Wspólnie damy radę - chemioterapia, przeszczepianie krwiotwórczych komórek macierzystych

Magdalena Olszewska-Stopa, Piotr Rzepecki, Wiesław Skrzyński

Wspólnie damy radę chemioterapia, przeszczepianie krwiotwórczych komórek macierzystych” to informator dla chorych po przeszczepie, ich lekarzy oraz rodzin. Poradnik porusza tematykę zaleceń dotyczących stylu życia dla pacjentów w trakcie chemioterapii oraz przeszczepiania krwiotwórczych komórek macierzystych nie pomijając również egzystencjalnych aspektów życia w rozdziale „Życie – jedyne, niepowtarzalne...” „Chorujemy w znacznym stopniu tak, jak żyliśmy. Otwiera się worek codziennych spraw: nierozwiązanych konfliktów, poczucia samotności w związku, ukrywania lub odkładania problemów; zmiana hierarchii wartości. Choroba obnaża prawdę o naszym życiu, stanowi okazję do jej ujawnienia. Jeśli mamy zdrowe relacje, to nami tylko mocno zakołysze. Przewracamy się, jeśli już od dawna nami kołysało”

Wykorzystanie żelu nimesulidowego w leczeniu bólu z perspektywy fizjoterapeuty

Tomasz Chomiuk, Arkadiusz Brzozowski

W praktyce fizjoterapeuty najczęstsze problemy, z którymi zgłaszają się pacjenci, to ból i ograniczenia z nim związane, wpływające na aktywności codzienne. Zwiększona długość życia, której towarzyszą postępujące procesy inwolucyjne, wraz z trendem do zwiększania aktywności fizycznej - a tej z kolei często towarzyszą urazy - nierzadko prowadzi do konieczności pracy z fizjoterapeutą nad powrotem do pełnej sprawności. W leczeniu pacjentów odczuwających ból często główne narzędzie fizjoterapii, jakim są ruch i ćwiczenia, nie może być w pełni zastosowane ze względu na świeżość urazu lub poziom sensytyzacji tkanek w bólu przewlekłym. W sytuacji, gdy konieczne jest włączenie leczenia przeciwzapalnego i przeciwbólowego równolegle z fizjoterapią, dobre rozwiązanie stanowi wykorzystanie jednego z niesteroidowych leków przeciwzapalnych - nimesulidu w żelu. Jako lek dużo silniej powinowaty do COX-2 ma on mniejszą liczbę działań niepożądanych niż klasyczne niesteroidowe leki przeciwzapalne. Lek w postaci żelu nie tylko trafia w miejsce faktycznie najbardziej bolesne, ale również jest znacznie mniej obciążający w porównaniu ze środkami podawanymi doustnie.

Racekadotryl w leczeniu ostrej biegunki u dzieci: co mówią dane naukowe?

Hanna Szajewska

Ostra biegunka infekcyjna, czyli nieżyt żołądkowo-jelitowy (gastroenterocolitis), pozostaje jedną z częstych chorób wieku dziecięcego. Odwodnienie w przebiegu ostrej biegunki jest najczęstszym i jednym z najpoważniejszych powikłań. Podstawę leczenia stanowi więc stosowanie doustnych płynów nawadniających (lub nawadnianie dożylne, w zależności od stopnia odwodnienia). Doustne płyny nawadniające nie wpływają jednak na czas trwania i nasilenie biegunki, stąd zainteresowanie farmakoterapią. Racekadotryl jest lekiem o działaniu antysekrecyjnym, który wywiera działanie poprzez hamowanie enkefalinaz. W artykule omówiono aktualne dane dotyczące roli racekadotrylu w leczeniu ostrej biegunki u dzieci.

Trądzik pospolity w praktyce ambulatoryjnej

Łukasz Matusiak

Skuteczna terapia trądziku wymaga jak najwcześniejszego wprowadzenia skutecznego leczenia, odpowiednich zabiegów w gabinecie dermatologii estetycznej oraz skrupulatnego stosowania pielęgnacji domowej. W pracy zwięźle opisano praktyczne doświadczenia z leczeniem tej choroby i wskazówki postępowania.

