Instalacje zasilające urządzenia bezpieczeństwa pożarowego. Tom 1: Układy połączeń i urządzenia zasilające

Radosław Lenartowicz, Jadwiga Fangrat

Niniejsza monografia stanowi tom 1 publikacji pt. Instalacje elektryczne zasilające urządzenia bezpieczeństwa pożarowego. Praca zawiera podstawowe dane niezbędne do prawidłowego projektowania i montażu instalacji bezpieczeństwa w obiektach budowlanych. W tomie 1 przedstawiono opisowo i rysunkowo właściwe układy zasilania instalacji bezpieczeństwa, podtrzymujące pracę zasadniczych urządzeń funkcjonujących w budynku lub obiekcie budowlanym w czasie pożaru. Opisano źródła zasilania podstawowego i rezerwowego. Przedstawiono także wyniki wieloletnich badań statystycznych prowadzonych przez R. Lenartowicza, oraz danych z GUS, PIP, KGPSP w zakresie porażenia prądem ludzi oraz występujących pożarów w Polsce. Tom 1 publikacji zawiera również niezbędną bibliografię i terminologię dotyczącą rozpatrywanego tematu.

Ochrona zabudowy w sąsiedztwie głębokich wykopów

Walery Kotlicki, Stanisław Łukasik, Tomasz Godlewski, Witold Bogusz

Dynamiczny rozwój budownictwa na terenach miejskich zwiększa zapotrzebowanie na wykorzystanie przestrzeni podziemnej. Posadowienie budynków z wielokondygnacyjnymi częściami podziemnymi związane jest z realizacja głębokich wykopów, często do głębokości 25 – 30 m poniżej powierzchni terenu. Roboty te są najczęściej realizowane w centrach miast, w bliskim sąsiedztwie istniejącej zabudowy. Wymusza to konieczność przeprowadzenia oceny oddziaływania projektowanych prac na sąsiadujące obiekty. Wytyczne zawierają zalecenia dotyczące ochrony istniejącej zabudowy przed niekorzystnym wpływem przemieszczeń podłoża wywołanych realizacja głębokich wykopów. Zakres wytycznych obejmuje wykopy zabezpieczone pionowymi ścianami oporowymi zagłębionymi w gruncie. Ich celem jest sformalizowanie procedury oceny oddziaływania, jako elementu procesu projektowania i zarzadzania ryzykiem. Wytyczne obejmują następujące elementy: zasięg oddziaływania, przewidywane i dopuszczalne wartości przemieszczeń, minimalne wymagania związane z ocena stanu technicznego istniejących obiektów oraz ich monitoringiem, identyfikacje i zarzadzanie ryzykiem.

Instalacje elektryczne, piorunochronne i telekomunikacyjne w obiektach przemysłowych

