Efektywność informacyjna rynku finansowego w wybranych krajach Unii Europejskiej

Dominik Kubacki

Celem publikacji jest ocena, czy wybrane europejskie rynki finansowe były efektywne informacyjnie w latach 2004-2017 w formie półsilnej, a także analiza porównawcza wytypowanych rynków wschodzących i dojrzałych. Podjęte badania są próbą zweryfikowania hipotezy o ponadprzeciętnej stopie zwrotu z różnych aktywów finansowych na ogłoszenia decyzji banku centralnego o zmianie lub pozostawieniu bez zmian stopy referencyjnej oraz ogłoszenia decyzji przez narodową instytucję statystyczną o wskaźniku PKB na krzywą dochodowości i giełdowy rynek akcji. W części empirycznej przedstawiono i zastosowano analizę testów zdarzeń. Do porównania rynków finansowych wybrano Polskę, Czechy i Wielką Brytanię, a do oceny wpływu wykorzystano kilka instrumentów finansowych (stopy rynku międzybankowego, kontrakty FRA, obligacje skarbowe, swapy IRS) oraz indeksy giełdowe. Uzyskane wyniki wykazały, że analizowane rynki finansowe nie są w pełni zgodne z teorią rynków efektywnych w formie średniej, jednak poszczególne segmenty rynków finansowych w poszczególnych krajach posiadały takie cechy.

Ewidencja i rozliczanie projektów współfinansowanych ze środków UE w jednostkach sektora finansów publicznych. Wybrane aspekty. Ewidencja księgowa. Wzory dokumentów

Marta Banach

Omówienie funduszy unijnych na lata 2021-2027, a także procedury pozyskiwania środków unijnych przez JSFP, kwalifikowanie wydatków, gospodarowanie środkami unijnymi a dyscyplina finansów publicznych. Publikacja zawiera: omówienie dokumentacji księgowej projektu, obieg dokumentów i jego opisy oraz wskazówki jak przechowywać i archiwizować dokumenty. Jeden z rozdziałów został w całości poświęcony ewidencji księgowej i sprawozdawczości budżetowej, omówiono również różnice kursowe i inwentaryzację aktywów i pasywów projektu. 

Finansjalizacja wybranych rynków surowcowych na świecie

Marcin Złoty

Finansjalizacja przeobraża dotychczasowe prawa, kierunki i reguły funkcjonowania wielu płaszczyzn gospodarki, w tym rynku surowcowego. Aktywność inwestorów na rynku kontraktów terminowych futures od początku XXI wieku zaczęła decydować o tendencjach cenowych surowców. Implementacja rozwiązań oraz instrumentów rynku finansowego do struktury rynku surowcowego stanowi współczesny wymiar finansjalizacji tego obszaru. Badaniu poddany został wpływ inwestorów finansowych na rynku surowcowych kontraktów terminowych futures na kształtowanie się cen spot pięciu badanych surowców - złota, srebra, miedzi, ropy naftowej WTI i gazu ziemnego. Analiza wpływu czynników rynku terminowego na rynek bieżący, przeprowadzona metodą przyczynowości w sensie Grangera, ma na celu określenie kolejności interakcji między obiema płaszczyznami obrotu. Obecne tendencje i przeobrażenia rynku surowcowego ukazują nieustanną transformację całej gospodarki światowej, która zaczyna być coraz bardziej zależna od systemów oraz instrumentów finansowych.

Finansyzacja gospodarki w teorii i praktyce. Pomyśleć kapitalizm od nowa

Dariusz Urban

Finansyzacja przynależy do tej kategorii zjawisk ekonomicznych, które niczym w soczewce skupiają w sobie największe słabości współczesnego systemu kapitalistycznego (wśród nich m.in. krótkowzroczność inwestorów, inflację aktywów na rynkach kapitałowych, bezprecedensową skalę nierówności dochodowych i majątkowych, postępujący wzrost zadłużenia tak indywidualnych podmiotów, jak i całych państw czy wreszcie niestabilność systemu finansowego). Co więcej, w procesie finansyzacji nastąpiło redefiniowanie ekonomicznej roli sektora finansowego w gospodarce. Ze służebnej, podporządkowanej funkcji pośrednika, a także mediatora i katalizatora w procesach gospodarczych, przekształcił się on w kreatora nadrzędnych reguł i zasad, w radykalny sposób zmieniając optykę i logikę funkcjonowania wielu podmiotów z realnej sfery gospodarki, fundamentalnie przeobrażając rynki towarowe oraz modyfikując zachowania gospodarstw domowych. Dominacja motywów i imperatywów finansowych doprowadziła do przekształcenia kapitalizmu przemysłowego w kapitalizm finansowy, w którym o sile i znaczeniu gospodarki w dużo mniejszym stopniu decydują podmioty wywodzące się z realnych jej sektorów. Ostatni globalny kryzys finansowy, stan wielu gospodarek kapitalistycznych świata zachodniego, a także odczucia społeczeństw wyrażane w procesie wyborczym wraz z wyzwaniami natury społecznej, demograficznej i środowiskowej, przed jakimi obecnie stoimy, skłaniają do stawiania pytań, czy można dalej akceptować model rozwoju, który w tak wyraźny sposób faworyzuje jeden sektor gospodarki. Stanowią one jednocześnie przesłankę do podjęcia rozważań na temat zasadności, a być może nieuchronnej konieczności, przywrócenia historycznie ugruntowanej roli sektora finansowego w gospodarce, co w niektórych przypadkach wiązać się może z przeprowadzeniem procesu definansyzacji.