Regulacja emocji a otyłość

Agata Szulc, Weronika Dębowska

Istnieje wiele potencjalnych związków pomiędzy zaburzeniami psychicznymi a otyłością. Przykładem są zaburzenia odżywiania, w tym bulimia i napadowe objadanie się (BED, binge eating disorder). To jedne z poważniejszych problemów psychicznych i mogą one prowadzić do otyłości. Ostatnio w literaturze pojawia się coraz więcej danych na temat uzależnienia od jedzenia oraz jedzenia emocjonalnego, a otyłość opisywana jest jako problem psychologiczny – z powodu różnych zaangażowanych w jej patofizjologię mechanizmów zachodzących w ośrodkowym układzie nerwowym (OUN). To ważne czynniki – należy je uwzględnić podczas planowania terapii otyłości, która jako leczenie kompleksowe powinna obejmować interwencje psychologiczne, a niekiedy też psychofarmakologiczne.

Rozmowy ze znanymi polskimi psychiatrami

Ewa Pągowska

Książka jest znakomitym zbiorem wywiadów z dziesiątką wybitnych ekspertów polskiej psychiatrii: profesorami tytularnymi, którzy są czynni zawodowo, pełnią funkcje kierownicze oraz mają w swoim dorobku dużą liczbę publikacji w bazie Pub-Med.gov. W gronie tym znaleźli się: prof. Napoleon Waszkiewicz, prof. Agnieszka Słopień, prof. Marek Krzystanek, prof. Agata Szulc, prof. Piotr Gałecki, prof. Joanna Rymaszewska, prof. Jerzy Samochowiec, prof. Jerzy Cubała, prof. Marcin Cubała oraz prof. Dominika Dudek. Dziennikarka Ewa Pągowska, która przeprowadziła z nimi wywiady, starała się podkreślić ich indywidualność, przedstawić fascynacje, pasje i plany. Czytelnik ma okazję poznać nie tylko kamienie milowe ich drogi zawodowej oraz mentorów, ale także to, w jaki sposób spędzają czas wolny i jak dbają o swój dobrostan. To fascynująca i inspirująca lektura, do której serdecznie zapraszamy.

Kiedy wybieram sertralinę? Profile pacjentów

Anna Antosik-Wójcińska

W tym skrótowym materiale edukacyjnym naszym głównym bohaterem będzie sertralina, lek znany od dekad i chociaż wciąż chętnie stosowany w praktyce klinicznej, to jednak w wielu aspektach niedoceniany. Poszukując nowych rozwiązań terapeutycznych, czasem zapominamy, że długa obecność leku na rynku jest jego największą zaletą. Mnogość doświadczeń klinicznych związanych ze stosowaniem sertraliny w różnych sytuacjach, przy równoczesnej świetnej znajomości jej profilu bezpieczeństwa i ewentualnych działań niepożądanych, pozwala nam na w pełni świadome i bezpieczne stosowanie leku i na adekwatny dobór dawki do profilu objawów naszego pacjenta. W artykule prezentujemy 3 profile kliniczne pacjentów, u których zastosowano sertralinę, pokazując zarówno potencjał terapeutyczny leku, jak i jego mocne oraz słabe strony. Sertralina jest jednym z najlepiej przebadanych i najbezpieczniejszych leków przeciwdepresyjnych. Istnieje zatem szereg sytuacji, gdy będzie ona lekiem przeciwdepresyjnym pierwszego wyboru lub też lekiem stosowanym w ramach zmiany farmakoterapii z uwagi na pogorszenie stanu somatycznego pacjenta i zaostrzenie przebiegu chorób współistniejących.

Arypiprazol w praktyce klinicznej

Dominika Dudek

Arypiprazol jest lekiem przeciwpsychotycznym II generacji, który ma podwójne działanie na receptory D2 - antagonistyczne i agonistyczne. Jest obecny na polskim rynku od kilkunastu lat, a od kilku - równieżw postaci iniekcji o przedłużonym uwalnianiu oraz iniekcji o szybkim uwalnianiu, stosowanych u pacjentów z ostrym pobudzeniem psychotycznym. Skutecznie działa w przypadku wystąpienia zaburzeń metabolicznych lub hiperprolaktynemii po innych lekach przeciwpsychotycznych, jak również w przypadku utrzymujących się objawów negatywnych. Charakteryzuje się dobrą tolerancją i korzystnym profilem bezpieczeństwa u pacjentów ze współistniejącymi chorobami somatycznymi.