Radosław Lenartowicz, Michał Świerżewski

W niniejszym opracowaniu podano warunki techniczne wykonania i odbioru instalacji elektrycznych zewnętrznych i wewnętrznych (w tym piorunochronnych) w typowych obiektach przemysłowych oraz w budowlach, pomieszczeniach i budynkach o charakterze przemysłowym. W rozdziale 9 niniejszego zeszytu opracowano dodatkowe wymagania dotyczące instalacji telekomunikacyjnych, będące uzupełnieniem rozporządzenia Ministra Infrastruktury w sprawie warunków, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie - w rozdziale 8a „Instalacja telekomunikacyjna” działu IV „Wyposażenie techniczne budynków”. W rozporządzeniu tym określono szereg ogólnych uwarunkowań dotyczących poszczególnych typów budynków, ale brakuje wymagań szczegółowych odnośnie do instalacji telekomunikacyjnych w budynkach przemysłowych, niezbędnych do ich prawidłowego funkcjonowania. W przedstawianym zeszycie WTWiORB szczegółowo są opracowane wymagania dotyczące elektrycznych sieci i urządzeń zasilających, rozdzielczych oraz instalacji na napięcie średnie do 20 kV oraz niskie do 1 kV. Instalacje i urządzenia elektryczne w obiektach przemysłowych powinny zapewniać: ciągłą dostawę energii elektrycznej o odpowiednich parametrach technicznych, stosownie do potrzeb użytkowych, bezpieczeństwo użytkowania, a przede wszystkim ochronę przed porażeniem prądem elektrycznym, przepięciami łączeniowymi i atmosferycznymi, powstaniem pożaru, wybuchem i innymi szkodami, ochronę środowiska przed skażeniem i emitowaniem niedopuszczalnego poziomu drgań, hałasu oraz oddziaływaniem pola elektromagnetycznego, a także spełnienie wymagań przepisów dotyczących projektowania i budowy instalacji i urządzeń elektrycznych oraz norm i wiedzy technicznej. Niniejszy zeszyt ma charakter wytycznych i zawiera szczegółowe warunki techniczne wykonywania i odbioru instalacji elektrycznych (piorunochronnych) i telekomunikacyjnych w obiektach przemysłowych, uwzględniające specyficzny charakter budownictwa przemysłowego, i obejmuje swoim zakresem wymagania dotyczące: dokumentacji technicznej, niezbędnej do wykonania i odbioru instalacji elektrycznych i urządzeń piorunochronnych, podstawowych wyrobów stosowanych przy wykonywaniu instalacji elektrycznych i urządzeń piorunochronnych, wykonania instalacji elektrycznych, telekomunikacyjnych i urządzeń piorunochronnych, technologii montażu instalacji elektrycznych, telekomunikacyjnych, odbioru instalacji elektrycznych i urządzeń piorunochronnych oraz telekomunikacyjnych w obiektach i budynkach przemysłowych (w tym wymagania dotyczące odbiorów częściowych, wymagania dotyczące odbioru końcowego oraz zakres badań i sprawdzeń odbiorczych), a także wykazu istniejących przepisów technicznych i dokumentów związanych, dotyczących wykonania i odbioru instalacji (elektrycznych, piorunochronnych, telekomunikacyjnych) w obiektach budowlanych, szczególnie przemysłowych. Opracowanie nie zawiera warunków wykonania i odbioru robót realizowanych z zastosowaniem metodologii BIM (Building Information Modeling).

Pomiary zapachów i odczuwalnej jakości powietrza w pomieszczeniach

Krystyna Kostyrko, Paweł Wargocki

Monografia stanowi podsumowanie stanu wiedzy o sensorycznych pomiarach zapachów, chemicznych pomiarach stężeń odorantów w pomieszczeniach, metodach oceny jakości powietrza wewnętrznego odczuwanej przez ludzi i o metodach ograniczania stężeń odorantów. Opisano specyfikę pomiaru śladowych stężeń odorantów stanowiących źródło zapachów odczuwalnych w pomieszczeniach, z uwzględnieniem metod znormalizowanych (referencyjnych) oraz metod stosowanych w pomiarach w warunkach rzeczywistych, przyrządami przenośnymi (nosy elektroniczne). Przedstawiono główne źródła zanieczyszczeń zapachowych w budynkach, metody ich diagnozowania oraz metody badań emisji zanieczyszczeń (zapachowych) z powierzchni materiałów budowlanych. Omówiono przykładowe wyniki analizy kosztów pogorszonej jakości powietrza oraz występowania złych zapachów w budynkach. W monografii wykorzystano wyniki z najnowszych badań przeprowadzonych w Europie i na świecie oraz wyniki badań własnych.

Budynki z obudową z płyt warstwowych. Diagnostyka stanu technicznego obudowy

Ołeksij Kopyłow, Jan Sieczkowski

Płyty warstwowe są obecnie szeroko stosowane w budynkach o różnym przeznaczeniu (przemysłowych, rolniczych, magazynowych, handlowych itp.). Mają one istotny wpływ na bezpieczeństwo użytkowania tych budynków, ich szczelność, a także na właściwości termoizolacyjne, akustyczne (izolacyjność akustyczna, pochłanianie dźwięków) oraz ogniowe. Ściany zewnętrzne i dachy z płyt warstwowych nie wymagają skomplikowanych i drogich zabiegów konserwacyjnych, ale ich zaniedbywanie może doprowadzić do negatywnych skutków, takich jak: zmniejszenie efektywności energetycznej budynków, degradacji płyt warstwowych, a niekiedy do poważnych uszkodzeń konstrukcji nośnych. W poradniku zaproponowano zasady przeprowadzania okresowych badań i ocen stanu technicznego ścian zewnętrznych i dachów budynków z obudową z płyt warstwowych. Na podstawie wieloletniego doświadczenia eksperckiego, a także analiz protokołów kontroli budynków wskazano niezbędną aparaturę oraz tryb przeprowadzania kontroli okresowych, umożliwiających wiarygodne oceny stanu technicznego tego typu budynków. W opracowaniu opisano także najczęściej występujące uszkodzenia obudów z płyt warstwowych oraz przedstawiono przyczyny ich powstawania.

