Pokolenia PRL na ekranie w kontekście dokumentów prasowych z epoki

Jakub Zajdel

Autor podejmuje próbę opisania wielostronnych i złożonych relacji łączących w okresie PRL kinematografię, propagandę i widzów. W drugiej połowie XX wieku komuniści po przejęciu władzy w Polsce prowadzili intensywne działania propagandowe w celu wytworzenia wrażenia, że mają poparcie społeczne. Wśród różnych wątków rozwijanych w tekstach propagandowych był wątek pokoleniowy. Obejmował on wprowadzane stopniowo trzy mity pokoleniowe. Pierwszy z nich Autor nazywa mitem pokolenia walki, drugi – mitem pokolenia pracy, a trzeci – mitem pokolenia powinności. Informacji, które miały je uprawdopodobnić dostarczały pamiętniki i wspomnienia zbierane w trakcie konkursów organizowanych przez redakcje gazet i czasopism. Kino natomiast ze względu na swoje masowe oddziaływanie miało spopularyzować wymienione mity. Jednak filmowcy częściowo z powodów politycznych, a przede wszystkim – artystycznych dążyli na ogół do zaprezentowania własnej reakcji na któryś w mitów pokoleniowych zamiast do oczekiwanego przez decydentów kinematografii zilustrowania danego mitu. Omawiając wybrane filmy fabularne, Autor próbuje opisać, jak relacja pomiędzy mitem pokoleniowym a jego filmowym wysłowieniem rysowała się perspektywie odbiorczej. Należy dodać, że zamiarem Autora jest odtworzenie odbioru filmów w okresie po ich premierze, a nie przymierzanie współczesnej miary do dzieł sprzed lat. Niewątpliwie trudno w pełni odtworzyć te znaczenia, które kiedyś stanowiły dla widzów istotny kontekst dla zrozumienia filmów. W swojej próbie osiągnięcia tego celu Autor koncentruje uwagę na znaczeniach podsuwanych widzom za pośrednictwem prasy, przywołując trzy grupy tekstów. Do grupy pierwszej należą teksty propagandowe, w których Autor odnajduje werbalizacje mitów pokoleniowych. Do grupy drugiej należą wspomnienia pokoleniowe w ich wersjach wydrukowanych w prasie (ukazywały się też ich wersje książkowe). Wspomnienia te dawały podbudowę dla mitów pokoleniowych, dostarczając szczegółów, które znajdowały uogólnienie w treściach mitów. Trzecią grupę stanowią recenzje filmowe. Ich zadaniem było ukierunkowanie odbioru danego filmu. Punktem odniesienia dla prezentowanego w nich odczytania sensu ideologicznego opisanych filmów był rozpowszechniany ówcześnie przez propagandę obraz pokoleń. W rezultacie czytelnik otrzymuje zarys niektórych mechanizmów kształtujących pamięć kulturową w latach istnienia PRL. (Streszczenie)

"Górnośląskie Studia Socjologiczne. Seria Nowa". T. 7

red. Tomasz Nawrocki

Rocznik „Górnośląskie Studia Socjologiczne. Seria Nowa” nawiązuje do wydawanych przez Śląski Instytut Nauk „Górnośląskich Studiów Socjologicznych”. W tomie siódmym został podjęty problem szeroko rozumianej socjologii miasta i problemów miejskich. "Górnośląskie Studia Socjologiczne. Seria Nowa” – to periodyk adresowany nie tylko do socjologów, lecz także do przedstawicieli innych nauk humanistycznych oraz wszystkich osób zainteresowanych problematyka społeczną.