Jak żyć, Panie Doktorze? - Soma

Daniel Śliż, Artur Mamcarz

Soma to pierwsza część tryptyku odpowiadającego na pytanie: "Jak żyć?". W tej części redaktorzy zaprosili do współpracy ekspertów, którzy podzielili się w sposób przystępny swoją wiedzą z Czytelnikami. Monografia stanowi intelektualną podróż w sfery wymykające się ocenie statystycznej, dotykające duchowości, psychologii i zdrowia publicznego. Zbiór zebranych zagadnień w tej książce jest ciekawym kompendium wiedzy i może stanowić swoistą instrukcję obsługi ciała w nowoczesnym świecie, wpisując je w z pozoru nieoczywiste konteksty. Czasami z przymrużeniem oka, czasami z przygniatającą dosłownością, ale zawsze w zgodzie z nauką Autorzy dotykają najważniejszych problemów zdrowia publicznego, chorób wewnętrznych i chorób zależnych od stylu życia, momentami patrząc oczami jednego narratora, który zmaga się z rzeczywistością.

Chory na nowotwór kompendium postępowania w wybranych sytuacjach klinicznych

Małgorzata Krajnik, Małgorzata Malec-Milewska, Jerzy Wordliczek

Kompendium "Chory na nowotwór" wyznacza drogi postępowania oparte na bogatej wiedzy oraz wieloletnim doświadczeniu autorów. Istotną wartością książki jest to, iż zagadnienia, które obejmuje, nie zostały ograniczone wyłącznie do aktywnego leczenia onkologicznego (...). Kompendium stanowi przykład przedstawienia rzetelnej wiedzy zgodnej z zasadami medycyny opartej na dowodach z zachowaniem potrzeb psychospołecznych i emocjonalnych chorego i jego najbliższych. Dla adeptów medycyny będzie niezbędnym źródłem pozyskiwania wiadomości, doświadczonym lekarzom pomoże zaś w zgłębianiu wiedzy. Jest odpowiedzią na potrzebę łączenia aktualnych standardów postępowania w dziedzinach pokrewnych z bez wątpienia ogromnym doświadczeniem praktycznym zespołów sprawujących opiekę nad chorymi.

Drogowskazy terapeutyczne. Fosfomycyna w gabinecie lekarza POZ

Bartosz J. Sapilak

W pracy przedstawiono podstawowe zasady leczenia prostych, niepowikłanych infekcji dróg moczowych. Podkreślono ważną rolę i skuteczność terapeutyczną fosfomycyny. Omówiono kilka przypadków klinicznych wskazujących na prawidłowe jej zastosowanie i pokazano różnorodne sytuacje pozwalające na terapię tym antybiotykiem.

Pacjent z nadciśnieniem tętniczym, zaburzeniami metabolicznymi i łagodnym przerostem stercza w gabinecie lekarza POZ - rola doksazosyny

Anna Nowak, Joanna Jarosz-Popek, Marek Postuła

W ostatnich latach wyzwaniem stało się leczenie pacjentów z zespołem metabolicznym, który jest czynnikiem ryzyka powikłań sercowo-naczyniowych. Obiecującym kierunkiem badań w kontekście chorych z łagodnym przerostem gruczołu krokowego oraz zespołem metabolicznym okazała się doksazosyna - selektywny antagonista receptorów alfa-adrenergicznych. Jej plejotropowe działanie przyczynia się do redukcji wskaźników zespołu metabolicznego. Wyniki badań klinicznych pozwalają na skonstruowanie obiecującej, wysoce skuteczniej, a przede wszystkim bezpiecznej terapii dla tej grupy pacjentów.

6 powodów, dla których warto stosować ozanimod w leczeniu rzutowo-remisyjnej postaci stwardnienia rozsianego

Wojciech Ambrosius

Stwardnienie rozsiane jest przewlekłą chorobą ośrodkowego układu nerwowego przebiegającą z uszkodzeniem istoty białej oraz utratą oligodendrocytów i neuronów. Stosowanie modulatorów receptora sfingozyno-1-fosforanu to jedna z dostępnych terapii wpływająca na przebieg choroby. Ozanimod cechuje selektywny mechanizm działania, co zapewnia wysoką skuteczność, a także bezpieczeństwo leczenia rzutowo-remisyjnej postaci tego schorzenia.