Zakładowa kontrola produkcji wyrobów budowlanych

Jan Bobrowicz, Patryk Lis

W pracy przedstawiono wymagania, jakie powinna spełniać dokumentacja zakładowej kontroli produkcji. Intencją Autorów jest pomóc producentom wyrobów budowlanych w stworzeniu systemu zakładowej kontroli produkcji w ich zakładach produkcyjnych przy zachowaniu odpowiednich wymagań wynikających z norm, ocen technicznych czy przepisów prawa. Opisano wymagania, jakie producent musi spełnić w zakresie infrastruktury i kwalifikacji personelu. Wszystkie działania producenta powinny być prowadzone w taki sposób, aby był w stanie udokumentować i potwierdzić zgodność produkowanych wyrobów. Dokumentacja zakładowej kontroli produkcji powinna zagwarantować utrzymanie wymagań wobec wyrobów oraz ich stałości produkcji. Analiza gromadzonych zapisów dokumentujących proces produkcji oraz badań i oceny zgodności powinna także pozwalać na doskonalenie i umożliwiać zidentyfikowanie przyczyn potencjalnych niezgodności oraz słabych stron procesu produkcyjnego. Wdrożony i utrzymywany system zakładowej kontroli produkcji powinien być dostosowany do wielkości i struktury producenta oraz opisywać jego faktyczne działania. Struktura oraz zakresy uprawnień i obowiązków powinny być ustalone w taki sposób, aby pozwolić na podejmowanie kluczowych decyzji w zakresie dotyczącym stabilności procesów i jakości produkowanych wyrobów.

Azbest w budynkach

Andrzej Obmiński

Praca składa się z trzech części, w których omówiono miejsca występowania wyrobów zawierających azbest w obiektach budowlanych, ocenę zagrożeń, jakie one powodują w przypadku eksploatacji i usuwania oraz praktyczne zalecenia dotyczące usuwania wyrobów zewnętrznych. Autor postawił następujące tezy w swej pracy: • Wyroby i budynki z azbestem powinny być charakteryzowane przez wielkość mierzalnego zanieczyszczenia powietrza w postaci pyłów respirabilnych azbestu, uwalnianych do wnętrza budynku. • Wyroby zwierające azbest użyte w budownictwie ogólnym są bardziej rozpowszechnione i zróżnicowane niż wynika to z raportów gromadzonych w bazie azbestowej, w której uwzględniono głównie wyroby najbardziej typowe, łatwo rozpoznawalne, znajdujące się na zewnątrz budynków (w elewacji i pokryciach dachowych). • Ocena wyrobów z azbestem, przedstawiana w formularzach „Oceny stanu i możliwości bezpiecznego użytkowania wyrobów zawierających azbest” (w skrócie „Ocena”), przygotowywana bez wiedzy eksperckiej, jest mało przydatna do realnego kwalifikowania zagrożenia użytkowników (punktacje „Oceny” i stopień pilności działań naprawczych często nie odzwierciedlają realnego zagrożenia). Wpływa to na zbyt pochopne decyzje o usunięciu wyrobów, które nierzadko prowadzone są w sposób pobieżny, bez należytego przygotowania budynku i wykonawców. • W odniesieniu do wyrobów widocznych kwalifikacje „Oceny” są uznaniowe, ich poprawność zależna jest od kompetencji wykonującego oględziny i przygotowującego formularz. W odniesieniu do wyrobów zasłoniętych, niedostępnych do oględzin, takich jak płyty azbestowo-cementowe wewnątrz ścian warstwowych, nie są one wiarygodne i wymagałyby weryfikacji przez wykonanie odkrywek lub/i badań powietrza do stwierdzenia wykluczenia obecności pyłu azbestu w powietrzu wewnętrznym. • Wyniki „Oceny” mogą znacząco odbiegać od stwierdzanego w badaniach stężenia pyłów azbestu w powietrzu, stanowiącego realne zagrożenie zdrowotne dla użytkowników obiektów. Istnieje więc potrzeba weryfikacji „Oceny” i wdrażania do stosowania wynikających z nich zaleceń – o ile są one poprawnie przygotowane i potwierdzone wynikami badań powietrza. • Zachodzi potrzeba prawidłowej oceny zagrożenia i dopasowania do niego planów eliminacji azbestu oraz zasad kontroli specjalistycznych prac usuwania azbestu z budynków.