Gospodarowanie zasobami finansowymi w polskim samorządzie terytorialnym

Zofia Dolewka

Wiedza o procesach i zjawiskach tworzących gospodarkę finansową w samorządzie terytorialnym jest nadal mało stabilna i w wielu miejscach niepełna. Realna gospodarka finansowa samorządu stanowi odbicie procesu zaspokajania potrzeb społecznych w kontekście rozwoju jednostki samorządowej. Odbywa się to dzięki procesom zarządzania publicznego, w celu dokonania przekształceń gospodarczych dla poprawy warunków życia mieszkańców. Obecnie funkcjonujący system finansowy samorządu terytorialnego zawiera dużo ułomności i dysfunkcji. Ich konsekwencją jest przede wszystkim niedobór środków, wynikający m.in. z braku przestrzegania zasady adekwatności i potencjalnego zagrożenia stabilności finansów samorządowych. Uzasadnia to konieczność przebudowy finansów samorządu w Polsce w kierunku zmian systemowych i usprawniających. Na potrzebę tego wskazują prawie wszyscy specjaliści zajmujący się zagadnieniami finansów samorządowych z teoretycznego i praktycznego punktu widzenia. Celem opracowania jest specyfikacja podstawowych problemów i wyzwań w dziedzinie finansów lokalnych, identyfikacja czynników determinujących przebieg gospodarki finansowej oraz zaproponowanie zbioru rozwiązań zwiększających efektywność formułowanych ocen finansowych.

Granice finansów XXI wieku. Bankowość i ubezpieczenia

Stanisław Wieteska, Iwona Dorota Czechowska

W monografii omówiono kwestie dotyczące współczesnych finansów, zaprezentowane w 2016 r. podczas Konferencji Katedr Finansowych zatytułowanej Granice finansów XXI wieku. Autorzy artykułów podjęli rozważania na temat perspektyw rozwoju bankowości i ubezpieczeń. Poruszona przez nich problematyka i sformułowane wnioski mają znaczenie zarówno dla teorii finansów, jak i praktyki gospodarczej.

Kapitał intelektualny a konkurencyjność banków w Polsce

Karolina Anielak-Sobczak

Sektor bankowy jest uznawany za specyficzną dziedzinę gospodarki, ponieważ wystawiony na zbyt wysoki poziom konkurencji może zwiększać ryzyko dla innych sektorów lub powodować kryzys. Banki jako instytucje zaufania publicznego nie mogą sobie pozwolić na psucie wizerunku i doprowadzanie do upadku słabszych jednostek. W monografii przedstawiono determinanty, specyfikę budowania oraz oceny konkurencyjności współczesnych banków. Publikacja zawiera wyniki badań odnoszących się przede wszystkim do kondycji finansowej, polityki regulacyjnej, stóp procentowych, rynku kredytowo-depozytowego, konsolidacji sektora bankowego oraz współczesnych modeli biznesowych banków. Autorka skupiła się na genezie, identyfikacji i strukturze kapitału intelektualnego banków, a także przedstawiła koncepcję jego podziału na: kapitał organizacyjny (KORG), kapitał innowacyjny (KINN) oraz kapitał instytucjonalny (KINS). Ponadto wykorzystała wielowymiarową analizę statystyczną, w ramach której skonstruowała autorski miernik syntetyczny konkurencyjności banków, obliczony na podstawie dwudziestu sześciu wskaźników diagnostycznych związanych z oceną kapitału intelektualnego i ekonomicznego, które według niej najbardziej wpływają na konkurencyjność. Dzięki temu stworzyła rankingi pod względem ich konkurencyjności dla grupy dziesięciu giełdowych banków komercyjnych w Polsce w latach 2009-2020.

Klasyfikacja budżetowa 2022

Barbara Jarosz

W rozdziale I książki znajduje się tekst rozporządzenia w sprawie klasyfikacji budżetowej oraz załączników do tego rozporządzenia, w których przedstawiono podziałki klasyfikacji budżetowej wraz z objaśnieniami – z uwzględnieniem ostatniej nowelizacji dokonanej w 2020 roku; podano także przykłady innych rodzajów dochodów lub wydatków, niewymienionych w objaśnieniach, a także wyjaśnienia RIO i MF dotyczące dochodów i wydatków, których klasyfikowanie budziło wątpliwości interpretacyjne. W rozdziale drugim przedstawiono pytania i odpowiedzi.