Κомиссивные речевые жанры. Cопоставительный русско-польский аспект [Komisywne gatunki mowy. Aspekt porównawczy rosyjsko-polski]

Oksana Małysa

Niniejsza praca sytuuje się w nurcie badań genologicznych uwzględniającym w opisie gatunków zarówno kategorie pragmatyczno-semantyczne, jak też założenia stylistyki, dyskursu oraz aksjologii. Dynamika rozwoju form gatunkowych rozpatrywana jest więc w kontekście procesów historycznych, zmian technologicznych oraz uwarunkowań społeczno-kulturowych. Celem opracowania jest porównanie komisywnych gatunków mowy zakorzenionych w rosyjskiej i polskiej przestrzeni komunikacyjnej. Prezentowane są typologie gatunków z uwzględnieniem różnych ich aspektów, m.in. intencjonalnego, retorycznego, funkcjonalnego. Zróżnicowanie parametrów gatunkowych interpretowane jest również z perspektywy kulturowej. Zarysowane w książce spojrzenie na gatunki mowy pozwala odejść od tradycyjnych metod ich badania. Umożliwia to przede wszystkim osadzenie gatunku w kontekście sytuacyjnym oraz traktowanie go jako kategorii scalającej elementy strukturalne wypowiedzi z jej podmiotem wraz z wyznawanym przez niego systemem wartości. Taki kierunek badań daje możliwość uchwycenia dynamicznego modelu rozmaitych form komunikacji, w tym również komisywnych. Publikacja adresowana jest do osób interesujących się problemami gatunków mowy, w tym w aspekcie porównawczym. 

Przekłady Literatur Słowiańskich. T. 4. Cz. 1: Stereotypy w przekładzie artystycznym

red. Bożena Tokarz

Tom 4 część 1 serii wydawniczej "Przekłady Literatur Słowiańskich" poświęcony jest obecności stereotypów w przekładzie artystycznym. Są to zarówno stereotypy powstałe w wyniku przekładu, jak również rekonstrukcja stereotypów kultury wyjściowej. Stereotypy świadczą o tym, że różne kultury postrzegane są jako osobne monady w świecie wielokulturowym. Od ich rozpoznania przez tłumacza i następnie czytelnika zależy w znacznej mierze interpretacja obrazu bohatera, zbiorowości i jej kultury, mentalności, preferencji światopoglądowych, estetycznych i emocjonalnych, czyli możliwe staje się porozumienie międzykulturowe, sprzyjające odkryciu siebie w obcym i obcego w sobie. Autorzy poszczególnych artykułów badają ich przekład w relacji między literaturami bułgarską, chorwacką, czeską, macedońską, serbską, słowacką, słoweńską i polską, szukając motywacji tkwiącej w nich bariery tłumaczeniowej. O obecności lub krytyce stereotypu w utworze literackim oryginalnym i przetłumaczonym orzeka czytelnik, umieszczając najczęściej jego interpretację w kulturze przyjmującej, w wyniku czego powstają stereotypy odbioru, których działanie społeczne wykracza poza literaturę, ponieważ służy poznaniu i perswazji. Zamieszczone w niniejszym tomie artykuły dotyczą różnych stereotypów i ich przekładów. Autorzy badają przekład tekstów literackich zawierających stereotypy lub/i ich destereotypizację w tłumaczeniach literatury polskiej na języki: czeski, macedoński, słowacki i słoweński oraz literatur bułgarskiej, chorwackiej, czeskiej, serbskiej i słowackiej na język polski. Zostały one uporządkowane ze względu na dominującą problematykę w trzech częściach zatytułowanych kolejno: 1. Rola stereotypów w kulturze, w granicach których osobne zjawisko stanowią: Stereotyp płci i Peryferie kultury; 2. Stereotypy narodowe i 3. typowe, w odbiorze wygenerowane Stereotypy odbioru ze szczególnym uwzględnieniem wartościowania – W kręgu wartościowania. Publikacja adresowana jest do badaczy literatur i kultur słowiańskich (w tym polskiej), studentów oraz do wszystkich zainteresowanych wzajemną wiedzą o innych kulturach słowiańskich.