Diagnozowanie budynków zlokalizowanych na terenach górniczych

Marian Kawulok

W poradniku przedstawiono procedurę diagnozowania istniejących budynków, które podlegały wpływom ciągłych deformacji powierzchni terenu, spowodowanych podziemną eksploatacją górniczą. W tym zakresie omówiono w szczególności następujące zagadnienia: wymaganą charakterystykę faktycznego stanu diagnozowanych budynków (wraz z opisem skutków w ich konstrukcji) w postaci stanu uszkodzeń i deformacji, wywołanych działającymi oddziaływaniami; określenie wszystkich oddziaływań, jakim dotychczas obiekt podlegał (w tym w szczególności oddziaływań górniczych); metody analizy konstrukcji obiektu, mogące mieć zastosowanie w procesie diagnozowania; metody sprawdzania stanów granicznych nośności i użytkowalności konstrukcji. Poradnik zakończono przykładami diagnozowania obiektów.

Podłogi zewnętrzne z desek kompozytowych

Ewa Sudoł

Przedmiotem opracowania są warunki techniczne wykonania i odbioru robót związanych z montażem podłóg zewnętrznych z desek kompozytowych w budynkach mieszkalnych i użyteczności publicznej. Niniejsze warunki techniczne dotyczą podłóg na legarach, wykonywanych z zastosowaniem zestawu wyrobów, obejmującego deski kompozytowe, legary oraz elementy mocujące i uzupełniające, tworzącego wraz z technologią montażu system podłogowy. Opracowanie dotyczy podłóg przeznaczonych do ruchu pieszego, montowanych na zewnętrz budynków na podłożu betonowym, np. na tarasach, werandach, przy basenach zewnętrznych, a także okładzin zewnętrznych schodów betonowych. Nie obejmuje podłóg wewnątrz pomieszczeń. Nie dotyczy także podłóg instalowanych na konstrukcji szkieletowej (np. drewnianej lub metalowej), podłóg wykonywanych bezpośrednio na gruncie, jak również pomostów, promenad itp. Zakres opracowania obejmuje wymagania dotyczące właściwości materiałów, podłoża i sposobów jego oceny, wykonywania podłóg i odbioru robót. Zawiera także wytyczne użytkowania, pielęgnacji i konserwacji.

Pokrycia dachowe

Barbara Francke

W niniejszych warunkach technicznych podano wymagania wykonawcze dotyczące różnych rozwiązań pokryć dachowych z podziałem na grupy wyrobów pokrywczych, z uwzględnieniem: sposobu przygotowania podłoża oraz opisu zasad i wymagań w zakresie wykonania i odbioru warstw pokrycia dachowego. Pracę uzupełniono o wymagania formalne odnośnie do: dokumentacji technicznej, według której realizowane są roboty dekarskie oraz podstawowych zasad dopuszczania do obrotu i stosowania wyrobów budowlanych.

