się miast, a stosowanych od przeszło 100 lat. W pracy przedstawiono przegląd 23 najciekawszych wdrożonych rozwiązań z całego świata służących ochronie terenów otwartych w otoczeniu wielkich miast, zwanych w języku angielskim green belts, a w Polsce zielonymi pierścieniami. Szczegółowo zanalizowano charakterystykę struktury oraz potencjał kształtowania głównych funkcji wybranych zielonych pierścieni Europy, wykorzystując wskaźniki krajobrazowe tak, aby określić możliwości wdrożenia tej koncepcji w Polsce. Praca skierowana jest do ekspertów: urbanistów, planistów przestrzennych, geografów, architektów krajobrazu oraz tych, którzy dopiero zdobywają doświadczenie, m.in. studentów kierunków związanych z kształtowaniem krajobrazu i zagospodarowaniem przestrzennym, a także  lokalnych działaczy organizacji pozarządowych – wszystkich tych, dla których funkcjonowanie strefy okołomiejskiej ma znaczenie.

Grembach - etnograficzny przewodnik po łódzkim osiedlu

Grażyna Ewa Karpińska, Aleksandra Krupa-Ławrynowicz

Grembach – etnograficzny przewodnik po łódzkim osiedlu jest pierwszą, szczegółową prezentacją fragmentu Łodzi, który do tej pory nie doczekał się odrębnego opracowania.   Grembach to osiedle robotnicze, które powstało pod koniec XIX wieku w podłódzkiej wsi Widzew. Życie na Grembachu związane było przede wszystkim z wybudowaną tu Fabryką Nici, która dawała pracę, mieszkania w przyfabrycznych domach i organizowała robotnikom czas po pracy. W przewodniku prowadzimy czytelnika po przestrzeni osiedla, w którym robotnicy kiedyś zorganizowali „swój” świat. Jego obraz zrekonstruowałyśmy na podstawie wspomnień kilku pokoleń mieszkańców, fotografii i dokumentów archiwalnych. Podążamy śladami, które na Grembachu pozostawiła po sobie jego robotnicza przeszłość i które odsyłają nas do tego, co kiedyś „tu” było, idziemy za relacjami wspomnieniowymi odtwarzającymi życie robotników w okresie międzywojennym i w czasie PRL.

Handel w przestrzeni wielkomiejskiej. Przykład Łodzi

Jerzy Dzieciuchowicz

Celem tego opracowania jest przede wszystkim identyfikacja stopnia zróżnicowania obecnej struktury przestrzennej placówek handlowych i ich pracowników, jak też dostępności tych placówek w przestrzeni wielkomiejskiej, na przykładzie Łodzi. Podjęto również próbę typologii przestrzennej łódzkiego handlu. Tło dla tej problematyki stanowiło naświetlenie genezy oraz głównych nurtów badawczych nowej geografii handlu, w nawiązaniu do tradycyjnego podejścia stosowanego w tej dziedzinie geografii ekonomicznej. Omówienie współczesnej roli handlu w kształtowaniu przestrzeni miejskiej Łodzi zostało też poprzedzone charakterystyką rozwoju historycznego działalności handlowej w mieście, przy uwypukleniu jej przemian strukturalnych i wpływu tej sfery życia gospodarczego na kierunki zagospodarowania przestrzennego miasta.

Historia Zrzeszenia Polskich Nauczycieli Geografii

Marek Sobczyński, Monika Cepil

W opracowaniu celowo wymieniono dużą liczbę osób, w tym takich, których aktywność w ramach ZPNG była niekiedy tylko incydentalna, objawiała się sprawowaniem jakiejś funkcji w lokalnym Kole ZPNG, wygłoszeniem referatu, poprowadzeniem lekcji pokazowej albo wycieczki, a nawet jedynie zabraniem głosu w dyskusji. Przez struktury ZPNG przewinęło się zapewne znacznie ponad tysiąc nauczycieli geografii, większość z nich nie zostawiła utrwalonego drukiem śladu swojej działalności, ale wszystkich tych, o których możemy się dowiedzieć z dokumentów, chcieliśmy przypomnieć. W ten sposób pragniemy oddać hołd polskim nauczycielom geografii, którzy w okresie odbudowy państwa po zaborach, podjęli trud edukacji geograficznej, podnoszenia jej poziomu i metodyki nauczania, szkolenia kadry nauczycielskiej i patriotycznego wychowania młodzieży, a gdy we wrześniu 1939 r. stanęli w obliczu najazdu wrogich sąsiadów, niejednokrotnie za swój trud zapłacili życiem.