"Chowanna" 2018. T. 1 (50): Perspektywy edukacji małego dziecka w kontekście zmian oświatowych

red. Alina Budniak, Ewa Syrek

Część monograficzna tomu 1/2018 „Chowanny” pod redakcją Aliny Budniak została zatytułowana Perspektywy edukacji małego dziecka w kontekście zmian oświatowych. Treści zawartych tu rozważań odnoszą się do kształtu, celów, zakresu, przebiegu i znaczenia edukacji małego dziecka; stanowią głos w dyskusji i wyraz troski o jej stan w trakcie bezustannie trwających szkolnych reform. Z jednej strony ogromny rozwój zakresu wiedzy merytorycznej, łatwość dostępu do różnych źródeł informacji, przemiany celów i ideałów wychowania na przestrzeni lat, rozwój wiedzy psychologicznej i pedagogicznej na temat możliwości uczenia się dzieci, a z drugiej kilkukrotne zmiany podstaw programowych, zasad organizacji kształcenia w szkołach, narzucenie obowiązku szkolnego dla dzieci sześcioletnich, a następnie odstąpienie od niego, ekspansywna działalność wydawnictw oferujących szkolne podręczniki i liczne materiały edukacyjne, sukcesywne wprowadzenie jednolitego („rządowego”) zestawu podręczników dla klas początkowych, a po ledwie kilku latach rezygnacja z niego – to zaledwie parę przykładów ciągłego dokonywania zmian, często bez możliwości sprawdzenia efektów dopiero co podjętych działań. O ile poszukiwanie lepszych, bardziej efektywnych metod edukacji, atrakcyjnych dla dzieci, odpowiadających ich potrzebom sposobów działania jest zadaniem koniecznym każdego nauczyciela, o tyle ilość narzucanych zmian, ich często chaotyczne wprowadzanie, brak możliwości i czasu do właściwego przygotowania się do nowych zadań mogą wywoływać niepokój, zagubienie i dezorganizację pracy szkoły i nauczycieli. Przedstawione w części monograficznej postulaty wskazują na konieczne uzupełnienie zagadnień programowych czy działań nauczycieli w sytuacji permanentnych przeobrażeń i przebudowy systemu oświaty. Dział tekstów rozporoszonych tomu 1/2018 tematycznie odnosi się m.in. do takich zagadnień, jak nadzór pedagogiczny, postawy rodzicielskie, otwartość na karierę międzynarodową młodych dorosłych, wizerunek starości i osób starszych czy płciowość.

Wyzwania i zagrożenia dla bezpieczeństwa międzynarodowego i narodowego pod koniec drugiej dekady XXI wieku

red. Katarzyna Czornik, red. Monika Szynol

Głównym celem badawczym pracy było zdiagnozowanie najważniejszych zagrożeń dla bezpieczeństwa międzynarodowego i narodowego pod koniec drugiej dekady XXI wieku. Istotne było nie tylko zidentyfikowanie obecnych zagrożeń, ale też potencjalnych, którym już dzisiaj można przeciwdziałać. W publikacji znalazła się również pogłębiona analiza problemów związanych z dwoma głównymi zagrożeniami okresu pozimnowojennego: z terroryzmem i nielegalną migracją. W ramach pracy podjęto także próbę sformułowania rekomendacji dla decydentów polityki bezpieczeństwa Polski w zakresie analizowanych spraw.