Dobór kabli elektrycznych do zastosowań w budynkach z uwagi na wymagania dotyczące reakcji na ogień

Katarzyna Kaczorek-Chrobak, Andrzej Kolbrecki, Andrzej Borowy

Opracowanie zawiera wytyczne w zakresie właściwości związanych z reakcją na ogień kabli elektrycznych stosowanych w budynkach dla producentów, projektantów, architektów i rzeczoznawców budowlanych. W opracowaniu przyporządkowano klasy reakcji na ogień kabli elektrycznych w oparciu o wymagania stawiane budynkom oraz częściom budynków, stanowiącym odrębne strefy pożarowe zgodnie z rozporządzeniem Ministra Infrastruktury z dnia 12 kwietnia 2002 r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie (t.j. Dz.U. z 2019 r. poz. 1065, z 2020 r. poz. 1608 i 2351 oraz z 2022 r. poz. 248).

Droga dojścia do renomowanej publikacji naukowej. Holistyczne spojrzenie na proces twórczny dla inżynierów i nie tylko

Katarzyna H. Tomiczak

Publikowanie artykułów naukowych jest bardzo istotne w każdej dziedzinie wiedzy. Podzielenie się wynikami badań to nie tylko wartość dodana dla świata nauki, ale często także podstawa do awansu naukowego. Poradnik prowadzi potencjalnego autora przez proces powstawania publikacji: od kwestii podstawowych poprzez kolejne etapy tworzenia manuskryptu aż do przekazania publikacji do wydawnictwa. Część I obejmuje fazę  przygotowań do pisania artykułu naukowego: zaczynając od procesu twórczego – wraz ze wskazaniem poszczególnych blokad i rozwiązań, poprzez uwarunkowania, aż do metod i narzędzi twórczych. W części II omówiono tworzenie manuskryptu: materiały potrzebne do przygotowania publikacji, dobór współautorów, części składowe oraz kolejne etapy tworzenia artykułu. Część III to współpraca z wydawnictwem: zgłoszenie publikacji wraz z listem do redaktora naczelnego, etapy w procesie recenzyjnym oraz akceptacja do druku. Część IV przedstawia proces ewaluacji jakości działalności naukowej. Książka jest skierowana przede wszystkim do społeczności inżynierów, którzy nacisk kładą głównie na techniczne aspekty badań. Zawarte zostały w niej praktyczne sposoby na radzenie sobie z problemami, które spotyka się na drodze do publikacji naukowej. Opracowanie wzbogacone zostało obszernym materiałem ilustracyjnym (93 rysunki, 5 tablic) oraz wyodrębnionymi graficznie zaleceniami (22 wskazówki), a ponadto wyróżnia się przyjaznym językiem.

Doświadczalne i obliczeniowe metody oceny łukowych przekryć z blach podwójnie giętych

Artur Piekarczuk

Przedmiotem monografii są samonośne struktury łukowe wykonywane z cienkościennych blach profilowanych metodą walcowania na zimno w systemie K-span. Struktury te przeznaczone są do wykonywania przekryć obiektów, pełniących funkcję użyteczności publicznej oraz przemysłowych, gospodarczych i technicznych. W części opisowej monografii przedstawiono główne przesłanki do realizacji pracy oraz syntetyczne zestawienie stanu wiedzy opracowanego na podstawie dostępnych materiałów źródłowych w zakresie rozwiązań technicznych i problemów badawczych, a także projektowych, dotyczących przedmiotowych struktur. Część studialna pracy zawiera koncepcję własnych metod badań laboratoryjnych wraz z prezentacją wyników oraz przygotowanie niezbędnych danych i realizację obliczeń numerycznych stalowych elementów cienkościennych z blach profilowanych wybranego systemu. Część problemowa dotyczy analizy wyników badań i obliczeń oraz opracowania na ich podstawie własnego algorytmu obliczeń wraz z kryterium oceny nośności przedmiotowych struktur. W tej części zamieszczono również podsumowanie pracy z opisem jej rezultatów oraz wskazaniem dalszych możliwych kierunków prac dla innych badaczy zainteresowanych tą tematyką. Poszczególne części monografii, tj. opisowa, studialna i problemowa, stanowią podstawę do sformułowania osiągnięć poznawczych i naukowych.