Instytut Zagospodarowania Środowiska i Polityki Przestrzennej UŁ (1991-2021)

Tadeusz Marszał

W publikowanym w trzydziestolecie działalności Instytutu Zagospodarowania Środowiska i Polityki Przestrzennej (wcześniej Zakładu/Katedry) opracowaniu przedstawiono genezę oraz kolejne etapy rozwoju tej uniwersyteckiej jednostki naukowo-dydaktycznej. Główna część monografii poświęcona jest omówieniu badań naukowych i dorobku pracowników Instytutu w zakresie geografii społeczno-ekonomicznej i gospodarki przestrzennej. W pracy zarysowano również rozwój działalności dydaktycznej, w którą zaangażowana była jednostka, ze szczególnym uwzględnieniem jej kluczowej roli w realizacji kształcenia na kierunku gospodarka przestrzenna. Ostatnią część książki stanowią biogramy naukowe pracowników wraz z zestawieniem najważniejszych prac badawczych.

Jakość przestrzeni publicznej centrum miasta. Przykład miast średnich regionu łódzkiego

Anna Wojnarowska

Prezentowana monografia dotyczy jakości przestrzeni publicznej centrum miasta ocenianej z zastosowaniem autorskiej syntetycznej metody oceny. W celu jej wypracowania przeanalizowano koncepcje i procesy kształtujące współcześnie rozwój miast, a następnie przetestowano ją na sześciu miastach średnich regionu łódzkiego. Metoda ta umożliwiła diagnozę stanu istniejącego, sformułowanie propozycji poprawy jakości przestrzeni publicznej centrum i utworzenie rankingu miast. Wskazano ośrodki wiodące i cechy, które wpływają na ich wysoką ocenę. Syntetyczna metoda oceny jakości przestrzeni publicznej centrum - jako ważny materiał wspomagający procesy decyzyjne i konsultacje publiczne - jest przydatnym narzędziem dla planistów, władz lokalnych oraz społeczeństwa. „Istotną wartość tej pracy stanowi autorska metoda oceny jakości przestrzeni publicznej centrum miasta podbudowana własną propozycją delimitacji centrum miasta w oparciu o zasięg kluczowej przestrzeni publicznej, a także wykazanie przydatności tej metody w procedurach badawczych stosowanych w urbanistyce. [...] Walor metody dr Anny Wojnarowskiej polega przede wszystkim na interesującym i nowatorskim skojarzeniu podejść charakterystycznych dla geografii miasta i gospodarki przestrzennej z elementami warsztatu badawczego stosowanego w takich dyscyplinach naukowych, jak architektura i urbanistyka”. Z recenzji prof. dr. hab. inż. arch. Zbigniewa K. Zuziaka

Kasprowy - kolejka i procesy

Janusz Długopolski

Janusz Długopolski – krakowski adwokat, rocznik 1947, urodzony w Nowym Sączu. Wywodzi się z jednego z najstarszych rodów góralskich na Podhalu. Od nazwiska jego protoplasty, założyciela i wójta pochodzi nazwa wsi Długopole powstałej w drugiej połowie XIII wieku. Pasjonat narciarstwa, które od najmłodszych lat uprawiał sportowo, a następnie jako instruktor. Inne jego pasje to żeglarstwo oraz turystyka górska. Wszystkie te formy aktywności fizycznej są nieustannie obecne w życiu Janusza Długopolskiego poprzez udział w krajowych oraz międzynarodowych mistrzostwach narciarskich adwokatów, podczas których w dalszym ciągu zajmuje czołowe pozycje. Corocznie żegluje po Mazurach lub Adriatyku, a także uprawia wędrówki górskie w polskich i słowackich Tatrach. Jest autorem wielu artykułów naukowych i publicystycznych, w szczególności regulujących zasady pozyskiwania terenów pod trasy narciarskie, piesze i rowerowe oraz dla innych form aktywności ruchowej w terenie, które na zlecenie Kancelarii Sejmu opracowane zostały w formie założeń do projektu ustawy – Prawo szlaku. Prezentowana książka łączy aktywność zawodową mecenasa Długopolskiego z jego pasją, jaką jest narciarstwo.

Katastrofy naturalne

Sławomir Kobojek

Natury nie da się ujarzmić. Mimo że od wieków człowiek próbuje okiełznać przyrodę, ona od czasu do czasu demonstruje swoją siłę. Wybuchy wulkanów, trzęsienia ziemi, lawiny, huragany, tornada, sztormy, burze to tylko niektóre z przejawów drzemiącej w naturze potęgi. Książka omawia naturalne katastrofy w wodzie i na lądzie, a także te, które nadchodzą z powietrza. Zgromadzone fotografie dają obraz siły, jaką dysponuje matka natura.