Społeczeństwo - sport - edukacja

red. Barbara Wiśniewska-Paź, Piotr Wróblewski

Społeczeństwo – sport – edukacja zawiera artykuły przedstawione w trakcie dwóch dni w ramach XV Ogólnopolskiego Zjazdu Socjologicznego, który miał miejsce we wrześniu 2013 roku w Szczecinie. Przedłożone przez autorów referatów teksty uzupełnione zostały artykułami przygotowanymi przez badaczy zajmujących się problematyką znaczenia sportu w obrębie współczesnego społeczeństwa polskiego w różnych aspektach i zakresie. Pod uwagę zostały wzięte przede wszystkim dwa ważne wymiary znaczenia sportu: 1. kontekst społeczny, tj. powiązany bezpośrednio z instytucjami społecznymi (wzorami, drużyną, klubem, widowiskami) oraz 2. kontekst edukacyjny, wyznaczony realizacją programów socjalizacyjnych i wychowawczych na poziomie sportu szkolnego i profesjonalnego, ale także w  ramach różnych form spędzania wolnego czasu i prozdrowotnego stylu życia. Autorzy artykułów w analizie fenomenu sportu i edukacji we współczesnym społeczeństwie stosują różne perspektywy badawcze. Obok socjologii sportu, wykorzystywane są teorie powstałe na polu socjologii: kultury, organizacji, małych i dużych struktur społecznych czy socjologii ciała. W wielu artykułach znajdują się wyraźne odniesienia do teorii społeczeństwa konsumpcyjnego. Zaprezentowane w tomie stanowisko teoretyczne eksponuje przede wszystkim wieloaspektowość sportu jako fenomenu ludycznego, mitycznego oraz elementu kultury symbolicznej, jest przy tym dalekie od, dominującego przez wiele lat, stanowiska strukturalistyczno-funkcjonalnego czy psychologicznego.     Repertuar problemów zaprezentowanych w niniejszym tomie jest na tyle ciekawy i różnorodny, że każdy czytelnik zainteresowany problematyką z pogranicza sportu, społeczeństwa i edukacji znajdzie w książce coś interesującego do przeczytania.

Jednostki języka w systemie i w tekście 2

red. Andrzej Charciarek, Anna Zych, Ewa Kapela

Problematyka podejmowana w zaprezentowanych w monografii tekstach odzwierciedla wielorakość perspektyw badawczych we współczesnym językoznawstwie slawistycznym z uwzględnieniem zarówno tradycyjnych, jak i nowych ujęć metodologicznych. W centrum uwagi autorów znajdują się zagadnienia opisu jednostek języka polskiego, rosyjskiego, ukraińskiego, czeskiego, chorwackiego na poszczególnych jego poziomach. Jednostki językowe są badane nie tylko jako elementy systemu, ale także jako komponenty zróżnicowanych gatunkowo tekstów dawnych i współczesnych. Obok analiz czerpiących z tradycji strukturalistycznych znalazły się też takie, w których zjawiska językowe rozpatruje się w szerokim kontekście społeczno-polityczno-kulturowym. W publikacji zgromadzono zarówno opracowania dotyczące jednego języka, jak i studia porównawcze: polsko-rosyjskie, polsko-czeskie, polsko-chorwackie, rosyjsko-czeskie. Nie zabrakło także tekstów poświęconych kwestiom translatologicznym. Poruszany przez autorów z kraju i z zagranicy szeroki zakres zagadnień pozwala na zapoznanie się z obszarami i kierunkami prac prowadzonych przez poszczególne ośrodki akademickie. Żywimy nadzieję, że stanie się on także źródłem inspiracji do dalszych poszukiwań badawczych.

Various Dimensions of Contrastive Studies

red. Bożena Cetnarowska, red. Marcin Kuczok, red. Marcin Zabawa

Monografia zbiorowa zatytułowana Various Dimensions of Contrastive Studies zawiera dziewiętnaście artykułów autorstwa badaczy z ośrodków uniwersyteckich w Polsce oraz w innych krajach europejskich. Autorzy analizują głównie dane pochodzące z języka angielskiego oraz polskiego, uwzględniając dodatkowo materiał pochodzący z innych języków germańskich lub słowiańskich, z języków romańskich, celtyckich, ałtajskich i ugrofińskich. Rozdziały tworzące pierwszą część tomu omawiają kwestie teoretyczne dotyczące systemu fonologicznego, morfologicznego lub składniowego porównywanych języków. Rozdziały w części drugiej koncentrują się na zagadnieniach leksykalnych, dotyczących m.in. mechanizmu metafory konceptualnej oraz terminologii specjalistycznej. Część trzecia zawiera rozdziały poświęcone dyskursowi akademickiemu, związkom pomiędzy kulturą a językiem, oraz procesowi przyswajania języka obcego. Monografia ukazuje różnorodność problemów badawczych z dziedziny językoznawstwa kontrastywnego. Stanowi ponadto ilustrację rozmaitości metod badawczych oraz założeń teoretycznych przyjętych przez autorów tekstów. Książka skierowana jest do językoznawców zajmujących się badaniami kontrastywnymi (w różnych ujęciach teoretycznych). Może być także przydatna studentom filologii oraz innym czytelnikom zainteresowanym kontaktem językowym oraz różnorodnością językową.