Konstrukcje wieżowe żelbetowe i murowe. Podstawy diagnostyki

Marek Lechman

Przedmiotem monografii są konstrukcje wieżowe żelbetowe i murowe (kominy żelbetowe i murowane, wieże telekomunikacyjne, wieże antenowe, widokowe itp.). Od innych konstrukcji odróżnia je szerokie spektrum oddziaływań i wpływów, jakim są poddane (obciążenia zewnętrzne statyczne i dynamiczne, wpływy termiczne, wpływy fizykochemiczne, obciążenia klimatyczne, w tym insolacja, czynniki natury reologicznej itp.). Żelbetowe i murowe konstrukcje wieżowe są z jednej strony obiektami budowlanymi, z drugiej zaś mogą pełnić funkcje urządzeń technologicznych o istotnym znaczeniu dla funkcjonowania zakładów przemysłowych i elektrowni (np. kominy przemysłowe). W monografii prezentowane są wyniki prac badawczych i ekspertyzowych oraz obserwacji prowadzonych w okresie ostatnich trzydziestu lat, dotyczących żelbetowych i murowych konstrukcji wieżowych w zakresie obejmującym zarówno badania poligonowe (in situ), laboratoryjne, jak i wyniki analiz obliczeniowych. W tym okresie wdrożono w Polsce do praktyki projektowania i wykonawstwa postanowienia norm europejskich, związane z zaostrzonymi wymaganiami ochrony środowiska i zapewnieniem trwałości tych konstrukcji. Dużą część rozpatrywanych obiektów, zaprojektowanych i zrealizowanych według wcześniej obowiązujących norm, poddano modernizacji i remontom przy zastosowaniu nowych rozwiązań materiałowo-technologicznych i konstrukcyjnych. W rozdziale 2., poprzedzonym wstępem, przedstawiono zasady ustalania wartości obciążeń i oddziaływań, jak również podstawowe ustalenia dotyczące projektowania i wymiarowania konstrukcji wieżowych według norm PN-EN. Szczegółowo opisano procedurę dotyczącą wyznaczania charakterystycznego obciążenia wiatrem w kierunku działania wiatru w odniesieniu do konstrukcji wieżowych cylindrycznych i zbieżnych. Zasadniczą część monografii poświęcono diagnostyce rozpatrywanych typów konstrukcji, zgodnie z wymaganiami przyjętymi w aktualnych normach europejskich, wraz z przykładami zastosowań w odniesieniu do istniejących obiektów. W rozdziałach 3., 4. i 6. przedstawiono naukowe podstawy dotyczące nośności przekrojów pierścieniowych i prostokątnych wież, poddanych zginaniu z udziałem siły osiowej. Uzyskano w tym zakresie szereg oryginalnych rozwiązań w postaci analitycznej (zależności matematycznych), z uwzględnieniem fizycznej nieliniowości materiałów. Otrzymane rozwiązania przedstawiono w postaci krzywych interakcji siła osiowa – moment zginający. Porównano je z wynikami badań słupów żelbetowych ściskanych mimośrodowo, uzyskując dobrą zgodność. Oddziaływania termiczne, jakim poddane są rozpatrywane konstrukcje wieżowe, omówiono w rozdziale 5. Według zastosowanego w monografii podejścia, momenty w przekrojach pionowych i poziomych, wynikające z odkształceń wymuszonych spowodowanych różnicą temperatury oraz owalizacją, wyznaczane są na podstawie zależności moment – krzywizna, z uwzględnieniem rozciągania betonu między rysami (tension stiffening). Rozdziały 5 – 8 poświęcone są głównie diagnostyce poszczególnych typów konstrukcji wieżowych, zaś w rozdziale 9. przedstawiono system komputerowo wspomaganego monitoringu konstrukcji wieżowych wraz z programami komputerowymi powstałymi na bazie opracowanych w monografii algorytmów obliczeniowych.