Kenozoik regionu śląsko-krakowskiego

Józef Lewandowski

Niniejszy podręcznik stanowi kompendium wiedzy na temat regionu śląsko-krakowskiego, obejmującego Wyżynę Śląsko-Krakowską oraz przylegające od zachodu i północy fragmenty Niziny Śląskiej i Niziny Środkowopolskiej, o zróżnicowanej budowie geologicznej i urozmaiconej rzeźbie. Powstawała ona w ciągu ostatnich 65 mln lat, gdy obszar ten stawał się lądem, okresowo tylko i lokalnie zalewanym przez morze mioceńskie. Podczas kenozoiku wielokrotnie zmieniał się tu klimat — od tropikalnego i subtropikalnego w paleogenie i miocenie, przez sawannowy i stepowy w pliocenie, po umiarkowany i subarktyczny w czwartorzędzie. Zmiany te zarejestrowane są w osadach i strukturach geologicznych oraz zróżnicowanych genetycznie formach rzeźby. Szczególnie burzliwe dzieje geologiczne przechodził omawiany region w czwartorzędzie, kiedy to wielokrotnie wkraczał na ten obszar lądolód skandynawski, zostawiając osady i formy glacigeniczne. Z uwagi na występujące w regionie surowce naturalne (węgiel kamienny i brunatny, rudy metali) formy antropogeniczne (hałdy i wyrobiska oraz zapadliska poeksploatacyjne) wywierają szczególne piętno na krajobraz i przyrodę górnośląską.

Kształtowanie układów urbanistycznych i przestrzennych dawnych granicznych ośrodków kolejowych Polski

Weronika Dragan

Układy przestrzenne dawnych granicznych miejscowości kolejowych przedstawiono w ujęciu interdyscyplinarnym, nawiązując do geografii społeczno-ekonomicznej, jak również do badań historycznych, urbanistyki i architektury. Odwołano się także do przemysłu, migracji i zróżnicowania kulturowego. Monografia integruje studia historyczne nad miejscowościami rozwijającymi się w wyniku oddziaływania stacji kolejowej oraz granicy państwowej z problemem współczesnego zagospodarowania przestrzennego otoczenia takich dworców kolejowych jako dziedzictwa kulturowego. Ponadto w książce zaproponowano ujęcie modelowo-typologiczne wyjaśniające procesy zachodzące w przestrzeni badanych miejscowości.

Liban

Krzysztof Korzeniewski

Autor informatora o Libanie jest lekarzem wojskowym, który przez wiele lat pracował w misjach pokojowych w Libanie (UNIFIL) i innych krajach Bliskiego Wschodu. Książka została napisana właśnie z myślą o polskich żołnierzach i pracownikach służby zdrowia, pełniących misje w tym regionie. Zapoznaje Czytelników z geografią, historią, warunkami życia i strukturą służby zdrowia Libanu, a także kulturą całego świata arabsko-muzułmańskiego. Podręczny słownik libańskiego dialektu języka arabskiego pozwoli polskim żołnierzom i pracownikom służby zdrowia porozumieć się w podstawowym zakresie z Libańczykami.

Ludność Łodzi - rozwój i przemiany strukturalne

Jerzy Dzieciuchowicz

Przedmiotem opracowania jest rozwój ludności Łodzi oraz przemiany jej struktur demograficzno-społecznych i przestrzennych od powstania miasta do czasów współczesnych. Analizą objęto pięć okresów: 1) do 1820 r., 2) lata 1820–1918, 3) lata 1918–1945, 4) lata 1945–1989 oraz 5) po 1989 r. Pokazano prawidłowości rządzące dynamiką, strukturą i zmiennością przestrzenną ludności Łodzi w warunkach specyficznych dla danych okresów. Opisano też kierunki dotychczasowego rozwoju demograficznego i zmiany w strukturze ludności miasta, a także ich ważniejsze konsekwencje. Zwrócono w szczególności na głęboki regres demograficzny oraz zmiany struktury demograficznej i społeczno-zawodowej ludności, generowane przez transformację systemową, w tym zwłaszcza na proces starzenia demograficznego ludności. Omówiono perspektywy demograficzne Łodzi, z uwzględnieniem zarówno uwarunkowań, jak i konsekwencji przewidywanego, dużego ubytku ludności miasta. Książka może zainteresować studentów i pracowników naukowych zajmujących się problemami geograficznymi, historycznymi, demograficznymi, socjologicznymi i ekonomicznymi dotyczącymi Łodzi. Może być ono również przydatna dla osób związanych z urbanistyką, planowaniem, polityką oraz gospodarką przestrzenną Łodzi.