Varianti dell'espressionismo nella narrativa italiana postmoderna 1980-2000

Joanna Janusz

Monografia jest poświęcona postmodernistycznym realizacjom tendencji ekspresjonistycznej we włoskiej literaturze, powstałej między 1980 a 2000 rokiem. Świat współczesnej kultury przeciwstawia różnice i wielość dawnemu pragnieniu ujednolicania, eliminuje ciągłość na rzecz przypadkowości, preferuje różnorodność i odmienność bardziej niż tożsamość i podobieństwo, odrzuca porządek i bezpieczeństwo teoretycznych sformułowań. Próba potwierdzenia, że istnieje i trwa niezmiennie również dziś jakiś prąd estetyczno-literacki, który dla niektórych jest niczym innym niż historycznym zjawiskiem z przeszłości może się wydać pustym i beznadziejnie nierealnym zabiegiem retorycznym. Precyzyjne określenie czym ekspresjonizm jest dziś, w czasach gdy tak trudno i niemal niezręcznie mówić o eksperymencie artystycznym czy literackim, wydaje się równie trudne, jak na początku wieku, w dobie awangard historycznych. Awangardy historyczne, zatem również ekspresjonizm, stały się bowiem od dawna częścią współczesnego kanonu. Ekspresjonistyczne techniki wyrazu artystycznego upowszechniły się i straciły swój transgresyjny charakter; zmieniła się także ich rola i sposób funkcjonowania w rozległej koine literatury postmodernistycznej. Zmiany te nie oznaczają jednak utraty znaczenia czy artystycznej produktywności. Dzisiejszy ekspresjonizm to styl i funkcja tekstu, ale także pewna filozofia i wizja człowieka, stale obecna w tyglu wielości i różnorodności także dzisiejszej literatury, pozbawionej granic i teoretycznych odniesień.  

Kultura ludowa źródłem działań artystycznych, badawczych i naukowych

red. Magdalena Szyndler

Publikacja zbiorowa pt. Kultura ludowa źródłem działań artystycznych, badawczych i naukowych pod redakcją Magdaleny Szyndler skierowana jest zarówno do badaczy zorientowanych naukowo, jak i do miłośników-amatorów folkloru na różnych jego płaszczyznach. Książka została podzielona na trzy części: część I – Folklor w literaturze i edukacji, część II – Sztuki plastyczne i multimedia – inspiracje oraz część III – Folklor, folkloryzm, folk – interpretacje, które odpowiadają bezpośrednio zainteresowaniom poszczególnych autorów tekstów. Stąd folklor przedstawiono w postaci źródłowej (odwołania do literatury polskiej) i jako materiał wykorzystywany w szeroko rozumianej edukacji, a ponadto w sztukach plastycznych i multimediach oraz w interpretacjach profesjonalnej kultury muzycznej i inspiracjach dla obszernej grupy zjawisk folkloryzmu i nurtu folkowego (hybrydy). Celem tego opracowania jest odpowiedź na pytanie: jakie są źródła folkloru, czym jest kultura ludowa dzisiaj, jak ewoluuje i jakie są jej powiązania z innymi dyscyplinami? Czytelnicy sięgający do tego zbioru będą mogli sami ocenić, czy znaleźli w nim odpowiedź na powyższe pytanie, a tym samym zrozumieć współczesną rolę folkloru i jego przeobrażeń.