Obciążenie śniegiem w Polsce w projektowaniu i diagnostyce konstrukcji

Jerzy A. Żurański, Andrzej Sobolewski

W monografii przedstawiono wyniki analizy statystycznej i probabilistycznej obciążenia śniegiem gruntu na obszarze Polski jako wielkości odniesienia w ocenie obciążenia śniegiem dachów. Omówiono techniki i metody pomiarowe pokrywy śnieżnej na gruncie, stosowane w Polsce, oraz podano przykładowe wyniki pomiarów grubości pokrywy śnieżnej, ciężaru objętościowego śniegu i obciążenia śniegiem gruntu. Do analizy statystycznej i probabilistycznej wykorzystano wartości maksymalne obciążenia śniegiem gruntu wybrane z każdej zimy z lat 1950–2010 ze 115 stacji i posterunków meteorologicznych Instytutu Meteorologii i Gospodarki Wodnej – Państwowego Instytutu Badawczego. Wartości charakterystyczne obciążenia śniegiem gruntu, o okresie powrotu 50 lat, oszacowano za pomocą rozkładu prawdopodobieństwa wartości ekstremalnych, zwanego rozkładem Gumbela, którego parametry szacowano metodą największej wiarygodności. Wyniki przedstawiono tabelarycznie oraz graficznie w postaci wykresów i map terytorialnego rozkładu obciążenia śniegiem w Polsce. Omówiono metodę ustalania strefowych wartości obciążenia śniegiem, przedstawiono nowy podział kraju na strefy obciążenia przyjęty przez Polski Komitet Normalizacyjny i opublikowany w załączniku krajowym do normy europejskiej oraz w zmianie do dotychczasowej normy polskiej. W monografii przedstawiono ocenę wyjątkowych wartości obciążenia śniegiem gruntu oraz długotrwałości występowania określonych wartości obciążenia śniegiem. Omówiono awarie i katastrofy konstrukcji pod ciężarem śniegu w Polsce w latach 1968–2006. Szczególną uwagę poświęcono wynikom pomiarów i analiz obciążenia śniegiem wykonanym po katastrofie hali MTK w Chorzowie w styczniu 2006 r. W pracy omówiono dotychczasowe przepisy i normy polskie ustalające obciążenie śniegiem dachów, poczynając od końca XIX w. aż po normy aktualne. Przedstawiono także kierunki dalszych prac, zaproponowane przede wszystkim na podstawie wyników pomiarów i analiz wykonanych po katastrofie hali MTK w Chorzowie. Omówiono problemy diagnostyki konstrukcji zaprojektowanych w czasie obowiązywania norm, w których normowe obciążenie śniegiem było mniejsze, niekiedy znacznie, w stosunku do norm aktualnych. Przedstawiono także zagadnienia związane z odśnieżaniem dachów. W pięciu załącznikach podano: 1) współrzędne geograficzne i krótkie opisy stacji i posterunków meteorologicznych IMGW-PIB, z których wykorzystano wyniki pomiarów; 2) analizowane dane pomiarowe; 3) wykresy wieloletnich przebiegów zimowych wartości maksymalnych obciążenia śniegiem gruntu w latach 1950-2010; 4) wyniki obliczeń statystycznych i probabilistycznych; 5) wykresy na siatce probabilistycznej Gumbela wartości obciążenia zmierzonych przez 115 stacji i posterunków.

Projektowanie prefabrykowanych konstrukcji zespolonych z uwzględnieniem podatności styku i elementów podporowych

Jarosław Szulc

Europejskie normy projektowe w zakresie konstrukcji żelbetowych podają metodykę wymiarowania elementów zespolonych przy założeniu struktury homogenicznej, po uprzednim sprawdzeniu warunku nośności na ścinanie styku w płaszczyźnie zespolenia elementów. W pracy przedstawiono algorytm postępowania, oparty na modelu dwupasmowym konstrukcji zespolonej, z uwzględnieniem podatności połączenia. Zamieszczony przykład obliczeniowy wskazuje konsekwencje różnych założeń obliczeniowych, tj. kierunki i wielkości redystrybucji sił wewnętrznych w przekrojach konstrukcji zespolonej. Współczesne wymagania normowe dot. projektowania sprężonych płyt kanałowych nakazują uwzględnienie redukującego wpływu poprzecznych naprężeń ścinających na nośność stropu na ścinanie występującego w przypadku oparcia tegoż stropu na elementach podatnych. W pracy przedstawiono metodykę i przykład obliczeniowy kontroli warunku na ścinanie stropu, uwzględniające, przy szacowaniu naprężeń głównych, składnik związany z oddziaływaniem poprzecznym w stosunku do rozpiętości płyt kanałowych i jego redukcji powstającej z uwagi na różne rozwiązania konstrukcyjne połączenia belka-strop.