Zespół jelita nadwrażliwego - wspólny problem, indywidualne podejście

Barbara Skrzydło-Radomańska, Bartosz J. Sapilak

Zespół jelita nadwrażliwego charakteryzuje się nawracającym bólem brzucha występującym co najmniej raz w tygodniu przez ostatnie 3 miesiące, przy wystąpieniu objawów co najmniej 6 miesięcy wcześniej, związanych z co najmniej dwiema cechami: wypróżnieniem, zmianą częstości wypróżnień, zmianą wyglądu stolca. Według Kryteriów rzymskich IV chorobę stwierdza się na podstawie objawów klinicznych. Nie dotyczy to osób po 50. r.ż. (a w przypadku krewnych pierwszego stopnia pacjentów z rakiem jelita grubego po 45. r.ż.) oraz z objawami alarmowymi. Ze względu na brak jednego czynnika etiologicznego leczenie zespołu jelita nadwrażliwego polega na zmniejszeniu nasilenia symptomów i poprawie jakości życia chorego. Postępowanie niefarmakologiczne obejmuje dietę bogatą w błonnik i modyfikację mikrobioty. W ramach farmakoterapii najskuteczniejsze są leki rozkurczowe stosowane bezpośrednio na mięśniówkę gładką, hamujące napływ wapnia, takie jak: drotaweryna, mebeweryna i alweryna. Wykazano również skuteczność leków przeciwdepresyjnych, co potwierdza, że zaburzenia czynnościowe przewodu pokarmowego są manifestacją dysfunkcji osi mózg-jelito-mikrobiota.

Przełykowe i pozaprzełykowe objawy choroby refluksowej przełyku - postępowanie w świetle najnowszych wytycznych

Barbara Skrzydło-Radomańska

Choroba refluksowa przełyku należy do najczęstszych chorób górnego odcinka przewodu pokarmowego. Jak wynika z aktualnych badań, dotyczy ona ok. 20-23% populacji osób dorosłych w krajach Europy Zachodniej i Ameryki Północnej. Największe wyzwania i problemy w leczeniu to nietypowe objawy, objawy pozaprzełykowe i oporność na farmakoterapię, głównie inhibitorami pompy protonowej, które są podstawową grupą leków w tym wskazaniu. Brak skuteczności ich działania dotyczy 17-45% pacjentów. Jeśli mimo zastosowania inhibitorów pompy protonowej dolegliwości się utrzymują, możliwe są podwojenie dawki lub zamiana preparatu na inny, ewentualnie dodanie blokera receptora H2, alginianu, sukralfatu lub leku prokinetycznego. Z tego powodu w ostatnim czasie pojawiły się nowe zalecenia mające zwiększyć skuteczność terapii. W 2021 r. ukazały się łączone wytyczne europejskie i amerykańskie dotyczące postępowania w chorobie refluksowej opornej na leczenie, a w 2022 r. Polskie Towarzystwo Gastroenterologii opublikowało wytyczne leczenia choroby refluksowej. W pracy podsumowano najważniejsze ustalenia powyższych dokumentów.

Powody, dla których warto stosować cilostazol

Andrzej Wojtak

Miażdżyca zarostowa tętnic kończyn dolnych w początkowym stadium charakteryzuje się dolegliwościami o charakterze chromania przestankowego ze zmiennym dystansem uzależnionym od stopnia zaawansowania jej zmian. Jako choroba o charakterze postępującym może doprowadzić do zamykania światła tętnic kończyn dolnych i wytworzenia sieci krążenia obocznego w formie naturalnych by-passów omijających niedrożne odcinki tętnic. Jej rozwój przyspieszają: podeszły wiek, płeć męska, nikotynizm, cukrzyca, zaburzenia o charakterze dyslipidemicznym i nadciśnienie tętnicze. Jedną ze skutecznych form leczenia przewlekłego niedokrwienia kończyn dolnych w przebiegu miażdżycy jest farmakoterapia z zastosowaniem cilostazolu.