Kryptohistorie. Ukryte i utajone narracje w historii

red. Alicja Bemben, red. Rafał Borysławski, red. Jakub Wolff (Gajda), red. Justyna Jajszczok

Kryptohistorie. Ukryte i utajone narracje w historii to tom, w którym historycy, filologowie i inni badacze spotykają się na polu badań nad tajemnicą, tajnością i teoriami spiskowymi w historii i w narracjach około- lub pseudohistorycznych. Z jednej strony rozważają oni znaczenie owych tematów w historii oraz ich konsekwencje społeczne i polityczne, a z drugiej strony pytają o kryteria historyczności wydarzeń oraz o wagę mechaniki narracji dla konstruowania opowieści i historii. W rozumieniu „kryptohistorycznym” zatem na szczególną uwagę zasługują – w szerokim rozumieniu tego słowa – teksty historyczne, które skupiają się na tropieniu, odkrywaniu i opisywaniu sekretów, spisków i spekulacji, a także na wyjaśnianiu ich strategii narracyjnych oraz mechanizmów ich powstawania. Autorzy artykułów zamieszczonych w tomie zastanawiają się do jakiego stopnia takie narracje przynależą do dyskursu właściwego historii, w jaki sposób przyczyniają się one do jego aberracji i jego rozwoju oraz zarysowują historiograficzne, metanarracyjne i retoryczne ramy historii i kryptohistorii. Tom zawiera również eseje stanowiące poszczególne studia przypadków i koncentrujące się nad historycznymi przykładami mechanizmów i zjawisk związanych z tajemnicą, tajnością i spiskowością. Obejmują one szerokie spektrum zagadnień – od średniowiecznej mityzacji śmierci władcy, przez historycystyczne rekonstruowanie renesansu, czarną legendę Marii Kazimiery, utajone znaczenia malarstwa Vermeera, osiemnastowieczne rozprawy szyfrologiczne, fenomen popularności dziewiętnastowiecznego seryjnego zabójcy, wiktoriańską parazytologię, filmy traktujące o zbiegłych nazistach, śmierć Olofa Palmego jako kanwę szwedzkich powieści detektywistycznych, konstruowanie narodu w oparciu o przeinaczone pojmowanie roli archeologii, po współczesną kryptografię asymetryczną. Książka adresowana jest do szeroko rozumianej społeczności akademickiej i studentów, a szczególnie do historyków i filologów zajmujących się tematami historiografii, narratologii i ich społecznymi implikacjami.

O współczesnych praktykach genderyzacji ciała

red. Jolanta Klimczak, red. Kazimiera Wódz

Książka prezentuje efekty socjologicznych badań i krytycznej refleksji nad kobiecością i męskością. Szczególną uwagę zwraca na cielesny wymiar ról społecznych przypisywanych kobietom i mężczyznom oraz na praktyki kulturowe, które wykorzystują ciało do konstruowania płci kulturowej.  Przedstawia analizę wybranych reprezentacji kobiecości i kobiecego ciała w fotografii, reklamie oraz literaturze. Opisuje doświadczenia kobiet i mężczyzn w instytucjach społecznych, takich jak rodzina, oraz organizacjach zawodowych, takich jak sfeminizowana pomoc społeczna czy zmaskulinizowana kopalnia. Analizuje zjawiska dyskryminacji ze względu na płeć oraz społeczno-kulturowy opór stawiany przez tych, którzy doświadczają marginalizacji i stygmatyzacji. Książka adresowana jest do osób zainteresowanych problematyką płci kulturowej, zwłaszcza studentek i studentów oraz akademiczek i akademików zajmujących się naukami społecznymi. Ze względu na aktualność podejmowanych wątków oraz duże zainteresowanie opinii publicznej kategorią gender może zainteresować także wszystkich tych, którzy szukają odpowiedzi na pytanie o kulturowe ramy kobiecości i męskości oraz społeczne konsekwencje bycia kobietą i mężczyzną.

Urban Amazement

Marta Mamet-Michalkiewicz

Tom pt. Urban amazement stanowi próbę interdyscyplinarnego spojrzenia, łączącego w sobie element teorii literatury, kultury oraz architektury na problematykę przestrzeni miejskiej, skupiając się na oszałamiającej różnorodności miasta. Monografia podejmuje problematykę miejskości i urbanistycznej różnorodności w ujęciu komparatystycznej refleksji kulturoznawczej, literaturoznawczej, filozoficznej i teoretycznej. Poszczególne teksty zajmują się materiałem literackim, filmowym oraz kwestiami teoretycznymi, natomiast w ujęciu chronologicznym skupiają się na problematyce miejskiej począwszy od wczesnego średniowiecza po czasy współczesne.

(Nie)przygotowani. Metafora szkoły w polskiej poezji współczesnej

Kamila Czaja

Książka podejmuje temat wykorzystania w poezji wielkiej metafory ŻYCIE TO SZKOŁA. W celu możliwie szerokiego ujęcia tytułowego problemu w publikacji przywołano kilkaset wierszy i tekstów piosenek autorstwa kilkudziesięciu twórców — od utworów z dwudziestolecia międzywojennego, stanowiących istotną tradycję dla późniejszych ujęć, po tomiki reprezentantów roczników dziewięćdziesiątych. Pierwsza część, Etapy, poświęcona została sposobom użycia metafory szkoły w poezji dwóch okresów: lat 1945-1989 i po roku 1989. Chronologiczne ujęcie pozwala ukazać międzypokoleniowe podobieństwa i różnice w wykorzystaniu szkolnych elementów w funkcji metaforyzującej. W części drugiej (Tematy) zaprezentowano elementy szkolnej rzeczywistości (przybory, typy szkół i etapy edukacji, nauczycieli i uczniów, rozkład zajęć, sposoby kontroli osiągnięć), które budują metafory, umożliwiając zwerbalizowanie w poezji wielu doświadczeń egzystencjalnych (miłości i śmierci, przeszłości, teraźniejszości i przyszłości, poznania samego siebie czy Innego). Zarówno ponadczasowość szkoły jako wielkiej metafory, jak i zmieniające się z czasem strategie metaforyzacji składają się na wielofunkcyjność tego rodzaju twórczych praktyk, które pozwalają uchwycić liczne aspekty życia.

Średniowiecze Polskie i Powszechne. T. 6 (10)

red. Bożena Czwojdrak, red. Jerzy Sperka

„Średniowiecze Polskie i Powszechne” jest jednym z niewielu w Polsce czasopism prezentujących teksty poświęcone tylko tej epoce, za to w bardzo szerokiej formie, obejmującej zarówno historię średniowieczną Polski, jak i powszechną. Na jego łamach publikują mediewiści z prawie wszystkich ośrodków naukowych w kraju oraz z zagranicy (Czechy, Ukraina, Niemcy), a także doktoranci, których świeże spojrzenie na poszczególne problemy pozwala niejednokrotnie ukazać je w całkiem innym świetle. Dzięki temu wszystkiemu potencjalny czytelnik ma możliwość zapoznania się z przeglądem badań i różnorodną tematyką, ograniczoną jednak do interesującej go epoki, a każdy mediewista znajdzie tu coś dla siebie. W niniejszym tomie pomieszczono teksty dotyczące m.in.: wieloosobowego zarządzania parafią; obrazu Franciszka z Asyżu i franciszkanów w czternastowiecznym traktacie dominikańskim; pobytu schizmatyków na dworze pierwszych Jagiellonów; roli patronów Polski w geografii sakralnej Krakowa; bractwa Najświętszej Marii Panny w Krakowie; badań późnośredniowiecznych polskich elit polityczno-społecznych, w tym możnowładztwa i rycerstwa; problematyki wojskowej; historii kulinarnej. Tom zamykają dwa artykuły recenzyjne.